Κύπρος: Η επώδυνη συντριβή των αυταπατών

495

Και η δραματική επιστροφή του Σχεδίου Ανάν

του Σπύρου Κουτρούλη από τη Ρήξη φ. 92

> Η μεταπολεμική απόπειρα να δημιουργηθεί η Ενωμένη Ευρώπη, κατά το αντίστοιχο για πολλούς υπόδειγμα των ΗΠΑ, απέτυχε παταγωδώς. Με τον τρόπο όμως που διαχειρίσθηκε την Κύπρο, διέλυσε κάθε αυταπάτη ή προσδοκία, που θα μπορούσαμε ακόμη να έχουμε.
Η Ευρώπη δεν αποτελείται από μεμονωμένους πολίτες, οι οποίοι μπαίνουν σε ένα χωνευτήρι για να δημιουργήσουν ένα νέο έθνος, αλλά από έθνη-κράτη που δεν έχουν εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες τους, απλώς βρήκαν σε αυτή ένα νέο πεδίο για να προωθήσουν τα ίδια συμφέροντά τους. Μάλιστα, κάποια από τα αυτά τα έθνη διατηρούσαν αποικίες και εκμεταλλεύονταν άλλους λαούς όχι μόνο μέχρι το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και μέχρι το τέλος των πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών. Προφανώς, οι ιστορικές ήττες που υπέστησαν από τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα, τα ανάγκασε να περιοριστούν στην Ευρώπη, ενώ έναν δευτερεύοντα ρόλο σε αυτές τις αποφάσεις τους έπαιξαν και οι τρομακτικές εμπειρίες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Μετά την πτώση των ανατολικών καθεστώτων, η Γερμανία, δειλά δειλά, εκδηλώνει τις φιλοδοξίες της, χωρίς βέβαια να αντιτίθεται στις ΗΠΑ. Η πρώτη της σοβαρή ενέργεια έγινε με την επιτυχημένη προσπάθεια να διαλύσει τη Γιουγκοσλαβία, ώστε  να εντάξει στην επιρροή της περιοχές της όπως η Κροατία.
Σε όλο αυτό το διάστημα, στην Ελλάδα, ένας αφελής ευρωπαϊσμός, που περιφρονούσε την απτή πραγματικότητα, την έφερε εντελώς απροετοίμαστη στον χώρο του ευρώ, την ένταξη στο οποίο, μάλιστα, πανηγύρισε ως μέγιστη εθνική επιτυχία. Βεβαίως, η χώρα μας, όπως κάθε χώρα, έχει ανάγκη συμμάχων που θα εξυπηρετούν τα συμφέροντά της. Με μία προϋπόθεση, όμως: δεν μπορεί να εγκαταλείπει την παραγωγική της προσπάθεια και να περιμένει από τρίτους, όχι μόνο την προστασία από τον εχθρό αλλά και τα στοιχειωδέστερα μέσα της επιβίωσης της. Τότε, δεν πρόκειται περί συμμαχίας αλλά περί σαφούς εξάρτησης, που μας καθιστά αφερέγγυους έναντι κάθε τρίτου.
Τα μνημόνια του ελλαδικού κράτους βάθυναν την υποτέλεια, αύξησαν το χρέος μας προς το εξωτερικό, χρεοκόπησαν τις ελληνικές τράπεζες, τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία και, γενικά, όσους Έλληνες είχαν επενδύσει σε ελληνικά ομόλογα. Στην Κύπρο όμως έγινε κάτι ακόμη χειρότερο: η Γερμανία υπαγόρευσε, ασκώντας τον πλέον ωμό εκβιασμό, τον τρόπο «ανάπτυξής» της, αποφασίζοντας να διαλύσει το τραπεζικό της σύστημα. Αντίθετα, στη Γερμανία, όταν κάποιες τράπεζές  της παρουσίασαν αντίστοιχα προβλήματα, δεν επιλέχθηκε το κούρεμα των καταθέσεων, αλλά η ανακεφαλαιοποίησή τους από το κράτος.
Το τραγικό όμως για το ελλαδικό και κυπριακό κράτος είναι ότι βρέθηκαν εντελώς μόνοι, χωρίς συμμάχους. Κανένα ευρωπαϊκό κράτος, ούτε η Ρωσία, ούτε οι ΗΠΑ, ούτε το Ισραήλ παρείχαν κάποιου είδους βοήθεια. Μάλιστα, η αποδυνάμωση της Κύπρου, από τις αποφάσεις της Γερμανίας, βοηθά την προωθούμενη από τις ΗΠΑ προσέγγιση ανάμεσα στην Τουρκία και το Ισραήλ. Βεβαίως, είναι πιθανό το Ισραήλ, τελικά, να μη συναινέσει στη μεταφορά φυσικού αερίου από την Κύπρο στην Τουρκία, διότι αυτό θα το καταστήσει αιχμάλωτο του νεο-οθωμανισμού. Προφανώς, η συγκυρία είναι ιδιαίτερα δυσμενής για τη χώρα μας, γι’ αυτό θα πρέπει  οι κινήσεις μας να είναι πολύ προσεκτικές. Στα πλαίσια αυτά, οι χειρισμοί για την ΑΟΖ θέλουν μεγάλη περίσκεψη, ενώ μια έξοδος από το ευρώ –παρά το μεγάλο κακό που αυτό μας έχει ήδη κάνει– αφενός θα ικανοποιούσε τις επιθυμίες της Γερμανίας, αφετέρου θα αδυνάτιζε ακόμη περισσότερο τη θέση μας έναντι της Τουρκίας.
Παρά τις πρόσφατες εξελίξεις, λοιπόν, ήδη εμφανίζονται στον ελληνικό Τύπο απόψεις για ένα βιαστικό κλείσιμο του Κυπριακού με ένα νέο Σχέδιο Ανάν. Στο Βήμα της 31/3/2013, ο Γιάννης Καρτάλης γράφει: «Ας μην ξεχνάμε ότι, σε αντίθεση με τους Τουρκοκύπριους, οι Ελληνοκύπριοι απέρριψαν το 2004 μια τέτοια λύση, δαιμονοποιώντας το Σχέδιο Ανάν, το οποίο θα δημιουργούσε μια δυναμική επανένωσης, η οποία, στο πλαίσιο της ένταξης στην ΕΕ, θα επέτρεπε να βελτιωθούν τα όποια αρνητικά σημεία. Η απόφαση του 2004 είχε ως αποτέλεσμα οι Ευρωπαίοι να θεωρήσουν ότι οι Ελληνοκύπριοι τους ξεγέλασαν εξασφαλίζοντας την ένταξή τους στην ΕΕ και απορρίπτοντας στη συνέχεια το Σχέδιο. Και δεν είναι απίθανο η σημερινή σκληρή στάση που τηρούν απέναντι στη Λευκωσία να οφείλεται και στο γεγονός αυτό». Πρόκειται για ιδεολογήματα, διότι, εντός της ΕΕ, δεν έχουν αμβλυνθεί διόλου οι εθνικοί ανταγωνισμοί, ενώ οι αποφάσεις, ακόμη και από την άγαρμπη και ελάχιστα διπλωματική Γερμανία, δεν λαμβάνονται με συναισθηματισμούς ή παλαιότερες πικρίες, αλλά με βάση τον υπολογισμό των συμφερόντων.
Περισσότερο κυνικός, ο Π. Ιωακειμίδης, στα Νέα, 30/3/2013, γράφει  ότι η Κύπρος προσλαμβάνεται από την «ΕΕ ως τεράστιο διαχρονικό πρόβλημα που αρχίζει από την ένταξή της, τον Μάιο 2004. Εμφανίζεται να μπλοκάρει αποφάσεις, να προκαλεί αδιέξοδα, να περιπλέκει λύσεις. Η απόρριψη του σχεδίου Ανάν για την επίλυση του Κυπριακού συνιστά την αφετηρία των προβλημάτων. Η πλειονότητα των ευρωπαίων ηγετών διερωτάται τι ακριβώς κέρδισε η Κύπρος με την απόρριψη του εν λόγω σχεδίου και τη μη επίλυση του προβλήματος με την ενοποίηση του Νησιού σε ένα ομοσπονδιακό σύστημα. Ως αποτέλεσμα της μη επίλυσης του προβλήματος, λοιπόν, η Κύπρος έχει υποχρεωθεί, στο πλαίσιο της ΕΕ, να μπλοκάρει αποφάσεις και πρωτοβουλίες, όπως ο κανονισμός για τη διεξαγωγή άμεσων εμπορικών συναλλαγών μεταξύ ΕΕ και τουρκοκυπριακής πλευράς, με αποτέλεσμα η Τουρκία να μην επεκτείνει το καθεστώς τελωνειακής ένωσης στην Κύπρο (παραβιάζοντας το δίκαιο), ώστε, με τη σειρά της, η Κύπρος να επιβάλλει το πάγωμα οκτώ διαπραγματευτικών κεφαλαίων για την ένταξη της Τουρκίας. Επίσης, η Κύπρος μπλοκάρει αποφάσεις που συνδέονται με την εξομάλυνση των σχέσεων ΕΕ-ΝΑΤΟ».
Στην ίδια εφημερίδα, αποκαλυπτικότερο ως προς τις επιδιώξεις που έχει αυτό το είδος αρθρογραφίας, είναι το άρθρο του Γ. Ιωάννου (αυτοσυστήνεται ως οικονομολόγος που είχε πολιτευθεί στο παρελθόν με τους Κύπριους Οικολόγους), το οποίο καταλήγει στο συμπέρασμα που, συμπτωματικά, ταυτίζεται με τις επιδιώξεις των ΗΠΑ: «Συνεργασία με το Ισραήλ, κατασκευή αγωγού για μεταφορά μέσω Τουρκίας, συνεπώς κίνητρο για στενή συνεργασία μεταξύ των τριών αυτών χωρών. Συνεργασία που θα συνδυάσει τη λύση του Κυπριακού στα πλαίσια της ΕΕ, τη δυναμική του Ισραήλ και την τεράστια οικονομία της Τουρκίας, θα έχει πολλαπλάσιο όφελος για όλους τους εμπλεκόμενους».
Βεβαίως, μια τέτοια εξέλιξη θα καταστήσει την Τουρκία συγκυρίαρχο σε όλη την Κύπρο, και μάλιστα με τη συμφωνία των Ελληνοκυπρίων, ενώ ο αγωγός ανάμεσα στην Κύπρο και την Τουρκία, που θα μεταφέρει το αέριο που σήμερα υποτίθεται ότι θα εκμεταλλευθούν από κοινού Κύπρος και Ισραήλ, θα καταστήσει αιχμάλωτο των επιδιώξεων της Τουρκίας τόσο το Ισραήλ όσο και την Ελλάδα και την Κύπρο. Όλα αυτά προϋποθέτουν μάλλον –αλλά όχι αναγκαστικά– ένα νέο σχέδιο επίλυσης του Κυπριακού παρόμοιας ή και χειρότερης φιλοσοφίας με το  σχέδιο Ανάν. Άραγε ο Ν. Αναστασιάδης –ο παλαιός δικηγόρος της ΕΟΚΑ Β΄– και δημοσιογράφοι σαν τον υβριστή της ΕΟΚΑ, Μ. Δρουσιώτη, θα καταφέρουν από κοινού να παρασύρουν τον κυπριακό ελληνισμό στην συλλογική του αυτοκτονία; Οψόμεθα…