Η ατομική ευτυχία στις κοινωνικές συμπληγάδες
Εισηγήτρια: Καθηγήτρια Ιωάννα Τσιβάκου
Σύνολο ωρών: 14 ( 7 δίωρες διαλέξεις)
Πρόγραμμα σεμιναρίου: Τρίτη 17:30 – 19:30
Περίοδος διεξαγωγής σεμιναρίου: 3 Νοεμβρίου 2015 – 15 Δεκεμβρίου 2015
Κόστος συμμετοχής: 85 Ευρώ
Αίτηση Εγγραφής: Ηλεκτρονικά http://goo.gl/forms/P59jAhkRIs ή στο e-mail contact@isideris.gr
Τηλεφωνικές πληροφορίες: 210 38 33434 (κ. Καπετανάκη Ελένη)
Τόπος διεξαγωγής σεμιναρίων: ΕΚΔΟΣΕΙΣ Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ Σόλωνος 116, 106 81 Αθήνα
Το Σεμινάριο παρέχει βεβαίωση παρακολούθησης.
Το ανθρώπινο υποκείμενο στην ιστορική του πορεία, ανεξαρτήτως εθνικότητας και κοινωνικού σχηματισμού, φαίνεται να αποζητά την ευτυχία ως σκοπό του βίου του. Αν όμως το ρωτήσει κανείς τι εννοεί ως ευτυχία, οι απαντήσεις είναι διαφορετικές από άτομο σε άτομο, ενώ –όπως μας δείχνουν τα ιστορικά κείμενα— διαφορετικές ήταν και οι αντιλήψεις των ανθρώπων για την ευτυχία σε συσχετισμό με την κοινωνία μέσα στην οποία ζούσαν και το ήθος που καλλιεργούσε η εποχή τους. Είναι σαν να υπάρχουν δύο διαφορετικές γραμμές, άλλοτε παράλληλες, και άλλοτε συγκλίνουσες: Μία γραμμή εκφράζει την ευτυχία ως σκοπό της ανθρώπινης ύπαρξης, και μία δεύτερη, το ιδεώδες που πρεσβεύει και υπηρετεί μια κοινωνία για το σύνολο του πληθυσμού της. Αυτές οι δύο γραμμές συχνά συμπίπτουν, άλλοτε πάλι διαχωρίζονται με βαθιές εγχαράξεις στον ανθρώπινο ψυχισμό. Τελικός σκοπός του σεμιναρίου είναι η διερεύνηση με κοινωνιολογικά εργαλεία του σχηματισμού των αντιλήψεων για την ατομική ευτυχία και το κοινωνικό ιδεώδες για το ευ ζην στη νεοελληνική κοινωνία. Γι’ αυτό, αφού αποσαφηνιστούν κρίσιμες έννοιες της κοινωνιολογικής θεωρίας ώστε να διαμορφωθεί κοινή γλώσσα και κατανόηση, θα εξετασθούν στη συνέχεια οι κοινωνικο-πολιτισμικές συνιστώσες του αστικού και μετα-αστικού τρόπου ζωής, όπως και τα γνωρίσματα του σύγχρονου ατομισμού και των κοσμοαντιλήψεων για την ατομική ευτυχία που αυτός προωθεί. Μια τέτοια προβληματική πιστεύεται πως θα συμβάλει δημιουργικά στην εμβάθυνση των παραγόντων που διαμορφώνουν εν πολλοίς τις αντιλήψεις για την ευτυχία του σύγχρονου ελληνικού υποκειμένου.
Στο πλαίσιο αυτής της προσέγγισης προβλέπονται οι ακόλουθες θεματικές:
1η Θεματική ενότητα: Η κοινωνία ως σύνολο θεσμών και κοινωνικών σχέσεων: από τη σχέση εγώ-άλλου στην ανάδειξη των θεσμών και των κοινωνικών ιδεωδών. Κοινωνικοποίηση και εσωτερίκευση των κοινωνικών επιταγών.
2η Θεματική ενότητα: Η ανθρώπινη ύπαρξη ως βιολογικός οργανισμός και ψυχικό σύστημα. Πάλη ανάμεσα στο ανορθολογικό και το ορθολογικό στοιχείο. Το κοινωνικό ευ ζην και η ατομική ευτυχία άξονας αυτής της πάλης.
3η Θεματική ενότητα: Ο φιλελεύθερος ατομισμός. Από τον τύπο του φιλοσόφου και του αριστοκράτη σε αυτόν του αστού και από κει στον τύπο του γραφειοκράτη και του εργάτη.
4η Θεματική ενότητα: Οι συνέπειες αυτών των κοινωνικο-πολιτισμικών μεταβολών στο αστικό ήθος των χωρών της Δυτικής Ευρώπης κατά τον 19ο αιώνα. Αντίστοιχες επιρροές στο ελληνικό ήθος την ίδια περίοδο. Διαμόρφωση διαφορετικών αντιλήψεων για την ευτυχία.
5η Θεματική ενότητα: Παραδείγματα ελληνικού ήθους και αντιλήψεων για την ευτυχία αντλημένων από την ελληνική πεζογραφία του 19ου έως των μέσων του 20ού αιώνα.
6η Θεματική ενότητα: Από την αστική φιλελεύθερη κοινωνία, στη μαζική σύγχρονη κοινωνία: από την ομοιότητα στη διαφορά, από τη δομική ιεραρχία στην οριζόντια λειτουργία, από την παραγωγή στην κατανάλωση, από την πίστη σε απόλυτα ιδεώδη στον γνωστικό και ηθικό σχετικισμό. Ο νέος ατομισμός και η ιδεολογία της αυτοπραγμάτωσης.
7η Θεματική ενότητα: Οι αντιθετικές αντιλήψεις για ευτυχία στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Το παραδοσιακό-οικογενειακό άτομο έναντι του νεοφιλελεύθερου-κοσμοπολιτικού: συγκλίσεις και αποκλίσεις. Τρόπος διεξαγωγής Κάθε συνάντηση θα διαρκεί δύο πλήρεις ώρες (χωρίς διάλειμμα). Ένα μέρος του χρόνου θα καλύπτεται από διδασκαλία ενώ ο υπόλοιπος χρόνος θα διατίθεται για διάλογο. Επίσης, στη διάθεση των συμμετεχόντων θα είναι το e-mail της καθηγήτριας προκειμένου να απαντά ηλεκτρονικά σε πρόσθετες απορίες ή να παρέχει πιο εξειδικευμένες βιβλιογραφικές πληροφορίες.
Προϋποθέσεις συμμετοχής Το σεμινάριο απευθύνεται σε οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα και την ιστορία των ιδεών, είτε θέλει να συμπληρώσει τις γνώσεις του, είτε αναζητά τρόπους να βελτιώσει την καθημερινότητά του.
Βιογραφικό Εισηγήτριας: Η Ιωάννα Τσιβάκου είναι ομότιμη καθηγήτρια του Παντείου Πανεπιστημίου στο αντικείμενο της Οργάνωσης και Διοίκησης. Καθ’ όλη τη διάρκεια της διδασκαλίας της, στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου αρχικά και του Παντείου εν συνεχεία, αλλά και κατά την επαγγελματική της ενασχόληση ως σύμβουλος σε διαφόρους οργανισμούς του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, εντρύφησε στην κοινωνική διάσταση των θεσμών και των τυπικών οργανώσεων. Συνεργάστηκε με γνωστά ακαδημαϊκά και ερευνητικά κέντρα των ΗΠΑ και της Μεγάλης Βρετανίας, ενώ είναι μέλος της επιστημονικής επιτροπής διεθνών περιοδικών. Άρθρα της έχουν δημοσιευτεί σε διεθνή και ελληνικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους, ενώ βιβλία της έχουν κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις «Θεμέλιο», «Νεφέλη» και «Ι. Σιδέρης». Εκδοθέντα βιβλία της από τις εκδόσεις «Ι. Σιδέρης» είναι: «ΕΝ ΚΙΝΔΥΝΩ: από την τεχνολογία στην ηθική» (2010), «Το Γραφ
