Το παιχνίδι του Πατριάρχη

Επιχείρηση διάσπασης της Εκκλησίας της Ελλάδας;

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου από τη Ρήξη φ. 117
Μετά την πρόκληση του Οικουμενικού Πατριαρχείου να προσκαλέσει στη Σύνοδο της Ιεραρχίας του όλους τους μητροπολίτες των «Νέων Χωρών» της Εκκλησίας της Ελλάδος, προστέθηκαν νέες, εκ μέρους του Φαναρίου, προκλήσεις.
Το εσπέρας της Δευτέρας, 5ης Οκτωβρίου, σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας διοργανώθηκε εκδήλωση για τα είκοσι χρόνια αρχιερατείας του Μητροπολίτου Σάμου κ. Ευσεβίου. Παρόντες ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος και πολλοί –άνω των είκοσι– αρχιερείς από όλη την Ελλάδα.
Ως εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριάρχου παρέστη στην εκδήλωση ο Μητροπολίτης Προικονήσου κ. Ιωσήφ. Κατά τον χαιρετισμό του, ανέφερε, μεταξύ των άλλων, ότι είχε τη χαρά να συμμετέχει με τον Μητροπολίτη Σάμου στη Σύνοδο της Ιεραρχίας του Οικουμενικού Θρόνου! Δεν είναι γνωστό αν κατ’ ιδίαν ο Αρχιεπίσκοπος ή κάποιος άλλος Αρχιερεύς έκανε στον Μητροπολίτη Προικονήσου σχετική παρατήρηση και εξέφρασε τη δυσφορία του.
Μετά τη λήξη της εκδήλωσης, πάντως, στα πηγαδάκια που δημιουργήθηκαν, οι συζητήσεις είχαν να κάνουν με το θέμα που προέκυψε από τη δήλωση του κ. Ιωσήφ. Σε ένα από αυτά τονίστηκε ότι ο Μητροπολίτης Σάμου, όπως και όλοι οι Μητροπολίτες των «Νέων Χωρών», συμμετέχουν μόνο στη Σύνοδο της Ιεραρχίας της Ελλάδος και πουθενά αλλού. Μητροπολίτης ανέφερε ότι η Εκκλησία της Ελλάδος φιλοξενεί τον Μητροπολίτη Προικονήσου και ευχαρίστως του παρέχει μισθό ιεροκήρυκος, στερώντας τον από δικό της κληρικό. Άλλος σημείωσε ότι στη Μητρόπολη Πειραιώς τελεί τη Θεία Λειτουργία, Θεία Μυστήρια, κηρύττει και έχει εκπομπή στον Ραδιοφωνικό Σταθμό. [ ]
Στην ίδια εκδήλωση ανακοινώθηκε ότι ο Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος απέστειλε επιστολή στον Μητροπολίτη Σάμου. Σ’ αυτήν γράφει: «…χαίρομεν διαπιστούντες ότι το έργον του Ιερωτάτου αδελφού εκτιμάται ιδιαιτέρως υπό του θεοφιλούς κλήρου και του ευσεβούς λαού της Ιεράς Μητροπόλεως ταύτης του καθ’ ημάς Αγιωτάτου Αποστολικού και Πατριαρχικού Οικουμενικού Θρόνου…». Ο Πατριάρχης γράφει τη μισή αλήθεια. Η πλήρης αλήθεια είναι ότι και αν ακόμη θεωρηθεί ότι το κείμενο της Πράξης του 1928 ισχύει – κάτι λίαν αμφισβητούμενο– η εν λόγω Μητρόπολη είναι μεν του Οικουμενικού θρόνου, αλλά η διοίκησή της διεξάγεται αποκλειστικώς από την Εκκλησία της Ελλάδος.
Ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος, στην επιστολή του προς τον Μητροπολίτη Σάμου, δίνει μιαν έμμεση απάντηση στον Πατριάρχη. Γράφει ότι η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος τον εψήφισε: «Εις την νησιωτικήν ακρώρειαν, η οποία καθορά την Ιωνίαν, εγκατέστησε η χάρις του Παναγίου Πνεύματος συνοδική εκλογή από του 1995…».
Για το θέμα των «Νέων Χωρών», δυστυχώς, το υπουργείο των Εξωτερικών της Ελλάδος κρατά ερμητικά κλειστά τα αρχεία του, παρά τα επανειλημμένα αιτήματα από επιστήμονες και δημοσιογράφους να ανοίξουν, για να έρθουν στο φως τα συζητηθέντα και συμφωνηθέντα τότε από την Ελληνική Πολιτεία και το Φανάρι. Πάντως, με το δεδομένο του Νόμου που ψηφίστηκε τότε από την Ελληνική Βουλή, η Πράξη του 1928 δεν ισχύει όπως έχει, κάτι που ενισχύεται και με τη Νομολογία του ΣτΕ.
Έως τα νέα κρούσματα, η επιθετικότητα που έχει ενταθεί τελευταίως από το Φανάρι στις Μητροπόλεις των «Νέων Χωρών» θεωρήθηκε ότι ήταν από ένα πείσμα, επειδή δεν εξελέγη ο εκλεκτός του Πατριάρχου στη Μητρόπολη Ιωαννίνων. Όμως πλέον πολλοί Αρχιερείς αμφισβητούν τη θεωρία αυτή. Στη θέση της ακούγονται διάφορες άλλες. Η μία είναι ότι η ιδεολογία του Φαναρίου θεωρεί ότι τα εθνικά κράτη είναι κάτι το παροδικό στην Ιστορία και ότι μείζονος σημασίας για το Γένος είναι το «Κέντρο» του, που είναι το Φανάρι. «Γένος» είναι μια ευρύτερη έννοια του Έθνους, που καθιέρωσε το Φανάρι επί τουρκοκρατίας και με βάση τα προνόμιά του έναντι όλων των χριστιανών της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Με τη λογική ότι η Ιστορία έχει σταματήσει στην τουρκοκρατία και στην Εθναρχία του Φαναρίου αυτό αγνοεί τους εθνικούς κινδύνους που υφίστανται, ιδιαίτερα στη Θράκη, στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, στη Δωδεκάνησο, στην Ήπειρο και στη Μακεδονία. Κατά την ίδια θεωρία προηγείται το συμφέρον του «Κέντρου», που πολλές φορές συμπίπτει με αυτό της Άγκυρας και έρχεται σε σύγκρουση με αυτό των Αθηνών, π.χ. η ένταξη της γείτονος στην Ε.Ε. Η άλλη θεωρία είναι ότι με αυτό τον τρόπο πιέζει την Ελληνική Κυβέρνηση να ικανοποιήσει αιτήματά του. Η τρίτη είναι πως επιζητεί ευρύτερο «ζωτικό χώρο» στις «Νέες Χώρες», αγνοώντας το γεγονός ότι θα ευνοηθούν έτσι περαιτέρω τα σχέδια της Άγκυρας.
Η χειρότερη εκδοχή πάντως θεωρίας είναι πως η εκ μέρους του Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου συστηματική και συνεχής επιχείρηση επιβολής της άποψής του, ότι οι «Νέες Χώρες» ανήκουν στο Φανάρι, είναι μια προσπάθεια να διασπασθεί η ενότητα της Εκκλησίας της Ελλάδος και να περιοριστεί ο ρόλος της στον ελληνικό λαό και στην Ορθοδοξία γενικότερα. Επιδιώκει έτσι να την περιορίσει στις περιοχές που είχαν απελευθερωθεί έως τη δεκαετία του 1880 και που ήσαν έως τη γραμμή Παγασητικού–Αμβρακικού, αγνοώντας αν αυτό θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στα πολιτικά και στα εθνικά ζητήματα της χώρας. Με βάση τη θεωρία αυτή, η Ελληνική Δημοκρατία θα είναι διασπασμένη σε πέντε (!!!) εκκλησιαστικά καθεστώτα: Στην Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ελλάδος, στο υπό το Πατριαρχείο αυτόνομο καθεστώς των «Νέων Χωρών» (Θράκη, Μακεδονία, Ήπειρος, Νησιά Ανατολικού Αιγαίου), με έδρα τη Θεσσαλονίκη, στην υπό το Οικουμενικό Πατριαρχείο αυτόνομη Εκκλησία της Κρήτης, με έδρα το Ηράκλειο, στα υπό το Οικουμενικό Πατριαρχείο Δωδεκάνησα με ένα ανύπαρκτο εκκλησιαστικό καθεστώς και στο υπό το Οικουμενικό Πατριαρχείο Άγιον Όρος, με το δικό του εκκλησιαστικό καθεστώς και τον δικό του Καταστατικό Χάρτη.