Του Θανάση Τζιούμπα από την Ρήξη φ. 138
Η πρόθεση πώλησης στην Σαουδική Αραβία στρατιωτικού υλικού (οβίδες πυροβολικού και βόμβες αεροπλάνων) άνοιξε μια συζήτηση που, όπως συνηθίζεται στην Ελλάδα, εξαντλείται στα όρια της κομματικής ρητορικής και των επικοινωνιακών αντιπαραθέσεων. Όμως είναι μια ιστορία με ευρύτερες διαστάσεις, όπου η οσμή σκανδάλου αποτελεί μόνο μία από αυτές.
Η υπόθεση πήρε δημοσιότητα όταν το πράγμα στράβωσε, με την ανάμιξη του Βασίλειου Παπαδόπουλου, αυτοπροσδιοριζόμενου ως αντιπροσώπου της Σαουδικής Αραβίας, την αμφισβήτηση αυτής της ιδιότητας από την κυβέρνηση της εν λόγω χώρας, την στάση του ταξίαρχου Παπαδάκη, την αντίδραση του Καμμένου, την ανακάλυψη του θέματος και την αξιοποίησή του από την αντιπολίτευση, σε μια περίοδο όπου όλοι αναζητούν τα σκάνδαλα του άλλου.
Ο Βασίλειος Παπαδόπουλος είναι πρώην ιδιοκτήτης μικρού εργοστασίου παραγωγής φυσιγγίων (σ.σ. άγνωστο αν πρόκειται για την ίδια εταιρεία «Ολυμπιακή Βιομηχανία Α.Ε.», η σφραγίδα της οποίας εμφανίζεται στο έγγραφο της διακρατικής συμφωνίας μαζί με την υπογραφή του, λες και αντισυμβαλλόμενος είναι μια εταιρεία και όχι ένα κράτος). Υπήρξε προμηθευτής του ελληνικού δημοσίου και, όπως ακούγεται, έχασε την άδεια λειτουργίας όταν πούλησε ελαττωματικά φυσίγγια στην ΕΛΑΣ. Η οικογένειά του προέρχεται από την πρώην Σοβιετική Ένωση, ο πατέρας του φέρεται να ήταν διαχειριστής εργοστασίου τσιγάρων στο Ροστόφ, το οποίο, μετά την πτώση του καθεστώτος, αγοράστηκε από τον Ιβάν Σαββίδη.
Ο ταξίαρχος Παπαδάκης αμφισβήτησε την νομιμότητα της εκπροσώπησης με βάση την στάση της κυβέρνησης του αραβικού βασιλείου, ο δε Καμμένος … έθεσε υπό «κράτηση» τον αξιωματικό!
Τις αποκαλύψεις ακολούθησαν δηλώσεις επί δηλώσεων, όπου ο υπουργός προσπαθεί μάταια να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα.
Όμως η ουσία του θέματος είναι πολύ πιο σημαντική και βρίσκεται αλλού: Τα πυρομαχικά αυτά αγοράζονται για να χρησιμοποιηθούν στα μέτωπα που η Σαουδική Αραβία (μια χώρα που μόνο δημοκρατική δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί) έχει ανοίξει και συνεχίζει να ανοίγει, στα πλαίσια της σύγκρουσης σουνιτικού και σιιτικού ισλάμ.
Η Υεμένη αποτελεί ένα από τα θέατρα του πολέμου αυτού, όπου τα εγκλήματα εναντίον αμάχων από τις σαουδαραβικές ένοπλες δυνάμεις αποτελούν καθημερινή πρακτική, με την συγκάλυψη σε μεγάλο βαθμό της «διεθνούς κοινότητας».
Τα σχέδια απομόνωσης του Ιράν (ισραηλινής έμπνευσης και χορηγίας των ΗΠΑ) απέτυχαν στην περίπτωση της Συρίας με την αντοχή του καθεστώτος του Άσαντ, την στρατιωτική ανεπάρκεια του ΙΣΙΣ, την ανάμιξη πολλών παραγόντων στα πεδία των μαχών και τις ανατροπές στις συμμαχίες. Σε ένα τέτοιο τοπίο η Σαουδική Αραβία μετατρέπεται σε κύριο παράγοντα αποσταθεροποίησης με την εμπλοκή της στην Υεμένη και το Κατάρ και με την διαφαινόμενη πυροδότηση μιας νέας εμφύλιας σύγκρουσης στον Λίβανο. Το Ισραήλ και η κυβέρνηση Τράμπ πλειοδοτούν σε μια τέτοια κατεύθυνση.
Μέσα σε τέτοιες συνθήκες η ελληνική κυβέρνηση επιλέγει να μετατραπεί σε προμηθευτή στρατιωτικού υλικού με τις διαδικασίες του επείγοντος (επείγοντος για ποιον και για ποιο λόγο;), αδιαφορώντας για τις συνέπειες που έχει μια τέτοια επιλογή στρατοπέδου για την διεθνή θέση της χώρας. Πρέπει να είσαι μύωψ για να μην αντιλαμβάνεσαι ότι αυτό αποτελεί μια εχθρική πράξη προς το Ιράν και μια έμμεση εμπλοκή σε μια σύγκρουση που συνεχίζει να πυρπολεί την νοτιοανατολική γειτονιά μας. Ή, ακόμη χειρότερα, η εμπλοκή αυτή να έχει επιβληθεί από τους «προνομιακούς συνομιλητές» της κυβέρνησης. Μήπως οι «ανάγκες» του καθεστώτος των Σαούντ δεν θα μπορούσαν να καλυφθούν από τα αποθέματα των ΗΠΑ, των οποίων η Σαουδική Αραβία αποτελεί τον κύριο πελάτη της πολεμικής βιομηχανίας;
Η Ελλάδα, αντί να επιλέξει τον δρόμο της ουδετερότητας και των ισορροπιών ανάμεσα στους αντιμαχόμενους, όπως θα όφειλε τόσο για το συμφέρον της όσο και ως αναγνώριση της ρευστοποίησης του περιβάλλοντος στην ευρύτερη περιφέρειά της, επιλέγει την ταύτιση με τον έναν πόλο της αντιπαράθεσης, αναλαμβάνοντας το κόστος μιας τέτοιας επιλογής για αμφιλεγόμενα οφέλη.
Αυτή η σημαντική πλευρά της πώλησης δεν αφορά βέβαια μόνο στην στάση των ΣυριζΑνελ. Η διακομματική επιτροπή συναίνεσε στην πώληση και η δημόσια συζήτηση φωτίζει κατ’ αποκλειστικότητα τις διαδικασίες πώλησης, την ταυτότητα των μεσαζόντων και τις πιθανές μίζες, αφήνοντας στην σκιά τις διεθνοπολιτικές συνέπειες της επιλογής αυτής.
*Tο Κίνημα Άρδην διοργανώνει σειρά εκδηλώσεων για την Παραγωγική Ανασυγκρότηση της χώρας. Πρώτη εκδήλωση την Τρίτη 14 Νοεμβρίου, ώρα 19:00, με θέμα «Εξοπλιστικά προγράμματα, αντισταθμιστικά οφέλη και ελληνική αμυντική βιομηχανία»
ομιλητές:
Κων/νος Φράγκος, αντιστράτηγος ε.α., αναλυτής αμυντικών θεμάτων
Αλέξης Οικονομίδης, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος Econ Βιομηχανίες ΑΕ
3 ΣΧΟΛΙΑ
Ούτε η Σ. Αραβία αλλά ούτε και το Ιράν είναι δημοκρατικές χώρες…. Αυτή τη στιγμή όμως, το Ιράν είναι σύμμαχος και συνεργάτης της Τουρκίας, ενώ οι ΗΠΑ υποστηρίζουν μαζί με το Ισραήλ τη Σ. Αραβία. Άρα η Ελλάς καλόν θα ήταν να έχει μία ευκαιριακή έστω συμμαχία και συνεργασία τόσο με την Σ. Αραβία όσο και με το Ισραήλ (για το δεύτερο βλ. και την σοφή, κατά την ταπεινή μου άποψη, και διακομματική πολιτική της Κύπρου). Το πρόβλημα είναι ότι κάτι τέτοιο πρέπει να αποτελεί προϊόν σχεδιασμού και ανάλυσης όχι προχειρότητας ή προσδοκίας αρπαχτής…. Αλλά στην Ελλαδάρα ζούμε και δεν μπορούμε να περιμένουμε περισσότερα ή καλύτερα ειδικά από ξεφτίλες σαν τον Καμμένο που ούτε τις τιμημένες στολές των ΕΔ δεν σέβεται και τις αλλάζει λες και είναι κοστούμια για μασκαράδες τις Αποκριές….
“αυτή την στιγμή…” Εδώ είναι το πρόβλημα. Έχουμε μάθει να σκεφτόμαστε και να σχεδιάζουμε just for today που λένε και οι Ανώνυμοι Αλκοολικοί (μην το πάρεις προσωπικά, δεν αναφέρομαι βέβαια σε σένα αλλά σε όσους μας κυβερνούν).
Η εξωτερική πολιτική δεν μπορεί να σχεδιάζεται φωτογραφίζοντας την συγκυρία, ειδικά όταν αυτή η συγκυρία αλλάζει με ταχύτητα φωτονίου: Δες τον εμφύλιο της Συρίας, το πως ήταν τα στρατόπεδα έναν χρόνο πριν και πως έχουν διαμορφωθεί “αυτή την στιγμή”. Η εξωτερική πολιτική δεν είναι μόνο τακτική, η τακτική στερείται νοήματος (και αποτελεσματικότητας) αν δεν αποτελεί μέρος μιας στρατηγικής, και η τελευταία δεν μπορεί παρά να κοιτάει μακριά.
Η στρατηγική μας, στον βαθμό που συμφωνούμε ότι η Τουρκία αποτελεί τον θανάσιμο κίνδυνο και αυτό θα συνεχίσει στο προβλεπτό μέλλον, θα πρέπει να τείνει τόσο στην διαμόρφωση συμμαχιών που ενισχύουν διπλωματικά ένα αντι – τουρκικό μπλόκ, όσο και στην αποδυνάμωση των αντίστοιχων συμμαχιών του αντιπάλου, κι αυτό με μια μακρόπνοη πρόγνωση. Κανένα από τα δύο δεν αποτελεί από μόνο του “ορθή πρακτική” και οι ισορροπίες είναι δύσκολες αλλά αναγκαίες.
Για παράδειγμα, η σύμπραξη Ιράν και Τουρκίας, ενόψει του κινδύνου που αποτελεί ένα κουρδικό κράτος, δεν μπορεί παρά να θεωρηθεί μια ευκαιριακή επιλογή, που δεν ακυρώνει τις βαθύτατες αντιθέσεις ανάμεσα σε δύο δυνάμεις 1) ριζικά διαφορετικές θρησκευτικά (ενδομουσουλμανικός ανταγωνισμός), 2)δυνάμεις σε άνοδο ισχύος και με σχέδια αναβάθμισης της επιρροής τους στην περιοχή και τέλος 3) δυνάμεις με ένα ιστορικό βάθος συγκρούσεων ανάλογου με αυτό Οθωμανών και Ελλήνων.
Αντίστοιχα με την Ρωσία, η συμμαχία με τον Ερντογάν κρατάει ήσυχους τα 25 εκατομμύρια μουσουλμάνων (των Τσετσένων περιλαμβανόμενων) αλλά αυτό δεν ακυρώνει το γεγονός τόσο της ιστορικής διάστασης της σχέσης ως συγκρουσιακής, όσο και τον ανταγωνισμό που συνεπάγεται η προβολή ισχύος στον ίδιο γεωγραφικό χώρο.
Αυτές οι πολύπλοκες εξισώσεις θα έπρεπε να απασχολούν το ελληνικό ΥΠΕΞ και όχι η ακατανόητη για τα εθνικά συμφέροντα ευθυγράμμιση με την αλλοπρόσαλλη εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, που, ειρήσθω εν παρόδω, δεν φαίνεται να έχει αποφέρει τίποτε άλλο για την πατρίδα μας (βλέπε F35 στην Τουρκία , πιέσεις στο Κυπριακό κλπ)πέρα από την πολιτική στήριξη αυτών που την αποδομούν καθημερινά .
Αυτές οι αντιφάσεις θα μπορούσαν να αποτελέσουν πεδίο για διπλωματικές σφήνες που θα αποσταθεροποιούν το μέτωπο Τουρκίας- Ρωσίας – Ιράν στην βάση της ανάπτυξης σχέσεων κοινού συμφέροντος (που υπάρχουν τέτοια) και βέβαια με την αποφυγή ενεργειών όπως στην περίπτωση της Ουκρανίας ή της πώλησης όπλων στην Σαουδική Αραβία που ενισχύουν την συνοχή του αντιπάλου.
Καταρχάς ευχαριστώ για την μακροσκελή απάντηση κι ανάλυσή σας. Θέλω να ελπίζω ότι η οργανική κι η πολιτική ηγεσία της χώρας προβαίνουν σε παρόμοιες αναλύσεις για την χάραξη πολιτικής στον εξωτερικό κι αμυντικό τομέα που συμφωνώ ότι δεν πρέπει να είναι ούτε ευκαιριακή ούτε τυχάρπαστη. Αντιθέτως πρέπει να αναπροσαρμόζεται με την “ταχύτητα φωτονίου” στον σημερινό ευμετάβλητο κόσμο και περιβάλλον. Δεν πρέπει π.χ. να δίνουμε την εντύπωση στο Ιράν ότι μπορεί να κάνει παιχνίδι με την Τουρκία όποτε κι όπως θέλει κι εμείς να μένουμε προσκολλημένοι σε στερεότυπα του παρελθόντος. Τουναντίον πρέπει να γίνεται ξεκάθαρο ότι συμμαχία, ακόμα κι “ευκαιριακή”, με τον ρωσοτουρκικό άξονα που διαμορφώνεται, τάση που δύσκολα θα αναστραφεί στο προβλέψιμο μέλλον, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή και να μείνει χωρίς απάντηση διότι κι η Ελλάς (κι η Κύπρος) έχουν άλλες επιλογές επίσης. Επιπλέον δεν πιστεύω ότι η συμμαχία Τουρκίας και Ιράν θα είναι τόσο ευκαιριακή ή πρόσκαιρη. Κι αυτό διότι η γενεσιουργός αιτία είναι η κουρδική απειλή που είναι θανάσιμος κίνδυνος, εφόσον εμπεριέχει το ενδεχόμενο διαμελισμού όχι μόνο για την Τουρκία και το Ιράν αλλά και για την Συρία του Άσσαντ και για τους Άραβες του Ιράκ (σουνίτες ή σιίτες). Κι επειδή αυτή η απειλή (του Κουρδικού κράτους δηλ.) υπήρχε, υπάρχει και θα συνεχίσει να υπάρχει στο διηνεκές, ο συνασπισμός Τουρκίας και Ιράν που την αντιμάχονται δεν μπορεί παρά να μακροημερεύσει και να εμβαθυνθεί κατά την ταπεινή μου άποψη. Ένας επιπρόσθετος λόγος είναι ότι τόσο η Τουρκία όσο και το Ιράν διεκδικούν την ηγεσία (το “χαλιφάτο”) του μουσουλμανικού κόσμου από την Σ. Αραβία. Έτσι και δεδομένου ότι λόγω φυσικής και ανθρωπο-γεωγραφίας η Σ. Αραβία βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση στη διαμάχη αυτή είναι σχεδόν φυσικό κι αναμενομένο η Τουρκία και το Ιράν να συνασπισθούν για να την αποκαθηλώσουν.