του ΜΔΔ, από το Άρδην τ. 10 Οκτώβριος-Νοέμβριος 1997
Η αποπομπή του Νετσμεντίν Ερµπακάν και η ανάληψη της διακυβέρνησης της Τουρκίας από το συνασπισμό των κοµµάτων της “Μητέρας Πατρίδας”, της “Δημοκρατικής Αριστεράς” και της “Δημοκρατικής Τουρκίας”, συνοδεύτηκε από σειρά κυβερνητικών ενεργειών, οι οποίες δεν έτυχαν μεγάλης δημοσιότητας, αν και είναι χρήσιμες για την κατανόηση των τεκταινοµένων και των μελλοντικών εξελίξεων στη γειτονική χώρα. Για παράδειγµα, ελάχιστες δηµόσιες αναφορές έγιναν στην “απο-ισλαμοποίηση” της τουρκικής διοίκησης και των ενόπλων δυνάμεων.
Στην περίπτωση της πρώτης, και σύµφωνα µε ισχυρισμούς του Πρωθυπουργού Γιλμάζ, χρειάστηκε να απομακρυνθούν μερικές χιλιάδες ισλαμιστές οι οποίοι είχαν τοποθετηθεί σε νευραλγικές θέσεις από το “Κόμμα της Ευηµερίας”. Παράλληλα, εκατοντάδες αξιωματικοί και υπαξιωµατικοί των ενόπλων δυνάμεων αποστρατεύθηκαν µε την κατηγορία του φιλο-ισλαµισμού. Σημειωτέον ότι µε δηλώσεις του ο Γιλμάζ υπαινίχθηκε πως ο κατάλογος των “προγραφών”. που είχαν καταρτίσει τα Επιτελεία ήταν πολύ μεγαλύτερος, αλλά η παρέµβα η της κυβέρνησής του απέτρεψε τις μαζικές αποπομπές.
Οι προσπάθειες “απο-ισλαμοποίησης” συνοδεύονται από την εμφανή αναβάθμιση της παρουσίας και των πολιτικών παρεμβάσεων των Αλεβί της Τουρκίας.
Χαρακτηριστική ήταν η παρουσία ολόκληρης της τουρκικής πολιτικής ηγεσίας (Πρόεδρος Ντεμιρέλ, Πρωθυπουργός Γιλμάζ, Αντιπρόεὄρος Κυβερνήσεως Ετσεβίτ) στο ετήσιο φεστιβάλ των Αλεβί στην πόλη Χατζιµπεκτάς-Ι-Βελί. Το φεστιβάλ συνέπεσε µε την ψήφιση του πολύκροτου εκπαιδευτικού νομοσχεδίου της κυβέρνησης Γιλμάζ, το οποίο επέφερε ισχυρό πλήγμα στην ισλαμική εκπαίδευση και ξεσήκωσε τις διαμαρτυρίες των ισλαμιστών. Κατά τη διάρκεια του αλεβιδικού φεστιβάλ, η κυβέρνηση υποσχέθηκε την αντιπροσώπευση των Αλεβί στην κρατική Διεύθυνση θρησκευτικών Υποθέσεων, την παρουσίαση της αλεβιδικής παράδοσης στα σχολικά βιβλία, τη μετατροπή του Χατζιµπεκτάς-ἰ-Βελί σε διεθνές κέντρο του Αλεβιδισμού και τη μετάδοση τηλεοπτικών προγραμμάτων για τον Αλεβιδισµό στα Κρατικά δίκτυα του ΤRΤ. Σημειωτέον ότι οἱ Αλεβί επικρίνουν τη Δ.Θ.Υ, γιατί χρηματοδοτεί την κατασκευή τζαµιών σε αλεβιδικά χωριά, αντί να ενισχύσει την Κατασκευή των αλεβιδικών χώρων λατρείας (cemevi),στους οποίους συναθροίζονται άνδρες και γυναίκες για θρησκευτικούς και κοινωνικούς λόγους, για την απόδοση δικαιοσύνης κ.λπ.
Λίγες ηµέρες µετά το φεστιβάλ του Χατζιµπεκτάς, αντιπρόσωποι των Τούρκων Αλεβί της Τουρκίας και της Ευρώπης συναντήθηκαν µε τον Μπουλέντ Ετσεβίτ και ζήτησαν, µεταξύ άλλων, την πλήρη κατάργηση του µαθήµατος των θρησκευτικών (δηλ.της διδασκαλίας του Ισλάμ) στα δημόσια σχολεία. Οι αλεβιδικές οργανώσεις υποσχέθηκαν τη γενναία οικονομική ενίσχυση της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης Γιλµάζ και σχολίασαν τις σχετικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας των ισλαμιστών µε την έµµεση απειλή ότι τα είκοσι και πλέον εκατομμύρια Αλεβί δεν βγαίνουν στους δρόμους, µόνο και µόνο γιατί σέβονται τη δημόσια τάξη….
Τέλος, τον περασμένο µήνα, εκπρόσωποι των εκατό μεγαλυτέρων οργανώσεων Αλεβιδών έλαβαν µέρος στο πρώτο “Κογκρέσσο των απογόνων του Χαλίφη Αλή” (ehlibeyt) και αποφάσισαν την (δρυση Αλεβιδικού Πανεπιστηµίου στην Τσαλτατζά της Ανατολικής Θράκης. Πρωταρχικός στόχος του Πανεπιστηµίου είναι η εκπαίδευση των θρησκευτικών λειτουργών (dedes) στις αρχές του Αλεβιδισμού και του Μπεκτασισμού όπως επίσης η διεξαγωγή μελετών και η συγκέντρωση υλικού για τον Αλεβιδισμό. Την ίδρυση του Πανεπιστημίου υποστηρίζουν η κυβέρνηση Γιλμάζ, το Ίδρυμα Δημοκρατικής Αλληλεγγύης και ο Σύνδεσμος Δημοκρατικών Βιοµηχάνων και Επιχειρηματιών.
Ὑπενθυμίζεται ότι οι Αλεβί αποτελούν σχεδόν το ένα τρίτο του τουρκικού πληθυσμού και υποστηρίζουν παραδοσιακά την κεµαλική παράδοση καιτο κοσμικό κράτος. Η ισλαμική στροφή που πραγματοποιείται στην Τουρκία τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, έχει θέσει τους “αιρετικούς” Αλεβί στο στόχαστρο των φανατικών σουνιτών ισλαμιστών. Οι προσπάθειες που καταβάλλει η κυβέρνηση Γιλμάζ αποσκοπούν µεταξύ άλλων και στην ανάσχεση της αποξένωσης της Αλεβιδικής κοινότητας από τα νάµατα του τουρκισμού και του κεµαλισµού. Τέλος η ίδρυση Αλεβιδικού Πανεπιστήμιου, εφόσον τελικά πραγµατοποιηθεί, καταρρίπτει τα τουρκικά. προσχήματα για το συνεχιζόµενο κλείσιμο της Ορθόδοξης θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
