Οι κόντρες των Τούρκων με Ινδία και Κίνα
του Γιώργου Σκαφιδά από την ιστοσελίδα amynanet.gr
Το Bloomberg έκανε πρώτο, στις 2 του Σεπτέμβρη, τη σχετική αποκάλυψη, την οποία οι άμεσα εμπλεκόμενες πλευρές έσπευσαν εν συνεχεία να επιβεβαιώσουν.
Ο (εκπρόσωπος του κόμματος του Ερντογάν) Ομέρ Τσελίκ από τη μία πλευρά, και ο (σύμβουλος του Πούτιν) Γιούρι Ουσακόφ από την άλλη, υπογράμμισαν ότι η Τουρκία όντως επιθυμεί να ενταχθεί στην ομάδα των BRICS, επιβεβαιώνοντας έτσι το δημοσίευμα του Bloomberg το οποίο δεν έπεσε βέβαια στις προθήκες των ειδησεογραφικών σάιτ ωσάν κεραυνός εν αιθρία.
Ηδη από τον περασμένο Ιούνιο, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν είχε δηλώσει ότι η χώρα του θα ήθελε να γίνει μέλος των BRICS, με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ να σπεύδει τότε να χαιρετίσει εκείνη τη δήλωση του Τούρκου ΥΠΕΞ. «Ο πρόεδρός μας έχει δηλώσει πολλές φορές ότι θέλουμε να γίνουμε μέλος των BRICS. Η διαδικασία είναι σε εξέλιξη», δήλωσε ο Τσελίκ προ ημερών.
«Η Τουρκία παρουσίασε την αίτησή της για πλήρη ένταξη. Θα την αξιολογήσουμε», σημείωσε από την πλευρά του ο Γιούρι Ουσακόφ, μιλώντας εξ ονόματος όχι μόνο της Μόσχας αλλά και της ομάδας των BRICS την προεδρία της οποίας ασκεί αυτήν την περίοδο η Ρωσία.
Στις 3 Σεπτεμβρίου γράφαμε στο Α&Δ, στο πλαίσιο άρθρου υπό τον τίτλο «“Δίπορτο” από την Τουρκία σε όλα τα μέτωπα: Και με την Δύση και με την Ανατολή», ότι η Τουρκία φέρεται να «έχει υποβάλει -εδώ και μήνες- επίσημη αίτηση για να ενταχθεί στην ομάδα των BRICS, μια ομάδα η περαιτέρω διεύρυνση της οποίας μπορεί να συζητηθεί στην επόμενη σύνοδο που αναμένεται να διεξαχθεί στη Ρωσία το τριήμερο 22-24 Οκτωβρίου». Ειρήσθω εν παρόδω, στην εν λόγω σύνοδο, που πρόκειται να πραγματοποιηθεί στο Καζάν του Ταταρστάν, πρόκειται να δώσει το «παρών» και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
«Υπενθυμίζεται ότι η ομάδα των BRICS ενέταξε φέτος στις τάξεις της, δίπλα στη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα και τη Νότια Αφρική, και άλλα τέσσερα νέα μέλη: το Ιράν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Αιθιοπία και την Αίγυπτο. Στην ίδια ομάδα, θα μπορούσαν ωστόσο, όπως λέγεται, να προστεθούν στο κοντινό μέλλον και άλλες χώρες όπως η Μαλαισία, η Ταϋλάνδη, η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν», γράφαμε στις 3 Σεπτεμβρίου στο Α&Δ.
Ο Τούρκος αναλυτής Μπαρίν Καγιάογλου (Al-Monitor) υποστηρίζει, ωστόσο, ότι η πορεία ένταξης της Άγκυρας στους BRICS δεν πρόκειται να είναι σύντομη, ούτε ανέφελη.
«Οι σχέσεις μας με την Ινδία δεν είναι καλές, και με την Κίνα είναι κάπως τεταμένες», σχολιάζει, από την Κωνσταντινούπολη, ο Ουσάλ Σαχμπάζ της Ussal Consultancy, υπογραμμίζοντας τις διαφωνίες που υπάρχουν στις τάξεις των BRICS πάνω σε σειρά θεμάτων αλλά και το γεγονός ότι για την ένταξη νέων μελών στην εν λόγω ομάδα απαιτείται η σύμφωνη γνώμη όλων.
Το ενδεχόμενο να υπάρξουν χώρες που θα μπλοκάρουν την τουρκική αίτηση, υπογραμμίζει και ο Χακάν Γκιουνές (Istanbul University). Ποιες θα μπορούσαν να είναι αυτές οι χώρες που θα εγείρουν εμπόδια;
Η Ινδία και η Κίνα είναι δυνάμεις που έχουν «συγκρουστεί» με την Τουρκία του Ερντογάν στο παρελθόν, για διαφορετικούς λόγους η καθεμία.
Αξίζει να σημειωθεί, για παράδειγμα, ότι ο Ναρέντρα Μόντι δεν έχει πραγματοποιήσει ως πρωθυπουργός διμερή επίσκεψη στην Τουρκία, παρά μόνο μια επίσκεψη στο πλαίσιο της G20 το 2015, γεγονός το οποίο θα μπορούσε να θεωρηθεί δηλωτικό των «φτωχών» ινδοτουρκικών σχέσεων, όπως διαβάζουμε στον ινδικό ιστοχώρο Scroll.
Η Τουρκία του Ερντογάν έχει «συγκρουστεί» με το Νέο Δελχί σε μια σειρά από μέτωπα: για το Κασμίρ (όπου η Άγκυρα παίρνει το μέρος του Πακιστάν, ενάντια στην Ινδία), το Πακιστάν (τις ένοπλες δυνάμεις του οποίου στηρίζει) και τον Οικονομικό Διάδρομο Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης/IMEC (τον οποίο απορρίπτει επειδή παρακάμπτει την ίδια την Τουρκία), μεταξύ άλλων.
Αλλά και στο μέτωπο Τουρκίας-Κίνας υπήρχαν αγκάθια που γεννούσαν εντάσεις, ειδικά ως τις αρχές του 2023: για τους Ουιγούρους και τις συνθήκες στην κινεζική επαρχία Ξινγιάνγκ-Σιντζιάνγκ, τα σύνορα του καλουμένου «τουρκικού κόσμου» που εισβάλλουν εντός της κινεζικής επικράτειας και τις Δημοκρατίες του Ανατολικού Τουρκεστάν, το βαθιά ελλειμματικό για την Τουρκία εμπορικό ισοζύγιο (ενδεικτικά, το 2023 οι εισαγωγές από την Κίνα άγγιξαν τα 45 δισ. δολ., αλλά οι τουρκικές εξαγωγές στην Κίνα την ίδια περίοδο δεν ξεπέρασαν τα 3,3 δισ. δολ.) και τους δασμούς στα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα, μεταξύ άλλων…
