του Νίκου Ντάσιου
Οι συμφωνίες που υπεγράφησαν στο διήμερο συνέδριο διατλαντικής συνεργασίας, παρουσία τριών Αμερικανών Υπουργών, εκπροσώπων 25 χωρών της Ε.Ε. και του Ισραήλ καθώς και αξιωματούχων μεγάλων εταιρειών ενέργειας, είναι πράγματι ιστορικές.
Η πολιτική απόφαση της οριστικής απεξάρτησης της Ένωσης από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες το 2028, καθιστά την Ρεβυθούσα και την Αλεξανδρούπολη πύλες τροφοδοσίας της Ευρώπης και της Ουκρανίας με Αμερικανικό LNG, όπως αποτυπώνεται στη συμφωνία ΑΚΤΟΡ-ΔΕΠΑ με την αμερικανική Venture Global με μακροχρόνια εικοσαετή συμβόλαια αγοράς και μεταφοράς φυσικού αερίου, από το 2030. Με την συμβολή της Κρατικής Αμερικανικής Τράπεζας DFC, προοιωνίζονται επιπλέον επενδύσεις σε νέους τερματικούς σταθμούς καθώς και των υποδομών διασύνδεσης των αγωγών στον λεγόμενο Κάθετο Διάδρομο μεταξύ Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Μολδαβίας και Ουκρανίας καθώς και στη διακλάδωση αυτού μέσω Σερβίας, με κατεύθυνση την κεντρική Ευρώπη. Οι προοπτικές αυτές καθιστούν την σταθερότητα στο Αιγαίο παράγοντα ενεργειακής ασφάλειας για την Ευρώπη.
Η χώρα καθίσταται μετά από 40 χρόνια συμμέτοχος στην παραγωγή ενέργειας. Επιταχύνονται οι διαδικασίες γεωτρήσεων, αρχικά στο οικόπεδο 2, βορειοδυτικά της Κέρκυρας, από την Exxon Mobil με κοινοπραξία στην οποία θα συμμετέχουν η Helleniq Energy και η Energean με ποσοστό 60%. Παράλληλα, με ορίζοντα το 2029, ξεκινούν οι έρευνες για κοιτάσματα Νοτίως και Ανατολικά της Κρήτης από την Chevron, στο πλαίσιο της στρατηγικής συνεργασίας 3+1, Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ υπό την αιγίδα των ΗΠΑ. Ένας νέος ενεργειακός δρόμος με υποθαλάσσιους αγωγούς και ηλεκτρικές διασυνδέσεις δημιουργείται από την Αδριατική έως την Ανατολική Μεσόγειο, ενώ επανέρχεται η δημιουργία East Med.
Η ειρήνευση στο πολεμικό πεδίο της Γαζας επαναφέρει τις συμφωνίες του Αβραάμ, με τον Ελληνισμό ν’ αποτελεί την απόληξη του IMEC, ενός εμπορικού και ενεργειακού δρόμου με αφετηρία τις Ινδίες, εναλλακτικού του Κινεζικού δρόμου του Μεταξιού που περιλαμβάνει ως σημαντικούς κόμβους το Ιράν και την Τουρκία. Ο αποκλεισμός της Τουρκίας από τον νέο Αμερικανικό ενεργειακό σχεδιασμό είναι συνέπεια της συνέχισης της τροφοδοσίας της από το Ρωσικό φυσικό αέριο και του Ευρασιανικού προσανατολισμού της. Καταδεικνύει δε την ορθότητα της γεωπολιτικής επιλογής της Κυβέρνησης να ταχθεί ξεκάθαρα υπερ της Ουκρανίας μετά την Ρωσική εισβολή, στο πλαίσιο της Δυτικής συμμαχίας.
Η Ελλάδα μετά τις συμφωνίες αυτές αποκτά γεωπολιτικό εκτόπισμα προκειμένου να προχωρήσει στη διευθέτηση της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών καθώς και στην επέκταση των χωρικών της υδάτων βάση του διεθνούς δικαίου. Οφείλει δε, σε αντιδιαστολή με την κατευναστική πολιτική που ακολούθησε την διακήρυξη των Αθηνών, ν αντιμετωπίσει με αποφασιστικότητα πιθανές προκλητικές ενέργειες, ως αντίδραση της Τουρκίας, στο Αιγαίο και ιδιαιτέρως στην θαλάσσια περιοχή του παράνομου Τουρκο- λιβυκού Μνημονίου.
Δεδομένου ότι το αμερικανικό LNG είναι 4 ή 6 φορές ακριβότερο από το ρωσικό φ.α θα πρέπει να αναληφθεί πρωτοβουλία στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου ν’ αλλάξει το σύστημα τιμολόγησης της ενέργειας βάση του Target Model και του επικαθορισμού του από το Ολλανδικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (TTF).
Τις οικονομικές ωφέλειες για την χώρα από τις υπογραφείσες συμφωνίες θα τις αποτιμήσουμε λεπτομερώς όταν έρθουν τα σχετικά νομοθετήματα στο Κοινοβούλιο. Σε κάθε σοβαρή χώρα το πολιτικό σύστημα ή τουλάχιστον το μέρος αυτού που ομνύει στον δυτικό προσανατολισμό και στην αναγνώριση της Τουρκικής απειλής θα πρέπει να συναινεί επι της αρχής στην ενεργειακή αναβάθμιση και στην αμυντική θωράκιση ως παράγοντες συλλογικής ασφάλειας. Πεδία αντιπαράθεσης μπορεί ν’ αποτελούν τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη των συμφωνιών, η εφαρμογή και η επιτήρηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, η πορεία υλοποίησης των έργων. Οι οικολογικές ευαισθησίες και η επίκληση της υπαρκτής κλιματικής κρίσης που απαιτούν μέτρα για τους μεγάλους ρυπαντές του πλανήτη, τις αστικές συγκεντρώσεις, το καταναλωτικό και παραγωγικό μοντέλο, δεν μπορεί ν’ αποτελεί άλλοθι της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας από χώρες που την απειλούν στρατιωτικά.
