Του εκ Βεροίας, από το Άρδην τ. 98, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2014
Ό ταν ο Ζαν–Κλωντ Γιουνκέρ ήρθε τον Αύγουστο στην Ελλάδα, μετά την εκλογή του ως Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επανέλαβε μια παλαιά φράση του Ζισκάρ Ντ΄ Εστέν: «Η Ελλάδα ανήκει στην Ευρώπη, ο Πλάτων δεν μπορεί να παίζει στη Β΄ εθνική». Η φράση εκλήφθηκε από την κρατούσα διανόηση ως άκρως φιλελληνική, αφήνοντας να περάσει η κεκαλυμμένη αλαζονεία της ίσως και ένας λανθάνων ανθελληνισμός.
Με την πρώτη ανάγνωση διακρίνει κανείς ότι λειτουργεί ακόμη εκείνη η σχέση Δυτικής Ευρώπης, Αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού και Ελλήνων, όπου, ναι μεν οι Έλληνες (Ε) θεωρούνται απόγονοι των Αρχαίων Ελλήνων, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι και κληρονόμοι του πολιτισμού τους, αφού, ο Αρχαίος Ελληνικός Πολιτισμός (ΑΕΠ) ανήκει στους Δυτικοευρωπαίους (ΔΕ), λόγω χρησικτησίας και, επόμενα, η σχέση Ελλήνων με τους προγόνους τους εξαρτάται από τους αξιολογητικούς πίνακες που συντάσσουν οι ΔΕ. Εδώ η σχέση ΔΕ-ΑΕΠ-Ε μετονομάζεται σε Α΄ εθνική>Ιδεώδες>Β΄ εθνική.
Αν και ο κ. Γιουνκέρ θεωρεί, όπως φαίνεται και σε άλλες δηλώσεις του, ότι το καθεστώς της Ελλάδας δεν προσφέρει τα εχέγγυα της κατανόησης του ευρωπαϊκού οραματισμού και ότι ο Πλάτων υποβιβάζεται υπό το καθεστώς των εγχώριων εθνοπολιτισμικών νοοτροπιών, δέχεται όμως ότι η ευρωπαϊκή ανασύνθεση μπορεί να δεχτεί και τους «νεοέλληνες» αν αυτοί αλλάξουν την εικόνα τους ή, όπως λένε, τη «νοοτροπία της ανευθυνότητας».
Η φρασούλα μας αποκαλύπτει ότι ο Δ/ευρωπαϊκός «φιλελληνισμός» δεν έχει ξεφύγει ακόμη από εκείνον των προγόνων του, των, εκτός των άλλων, κλεφτών αρχαιοτήτων, οι οποίοι εμπέδωσαν ότι τα ελληνικά μνημεία δεν μπορούν να βρίσκονται στην Ελλάδα επειδή αυτή είναι κατώτερης κατηγορίας.
Καταρχήν ο κ. Γιουνκέρ φαίνεται να συγχέει την έννοια της Δύσης μ’ αυτήν της Ευρώπης. Η Ευρώπη μπορεί να είναι γεωγραφικά πιο περιορισμένη από τη Δύση αλλά είναι ευρύτερη και συνθετότερη πολιτισμικά. Ο δυτικός πολιτισμός είναι η ρωμαιοκαθολική διαδρομή της Ευρώπης και δεν περιλαμβάνει την Ανατολική Ορθόδοξη Ελληνική ή τη Σλαβική της. Έτσι προσεγγίζει τον κόσμο μέσα από την σταυροφορική παράδοση της Δυτικής Ευρώπης που είναι διχοτομική, οριενταλιστική και ιμπεριαλιστική, παραβλέποντας την οπτική του κόσμου μέσα από την ελληνική καθ’ ημάς Ανατολή, που είναι η παράδοση συμφιλίωσης και ισοτιμίας των λαών.
Εδώ η κουλτούρα των διχοτομήσεων: Πολιτισμένοι / Βάρβαροι, Δυτικοί / Ανατολικοί κ.λπ. επανέρχεται με ποδοσφαιρικούς όρους. Ο Πλάτων και ο αρχαίος Ελληνικός πολιτισμός χρησιμοποιούνται στη εμπέδωση των διχοτομήσεων· κατανοούνται ως ιστορικό και γεωγραφικό πεδίο του Δυτικού ιμπεριαλισμού και γίνονται υλικό πάνω στο οποίο υποστασιοποιείται και γλιστράει η ηγεμονία της Δυτικής Ευρώπης.
Βέβαια, κανένας Έλληνας σοφός από τον Πλάτωνα έως τον Καταρτζή δεν θα αποδεχόταν εκείνο το μανιφέστο καιροσκοπισμού του τραπεζίτη Μ. Ρενιέρη (1842), ότι «η Ελλάς είναι Δύσις… έτσι μας συμφέρει να είμαστε» που εμπέδωσαν μετά και οι «μεγάλοι» πολιτικοί μας. Οι σοφοί κατανοούσαν τον ελληνικό κόσμο με μια πλουραλιστική συνάμα αυτόνομη σχέση με τους περιβάλλοντες κόσμους. Ο ελληνισμός μπορούσε να υπάρχει ως «δικέφαλος αετός» ή ως «τρίτο σύμπαν» όπως το αποκαλούσε ο Γάλλος σοφός Φ. Μπρωντέλ.
Φαίνεται ότι η σύγχρονη Ελλάδα κατανοείται σαν μια πληγή στο σώμα της Ευρώπης, μια απωθητική εμπειρία για το μέλλον της· μάλλον γιατί τα σπουδαία της γίνονται εκτός των δυτικοευρωπαικών παρεμβάσεων· κρατάνε από τη διαχρονική παράδοση της όπως: οι λέξεις, οι ποιητές, τα τραγούδια, τα «υπολείμματα». Τ’ άλλα, οι κρατικοί θεσμοί, η πρωτεύουσα, η οικιστική και παραγωγική οργάνωση έχουν εκφυλιστεί επειδή γίνανε με δυτικές παρεμβάσεις.
Μήπως ο κ. Γιουνκέρ φοβάται την Ελλάδα της Β΄ εθνικής επειδή σ’ αυτήν παίζουν ακόμη, αν και σε άλλη θέση, ο Πλάτων και οι άλλοι ‘Έλληνες σοφοί; Αυτήν που δεν έχει μαγαρισθεί από την υπεροψία, τους θεσμούς, τη γεωγραφία και τις σημασίες της δυτικής ελληνικότητας; Μήπως φοβάται την αυθεντική Ελλάδα των «υπολειμμάτων», της καθ’ ημάς Ανατολής, της αντιμπεριαλιστικής μνήμης, την Ελλάδα έξω από τις δικές τους σκανδαλώδεις παρεμβάσεις από τα Παρκερικά μέχρι τη Ζήμενς και έξω από τα διαχρονικά μνημόνια, μέσα από τα οποία νομίζει ο κάθε ματαιόδοξος κ. Γιουνκέρ ή κ. Μέρκελ ότι μπορούν να τη συμμορφώσουν;
