Η συριακή κρίση και η Αίγυπτος, συνέντευξη του Β. Πισσία στο Άρδην τ. 93

968

Ο Βαγγέλης Πισσίας, μέλος της «Πρωτοβουλίας για την Ειρήνη στη Συρία», συζητά με τον Γιάννη Ξένο, συντάκτη του Άρδην, για τις τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και τον αντίκτυπό τους στην Ελλάδα. Από το Άρδην τ. 93 (Μαίος-Ιουλιος 2013) που κυκλοφορεί, διαβάστε το Α΄ μέρος της συνέντευξη.

Γιάννης Ξένος: Καλησπέρα, κ. Πισσία και να ξεκινήσουμε με τις πιο πρόσφατες εξελίξεις σχετικά με τη συριακή κρίση. Η πολυαναμενόμενη ειρηνευτική διάσκεψη της Γενεύης οδηγείται σε ναυάγιο, εξαιτίας της διάστασης απόψεων ΗΠΑ και Ρωσίας. Πολλοί λένε ότι απαιτήσεις, όπως αυτές της Γαλλίας, να μη συμμετάσχει στη διάσκεψη ο Άσαντ, ενώ πια ο συριακός στρατός έχει το πάνω χέρι στο στρατιωτικό επίπεδο, δυναμίτισαν την ιδέα της ειρηνευτικής διάσκεψης. Ποιοι είναι οι κύριοι λόγοι που καθυστερούν την έναρξη των διαπραγματεύσεων;
Βαγγέλης Πισσίας: Τη Γενεύη, για την οποία τώρα μιλάμε, την αποκαλούμε Γενεύη ΙΙ. Έχει προηγηθεί η Γενεύη Ι. Τότε συμφώνησαν να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για την εξεύρεση μιας πολιτικής λύσης. Όμως και τότε οι Αμερικανοί υπαναχώρησαν και έθεσαν τον όρο της μη συμμετοχής του Άσαντ στις διαπραγματεύσεις. Αυτό δεν έγινε δεκτό με αποτέλεσμα η Γενεύη Ι να κολλήσει και να μην προχωρήσει. Εκείνη την εποχή, ο συσχετισμός των δυνάμεων είχε αρχίσει να γέρνει υπέρ της αντιπολίτευσης σε βάρος του Άσαντ. Η διεθνής κοινή γνώμη ήταν ακόμα κάτω από την μεγάλη πίεση των εντυπώσεων που είχε δημιουργήσει η καταστολή της συριακής εξέγερσης από τον στρατό του Άσαντ και ένα μεγάλο μέρος της πίστευε ότι αυτά που συμβαίνουν στη Συρία είναι εγκλήματα τα οποία διαπράττει μία δικτατορική κυβέρνηση. Μέχρι τότε δεν ήταν ορατός ο ρόλος κάποιων ξένων δυνάμεων, ενώ δεν ήταν αποσαφηνισμένος ο ρόλος ένοπλων ομάδων μέσα στη Συρία που για τον πολύ τον κόσμο είναι γνωστές ως ομάδες που ανήκουν στο ευρύτερο φάσμα της Αλ Κάιντα. Ήδη από το καλοκαίρι του 2012, όλοι μιλούσαν για επικείμενη και άμεση πτώση του Άσαντ. Αυτό το λέω γιατί τότε, εμείς είχαμε ξεκινήσει την πρωτοβουλία μας. Πολλοί μας έλεγαν ότι «δεν πρόκειται να προλάβετε να πάτε κάτω». Η Γενεύη Ι δεν έγινε τότε γιατί θεωρούσαν ότι ο Άσαντ πνέει τα λοίσθια και δεν έκριναν σκόπιμο να προχωρήσουν σε διαπραγματεύσεις.
Όμως ο Άσαντ δεν έπεσε. Και η αντιπολίτευση βλέπει τώρα τις δυσκολίες τις οποίες έχει να αντιμετωπίσει. Αντιλαμβάνεται ότι χρειάζεται να ανασυνταχθεί πολιτικά, καθώς και στο πεδίο των επιχειρήσεων, διότι η διάψευση των προσδοκιών της λειτούργησε αποσυνθετικά. Αυτή την αντιπολίτευση, βέβαια, την εκπροσωπούν άνθρωποι που κινούνται κυρίως στο εξωτερικό. το μεγαλύτερο μέρος τους είναι εγκατεστημένο στην Τουρκία, στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί έχουν την βάση τους και οργανώνονται, συσκέπτονται, αναδιοργανώνονται και συγκρούονται μεταξύ τους. Ενώ στην αρχή φάνηκε ότι υπήρχε μία γενική συμφωνία, με τις ξένες δυνάμεις, πολύ γρήγορα ο κάθε εξωτερικός παράγοντας, είτε διεθνής είτε περιφερειακός, άρχισε να φτιάχνει τη δική του ομάδα. Με αποτέλεσμα να κατακερματιστούν αυτές οι δυνάμεις. Η μόνη δύναμη που είχε έρεισμα μέσα στη Συρία ήταν αυτή των Αδελφών Μουσουλμάνων. Οι άλλοι είναι ομάδες υποστηριζόμενες από το Κατάρ, την Σαουδική Αραβία κ.λπ. Καμιά φορά μάλιστα, φεύγουν από τον έλεγχο μιας κρατικής υπηρεσίαςκαι περνάνε στον έλεγχο κάποιας άλλης (όπως π.χ. της Σαουδικής Αραβίας).
Αυτό που συμβαίνει τώρα με τη Γενεύη ΙΙ δεν είναι το ίδιο. Είμαστε σε μία εποχή που έχει αλλάξει ο συσχετισμός. Από τον περασμένο Φλεβάρη-Μάρτη γνωρίζουμε ότι γίνονται επαφές μεταξύ Αμερικανών και Ρώσων. Φημολογείται ότι υπάρχουν κάποιοι Αμερικανοί που σκέφτονται ότι, για να κάνουν καλύτερη διαχείριση της κρίσης στη Μ. Ανατολή και στην Κ. Ασία, σε κάποιο βάθος χρόνου, δεν τους εξυπηρετεί μία αναλογία επιρροής ΗΠΑ – Ρωσίας 100-0. Χρειάζονται μία άλλη αναλογία 70-30, έστω να συνδιαχειριστούν την περιοχή με τους Ρώσους. Υπάρχουν όμως και άλλοι που είναι της λογικής «όλα δικά μας». Εκεί ταλαντεύεται η αμερικανική πολιτική. Οι Ρώσοι, μετά τον εξοστρακισμό τους από τη Λιβύη, φαίνονται πιο σταθεροί στη στήριξή τους στο καθεστώς Άσαντ. Οι Αμερικανοί, τέλη Μαΐου, πήραν την απόφαση να κάνουν άνοιγμα προς τον Πούτιν. Σε εκείνη τη φάση συμβαίνει κάτι που αλλάζει τους συσχετισμούς ακόμη περισσότερο. Ενώ είχε επιτευχθεί μία ισορροπία δυνάμεων, διεξάγεται η επιχείρηση στο Αλ Κουσέιρ. Σ’ αυτή την επιχείρηση συμμετείχε και η Χεσμπολάχ, η οποία συνέβαλε καθοριστικά στο να κερδηθεί η μάχη. Αυτή η επιχείρηση άλλαξε τον συσχετισμό, και αυτή τη στιγμή, μιλάμε για ανισορροπία, αλλά αντίθετη από αυτή που είχαμε στο παρελθόν: Ο Άσαντ τώρα κερδίζει έδαφος.
Αυτό επηρέασε τους Αμερικανούς, τους συμμάχους τους και, πολύ περισσότερο, τη συριακή αντιπολίτευση. Και θεώρησαν ότι, αν πάνε στη Γενεύη ΙΙ για διαπραγμάτευση, θα βγουν χαμένοι, ενώ ο Άσαντ δείχνει ότι είναι διατεθειμένος να χειριστεί το θέμα με «γενναιοδωρία», από θέση ισχύος. Οι Αμερικανοί ταλαντεύθηκαν και δέχτηκαν πιέσεις από την αντιπολίτευση, τους Αγγλογάλλους και κάποιους περιφερειακούς παίκτες, όπως το Κατάρ και η Τουρκία. Η Τουρκία δεν θέλει να γίνει η Γενεύη ΙΙ. Η Τουρκία δεν μπορεί να φανταστεί μία λύση με τον Άσαντ να βρίσκεται σε θέση υπεροχής, γιατί θεωρεί ότι γυρίζει πολλά χρόνια πίσω στις σχέσεις της με τη Συρία. Η Τουρκία, πριν επιτεθεί στον Άσαντ, είχε καλές σχέσεις με αυτόν και σημαντική οικονομική συνεργασία μαζί του.

Γ.Ξ.: Από τη σύλληψη του Οτσαλάν και μετά.
Β.Π.: Η Τουρκία φοβάται ότι, εάν σήμερα ο Άσαντ επιβιώσει, η ίδια δεν θα έχει χώρο στη Συρία. Και έτσι η Τουρκία έγινε εχθρική χώρα για τη Συρία, πολύ περισσότερο από τις Η.Π.Α. ή άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Γι’ αυτό πιέζει με κάθε τρόπο να μην ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις, να ενισχυθεί στρατιωτικά η αντιπολίτευση και να εμπλακεί ίσως και η ίδια, ώστε να συμβεί κάτι ανάλογο με τη Λιβύη, ώστε να ξαναβρεθεί ο Άσαντ σε μειονεκτική θέση. Το Κατάρ σκέφτεται ακριβώς με τον ίδιο τρόπο. Έχει εκτεθεί πάρα πολύ σ’ αυτή τη σύγκρουση, πολύ περισσότερο από τη Σαουδική Αραβία, η οποία, σε ορισμένες περιπτώσεις, κρατάει μια αμφίσημη θέση. Το Κατάρ και η Τουρκία, χρησιμοποιώντας τον τυχοδιωκτισμό και τα συμπλέγματα της Γαλλίας και της Βρετανίας, πιέζουν για να αναβληθεί η Γενεύη ΙΙ.
Ένας άλλος βασικός λόγος είναι ότι η αντιπολίτευση δεν μπορεί να συγκροτηθεί. Στην Ντόχα ορίστηκε στην Syrian National Coalition εκπρόσωπος ο Μόαζ Χαντίμπ, έκαναν ανοίγματα προς κάποιους κοσμικούς για να διευκολύνουν τους δυτικούς συμμάχους τους, κ.ά. Όμως όσα γίνονται στη Συρία από την αντιπολίτευση, δεν επιτρέπουν στην Τουρκία να παρουσιάζεται ως υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Βρισκόμαστε επομένως σ’ αυτό το σημείο, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε το Ιράν, τη Ρωσία και την Κίνα, οι οποίες στηρίζουν σταθερά τον Άσαντ.
Ανάμεσα σ’ αυτούς που δεν θέλουν την προσέγγιση, βρίσκονται και εκείνοι που δεν θέλουν καμία λύση στη Συρία. Αυτοί που θέλουν το χάος και τη διάλυση. Είναι το κράτος του Ισραήλ, το οποίο ικανοποιείται κάθε φορά που υπάρχει μία κρίση στον περίγυρό του, θεωρώντας ότι αυτές οι κρίσεις παρατείνουν τη ζωή του. Γι’ αυτόν τον λόγο θέλουν τη σμίκρυνση των χωρών της περιοχής, κάτι που έγινε και στα Βαλκάνια. Όμως η επιβίωση του κράτους του Ισραήλ θα εξαρτηθεί από ριζικές αλλαγές στην πολιτική του αλλά και στις δομές του ίδιου. Αυτό το μοντέλο, βέβαια, δεν το θέλει μόνο το Ισραήλ, το θέλουν όλες οι Μεγάλες Δυνάμεις, όπως και κάποιες ελίτ που δρουν στον παγκόσμιο χώρο. Αυτοί θα ήθελαν μία πολύ μικρότερη Συρία χωρισμένη σε τέσσερα, πέντε κρατίδια. Έχουν κυκλοφορήσει και αντίστοιχα σενάρια διάσπασης της Σαουδικής Αραβίας. Στο Ιράκ είναι αλήθεια πέτυχαν το σκοπό τους. Δύσκολα συνενώνεται τώρα το Ιράκ. Υπάρχει ένα ανοιχτό θέμα με την Τουρκία. Τι θα γίνει με το κουρδικό ζήτημα. Η λογική τους ήταν, ακόμα και στο Ιράν, να δημιουργήσουν περιφερειακές κρίσεις, με βάση κάποια εθνικά ζητήματα. Τώρα, στην ίδια λογική αντιμετωπίζεται και η Αίγυπτος. Και μέσα στο Ισραήλ υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι σκέφτονται κοντόφθαλμα ότι «αν και στην Αίγυπτο ξεσπάσει μία μεγάλη κρίση θα είμαστε πιο ήσυχοι». Όμως η δημιουργία χάους στην περιοχή σου δεν είναι βέβαιο ότι θα σου εξασφαλίσει ηρεμία, επειδή το χάος ενεργοποιεί πολλούς παράγοντες, οι οποίοι μπορεί να στραφούν και εναντίον σου. Αν δεις τον χάρτη την περιοχή που είναι το Ισραήλ, καταλαβαίνεις πως δεν είναι προς το συμφέρον του η ριζοσπαστικοποίηση του Ισλάμ στη Συρία, στην Αίγυπτο ή στην Τουρκία.

 

Γ.Ξ.: Σήμερα (σ.σ.8-7-13) έγινε γνωστό ότι ο Άσαντ άλλαξε το σύνολο της ηγεσίας του κόμματός του, του Μπάαθ, και ανάμεσα σε αυτούς που αντικατέστησε ήταν και ο Φαρούκ αλ Σαρά, επί 22 χρόνια επικεφαλής της διπλωματίας της Συρίας και αντιπρόεδρος της χώρας. Μάλιστα, ο Φαρούκ αλ Σαρά, στα τέλη του 2012, είχε ταχθεί υπέρ των διαπραγματεύσεων με την αντιπολίτευση. Οι αλλαγές αυτές που κάνει ο Άσαντ πως ερμηνεύονται;
Β.Π.: Δεν μπορεί να είναι κανείς βέβαια μέσα στο μυαλό του Άσαντ και των συμβούλων του. Για τον Φαρούκ αλ Σαρά θα πω ότι η πολιτική του υποβάθμιση έχει ξεκινήσει εδώ και έναν χρόνο. Από το φθινόπωρο του 2012 δεν εμφανίζεται στο προσκήνιο και ακουγόταν ότι έπεσε σε δυσμένεια, ότι έχει διαφύγει στο εξωτερικό. Παράλληλα, ακουγόταν ότι ο Σαρά ήταν ένας άνθρωπος που εμπιστεύεται η Ρωσία. Ο Σαρά θεωρείται μια μεταβατική προσωπικότητα, την οποία όμως δεν δεχόταν η αντιπολίτευση γιατί τον θεωρούσαν ελεγχόμενο από τους Ρώσους. Αυτό δεν μπορούμε να το επιβεβαιώσουμε, επειδή ό,τι λέει η συγκεκριμένη αντιπολίτευση δεν αποδίδει την πραγματικότητα. Υπήρχε ο Ελ Χερ, ο οποίος λέγεται ότι συνελήφθη από τον Άσαντ. Το καθεστώς αρνείται ότι τον έχει στα χέρια του. Δεν μπορεί κανείς να πει με βεβαιότητα τί έχει συμβεί. Ο Χερ είναι μια σημαντική προσωπικότητα και θα τον δεχόταν ένα μεγάλο κομμάτι της αντιπολίτευσης. Έχει μεγάλη επιρροή, είναι άνθρωπος με μεγάλη αναγνωρισιμότητα μέσα στη Συρία, από μία μεγάλη αλαουίτικη οικογένεια. Πολλοί βέβαια λένε ότι δύο σημαντικοί Αλαουίτες δεν χωράγανε στο ίδιο σχήμα. Εμείς ξέρουμε ότι στα πρόσωπα που έχει ορίσει ο Άσαντ είναι και ο Τζαμίλ Κάντρι, που είναι βασικός εκπρόσωπος του καθεστώτος. Αυτός είναι συνεργαζόμενος με την κυβέρνηση, είναι μέλος ενός συριακού κομμουνιστικού κόμματος (υπάρχουν και άλλα), Κούρδος στην καταγωγή, επίσης από μεγάλη πολιτική οικογένεια, με σχέσεις με εξωτερικούς παράγοντες, έχει υψηλό μορφωτικό επίπεδο και είναι άνθρωπος της πράξης. Είναι κι αυτός ένας από τις ισχυρές προσωπικότητες. Εκφράζεται πολύ κριτικά για το καθεστώς και λέει ότι έχει ημερομηνία λήξεως. Αλλά θέλει γρήγορα πολιτική λύση. Τί δύναμη θα έχει η μία ή η άλλη ομάδα μέσα στο καθεστώς, το οποίο είναι ετερογενές, αυτό θα το δείξει η πολιτική διαδικασία.
Αν μάλιστα αυτά τα συνδυάσουμε με τις φήμες ότι η Γενεύη ΙΙ πάει για Σεπτέμβρη, γιατί τώρα η αντιπολίτευση εξέλεξε νέα ηγεσία και χρειάζεται χρόνο να ανασυγκροτηθεί και να αναδιοργανώσει τον στρατό της, τον «Ελεύθερο Συριακό Στρατό». Πάντως, δεν πρέπει να ταυτίζουμε όλη την αντιπολίτευση με τους φανατικούς, ακραίους σαλαφιστές. Υπάρχουν όμως και αυτοί. Είναι μία δύναμη αρκετά μεγάλη, περίπου σαράντα χιλιάδες μαχητές¹, και σ’ αυτούς συμπεριλαμβάνονται και αρκετοί ντόπιοι. Όμως όλος ο μηχανισμός, τα στελέχη, είναι στην πλειοψηφία τους εκπαιδευμένοι στο εξωτερικό, αρκετοί να παίρνουν εντολές από το Κατάρ, τη Σαουδική Αραβία κ.α. Το θέμα είναι αν, κάποια στιγμή που θα αποφασίσει να πάει στη Γενεύη, αν θα μπορέσει να τους ανακαλέσει στην τάξη και να τους αποσύρουν. Μπορεί κάπως να αποδυναμώσουν αυτές τις δυνάμεις αλλά δεν είναι σίγουρο ότι θα τις αποδυναμώσει τελείως, μπορεί ακόμα όντας στη Γενεύη για διαπραγματεύσεις να τους χρησιμοποιεί για να αποσταθεροποιούν τη χώρα. Διότι στόχος τους είναι μία Συρία που να αγκομαχά. Οι δυνάμεις που έχουν σχέση με την αντιπολίτευση, Τουρκία, Σαουδική Αραβία, Κατάρ, δεν νομίζω ότι θα δείξουν ευαισθησία για τα προβλήματα του συριακού λαού. Ακόμα και αν υπάρξει πολιτική λύση, φαινόμενα όπως αυτά που συμβαίνουν στο σημερινό Ιράκ, θα τα βλέπουμε και στη Συρία. Αυτή είναι η πρόβλεψη, επειδή όμως η περιοχή είναι πολύ ρευστή, μπορούμε να πούμε ότι δεν αποκλείεται, μετά από ένα δύο χρόνια, τα πράγματα να έχουν πάρει άλλο δρόμο.

Γ.Ξ.: Πέρα από τη σύγκρουση των Μεγάλων Δυνάμεων, ΗΠΑ-Ρωσίας ή των παλαιών, Αγγλίας-Γαλλίας ή αυτών που θέλουν να έχουν περιφερειακό ρόλο όπως το Ισραήλ, το Κατάρ κ.λπ., μήπως σιγά-σιγά αναπτύσσεται μία σύγκρουση μέσα στο Ισλάμ; Ή λύνονται προβλήματα αιώνων μεταξύ Σουνιτών και Σιιτών; Οι Σιίτες, όντας λιγότεροι, δίνουν εκεί έναν αγώνα επιβίωσης;
Β.Π.: Αυτές είναι από τις πιο σημαντικές διαστάσεις του προβλήματος. Το Κατάρ δεν έχει μόνο φιλοδοξίες να είναι διεθνής παίκτης. Δεν είναι μόνο η αλαζονεία ενός μονάρχη, ο οποίος έχει χρήμα και θέλει και δόξα. Το Κατάρ φοβάται το Ιράν. Μπορεί κάποιος να πει ότι το Ιράν δεν πρόκειται να επιτεθεί στο Κατάρ, όμως το Κατάρ δεν θέλει να γίνει περιφερειακή υπερδύναμη το γειτονικό του Ιράν. Το Κατάρ είναι μια πολύ μικρή χώρα, όπου οι Καταριανοί είναι μειοψηφία. Η αντίθεση αυτή υπάρχει στο φόντο του πίνακα και αφορά και τη Σαουδική Αραβία, και άλλους.
Αυτή η αντίθεση παίρνει κι άλλες τροπές αν πάμε στον Λίβανο. Εκεί η αντίθεση δεν είναι των Σιιτών μόνο με τους Σουνίτες. Η αντίθεση αυτή περιλαμβάνει και τις σχέσεις με τους Χριστιανούς διαφόρων δογμάτων. Υπάρχει μία μεγάλη μερίδα χριστιανών που έχουν καλές σχέσεις με τους Σιίτες, τους αντιμετωπίζουν ως εθνική απελευθερωτική δύναμη. Η Χεσμπολάχ, για μας που είμαστε απέξω, είναι μία ακραία σιιτική δύναμη, ενώ όσοι την βλέπουν καλοπροαίρετα και «εκ των έσω» θεωρούν ότι είναι ένα αντάρτικο, μία δύναμη από εξεγερμένους. Όμως η Χεσμπολάχ είναι και  μέρος του πολιτικού συστήματος του Λιβάνου. Έχει μία στρατιωτική δύναμη πολύ αξιόμαχη, κατάφερε να υπερασπιστεί τον Λίβανο σε δύσκολες στιγμές το 2006. Κατάφερε μέσα σε μία βδομάδα να δώσει λύση σε ένα επιχειρησιακό θέμα στη Συρία που απασχολούσε το συριακό καθεστώς 1,5 χρόνο. Όλοι σέβονται τη Χεσμπολάχ για τις επιχειρησιακές της δυνατότητες και τη σέβονται γιατί δεν είναι μόνο στρατιωτικές δυνατότητες. Συνδέονται με κοινωνική συγκρότηση, με όραμα, με ιδεολογία. Ακόμα και οι ισραηλινοί αναλυτές δέχονται ότι είναι ένας πρότυπος στρατός, ιδανικός για πολέμους χαμηλής έντασης. Συνεπώς, είναι κάτι το ιδιαίτερο. Αυτοί είναι Σιίτες, οι οποίοι δεν απειλούν βέβαια το Κατάρ, αλλά δημιουργούν ανασφάλεια στο Ισραήλ. Όσο το Ισραήλ προσπαθεί να αποτρέψει το Ιράν από την απόκτηση μιας πυρηνικής υποδομής, τόσο θα ανησυχεί για τη Χεσμπολάχ. Γιατί δεν μπορεί να πετύχει το καίριο κτύπημα. Φοβάται ότι το πρώτο κτύπημα θα το ακολουθήσουν κάποια αντίποινα, τα οποία είναι δύσκολο να τα αντιμετωπίσει με βάση τη τεχνολογία, τις αντιπυραυλικές ομπρέλες κ.ά. Φοβάται ότι μπορεί να δεχθεί αντίποινα από τους Σιίτες της Χεσμπολάχ. Αυτή την αντιπαράθεση, σ’ αυτή τη φάση, δεν την θέλουν οι Σιίτες. Επειδή ξέρουν ότι αποτελούν ένα 30% του πληθυσμού στη Μέση Ανατολή, ενώ παγκοσμίως δεν είναι πάνω από 15% του συνόλου των μουσουλμάνων, δεν έχουν τη φιλοδοξία να ηγεμονεύσουν στον μουσουλμανικό χώρο. Εκείνο που θέλουν είναι να διατηρήσουν τις δυνάμεις τους, να φτιάξουν τις χώρες τους με βάση τα δικά τους πρότυπα. Το Ιράν είναι μία καλά οργανωμένη χώρα. Η Χεσμπολάχ στο νότιο Λίβανο είναι, περίπου, μία καλά οργανωμένη χώρα. Οι Σιίτες επίσης στο νότιο Ιράκ, παρά τα προβλήματα, προσπαθούν να οργανωθούν και εκεί είναι πάνω από το 60%. Όσες συζητήσεις έχω κάνει με υψηλόβαθμα στελέχη της Χεσμπολάχ λένε ότι για λόγους πραγματιστικούς εμείς είμαστε υπέρ μια συνύπαρξης με τους Σουνίτες και θα θέλαμε να έχουμε πολύ καλές σχέσεις μ’ αυτούς.
Από την πλευρά των Σουνιτών δεν υπάρχει η ίδια ομοψυχία. Υπάρχουν Σουνίτες που είναι αδιάφοροι, υπάρχουν Σουνίτες που είναι φιλικοί αλλά η πλειοψηφία τους επηρεάζεται από κάποια κέντρα του σουνιτικού Ισλάμ τα οποία θέλουν ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών με τους «αιρετικούς». Και οι αιρετικοί γι’ αυτούς είναι οι σιίτες. Αυτή είναι μία διχόνοια που κρατάει αιώνες και είναι ένα μεγάλο ζήτημα που στη Συρία τώρα αναδείχθηκε και είναι πολύ σημαντική συνιστώσα της κρίσης. Θα εκδηλωθεί και σε άλλες περιπτώσεις. Στην Αίγυπτο, για παράδειγμα, το Ιράν έκανε επίθεση φιλίας στον Μόρσι, προσπαθούσε και με τον Μουμπάρακ, αλλά, παρ’ ότι δεν είχε με εκείνον θρησκευτικές διαφορές, του το απαγόρευαν οι Αμερικάνοι και οι Ισραηλινοί. Πιστέψαμε ότι ο Μόρσι μπορούσε να κάνει κάποιες κινήσεις, όταν βρέθηκε στο Ιράν τον υποδέχτηκαν με ανοικτές αγκάλες. Μάλιστα, έκανε και δήλωση για τη Συρία ότι είναι υπέρ του διαλόγου, αλλά, πριν αλέκτωρ λαλήσει, δήλωσε ότι παρερμηνεύτηκαν οι δηλώσεις του. Δημιουργήθηκε διπλωματικό θέμα και όλοι κατάλαβαν ότι είχε δεχθεί εκβιασμό από Καταριανούς και άλλους, οι οποίοι τον απείλησαν ότι θα σταματήσουν να τον δανείζουν. Τελικά, ο Μόρσι υπάκουσε στο Κατάρ και την Τουρκία. Το Ιράν, όμως, περιμένει να βρεθεί η κατάλληλη στιγμή που η Αίγυπτος θα είναι πιο ευνοϊκή προς αυτούς. Άλλωστε, δεν είναι οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι ίδιοι στη Συρία, την Αίγυπτο ή την Ιορδανία και δεν είναι και ομοιογενείς ούτε και μέσα στην Αίγυπτο. Διάφοροι θα δυσανασχετήσουν από μια ενδεχόμενη προσέγγιση ανάμεσα στην Αίγυπτο και το Ιράν και θα προσπαθήσουν να την αναχαιτίσουν. Το Ιράν όμως επιμένει. Μέσα στους Σουνίτες βρήκαν ανθρώπους οι οποίοι την θέλουν. Θα δείξει.

 * Ευρωπαϊκές έρευνες υπολογίζουν ότι στη Συρία βρίσκονται 40.000 ξένοι μαχητές. Ευρωπαϊκές πηγές υπολογίζουν ότι έχουν σκοτωθεί 6.113 ξένοι μαχητές (οι περισσότεροι στο πλευρό της αντιπολίτευσης). Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι η εθνική προέλευση αυτών των μαχητών: 729 προέρχονται από τη Σαουδική Αραβία, 640 από το Ιράν 489 από την Αίγυπτο, 439 από το Λίβανο, 439 από τον Καύκασο, 301 από το Αφγανιστάν, 263 από τη Λιβύη, 261 από το Πακιστάν, 208 από το Ιράκ, 188 από τη Ρωσία, 167 από την Τουρκία, 129 από την Ιορδανία, 117 από τη Σομαλία, 109 από το Κουβέιτ, 90 από τη Γαλλία, 67 από την Υεμένη, 19 από το Αζερμπαϊτζάν, 31 από τη Μάλτα, 7 από τη Μαυριτανία, 6 από τη Σιέρα Λεόνε και 6 από το Σουρινάμ. Τελικά, ο συριακός εμφύλιος, πέρα από τη διάσταση της σύγκρουσης των Μεγάλων Δυνάμεων, ΗΠΑ, Ρωσίας, Αγγλίας, Γαλλίας, Κίνας, το ρόλο που θέλουν να παίξουν χώρες όπως η Τουρκία, το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία, μήπως σταδιακά παίρνει και μια διάσταση ευρύτερης σύγκρουσης Σουνιτών- Σιιτών; (Γ.Ξ.)

Διαβάστε τη συνέχεια της συνέντευξης στο Άρδην τ.93 που κυκλοφορεί