Επιστροφή στο (πρόσφατο) παρελθόν;

Οι αναπόφευκτες συγκρίσεις με τη διακυβέρνηση του Γεωργίου Ανδρέα Παπανδρέου

Του Γιάννη Ξένου από τη Ρήξη φ.112

Όσα διαδραματίζονται στη χώρα τους τελευταίους τέσσερις μήνες μοιάζουν σε απίστευτο βαθμό με όσα γίνονταν τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησης του ΓΑΠ, σαν η χώρα να έχει γυρίσει πέντε χρόνια πίσω. Οι πολιτικές, ο Θεός να της πει, που προσπαθούν να εφαρμόσουν, οι παλινωδίες με τους ξένους δανειστές, ακόμα και τα πρόσωπα είναι τόσο ίδια. Θυμίζουμε πως τότε ο ΓΑΠ είχε αρπάξει την εξουσία με κεντρικό σύνθημα το «λεφτά υπάρχουν», εμπνεύσεως της Λούκας Κατσέλη, που τώρα θα αναλάβει τη διοίκηση της μεγαλύτερης ελληνικής τράπεζας, της Εθνικής. Τώρα ο Τσίπρας βγήκε με το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, που υποσχόταν παροχές 11,3 δισ. ευρώ!
Τότε ο ΓΑΠ για μήνες ολόκληρους πίεζε με κάθε τρόπο να πέσει η κυβέρνηση (ας θυμηθούμε που κατέβαινε στο λιμάνι του Πειραιά, στις κινητοποιήσεις των αγροτών, και έκλαιγε από τα δακρυγόνα), την ίδια τακτική ακολούθησε και ο Τσίπρας. Δίχως σχέδιο πήρε την εξουσία τότε ο ΓΑΠ, δίχως σχέδιο κινείται και τώρα η συγκυβέρνηση, που εκτός από ένα, δύο υπουργεία, σε όλα τα υπόλοιπα θα χρειαστούν κάποιους μήνες απλώς για να μάθουν τη δουλειά. Άλλο κοινό είναι οι φανφαρόνικες δηλώσεις των κυβερνητικών στελεχών και κυρίως του Βαρουφάκη, που γίνονται μπούμεραγκ για την χώρα. Ο ΓΑΠ «απειλούσε» τους Ευρωπαίους ότι η χώρα θα έχει την τύχη του Τιτανικού και δεν κατανοούσε ότι, αντί να εκφοβίζει τους ξένους, κατέστρεφε την Ελλάδα, ενώ ο Παπακωνσταντίνου έλεγε για τα πιστόλια που είναι πάνω στο τραπέζι. Την ίδια «επιτυχημένη» τακτική ακολουθεί ο Βαρουφάκης, σαν χαρτοπαίχτης μπλόφαρε, απειλώντας ότι θα τινάξει το παιχνίδι στον αέρα, χωρίς να έχει ούτε ένα διαπραγματευτικό χαρτί στα χέρια του, το αποτέλεσμα είναι ότι τον πήραν χαμπάρι οι εταίροι και, με τη συμφωνία που τον έβαλαν να υπογράψει στις 20 Φεβρουαρίου, τον εξευτέλισαν.
Η χώρα βρίσκεται και πάλι ένα βήμα πριν τη χρεοκοπία, τότε διακινούσαν διάφοροι από το Μέγαρο Μαξίμου, όπως ο αλήστου μνήμης Χάρης Παμπούκης, σενάρια ότι θα βρούμε κάποια δισ. από Άραβες, ή άλλοι έλεγαν ότι θα μας σώσουν οι Ρώσοι ή οι Κινέζοι (που ήταν και οι μόνοι που κάτι έκαναν αγοράζοντας ελληνικά ομόλογα), τώρα η κυβέρνηση, με τη θηλιά να σφίγγει, στρέφεται και πάλι σε κέντρα εκτός ευρωζώνης για μια ανάσα και επισπεύδει το ταξίδι στην Κίνα, τη μόνη χώρα που έχει τη δυνατότητα να μας δανείσει. Στα ξένα Μέσα τότε άρχισε να παίζει το σενάριο περί Grexit, τώρα έχουμε το ίδιο σενάριο να επαναλαμβάνεται, συν επιπλέον το σενάριο περί εξόδου ατυχήματος, ότι δηλαδή είναι τόσο οριακά τα πράγματα που από έναν λάθος χειρισμό, χωρίς να είναι πρόθεση των δρώντων, θα οδηγηθούμε στην έξοδο. Και φυσικά και τώρα, όπως και τότε, οι Ευρωπαίοι παίζουν το ίδιο παιχνίδι, μας φτάνουν στα όριά μας για να αποδεχτούμε στο παρά πέντε όλες τους τις απαιτήσεις, τότε μας έβαλαν σε μνημόνιο και γίναμε το πειραματόζωο της Ευρώπης, τώρα οδηγούμαστε σε τρίτο μνημόνιο για παραδειγματισμό προς τους υπόλοιπους (Ποδέμος στην Ισπανία, Σιν Φέιν στην Ιρλανδία κ.ά).
Σε σύγκριση με τότε, όμως, τα πράγματα διαφέρουν σε πολλούς τομείς, πρώτα από όλα η ελληνική κοινωνία φτώχυνε, η Ελλάδα έχασε ένα 25% του ΑΕΠ της, η μεγαλύτερη μείωση που έχει γίνει ποτέ σε καιρό ειρήνης, και κυρίως το έχασαν οι μεσαίες και χαμηλές τάξεις, γιατί οι ανώτερες σε μεγάλο βαθμό πρόλαβαν και έβγαλαν τα λεφτά τους έξω, αφού το διάστημα 2009-12 υπολογίζεται ότι από τις τράπεζες έφυγαν καταθέσεις της τάξης των 90 δισ. ευρώ. Αλλά, παρότι η προσαρμογή ήταν βίαιη και κοινωνικά άδικη, η κοινωνία και η οικονομία έδειξαν ότι έχουν δυνάμεις που μπορούν να επαναφέρουν την χώρα. Το 20081, στην αποκορύφωση του παρασιτισμού, το εμπορικό έλλειμμα είχε φτάσει τα 44 δισ. ευρώ, οι εξαγωγές δεν έφταναν καν τα 20 δισ. ευρώ και οι εισαγωγές είχαν σκαρφαλώσει στα 64 δισ. ευρώ (σχέση 1:3,2). Τον επόμενο χρόνο, τον πρώτο της κρίσης, οι εξαγωγές συρρικνώθηκαν στα 15 δισ. ευρώ και κατόπιν οι εξαγωγές (παρά την απουσία κάποιου σχεδίου από τις κυβερνήσεις) κάθε χρόνο σημείωναν άνοδο και το 2013 έφτασαν τα 22,5 δισ. ευρώ, ενώ οι εισαγωγές μειώνονταν κάθε χρόνο δραστικά, με το 2013 να «ξεφουσκώνουν» στα 39,7 δισ. ευρώ (σχέση 1 προς 1,76, σχεδόν το μισό από ό,τι το 2008). Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Εξαγωγέων εκτιμά ότι και το 2014 οι εξαγωγές (εκτός καυσίμων) παρουσίασαν ανεπαίσθητη αύξηση 0,1%, αλλά τα βιομηχανικά προϊόντα, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, είχαν αύξηση 4,1%.
Η Ελλάδα έδειχνε μέχρι το φθινόπωρο ότι, παρότι πλήρωσε πολύ ακριβά τις επιλογές των προηγούμενων δεκαετιών και τα εγκλήματα του ΓΑΠ, θα μπορούσε να ξαναγίνει κανονική χώρα, χωρίς μνημόνια. Αυτά ίσχυαν μέχρι τη στιγμή που οι Γερμανοί τράβηξαν το χαλί κάτω από τα πόδια του Σαμαρά. Στην επίσκεψη του Σαμαρά στο Βερολίνο, η Μέρκελ του ξέκοψε ότι δεν του δίνει την επιμήκυνση του χρέους, που την είχαν υποσχεθεί από το 2012 και με διάφορες προφάσεις (γερμανικές εκλογές, ευρωεκλογές κ.ά.) διαρκώς την ανέβαλλαν. Ακολούθησε η μη εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, σε μεγάλο βαθμό λόγω των μεθοδεύσεων των Τσίπρα-Καμμένου (υποθέσεις Ξουλίδου-Χαϊκάλη) και η χώρα μπήκε στη νέα μεγάλη περιπέτεια. Τον Δεκέμβριο αποσύρθηκαν από τις τράπεζες 4,5 δισ. ευρώ και τον Ιανουάριο 12,5 δισ., οι καταθέσεις στις τράπεζες έφτασαν στο ιστορικό χαμηλό του 2012, κάτω από 150 δισ. ευρώ. Τα έσοδα του κράτους τον Ιανουάριο ήταν μειωμένα κατά 1 δισ. ευρώ. Οι δανειστές, εκεί που υπολόγιζαν το δημοσιονομικό κενό στα 2,5 δισ. για τη διετία 2015-16, τώρα το αναθεωρούν στα 7 δισ. ευρώ.
Ο Τσίπρας, που τόσο ήθελε να κυβερνήσει, πραγματοποίησε το όνειρό του, αλλά με αντίτιμο να αναλάβει τη χώρα στις χειρότερες συνθήκες. Το διάστημα Μαρτίου – Σεπτεμβρίου, το ελληνικό δημόσιο πρέπει να πληρώσει σε ομόλογα της ΕΚΤ, σε δάνεια του ΔΝΤ, σε ομόλογα ιδιωτών (που δεν συμπεριλήφθηκαν στο κούρεμα) και σε τόκους, 27,7 δισ. ευρώ! Τον Μάρτιο έχει να καλύψει 6,13 δισ. και συνολικά το τετράμηνο της παράτασης του μνημονίου 16 δισ. ευρώ! Έχουμε να καλύψουμε τέτοια ποσά και η τρόικα έχει κλείσει τις κάνουλες της ρευστότητας, μέχρι να γονατίσουμε. Στη συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου δεν γίνεται κανένας λόγος για τα 7,5 δισ. που είναι τελευταία δόση του μνημονίου, τα 1,9 δισ. που είναι τα κέρδη της ΕΚΤ από τα ελληνικά ομόλογα, όπου ο Ντράγκι, αντί να μας τα επιστρέψει, ως όφειλε, τα μοίρασε στις Κεντρικές Τράπεζες των χωρών, ενώ και η τελευταία δόση του ΔΝΤ, ύψους 1,8 δισ., αγνοείται. Τώρα καταλαβαίνουμε τι εννοούσε το Σπίγκελ όταν, αμέσως μετά την προκήρυξη των εκλογών, έγραφε «Έλληνες, ελάτε»: Πηγαίναμε σε κατά μέτωπον επίθεση και άοπλοι απέναντι σε έναν πάνοπλο εχθρό.
Πισθάγκωνα δεμένοι οδηγούμαστε σε ένα τρίτο μνημόνιο, αν δεν χρεοκοπήσουμε και επιστρέψουμε στη δραχμή, οπότε οι συνέπειες θα είναι ακόμα πιο δραματικές, ήδη ο Ισπανός υπ. Οικονομικών το έχει δηλώσει δύο φορές, και το έχει εκτιμήσει μεταξύ 30 και 50 δισ. ευρώ. Τα σχέδια των Γερμανών για έξοδο της Ελλάδος από το ευρώ, ή το εναλλακτικό σενάριο για παραμονή μας σε συνθήκες μόνιμου μνημονίου εξελίσσονται ταχύτατα. Άλλωστε, από τις γερμανικές εκλογές του 2013 ο Σόιμπλε μιλούσε για τρίτο μνημόνιο που θα χρειαζόταν η Ελλάδα το 2014, το γλιτώσαμε πέρυσι, την πατήσαμε φέτος. Ξέρουν ότι μια ταπεινωμένη Ελλάδα δεν μπορεί να θέσει σοβαρά θέμα κατοχικού δανείου και επανορθώσεων, κάτι που πάντα το φοβούνται. Αλλά μεγάλη ευθύνη φέρουμε και εμείς, τόσο η προηγούμενη κυβέρνηση, όσο και η νέα (που δεν εκτίμησε σε τι συνθήκες θα αναλάμβανε την εξουσία και τυχοδιωκτικά πίεζε να την πάρει στα χέρια της) και ο ελληνικός λαός, που για άλλη μια φορά αφέθηκε να εξαπατηθεί. Γιατί, αν περνούσαμε τον κάβο του Σεπτεμβρίου, τα πράγματα θα καλυτέρευαν. Τους τελευταίους μήνες του 2015 έχουμε δάνεια μόλις 1,6 δισ. και για τα επόμενα τρία χρόνια έχουμε να καλύψουμε δάνεια, ομόλογα και τόκους μόλις 16,7 δισ. ευρώ.
Με τα αν όμως δεν βγαίνει άκρη, ξαναπέσαμε στη λούμπα και πρέπει να δούμε πώς θα βγούμε με τις λιγότερες δυνατές απώλειες. Γι’ αυτό τουλάχιστον ας κόψουμε όσο μπορούμε τον δρόμο για άλλους τυχοδιωκτισμούς στους ερασιτέχνες επιδειξιομανείς που μας κυβερνάνε, θέτοντας τις βάσεις για μια νέα πορεία για τη χώρα, πέρα από την καταισχύνη των μνημονιακών και τις αυταπάτες και τα ψεύδη των «αντιμνημονιακών».

Σημειώσεις
1. Τα στοιχεία είναι από την Τράπεζα της Ελλάδος http://www.bankofgreece.gr/Pages/el/Statistics/externalsector/balance/commercial.aspx