Το ξεπούλημα του Ελληνικού

Με σχεδόν διθυραμβικούς τόνους, τόσο από το κυβερνητικό στρατόπεδο όσο και από την αντιπολίτευση, έγινε αποδεκτή η εκποίηση του πρώην Αεροδρομίου του Ελληνικού. Η υπογραφή της σύμβασης –η οποία μένει να κυρωθεί από το ελληνικό κοινοβούλιο– αποτέλεσε ένα από τα προαπαιτούμενα για την ολοκλήρωση της περίφημης αξιολόγησης, προκειμένου να καταβληθεί στη χώρα η επόμενη δόση των 7,5 δισ. €. Ίσως ούτε και ο ίδιος ο Σόιμπλε δεν θα μπορούσε να διανοηθεί την αποτελεσματικότητα της «Αριστερής Διακυβέρνησης» στο δικής του έμπνευσης σχέδιο εκποίησης του εθνικού μας πλούτου, μέσω ενός υπερταμείου –υπό την αποκλειστική αιγίδα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης–, όπου θα υπάγεται για τα επόμενα 99 χρόνια(!) η δημόσια περιουσία, η οποία και θα ρευστοποιείται με συνοπτικές διαδικασίες για την εξυπηρέτηση του χρέους.

Στην περίπτωση του Ελληνικού, η σύμβαση παραχώρησης αφορά σε 6,2 χιλ στρέμματα –πρώην Αεροδρόμιο Ελληνικού και εγκαταστάσεις της παραλιακής ζώνης του Αγίου Κοσμά– ήτοι του 100% των μετοχών της «Ελληνικός Α.Ε» στην εταιρεία Hellinikon Global I.S.A με έδρα το Λουξεμβούργο και εγγυητή τη Lamda Development, συμφερόντων Λάτση. Το τίμημα ανέρχεται μόλις στα 915 εκατ. €, εκ των οποίων την ημερομηνία της μεταβίβασης θα καταβληθούν μόνο τα 300 εκατ. Τα υπόλοιπα αναμένονται σε βάθος 10ετίας! Έχοντας ορίσει το επιτόκιο προεξόφλησης στο 12%, η ονομαστική αξία της παραχώρησης ανέρχεται μόλις στα 576 εκατ €. Για να κατανοηθεί το μέγεθος της εκποίησης, θα πρέπει ν αναφερθεί ενδεικτικά ότι η εκτίμηση της εμπορικής αξίας του ακινήτου Μητροπολιτικός Πόλος Ελληνικού –Αγίου Κοσμά από τους πραγματογνώμονες, Αναματερό και Μελά, που όρισε ο εισαγγελέας Οικονομικού Εγκλήματος Γ. Δραγάτσης το 2014, ανερχοόαν στα 2 δισ. €, τέσσερις δηλαδή φορές πάνω από το τίμημα με το οποίο πωλείται σήμερα από τους «αριστερούς» Τσίπρα και Τσακαλώτο! Ακόμα όμως κι αυτό το μικρό τίμημα θα προέλθει εξ ολοκλήρου από τραπεζικό δανεισμό, από χρήματα δηλαδή που πλήρωσαν οι φορολογούμενοι στην απάτη της ανα-κεφαλαιοποίησης των τραπεζών όταν αυτές έχουν δεσμεύσει τις καταθέσεις  και εκποιούν με συνοπτικές διαδικασίες την πρώτη κατοικία των οφειλετών τους.

Η κυβέρνηση και η διαπλοκή βέβαια πανηγυρίζουν, κάνοντας λόγο για σημαντικές αλλαγές στην αρχική σύμβαση, με κυριότερη αυτή της υποχρέωσης της αναδόχου εταιρείας να θέσει σε προτεραιότητα επενδύσεις για έργα κοινωφελούς χαρακτήρα ύψους 1,5 δισ. €. Στα έργα περιλαμβάνονται: Κέντρο διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών, σταθμός μεταφόρτωσης απορριμμάτων, δίκτυα κοινής ωφέλειας, ανάπλαση της παραλιακής ζώνης, διευθέτηση ρεμάτων, υπογειοποίηση της Λ. Ποσειδώνος. Το σημαντικότερο εξ αυτών: Η δημιουργία και η συντήρηση μητροπολιτικού πάρκου συνεχούς πρασίνου 2 χιλ. στεμμάτων, στα οποία θα προστεθούν νησίδες πρασίνου συνολικής έκτασης 600 στρεμμάτων και 300 στρέμματα στα οποία θα μεταφερθούν δημόσιες υποδομές από κορεσμένες περιοχές του λεκανοπεδίου, στις οποίες θα διαμορφωθούν ισόποσες εκτάσεις πρασίνου. Βέβαια όλα αυτά μένει ν’ αποδειχθούν με ποια σειρά θα πραγματοποιηθούν. Οι αναφορές περί του μεγαλύτερου ευρωπαϊκού πάρκου που πρόκειται να κατασκευαστεί είναι τουλάχιστον αστείες, σ’ ένα λεκανοπέδιο που η αντιστοιχία πράσινου/πολίτη ήταν μόλις 2,5 μ2 για να πέσει κάτω από 1,3μ2 μετά την Ολυμπιάδα, ενώ η δόμηση επεκτείνεται συνεχώς εις βάρος της αγροτικής γης των Μεσογείων και του Θριασίου, των περιαστικών ορεινών όγκων και του θαλάσσιου μετώπου.

Αυτό όμως που δεν τίθεται στον δημόσιο διάλογο είναι το μοντέλο αξιοποίησης του χώρου από τον νέο ιδιοκτήτη του, που δεν είναι άλλο από την επίταση της τουριστικοποίησης και του υδροκεφαλισμού, με γιγαντιαία έργα αγγλικής εμπνεύσεως. Το αρχιτεκτονικό γραφείο του κου Φόστερ υπόσχεται σημαντικούς αναπτυξιακούς ρυθμούς με την κατασκευή μιας νέας πόλης 27 χιλ. επισκεπτών σε έκταση 3,5 χιλ. στρεμμάτων με  ογκώδη ξενοδοχεία, ενυδρείο, καζίνο, κέντρα διασκέδασης. Μπορούμε να πάρουμε μια ιδέα του αισθητικού και πολεοδομικού προτύπου του «βαρόνου της όχθης του Τάμεση», αφού  κτίσματα όπως ο ουρανοξύστης Γκέρκιν στο Λονδίνο, το νέο Καμπ Νου της Μπαρτσελόνα και το Γουέμπλεϊ φέρουν τη δική του υπογραφή!  Σκοπός του «project» θα είναι η προσέλκυση τουρισμού υψηλών εισοδημάτων, βοηθούσης και της τεράστιας μαρίνας ευρωπαϊκών προδιαγραφών που θα κατασκευαστεί στην περιοχή του Αγίου Κοσμά.

Επειδή η μεγάλη πλειοψηφία των διαμορφωτών της κοινής γνώμης παρουσιάζουν τέτοιου είδους «επενδύσεις» ως νομοτέλεια και επιχαίρουν για την επικράτηση του «ρεαλισμού», θα πρέπει να θυμίσουμε πως σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως π.χ. στην περίπτωση της Γερμανίας, πρώην αεροδρόμια όπως αυτά του Τέμπελχοφ ή του Μορίς Ροζ, αξιοποιήθηκαν μένοντας υπό την αιγίδα του δημοσίου. Σε αντίθεση με την πρακτική της εγκατάλειψης και της κατάτμησης του χώρου για πάνω από μια 10ετία, στα προαναφερόμενα αεροδρόμια εκπονήθηκε σχέδιο βιωσιμότητας με τη συμμετοχή δημόσιων, ιδιωτικών και αυτοδιοικητικών φορέων με ορίζοντα 20ετίας για την αξιοποίηση των χώρων προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος.

Στη δική μας περίπτωση, ο συνδυασμός της ανικανότητας με τη σκοπιμότητα οδήγησε σε μηδαμινή εισπραξιμότητα από μακροχρόνιες και βραχυχρόνιες συμβάσεις για τη χρήση ολυμπιακών και δημόσιων εγκαταστάσεων, οδηγώντας στη χρεοκοπία  οργανισμούς όπως τα  Ολυμπιακά Ακίνητα και τα Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα. Αποκορύφωμα της υποβάθμισης αποτέλεσε η εγκατάσταση χιλιάδων εξαθλιωμένων προσφύγων σε συνθήκες άθλιες και επικίνδυνες για  τη δημόσια υγεία, γεγονός που νομιμοποιεί τη σημερινή εξέλιξη στην κοινωνική συνείδηση, αν μάλιστα προστεθεί και το επιχείρημα περί χιλιάδων θέσεων εργασίας.

Θέλοντας να παραμείνω συνεπής στις αρχές των κοινωνικών κινημάτων υπεράσπισης των ελεύθερων χώρων του λεκανοπεδίου, πιστεύω πως μια άλλη διαχείριση ήπιας αξιοποίησης, με σύμπραξη δημοσίου, ιδιωτικού και τρίτου τομέα, θα ήταν δυνατόν να αποτρέψει τη σημερινή εκποίηση. Σε αντίθεση με τα φαραωνικά έργα, το δημόσιο συμφέρον θα το εξυπηρετούσαν το μητροπολιτικό πάρκο σε συνδυασμό με ένα ανακαινισμένο αθλητικό κέντρο στήριξης του μαζικού αθλητισμού, αλλά και νέα έργα, όπως  η δημιουργία ενός τεχνολογικού πάρκου στήριξης νέων παραγωγικών εγχειρημάτων με βάση π.χ. τη μικροναυπηγική και τη συντήρηση–επισκευή των αεροσκαφών, ή ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό και πολιτιστικό κέντρο παγκόσμιας εμβέλειας στον τόπο που γεννήθηκε και έζησε ο μεγάλος μας ιστορικός, Θουκυδίδης. Συνεπώς, επιμένω στο πρόταγμα της ανακατάληψης του χώρου με γνώμονα ένα άλλο όραμα, που θα σέβεται την ιστορική ταυτότητα του χώρου, την οικολογική ισορροπία της ευρύτερης περιοχής και την κοινωνική συνοχή των ευρύτερων λαϊκών στρωμάτων.