του Γιάννη Ξένου
Ο Σκάι είναι ένα από τα μεγαλύτερα ελληνικά κανάλια ή ένα δυνατό τουρκικό κανάλι; Παράδοξο το ερώτημα, αλλά αν μετρήσουμε τις ώρες προγράμματος που η παραγωγή τους είναι ελληνική ή τουρκική, τότε μάλλον έχουμε ένα υβρίδιο καναλιού. Πάνω κάτω το μισό πρόγραμμα είναι ελληνικό και το άλλο μισό τουρκικό.
Ο περιβόητος παραγωγός Ατζούν Ιλίτζαλι, άνθρωπος του Ερντογάν[1] ελέγχει πλήρως το ψυχαγωγικό κομμάτι του καναλιού μέσω της παραγωγής των άθλιών ριάλιτί του. Αυτή την περίοδο προβάλλεται το Σαρβάιβορ 3 με μονομαχία ελληνικής και τουρκικής ομάδας και το Πάουερ οφ Λαβ, σε σχεδόν καθημερινή βάση. Δικά του ήταν και τα ριάλιτι My Style Rocks και The Voice που προβαλλόταν πριν μερικούς μήνες από την συχνότητα του Σκάι.
Στο Σαρβάιβορ 3 έριξε ένα σκαλοπάτι ακόμα πιο κάτω την ελληνική τηλεόραση και μετατρέπει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις σε χαζοριάλιτι. Καμιά δεκαριά άντρες και γυναίκες από κάθε χώρα παλεύουν για έπαθλο π.χ. ένα κουλούρι με τυρί. Ο τηλεθεατής παρακολουθεί τις «ελληνοτουρκικές μάχες» για το κουλούρι, αλλά και την καθημερινή ζωή των δύο ομάδων με «ενδιαφέροντα» στιγμιότυπα, όπως πόσα τρίμματα καρύδας έφαγε, επιπλέον του ορισμένου, μια παίχτρια.
Για τον αδηφάγο κόσμο των ριάλιτι έχουν γραφτεί βιβλία όπως του Τζόναθαν Κόου, Αριθμός 11 και έχουν γυριστεί ταινίες όπως το Τρούμαν Σόου ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 90. Πέρα από την ζημιά που προκαλούν τέτοιου είδους σκουπίδια, που μέχρι να μας εμφανιστεί ο Ιλίτζαλι είχαν εξαφανιστεί από την ελληνική τηλεόραση, το συγκεκριμένο ριάλιτι μας εξοικειώνει και με μια άλλη εικόνα για την Τουρκία. Αυτές τις μέρες η Τουρκία πραγματοποιεί στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο την μεγαλύτερη στρατιωτική της άσκηση εδώ και δεκαετίες, την Γαλάζια Πατρίδα. Από τις 27 Φεβρουαρίου έως τις 8 Μαρτίου η Τουρκία θα κινητοποιήσει το σύνολο των στρατιωτικών της δυνάμεων στέλνοντας μήνυμα σε Ελλάδα και Κύπρο. Αλλά τις μέρες αυτές το ελληνικό κοινό θα παρακολουθεί τις ελληνοτουρκικές κουλουρομαχίες του Σκάι για τρείς ώρες κάθε βράδυ.
Είναι βέβαιο, γνωρίζοντας πόσο μεθοδικά εργάζεται το σύστημα Ερντογάν και τις σχέσεις που διατηρεί ο Ιλίτζαλι με αυτό, ότι η προβολή ενός ελληνοτουρκικού Σαρβάιβορ αυτή την περίοδο ήταν προσχεδιασμένη, για να ευτελιστεί η πραγματική ελληνοτουρκική διαμάχη σε ένα χαζοριάλιτι.
Δεν κατέχεται μόνο η ψυχαγωγική ζώνη του Σκάι από τον Τούρκο παραγωγό και την προπαγάνδα που διοχετεύει, αλλά σταδιακά και η ενημερωτική ζώνη τουρκοκρατείται. Κάθε πρωί λίγο μετά τις 8 έχουμε το ενημερωτικό μισάωρο ή και παραπάνω της Τουρκίας. Ο Έλληνας τηλεθεατής μέσω του δημοσιογράφου του Σκάι Μανώλη Κωστίδη ενημερώνεται καθημερινά για όλα τα τεκταινόμενα στην Τουρκία. Σε πόσες πόλεις μίλησε και τι είπε ο Ερντογάν, τα νέα προπαγανδιστικά τραγουδάκια που κυκλοφόρησε, για την μάχη της πατάτας και της ντομάτας που δίνει για να χτυπήσει την ακρίβεια και άλλα τέτοια. Και φυσικά ο δημοσιογράφος επαναλαμβάνει συχνά πυκνά, για να το εμπεδώσουμε, πόσο τυχεροί είμαστε που στην Τουρκία κάνει κουμάντο ο Ερντογάν και όχι η ανεξέλεγκτη αντιπολίτευση! Είναι στιγμές που έχεις την αίσθηση ότι η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε επαρχία της Τουρκίας στο διάστημα που δίνει το ρεπορτάζ του ο Κωστίδης και οι παρουσιαστές της εκπομπής τον ρωτούν για το μήκος του μουστακιού των υποψήφιων δημάρχων του κόμματος του Ερντογάν.
Και είναι αλήθεια ότι η συγκεκριμένη εκπομπή είχε ξεκινήσει διαφορετικά σχετικά με την κάλυψη των ελληνοτουρκικών, περισσότερο αντικειμενικά, αλλά σταδιακά φωνές όπως του Σάββα Καλεντερίδη, του Ιωάννη Μάζη κ.ά. που παρουσίαζαν το επεκτατικό πρόσωπο του νεοθωμανιστή Ερντογάν κόπηκαν. Κυριάρχησε ο Κωστίδης και άλλοι που επαναλαμβάνουν διαρκώς πόσο έχει ισχυροποιηθεί η Τουρκία και εν τέλει το συμπέρασμα στο οποίο οδηγούν τον τηλεθεατή είναι ότι η αντίσταση είναι ανώφελη, η Τουρκία έχει ξεφύγει.
Ο Σκάι λαμβάνει καθημερινά την απάντηση από το τηλεοπτικό κοινό, το ελληνοτουρκικό Σαρβάιβορ βρίσκεται στον πάτο της τηλεθέασης, πάνε οι χρονιές που χτύπαγε 30% και 40%. Φέτος είναι κολλημένο κάτω από το 15% και ξεπερνά σε τηλεθέαση μόνο την ΕΡΤ. Ίδια είναι η κατάσταση και για το δεύτερο ριάλιτι του Ιλίτζαλι, που ανταγωνίζεται μόνο την ΕΡΤ. Τα τουρκοκάναλα δεν έχουν πέραση στο τηλεοπτικό κοινό.
[1] Γ. Ξένος, «Τοξική τηλεόραση», Ρήξη φ. 143.
