του Σ. Κόντε, από το Άρδην τ. 12, Φεβρουάριος-Μάρτιος 1998
Ο ορεινός όγκος της Θράκης που βρίσκονται τα περισσότερα πομάκικα χωριά της Θράκης είναι ένας χώρος με μεγάλη έλλειψη πολιτισμού και πολιτιστικά υποανάπτυκτος, το γεγονός αυτό τον κάνει να είναι απομονωμένος -όπως είναι απομονωμένοι και οι άνθρωποι που κατοικούν σ’ αυτόν- από την υπόλοιπη κοινωνία.
Η πολιτιστική απομόνωση του ορεινού όγκου γίνεται αίτιο πολλών άσχημων καταστάσεων και κυρίως της δημιουργίας γκέτο. Η άγνοια της ελληνικής γλώσσας σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού αλλά και η πολιτιστική απομόνωση καλλιεργούν την ψυχολογία της αποξένωσης και την αίσθηση ότι μέσα σε ένα ελληνικό χώρο δεν ζούμε στην Ελλάδα.
Πιο συγκεκριμένα, η ανυπαρξία κεραιών τηλεόρασης και ραδιοφώνου καθιστούν αδύνατη τη σύνδεση με την ελληνική τηλεόραση να αναγκάζεται να παρακολουθεί ξένα ραδιοτηλεοπτικά προγράμματα.
Επίσης απουσιάζουν παντελώς από τον ορεινό όγκο οι βιβλιοθήκες, τα πολιτιστικά κέντρα και εν γένει κάθε πολιτιστική επικοινωνία με την υπόλοιπη Ελλάδα, όπως μουσικές εκδηλώσεις, θέατρα και άλλες καλλιτεχνικές ή πολιτιστικές δραστηριότητες.
Ακόμη η έλλειψη πολιτιστικής επικοινωνίας και πολιτιστικής υποδομής έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορούν να αναπτυχθούν και να καρποφορήσουν καλλιτεχνικά και όποια άλλα χαρίσματα σε νέους ανθρώπους.
Ύστερα από αυτές τις επισημάνσεις και παρατηρήσεις θεωρούμε ότι η ελληνική πολιτεία έχει χρέος να επεξεργαστεί και να σχεδιάσει συγκεκριμένα προγράμματα πολιτιστικής αναβάθμισής στον ορεινό όγκο της Θράκης.
Στην κατεύθυνση αυτή προτείνουμε τα εξής:
1) Να δημιουργηθεί δίκτυο κεραιών προκειμένου να είναι δυνατή η σύνδεση του ορεινού όγκου με την τηλεόραση και το ραδιόφωνο.
2) Να γίνουν ειδικά σεμινάρια με στόχο την επιμόρφωση στελεχών από τον ορεινό όγκο που θα προωθήσουν τον πολιτισμό.
3) Δημιουργία παραρτημάτων στον ορεινό όγκο πολιτιστικών φορέων όπως Ερυθρός Σταυρός, Λύκειο Ελληνίδων, πρόσκοποι, αθλητική εκπαίδευση κ,λπ.
4) Δημιουργία πολιτιστικών κέντρων στα μεγάλα χωριά.
5) Δημιουργία αθλητικών κέντρων με στόχο την καλλιέργεια του αθλητικού και ολυμπιακού πνεύματος στους νέους της περιοχής.
Τέλος, πιστεύουμε ότι η ανάπτυξη ενός ΙΟετούς προγράμματος πολιτιστικής παρέμβασης στον ορεινό όγκο θα αποτελέσει μια δράση καίριας εθνικής σημασίας ενώ θα δημιουργήσει κανάλι επικοινωνίας και άρση της απομόνωσης και αποξένωσης του ορεινού όγκου.
*ο Σεντεντήν Κάντε είναι νέος Πομάκος και δραστηριοποιείται στον πολιτιστικό τομέα. Το κείμενό του παρουσιάστηκε στην διημερίδα του Ταμιείου Ξάνθης τις 30 Νοεμβρίου 1997.
