Ποδονίφτης, ένας παραπεταμένος ποταμός της Αθήνας

2,3K

Της Μ.Δ.

Μια σχεδόν εγκαταλειμμένη πόλη μου θυμίζει συχνά η Αθήνα, ενώ θα μπορούσε να είναι όμορφη και φιλική προς τους κατοίκους της, αν οι ηγεσίες της των τελευταίων είκοσι χρόνων έδιναν λίγη περισσότερη προσοχή στο ευρύτερο περιβάλλον – και όχι μόνο στο κέντρο της. Οι σκοτεινές αυτές σκέψεις με κατέλαβαν εν μέρει λόγω της … πανδημίας! Και εξηγούμαι.
Στα Άνω Πατήσια, μόλις λίγα μέτρα από τον ομώνυμο σταθμό του ηλεκτρικού, συναντάμε έναν από τους τελευταίους – τον τελευταίο; – παραπόταμους του Κηφισού, τον Ποδονίφτη. Μέσα στην καραντίνα τον ξαναθυμήθηκα, μιας και μένω κοντά του και συχνά κάνω την άσκησή μου στις όχθες του ή στην ευρύτερη περιοχή. Ο ποταμός αποτελεί φυσικό σύνορο μεταξύ των Δήμων Αθηναίων και Ν. Φιλαδέλφειας-Ν. Χαλκηδόνας. Πηγάζει από την Πεντέλη και διατηρεί μερικά τμήματά του σε φυσική μορφή: στην Πεντέλη, στο Χαλάνδρι, στη Φιλοθέη, καθώς και ένα μικρό κομμάτι 800 μέτρων από τη γέφυρα της οδού Εράτωνος ως τη γέφυρα της οδού Χαλκίδος, στον … Δήμο Αθηναίων! Ναι, ακριβώς!
Πρόκειται για ένα μοναδικό ποτάμιο οικοσύστημα στον κεντρικότερο δήμο της χώρας, με πλούσια χλωρίδα και πανίδα, κάποια είδη της οποίας είναι και προστατευόμενα. Οι όχθες του στα φυσικά κομμάτια σκεπάζονται από πυκνή βλάστηση. Στο παρελθόν συνδέθηκε με την ανάπτυξη μεγάλων μονάδων κλωστοϋφαντουργίας και των γνωστών προσφυγικών οικισμών της περιοχής Ν. Φιλαδέλφειας. Πολλοί κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής έρχονται εδώ για τον περίπατό τους ή την άθλησή τους μιας και γειτνιάζει με το πάρκο Προμπονά και το γήπεδο της Ριζούπολης, χώρους με πολύ πράσινο στην απέραντη τσιμεντούπολη του κέντρου.
Οι κάτοικοι και οι αρχές της Ν. Φιλαδέλφειας-Ν. Χαλκηδόνας, περήφανοι για την πόλη τους, έχουν κάνει πολλά για να αναδείξουν το φυσικό της περιβάλλον. Έχουν επίσης προβεί, εδώ και αρκετό καιρό, σε έναν πεισματωμένο αγώνα περίσωσης αυτού του ασύλληπτα όμορφου –ειδικά όταν ανοίγει ο καιρός– κομματιού του ποταμού από την τσιμεντοποίηση που σχεδίαζε η Περιφέρεια, με ένα λεγόμενο σχέδιο κατασκευής αντιπλημμυρικών έργων.

Εκπρόσωποι του Δήμου Ν. Φιλαδέλφειας κινητοποίησαν και τον «κοιμώμενο» περί του θέματος μέχρι πολύ πρόσφατα Δήμο της Αθήνας, ενώ κατέφυγαν και στο ΣτΕ το 2018. Πράγματι, η σχετική απόφαση δικαίωσε τον Δήμο Ν. Φιλαδέλφειας (2165/19), διότι «δεν αιτιολογείται επαρκώς η επιλογή της λύσης της διευθέτησης με ανοιχτή ορθογωνική διατομή από οπλισμένο σκυρόδεμα, ενόψει μάλιστα των αντιρρήσεων της Διεύθυνσης Υδάτων, σύμφωνα με τις οποίες η διαμόρφωση της κοίτης με αυτόν τον τρόπο θα επηρεάσει σημαντικά την ποσοτική κατάσταση των υπογείων υδάτων (…) αλλά και της Διεύθυνσης Δασών, σύμφωνα με την οποία η σκυροδέτηση της κοίτης του ρέματος θα έχει σημαντικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στην πανίδα και τη χλωρίδα της περιοχής της κοίτης».
Στο μεταξύ, τι έχει κάνει ο Δήμος Αθηναίων για το θέμα; Επιεικώς, τίποτα! Στην όχθη που αποτελεί το όριό του, στο συγκεκριμένο σημείο, υπάρχουν αρκετές αυθαίρετες (;) κατασκευές και μελίσσια (!), δεν υπάρχει καμιά πρόσβαση στον ποταμό για πεζούς –λόγω και της οργιώδους βλάστησης– και η κοίτη είναι συχνά γεμάτη σκουπίδια και άλλα απορρίμματα που είναι αδύνατον να μαζευτούν λόγω της έλλειψης πρόσβασης. Το γεφυράκι της οδού Χαλκίδος είναι παμπάλαιο και θα έπρεπε ο δήμος να έχει εκπονήσει μια μελέτη για να αντικατασταθεί από μια νεώτερη, ομορφότερη και λειτουργικότερη γέφυρα, δεδομένου ότι ο συγκεκριμένος δρόμος οδηγεί προς την έξοδο για την Εθνική-Κηφισό και προς το Άλσος Ν. Φιλαδέλφειας, όπου χτίζεται και το γήπεδο της ΑΕΚ – φανταστείτε την κίνηση στο συγκεκριμένο σημείο σε ημέρα αγώνα… Στο δε κομμάτι από αυτό το γεφυράκι μέχρι το επόμενο γεφυράκι (της οδού Νεϊγύ, 800 μέτρα παρακάτω), στην πλευρά της Αθήνας, υπάρχει μια τεράστια εγκαταλειμμένη αλάνα, με σπασμένα τα προστατευτικά κάγκελα προς το εγκιβωτισμένο ποτάμι και πολλά μπάζα και άλλα σκουπίδια στις παρυφές των τοιχίων, ενώ χρησιμοποιείται από πολλούς ως χώρος παρκαρίσματος, μιας και η περιοχή δεν έχει πάρκινγκ.

Αν ο δήμος αναλάμβανε πρωτοβουλίες για τη συγκεκριμένη περιοχή –και όχι τα φαραωνικά σχέδια περί Μεγάλου Περιπάτου–, θα μπορούσε να γκρεμίσει τα όποια αυθαίρετα, να οριοθετήσει την κοίτη του ποταμού, να την καθαρίσει και να ενώσει τα διάσπαρτα παρκάκια, αλσάκια και πεζόδρομους της περιοχής με το πάρκο Προμπονά και τη Ριζούπολη σε ένα ενιαίο πράσινο χώρο για άθληση και περπάτημα, που θα αποτελούσε πνεύμονα για την πόλη, ειδικά δεδομένου ότι το 5ο Διαμέρισμα έχει ακόμη ελεύθερους χώρους και υπέροχες γωνιές. Ακούει κανείς;