Αντιεμβολιαστική προπαγάνδα

του Παναγιώτη Χούπα

Στην Επιτροπή Δημόσιας Υγείας της Πολιτείας Kονέκτικατ των ΗΠΑ, τον Φεβρουάριο του 2021, έμειναν έκπληκτοι. Οι συνεδριάσεις και οι ακροάσεις αφορούσαν στην πρόθεση της Πολιτείας να καταργήσει τη για θρησκευτικούς λόγους εξαίρεση των παιδιών σχολικής ηλικίας από τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς.
Στις καταθέσεις τους ενώπιον της επιτροπής, φορείς, αλλά και μεμονωμένα άτομα που εναντιώνονταν στην αλλαγή της νομοθεσίας, απέρριπταν ασυζητητί τις προτάσεις να συμμετέχουν σε εκπαιδευτικές-ενημερωτικές διαδικασίες σχετικές με τα οφέλη των εμβολίων.
Τόσο η επιτροπή, όσο και οι τοπικοί αξιωματούχοι, αναλύοντας όλα τα στοιχεία έβγαλαν το συμπέρασμα ότι οι προτεινόμενες (ορθώς), από πολλούς, πολιτικές ενημέρωσης, δεν έχουν καμία τύχη όταν οργιάζει η αντιεμβολιαστική προπαγάνδα.
Είναι λοιπόν φανερό. Καμία ενημέρωση του πληθυσμού σχετικά με τα εμβόλια δεν θα έχει ποτέ αποτέλεσμα, αν πρώτα ο πληθυσμός δεν εκπαιδευτεί να αναγνωρίζει την αντιεμβολιαστική προπαγάνδα και αν δεν ενημερωθεί διεξοδικά για τα κίνητρα και τα συμφέροντα όσων τη διασπείρουν.
Κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο.
Τα επίσημα κράτη είναι τουλάχιστον απρόθυμα. Τα ΜΜΕ και τα κοινωνικά δίκτυα, το ίδιο. Εγκλωβισμένοι, άπαντες οι θεσμικοί, σε πλαίσια δικαιωματισμού και κέρδους, αργούν να αντιδράσουν ή δεν αντιδρούν καθόλου.
Διασημότητες και influencers, αλλά και απλοί «εθελοντές» σε έναν υποτιθέμενο «υπέρ αληθείας» αγώνα, καλυπτόμενοι πίσω από την «ελευθερία του λόγου», παραπληροφορούν συστηματικά, διαδίδουν ψέματα, μυθεύματα, ανακρίβειες και ανοησίες.
Αυτό δεν είναι κάτι νέο. Υφίσταται από τότε που εφευρέθηκε το πρώτο εμβόλιο. Απλώς, στην εποχή του διαδικτύου έχει πάρει τρομακτικές διαστάσεις. Αυτό που δεν είχε έως τώρα διερευνηθεί αρκετά ήταν οι πηγές της παραπληροφόρησης. Οι έδρες της προπαγάνδας. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες και επώνυμες καταγγελίες φυσικών προσώπων και οργανώσεων, το 65% περίπου της διαδικτυακής προπαγάνδας πηγάζει από 12 (δώδεκα) πολύ συγκεκριμένα άτομα, που δραστηριοποιούνται κυρίως στις ΗΠΑ.
Τα άτομα αυτά, με πιο αναγνωρίσιμο μεταξύ τους για το ελληνικό κοινό τον Ρόμπερτ Κένεντυ Τζούνιορ, έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: εξαργυρώνουν την προπαγάνδα. Κάνουν μπίζνες.
Όλοι ηγούνται κερδοφόρων επιχειρήσεων, ευπώλητων προϊόντων και δραστηριοτήτων, όπως «εναλλακτικές» θεραπείες, «φυσική και υγιεινή διατροφή», «υπεράσπιση δικαιωμάτων» κ.λπ. Πρόκειται για επιχειρήσεις άρτια δομημένες, με ΑΦΜ, ιεραρχία και οργανόγραμμα, που απασχολούν δεκάδες εργαζομένων η καθεμιά.
Η μεθοδολογία που χρησιμοποιούν οι προπαγανδιστές, είτε οι επαγγελματίες είτε οι εθελοντικώς συντασσόμενοι «vigilantes», στηρίζεται στη μετα-αλήθεια. Γίνεται συστηματική και επίμονη επίκληση στα συναισθήματα και στις πεποιθήσεις του απλού ανθρώπου. Σε αντιδιαστολή με τη «δαιμονική» τεχνολογία, άλλοι επικαλούνται τη φύση, άλλοι την παράδοση, άλλοι τη θρησκεία. Επιχειρείται συνήθως δίκη κινήτρων (οι «κακές κυβερνήσεις» και οι «διαπλεκόμενοι επιστήμονες» συστήνουν τα εμβόλια) και εκμετάλλευση στερεοτύπων («η κακή Big Pharma» διαφεντεύει την υγεία).
Αναρτήσεις κόβονται και ράβονται στα μέτρα του αναγνώστη-στόχου και ο απαίδευτος νους ακούει και διαβάζει αυτό που θα ήθελε να ακούσει και να διαβάσει.
Το κύριο όπλο που χρησιμοποιούν οι προπαγανδιστές είναι πλέον ένα: Οι παρενέργειες του εμβολίου. Το βασικό σκεπτικό είναι να καλλιεργηθεί σύγχυση, αμφιβολία και, εν τέλει, ο φόβος. Διακινείται άφθονη ψευδοεπιστήμη («μας βάζουν μικροτσίπ», «κινδυνεύει το DNA μας και η γονιμότητά μας»), η εγγενής στην επιστήμη αβεβαιότητα χρησιμοποιείται ως φόβητρο («δεν ξέρουμε τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις»), οι σπανιότατες υπαρκτές ανεπιθύμητες ενέργειες μεγεθύνονται («τα εμβόλια προκαλούν θρομβώσεις, μυοκαρδίτιδα και θανάτους»).
Πρέπει να γίνει σαφές ότι η αντιεμβολιαστική προπαγάνδα δεν είναι θέμα λίγων ή πολλών γραφικών τύπων, ανόητων ή διαταραγμένων. Πρέπει να καταστεί συνείδηση ότι ο κύριος όγκος της αντιεμβολιαστικής προπαγάνδας εξορμάται από πολύ συγκεκριμένα και φανερά φυσικά πρόσωπα (επιχειρηματίες) και υποστηρίζεται με χρηματοδότηση, αποφασιστικότητα και οργάνωση.
Πολιτική εκμετάλλευση μιας ήδη δρομολογημένης από ιδιωτικά συμφέροντα προπαγάνδας, ασφαλώς υπάρχει. Θα ήταν έκπληξη αν λαϊκιστές πολιτικοί δεν έσπευδαν να επωφεληθούν. Οι πολιτικοί πάντοτε καιροφυλαχτούν για να αποκομίσουν ψήφους και ισχύ. Η τρέχουσα άποψη των ερευνητών είναι ότι, μετά την απομάκρυνση του Τραμπ από τον Λευκό Οίκο, μπορεί μπίζνες και πολιτική να συμμετέχουν από κοινού στην αντιεμβολιαστική υστερία, είναι όμως οι μπίζνες που έχουν το πάνω χέρι και όχι η πολιτική.
Σε κάθε περίπτωση, η αντίδραση σε αυτόν τον καταιγισμό προπαγάνδας δεν μπορεί να επαφίεται στην αγωνιστικότητα απλών ανθρώπων ή φορέων, χωρίς κάλυψη από την πολιτεία και τους μεγιστάνες των μίντια και των κοινωνικών δικτύων.
Απαιτείται οργανωμένη και αυστηρή, συγκεκριμένη και οριοθετημένη σταυροφορία, εναντίον του ψεύδους. Ο πρωταρχικός στόχος πρέπει να είναι τα κέντρα της προπαγάνδας, προφανή και προκλητικά, και δευτερεύων στόχος οι μεμονωμένοι «επαναστάτες του πληκτρολογίου».
Αρχικά νομικές-θεσμικές ενέργειες, όπου δεν υπάρχει το κατάλληλο νομικό πλαίσιο, και έπειτα αντεπίθεση. Αντιπροπαγάνδα. Είναι θέμα αρχής. Κατά συνέπεια, δεν μπορεί να είναι θέμα ικανότητας, αλλά βούλησης.