Των Stephen Stapczynski, Vanessa Dezem και Catherine Bosley, αναδημοσίευση από το Bloomberg
Οι τιμές του φυσικού αερίου υφίστανται μια ιστορική διακύμανση κι αυτό είναι κακό για όλους· από τους κεραμοποιούς στην Κίνα, μέχρι τους πελάτες των ζαχαροπλαστείων στο Παρίσι.
Το κόστος του καυσίμου είναι ήδη σε εποχικά ρεκόρ στις περισσότερες αγορές και είναι πιθανό να ανέβει ακόμη περισσότερο, απειλόντας την ανάκαμψη της οικονομίας από την πανδημία του Covid-19.
Τον ερχόμενο χειμώνα θα φανεί έντονα το πόσο ζωτικής σημασίας έχει γίνει το φυσικό αέριο για την οικονομία. Οι απρόσιτες τιμές μπορούν να καταστρέψουν τον οικονομικό προϋπολογισμό ενός νοικοκυριού και οι μισθοί να χάσουν την αξία τους λόγω πληθωρισμού, δίνοντας στις τράπεζες δύσκολες επιλογές πολιτικής.
Ακόμα χειρότερα, η έλλειψη αποθεμάτος μπορεί να αδρανοποιήσει τμήματα της βιομηχανίας, ή ακόμα και να πυροδοτήσει διακοπές ρεύματος σε αναπτυσσόμενες χώρες, ενδεχομένως και κοινωνικές αναταρραχές.
«Η ενέργεια βρίσκεται στη βάση μιας οικονομίας», λέει ο Μπρους Ρομπερτσον, αναλυτής στο Ινστιτούτο Οικονομίας της Ενέργειας και Οικονομικής Ανάλυσης. «Οι υψηλές τιμές στην ενέργεια αντανακλούν στην εφοδιαστική αλυσίδα» και θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την αναδυόμενη ανάκαμψη, είπε.
Το κόστος της ενέργειας αυξάνεται παγκοσμίως καθώς η ζητούμενη ανάκαμψη από τα λοκνταουν του Covid-19 έρχεται αντιμέτωπη με αποθεματικές ελλείψεις. Το πετρέλαιο, που ξεκίνησε ήδη να ανεβαίνει από τα τέλη του 2020, έφτασε τον Ιούλιο στα υψιλότερα επίπεδα των τελευταίων χρόνων, με τιμή πάνω από 75 δολάρια το βαρέλι.
Το αέριο άρχισε να ανεβαίνει σημαντικά στις αρχές του καλοκαιριού στο βόρειο ημισφαίριο, όταν έγινε πλεόν ξεκάθαρο ότι δεν υπάρχει αρκετό απόθεμα στην Ευρώπη ώστε να ξαναγεμίσουν οι αποθήκες που εξαντλήθηκαν τον χειμώνα. Ο μεγαλύτερος πάροχος της ηπείρου, η Ρωσία, έχει περιορίσει τις εξαγωγές της για πολλούς λόγους, συμπεριλαμβανομένης της υψηλής εγχώριας ζήτησης και της συμφωνίας να μεταφέρει λιγότερο από το καύσιμο μέσω της Ουκρανίας.
«Προσπαθούμε όλο το καλοκαίρι να γεμίσουμε τις αποθήκες», είπε ο Άλφρεντ Στερν, διευθυντής της Αυστριακής πετραλαϊκής OMV AG. Οι ευρωπαίοι καταναλωτές είναι τώρα στο έλεος του καιρού και η τροχιά των τιμών «θα εξαρτηθεί από το πόσο κρύος θα είναι ο χειμώνας».
Στην Ευρώπη η τιμή του αερίου έχει ξεπεράσει αυτήν του πετρελαίου, αλλά το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στην περιοχή αυτή. Όσο το περιορισμένο ρωσικό απόθεμα δεν επηρεάζει άμεσα τους καταναλωτές στην Ασία, αυτοί θα πρέπει να ανταγωνίζονται την Ευρώπη για θαλάσσια φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου, αναγκάζοντάς τους να πληρώσουν υψηλότερες τιμές για να διασφαλίσουν τις αποστολές.
«Οι υψηλές τιμές του αερίου σήμερα είναι πρόβλημα για την Ευρώπη», είπε την Παρασκευή στην τηλεόραση του Μπλουμμπεργκ, ο διευθυντής της Ιταλικής Enel SpA, Φρανσέσκο Σταρατσε.
Η αγορά του υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) συνδέει την Ευρώπη, την Ασία και τις Η.Π.Α, και οι υψηλές τιμές σε αυτήν παρεισφρέουν σε βάθος χρόνου στην εγχώρια Αμερικανική αγορά, μέσω των μεγαλύτερων εξαγωγών του υπέρ-ψυχρου υγρού. Η προθεσμιακές του φυσικού αερίου στη Νέα Υόρκη αυξήθηκαν κατά 80% φέτος στην υψηλότερη τιμή από το 2018, παρόλα αυτά είναι ακόμα αρκετά χαμηλές στις υπόλοιπες μεγάλες αγορές.
«Η Ευρωπαϊκή και η Αμερικάνικη αγορά είναι σε παρόμοια κατάσταση πλησιάζοντας την χειμερινή περίοδο», λέει η Νίνα Φάχι, αναλύτρια φυσικού αερίου στην Energy Aspects Ltd. στη Νέα Υόρκη. «Δυνητικά θα μπορούσαμε να έχουμε ανησυχίες για το απόθεμα αν έχουμε πιο κρύο καιρό από το φυσιολογικό, δεδομένου του ύψους που αναμένεται να φτάσουν οι εξαγωγές του ΥΦΑ.»
Ζημιομένες Βιομηχανίες
Οι οικονομικές επιπτώσεις του φυσικού αερίου γίνονται εμφανείς παγκοσμίως.
Η εταιρεία Tereos SCA, ο μεγαλύτερος παραγωγός ζάχαρης στη Γαλλία, προειδοποίησε τον προηγούμενο μήνα ότι η τιμή του καυσίμου επηρεάζει την επεξεργασία ζάχαρης στην Ευρώπη, αυξάνοντας το κόστος παραγωγής «τρομερά», σύμφωνα με ένα email που στάλθηκε στους πελάτες της και το διάβασε και η Μπλουμμπεργκ.
Οι υψηλές τιμές στην ενέργεια δημιουργούν «πληθωριστική πίεση σε όλη την υπόλοιπη αγορά» η οποία θα καταλήξει στους καταναλωτές, είπε ο Πασκάλ Λερόυ, αντιπρόεδρος της Roquette Freres SAS, εταιρεία επεξεργασίας τροφίμων στη βόρεια Γαλλία.
Στην Κίνα, τον μεγαλύτερο εισαγωγέα φυσικού αερίου στον κόσμο, τα εργοστάσια κεραμικών αναγκάστηκαν να μειώσουν την παραγωγή τους λόγω της υψηλής τιμής στις επαρχίες Γκουανγκντονγκ και Τζιανγκσι, σύμφωνα με τοπικά δημοσιεύματα. Οι λογαριασμοί κοινής ωφέλειας που συνεχώς αυξάνονται «σαμποτάρουν» τη λειτουργία της Mughal Steels στο Πακιστάν, κατά τον διευθύνων σύμβουλο Σακίλ Αχμάντ.
«Καταναλώνουμε πρώτα το αέριο και έπειτα λαμβάνουμε τους υψηλούς λογαριασμούς», είπε. «Πως να πω ύστερα στον πελάτη ότι πρέπει να προσθέσω επιπλέον κόστος για το ατσάλι που μόλις του πούλησα;»
Η JPMorgan Chase & Co. δήλωσε αυτή τη βδομάδα ότι ο δείκτης της, των παγκόσμιων κατασκευαστικών, έπεσε τον Αύγουστο στη χαμηλότερη τιμή του εξαμήνου, αλλά παρόλα αυτά σημειώνεται διαστολή.
Κάποιες φτωχές χώρες, όπως το Μπανγκλαντές, δεν μπορούν να προμηθευτούν ικανά ενεργειακά αποθέματα ώστε να συντηρηθεί η οικονομία. Κάποια αδρευτικά συστήματα στη χώρα αναγκάζονται να λειτουργήσουν μόνο τη νύχτα, λόγω της πιθανής ενεργειακής κατανομής, σύμφωνα με έρευνες του Μπλούμμπεργκ.
Οι τρέχουσες τιμές του ΥΦΑ στην Ασία είναι «εντελώς αφύσικες», λέει ο Λέονιντ Μίκελσον, διευθύνων σύμβουλος της Ρώσικης εταιρείας παραγωγής ΥΦΑ Novatek PJSC. «Πιθανώς να υπάρξουν και ακυρώσεις» από πελάτες που δεν μπορούν να το προμηθευτούν, είπε.
Κατασκευαστές στις Η.Π.Α. δεν έχουν «χτυπηθεί» ακόμα από την αύξηση στο αέριο, επειδή πολλές ενεργοβόρες βιομηχανίες, όπως το ατσάλι και τα πετροχημικά ,είδαν την τιμή στην οποία πουλάν τα προϊόντα τους να ανεβαίνει, είπε ο Φάχι της Energy Aspects.
Οικονομικές Διακυμάνσεις
Μια κρίση που κυρίως συμβαίνει στη βαριά βιομηχανία της Ευρώπης και της Ασίας σήμερα, θα μπορούσε σύντομα να αποτυπωθεί στην μακρο-οικονομική και πολιτική κατάσταση.
Αν οι επιχειρήσεις αρχίσουν να λαμβάνουν αυξημένους λογαριασμούς, ίσως αρχίζουν να ανεβάζουν τις τιμές των προϊόντων που πουλάν, συνεισφέροντας έτσι στην πληθωριστική πίεση από τις ήδη τεταμένες εφοδιαστικές αλυσίδες.
Ήδη ο πληθωρισμός στην Ευρώπη έχει φτάσει στην υψηλότερη τιμή της δεκαετίας, στο 3%. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επιμένει πως αυτή η αύξηση μετά την πανδημία θα είναι προσωρινή, αλλά αν αυτή διαρκούσε, η ικανότητα της ΕΚΤ να υποστηρίξει την οικονομία με μια εύκολη νομισματική πολιτική θα περιπλέκονταν.
«Η πιθανότητα πως οι παραγωγοί θα μεταβιβάσουν τα κόστη είναι πολύ υψηλή»λέει ο Κάρστεν Μπρζέσκι, οικονομολόγος της ING Groep NV στην Φρανκφούρτη. Αυτό σημαίνει ότι ο πληθωρισμός ίσως «δεν είναι τόσο παρωδικός».
Μια παρατεταμένη περίοδος αυξανόμενων τιμών των ειδών πρώτης ανάγκης μπορεί να έχει κοινωνικές συνέπειες.
«Σε πολλές αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς, ακόμα και μικρές αυξήσεις στη λιανική τιμή του καυσίμου ή στις τιμές της ενέργειας μπορεί να οδηγήσει σε οικονομική ύφεση και κοινωνική αναταραχή», είπαν οι αναλυτές του Ευρασιατικού Γκρουπ στις 31 Αυγούστου.
Στο Πακιστάν, η κυβέρνηση επικρίθηκε έντονα επειδή αγόρασε τα πιο ακριβά φορτία ΥΦΑ από τότε που ξεκίνησε να εισάγει το καύσιμο το 2015. Το κόστος της ενέργειας μπορεί να γίνει μια «καυτή πατάτα» στις επερχόμενες Γερμανικές εκλογές, είπε ο Όλε Χάνσεν, επικεφαλής της εμπορευματικής στρατηγικής της Saxo Bank A/S.
«Η κοινή γνώμη δεν έχει εστιάσει ακόμα» στις αυξανόμενες τιμές της ενέργειας, λέει η Τζούλιεν Χόαραου, επικεφαλής της συμβουλευτικής Engie EnergyScan που εδρεύει στο Παρίσι. «Αλλά κάποια στιγμή, η κοινή γνώμη θα αντιδράσει και θα αρχίσει να ρωτάει: Τι συμβαίνει εδώ;”.
4 Σεπτεμβρίου 2021
Μετάφραση: Κωνσταντίνος Διαλεκτόπουλος.
1 ΣΧΟΛΙΟ
Το τέλος ρύπων είναι 70 €/ΜWh για τον λιγνίτη και 20€/ΜWh. Διαφορετικά θα συνέφερε την χώρα να χρησιμοποιεί λιγνίτη. Το αστείο είναι ότι το αέριο επίσης ρυπαίνει και παράγει διοξείδιο του άνθρακα. Η αιτιολόγηση που δίνεται για την διαφορά είναι ότι το αέριο είναι μεταβατική τεχνολογία προς τις ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας).
Η βιασύνη της χώρας, που είναι παραγωγός λιγνίτη, να εγκαταλείψει τον λιγνίτη και να περάσει σε άλλες πηγές ενέργειας με αποτέλεσμα στην πράξη να εισάγει αέριο και ηλεκτρικό ρεύμα (που παράγεται σε γειτονικές χώρες από λιγνίτη ή και πυρηνικά) είναι καταστροφική για την Δυτική Μακεδονία και για την οικονομία της χώρας.
Ο Μητσοτάκης πρέπει να ξανασκεφτεί τον χρόνο εγκατάλειψης του λιγνίτη και να πάψει να πλασάρει τον εαυτό του ως ο Πράσινος Πρωθυπουργός.
Η Ε.Ε. πρέπει να πιέσει για αναθεώρηση στα κόστη των τελών των ρύπων. Δεν πρέπει να υπάρχει μεγάλη διαφορά αερίου – λιγνίτη. Είναι μια μεγάλη υποκρισία. Το θέμα της μετάβασης σε ΑΠΕ είναι άλλο θέμα.
Μου φαίνεται ότι, με μια ειρωνεία της ιστορίας, θα δούμε το κόστος του τέλους για το αέριο να ανεβαίνει όταν η Ελλάδα θα είναι στο παρά πέντε να το εξορύξει στο Ιόνιο ή στο Αιγαίο.