του Απόστολου Πιστόλα | πρώτη δημοσίευση: Dailypost.gr
Έχω αναφέρει πολλές φορές πως το πολιτικό σκηνικό μετά τις εκλογές του 2019 αποτελούσε παγωμένη λίμνη.
Πως οι μεταβολές δηλαδή των ποσοστών των κομμάτων ήταν όλες μέσα σε ένα συγκεκριμένο εύρος, παρά το γεγονός της αλλαγής του πλαισίου (κυρίως λόγω κορονοϊού) μέσα στο οποίο διεξάγονταν το εκλογικό «παιχνίδι».
Αυτό συνέβαινε για τρείς κυρίως λόγους:
Πρώτον, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποτελούσε τη μοναδική κυβερνητική εναλλακτική για σημαντική μερίδα ψηφοφόρων. Αυτό διότι η μόνη πιθανή κυβερνητική εναλλακτική ήταν ο Αλέξης Τσίπρας τον οποίον και δεν ήταν διατεθειμένοι να ψηφίσουν.
Ο δεύτερος λόγος είναι το ότι ούτε και οι περισσότεροι δυσαρεστημένοι ψηφοφόροι ΣΥΡΙΖΑ (είτε από τοποθέτηση κόμματος είτε από τρόπο αντιπολίτευσης – είτε και συνδυασμό των δύο) είχαν εναλλακτική, καθώς α) δεν θα ψήφιζαν «δεξιά» και β) η τοποθέτηση και στρατηγική του ΚΙΝΑΛ δεν ήταν αυτή που θα του επέτρεπε να τους διεκδικήσει. Τρίτον, «δεξιοί» ψηφοφόροι Νέας Δημοκρατίας που ήταν δυσαρεστημένοι με την κυβέρνηση στους τομείς που θεωρούν σημαντικούς (μεταναστευτικό & εγκληματικότητα) ήταν διστακτικοί στο να κάνουν το βήμα εξόδου καθώς υπήρχε ο φόβος μείωσης της διαφοράς μεταξύ Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ και άρα πιθανότητα επιστροφής του Αλέξη Τσίπρα στο προσκήνιο.
Όλα αυτά τελείωσαν (ή για να ακριβολογώ η αρχή του τέλους τους ξεκίνησε) με την εκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη στην ηγεσία του ΚΙΝΑΛ. Το πρώτο πράγμα που κάνει η νίκη αυτή είναι το να δώσει εναλλακτική στους δυσαρεστημένους ψηφοφόρους ΣΥΡΙΖΑ, η πλειονότητα των οποίων το πιο πιθανό είναι να ανήκει στην κατηγορία των σοσιαλκεντρώων.
Όπως και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν, έχουμε μια αρχική μετακίνηση πρώην ψηφοφόρων ΣΥΡΙΖΑ προς ΚΙΝΑΛ είτε απευθείας είτε μέσω της γκρίζας ζώνης. Το δεύτερο που αρχίζει να κάνει, θέλει δουλειά για να ολοκληρωθεί, είναι πως αρχίζει να φαίνεται ως εναλλακτική, όχι κυβερνητική ακόμα, για δυσαρεστημένους «κεντρώους» ψηφοφόρους Νέας Δημοκρατίας (την οποία ίσως να είχαν ψηφίσει ως αντιΣΥΡΙΖΑ ψήφος).
Έτσι ένα μικρό κομμάτι ψηφοφόρων της Νέας Δημοκρατίας παρατηρείται να πηγαίνει προς ΚΙΝΑΛ σε κάποιες δημοσκοπήσεις. Για να ολοκληρωθεί αυτό βέβαια θα πρέπει να εμφανιστεί ο Νίκος Ανδρουλάκης στο μυαλό των ψηφοφόρων ως κυβερνητική εναλλακτική. Αυτό θέλει δουλειά, χτίσιμο ηγετικού προφίλ και χρόνο.
Το τρίτο που αρχίζει και γίνεται είναι πως οι «δεξιοί» δυσαρεστημένοι από κυβέρνηση ψηφοφόροι, βλέποντας το ΚΙΝΑΛ να κόβει ποσοστά από το ΣΥΡΙΖΑ, και άρα το ενδεχόμενο επιστροφής Τσίπρα να απομακρύνεται, αρχίζουν και κινούνται προς ψήφο ιδεολογίας ή προς γκρίζα ζώνη (βοηθάει και το σύστημα της απλής αναλογικής σε αυτή την κατεύθυνση). Όσο πιο ψηλά ανεβαίνει το ΚΙΝΑΛ τόσο πιο πιθανό είναι να συνεχιστεί αυτό. Αυτή και μόνο η κίνηση εάν συνεχιστεί, είμαστε ακόμα σχετικά στην αρχή, είναι ικανή να στερήσει την αυτοδυναμία από τη Νέα Δημοκρατία. Η παγωμένη λίμνη έχει ραγίσει λοιπόν. Δεν είναι όμως μόνο αυτό που συμβαίνει.
Όλα δείχνουν πως θα αλλάξει ακόμα περισσότερο το πλαίσιο μέσα στο οποίο γίνεται το εκλογικό παιχνίδι. Αυτό διότι:
α) Η όμικρον, δηλαδή η συνέχεια του χορού με την πανδημία, δημιουργεί κούραση στους ψηφοφόρους τη στιγμή που είχαν αρχίσει να βλέπουν φως στο τούνελ,
β) Η ακρίβεια, που μας έχει ήδη χτυπήσει την πόρτα, προβλέπεται να συνεχιστεί και να περάσει, ακόμα περισσότερο, στα τρόφιμα. Από το πόσο υψηλά θα πάει και πόσο θα διαρκέσει θα εξαρτηθούν πολλά όσο αφορά την ψυχολογία των ψηφοφόρων και κατ’ επέκταση την εκλογική τους συμπεριφορά.
γ) το μεταναστευτικό, ως θέμα με κορυφές και κοιλάδες, δηλαδή με απότομη αύξηση σημαντικότητας με βάση γεγονότα για συγκεκριμένη χρονική περίοδο, μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο. Ίσως όχι μόνο του, αλλά σίγουρα σε συνδυασμό με μια κρίσης ακρίβειας. Η βιβλιογραφία της συμπεριφοράς ψηφοφόρων μας δείχνει πως όταν υπάρχει κρίση ταυτότητας μαζί με οικονομική κρίση οι ψηφοφόροι τείνουν να «στρίβουν» προς συντηρητικά κόμματα.
Το εκλογικό σκηνικό δηλαδή οδεύει στο να γίνει από παγωμένη λίμνη σε φουρτουνιασμένη θάλασσα. Το πως θα εξελιχθεί και το πως θα συμπεριφερθούν οι ψηφοφόροι θα εξαρτηθεί προφανώς από το είδος, τη διάρκεια, το μέγεθος και την ένταση της φουρτούνας. Αλλιώς συμπεριφέρεται ο ψηφοφόρος σε μια ήπια κρίση, αλλιώς σε μια βαθιά κρίση που τον επηρεάζει πολύ και άμεσα.
Επίσης, μεγάλο ρόλο θα παίξουν και από τις στρατηγικές κινήσεις των παικτών μέσα σε αυτό το νέο εκλογικό περιβάλλον που αρχίζει και διαμορφώνεται. Το σίγουρο είναι πως το εκλογικό παιχνίδι στην Ελλάδα έχει αποκτήσει, και πάλι, ενδιαφέρον.
