Γκώσαμε Καραμανλή -

του Γιάννη Ξένου

Στις 4 Οκτωβρίου συμπληρώθηκαν 13 χρόνια από την μέρα που ο Κώστας Καραμανλής αποχώρησε από την πρωθυπουργία και την παρέδωσε στον Γ. Παπανδρέου. Από τότε βρισκόμαστε λίγο πολύ σε μια διαρκή κρίση, άλλοτε με εξάρσεις και άλλοτε με μικρές υφέσεις. Από αυτά τα 13 χρόνια, στα πρώτα 12 ο Κ. Καραμανλής ελάχιστες φορές ένιωσε την ανάγκη να μιλήσει. Θυμόμαστε την καθυστερημένη παρέμβασή του στο δημοψήφισμα του 2015 και κάποιες σκόρπιες δηλώσεις εδώ και εκεί. Δεν ένιωσε ποτέ την ανάγκη να απολογηθεί για την κατάσταση που άφησε τη χώρα το 2009 και το κυριότερο ότι παρέδωσε τα ηνία της στον ΓΑΠ με τα γνωστά αποτελέσματα.
Μέχρι πέρυσι τον Οκτώβριο ήταν πιστός στο δόγμα τού «πρέπει να δίνουμε χρόνο στον χρόνο» για να αποτιμηθεί το έργο του. Αλλά αν ο ίδιος δεν μιλούσε, το περίφημο «σύστημα Καραμανλή», πολιτικοί του συνοδοιπόροι, κανάλια και εφημερίδες, δημοσιογράφοι, δημοσιολογούντες κ.λπ. μιλούσε πολύ, μάλλον φλυαρούσε, γι’ αυτόν. Τα πρώτα χρόνια της κρίσης καλλιεργούσαν τον μύθο ότι ο Καραμανλής θα εμφανιστεί την πιο κρίσιμη στιγμή και θα σώσει τη χώρα.
Στην πραγματικότητα, αυτό που είδαμε χειροπιαστά ήταν μια συγκυβέρνηση Τσίπρα-Καραμανλή. Το «σύστημα Καραμανλή» συγκυβέρνησε με τον Τσίπρα και τον διέσωζε κάθε φορά στα δύσκολα. Το καραμανλικό σύστημα στήριξε παντοιοτρόπως τον Τσίπρα είτε παρέχοντάς του έναν κυβερνητικό εταίρο, τον Καμμένο, είτε έναν πρόεδρο της Δημοκρατίας, είτε έναν συνδετικό κρίκο μεταξύ πολιτικής και δικαιοσύνης, τον Παπαγγελόπουλο. Και όταν δεν αρκούσαν όλα αυτά, όπως το καλοκαίρι του 2015, που η κοινοβουλευτική δύναμη του Τσίπρα δεν αρκούσε για την ψήφιση του τρίτου μνημονίου, μετά την αποχώρηση της ΛΑΕ, επιστρατεύτηκε ακόμα και η κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ, που, υπό τον καραμανλικό Μεϊμαράκη, το ψήφισε.
Από τον περασμένο Οκτώβριο όμως ο Καραμανλής νιώθει την ανάγκη όλο και περισσότερο να βγαίνει μπροστά και να μιλά. Τότε επέλεξε να μιλήσει στην κεντρική εκδήλωση του ιδρύματος Κων/νου Καραμανλή, όπου μπροστά σε σύσσωμο το στελεχικό δυναμικό της ΝΔ επαίνεσε από τη μια την κυβέρνηση (ελληνογαλλική συμφωνία) και από την άλλη εμμέσως της τράβηξε το αυτί, ότι δεν πρέπει να απαντά στα ίσα στον Σύριζα, αλλά η ΝΔ να στέκεται στο επίπεδό της!
Από το καλοκαίρι οι εμφανίσεις του Κ. Καραμανλή είναι όλο και συχνότερες. Τον Ιούνιο πραγματοποίησε ομιλία στο Μέγαρο Μουσικής, που μας θύμισε ότι η γεωπολιτική ανάλυση ήταν στο παρελθόν το ισχυρό του χαρτί. Στις καλές στιγμές του μας έδωσε το όραμά του για μια ανεξάρτητη Ελλάδα, που θα μπορεί να κινείται με ευκολία μεταξύ των πλανητικών πόλων εξουσίας και, προερχόμενη από τη Δύση, θα στήνει γέφυρες διαλόγου με την Ανατολή. Πριν δεκαπέντε χρόνια αυτό το σημείο της ομιλίας θα θεωρούνταν εμπνευσμένο· με τα σημερινά δεδομένα όμως (της χώρας και του πλανήτη) μοιάζει με ευχολόγιο εκτός πραγματικότητας. Στα χειρότερα σημεία η ομιλία του, και ήταν πολλά αυτά, ήταν μια απολογία της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Στις αρχές Σεπτεμβρίου, με την υπόθεση της παρακολούθησης του Ν. Ανδρουλάκη να ζεματάει την κυβέρνηση, βρήκε την ευκαιρία να χτυπήσει κατά μέτωπο. Με το κλασικό του ύφος, ζήτησε να αποτραπεί η περαιτέρω απαξίωση των θεσμών. «Το θέμα είναι τόσο βαρύ και σοβαρό, που δεν επιτρέπεται ούτε αντέχεται να μείνουν σκιές ιοβόλες για τη δημοκρατική ομαλότητα». Ενώ υπογράμμισε ότι θα ήταν «αντιδημοκρατικό και παράνομο» να έχουν προκληθεί τα γεγονότα αυτά από κυβερνητική πρωτοβουλία και ως εκ τούτου χαρακτήρισε κάτι τέτοιο «αδιανόητο».
Φαίνεται ότι υπερεπένδυσε στο δόγμα «δώστε χρόνο στον χρόνο», με την ελπίδα να ξεχαστεί από τη δημόσια μνήμη πώς αντιμετώπισε η δική του κυβέρνηση ένα παλαιότερο σκάνδαλο υποκλοπών. Θυμίζουμε ότι το 2005-6 αποκαλύφθηκε το σκάνδαλο των υποκλοπών που γινόταν μέσω της Vodafone. Η δολοφονία του Κώστα Τσαλικίδη, υπεύθυνου ανάπτυξης δικτύου της εταιρείας, που πιθανότατα ανακάλυψε το κύκλωμα, είχε αρχικά χαρακτηριστεί αυτοκτονία και ότι δεν σχετιζόταν με την υπόθεση. Χρειάστηκε να περάσουν 12 χρόνια για να αποδείξει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ότι ο Τσαλικίδης δολοφονήθηκε διά στραγγαλισμού.
Τότε η κυβέρνηση Καραμανλή επιχείρησε να εμφανιστεί ότι ήταν θύμα των παρακολουθήσεων και υπέδειξε ως δράστη τις αμερικανικές αρχές. Ο ίδιος ο Καραμανλής δήλωνε: «Οι ευθύνες θα αποδοθούν, όπου και αν βρίσκονται. Οι πολίτες δικαιούνται να μάθουν την αλήθεια». Αυτά στα λόγια, γιατί στην πράξη το «σύστημα Καραμανλή» έδωσε την υπόθεση στον Παπαγγελόπουλου, που αφού τη μούσκεψε για έντεκα ολόκληρους μήνες μετά την έβαλε στο αρχείο, επιβεβαιώνοντας τη φήμη του ότι είναι ειδικός να θέτει τις υποθέσεις στο αρχείο.
Ο Καραμανλής, αντί να σιωπήσει, ειδικά για την υπόθεση των υποκλοπών, επειδή για τη δική του γούνα υπάρχουν πολύ περισσότερα ράμματα, επέλεξε να ξαναβγεί στην επικαιρότητα και να γεμίσει ο αντιπολιτευόμενος Τύπος με βαρυσήμαντους τίτλους. Όμως μάλλον αυτήν τη φορά ξεπέρασε κάποιο νεοδημοκράτικο όριο, γιατί η βάση δεν είδε με καλό μάτι ότι ο πρώην αρχηγός και εγγυητής του καραμανλισμού επέλεξε εκείνη την στιγμή να χτυπήσει την παράταξη. Αναγκάστηκαν, λοιπόν, οι «κύκλοι Καραμανλή» να κάνουν αρκετές διορθωτικές δηλώσεις.
Τελευταία φορά χαρήκαμε την παρουσία του Κ. Καραμανλή στα εγκαίνια του νέου γηπέδου της ΑΕΚ (παναθηναϊκών φρονημάτων αυτός), δίπλα στον οικοδεσπότη Δημήτρη Μελισσανίδη, τον Γιώργο Βαρδινογιάννη και, στο βάθος, τον αειθαλή Αλέκο Φλαμπουράρη.