Σκέψεις με αφορμή το ομώνυμο βιβλίο του π. Νικόλαου Λουδοβίκου
Του Μπάμπη Παπαχαραλάμπους* από το Άρδην τ. 132
Μια φορά, ο πατήρ Νικόλαος Λουδοβίκος, οδεύοντας προς μία ομιλία του, διάβασε στον τοίχο κάτι που είχε γράψει ένας νεαρός: «Θέλω χρόνο για το τίποτα!» Κάποιος θα μπορούσε να το περάσει για σουρεαλιστική αφελή υπερβολή και να προσπεράσει. Ο πατήρ Νικόλαος όμως συντονίστηκε με την ψιθυριστή αυτή κραυγή του φοιτητή του, κατανοώντας ότι θα μπορούσε να πρόκειται για προσευχή σύγχρονου αγίου. Το σύνθημα αυτό το έκανε στη συνέχεια θέμα της ομιλίας του. Έτσι θέλουμε την Εκκλησία, όχι να αγορεύει και να απαγορεύει, αλλά να δίνει πνεύμα στην αμαρτία μας και στην αλητεία μας…
Για όσους μπήκαμε στην Εκκλησία όχι αποκλειστικά για σωτηριολογία, αλλά και για να συναντήσουμε τον άλλον και να βρούμε στράτα Θεού προς το κάλλος και την ομορφιά, ο πατέρας Νικόλαος είναι ο μυστικός μας Stalκer. Που δεν «οδηγεί» μόνο, αυτό μπορεί να είναι εύκολο, αλλά και ύποπτο, αλλά μας παιδεύει να ανοίγουμε μόνοι μας δρόμο.
Για όσους δε από εμάς θέλουμε, αλλά δεν μπορούμε, ο πατήρ Νικόλαος με την πνευματική του ανάσταση μας πιστοποιεί συνεχώς με μικρά αποκαλυπτικά θαύματα.
Δυστυχώς, η εκκλησιαστική παράδοση, σε σημαντικό της μέρος, ζει κάτω από τα βάρη της διχοτόμησης του κόσμου σε «αγίους» και «κοσμικούς». Ευτυχώς, ο πατέρας Νικόλαος μας δέχεται στον λόγο του δίχως face control, μας δέχεται όπως είμαστε και κυρίως όπως δεν είμαστε.
Για τον πατέρα Νικόλαο, ο Θεός δεν είναι ο «Μεγάλος Άγαμος», όπως τον θέλουν οι Δυτικοί και πολλοί Ανατολικοί, γι’ αυτό και δεν θέλει τον άνθρωπο χώρια από το πάθος για τον συνάνθρωπο. Στην Εκκλησία ερχόμαστε να κοινωνήσουμε εμπειρίες και αναπηρίες μας, να μιλήσουμε για ένα καλό βιβλίο που διαβάσαμε, για μια ταινία που είδαμε, για ένα τραγούδι που μας συγκίνησε, για τα προβλήματα της γειτονιάς μας, για το άγχος της δουλειάς μας, για τις αγωνίες της ερωτικής μας ζωής, ώστε να βρει λόγο και αιτία ο Θεός να ανθίσει ανάμεσα στις πληγές μας. Γι’ αυτό μας παρηγορεί και μας θέλγει ο πατέρας Νικόλαος, διότι, σ’ αυτόν, ένα τροπάριο συνεχίζεται στους στίχους ενός ροκ κομματιού, οι βιβλικές παραβολές σε story κινηματογραφικών έργων και η θεολογία γονιμοποιείται από τη μεγάλη λογοτεχνία.
Και, οπωσδήποτε, πρέπει να πάρουμε εδώ πολύ σοβαρά την αγωνία που εκφράζει ο πατέρας Νικόλαος με αφορμή τα βιβλία του Μισέλ Ουελμπέκ για τον τρόμο που αυτά προφητεύουν για τον ελληνοδυτικό πολιτισμό.
Έναν πολιτισμό που έχει σιχαθεί τον εαυτό του και επικαλείται ανοιχτά πια τους βαρβάρους, ενώ ο δυτικός άνθρωπος έχει πάθει έλλειψη εαυτού και αρνείται κάθε βοήθεια από την αλήθεια, προτιμώντας να σβήνει απαθής σε έναν στείρο μηδενισμό.
Του πατέρα Νικόλαου του αρέσει να λέει ότι ο Θεός είναι τρελός και παλαβός για μας, αλλά δεν ξέρει γιατί μας αγαπά. Αυτή η ομολογία του τέλειου έρωτος, όμως, δεν πρέπει να αποτελεί δικαιολογία για να είμαστε βολεψάκηδες, αλλά να αποτελεί άθλημα γενναίας υπευθυνότητας με τον εαυτό μας και την κοινωνία.
Για τον πατέρα Νικόλαο, Σταύρωση δεν σημαίνει πόνος και βασανιστήρια, σημαίνει απλώς πλήρη ανάληψη ευθυνών. Φταίω δεν φταίω, δραπετεύω απ’ το εγώ μου και αναλαμβάνω να σε διακονώ τελείως δωρεάν, επειδή πολύ απλά σε αγαπάω χωρίς αιτία και συμφέρον. Ο μόνος πόνος που είναι αποδεκτός είναι η αγωνία εάν πληρούται από την αγάπη μου ο αγαπώμενος πλησίον, γιατί ο άλλος δεν είναι η κόλαση αλλά η σωτηρία μας.
Μία από τις τελευταίες ομιλίες του πατρός Νικόλαου είχε τίτλο: «Η πνευματικότητα των αισθήσεων», όπου τον ακούσαμε να λέει ότι «το πνεύμα ξεκινά απ’ τις αισθήσεις»! Μόνο αυτός μπορούσε να πει αυτόν τον ευγενή θείο και σπαραχτικό λόγο, που μας απελευθερώνει, γιατί απονεκρώνει τη σχιζοφρένεια του χωρισμού σώματος και ψυχής. Διότι αίσθηση σημαίνει δυναμική, ανάγκη του άλλου και πληρότητα ύπαρξης.
Σήμερα, οι πολιτικές επεξηγήσεις δεν επαρκούν πλέον. Η ιδιώτευση, αυτή η τρομερή πτώση που εξόρκισαν οι Αρχαίοι Έλληνες και που ανέδειξε ως αρρώστια της εποχής μας ο Κορνήλιος Καστοριάδης, με τον οποίο συνομιλεί συχνά ο πατέρας Νικόλαος, πήρε διαβολική πορεία. Με την αρωγή του Διαφωτισμού εξελίχθηκε σε κυνικό ατομισμό, και αφού τράφηκε από τις σάρκες του, προβιβάστηκε σε ναρκισσισμό. Ο νέος άνθρωπος είναι ο παλιός Ερυσίχθων.
Ο πατέρας Νικόλαος μιλά τολμηρά για μια ανοιχτή πλέον ιστορία, η οποία, φλερτάροντας με τη μεταφυσική, μπορεί να φέρει ρωγμές στα αδιέξοδα των ιδεολογιών, των θρησκειών και των πέτρινων καρδιών μας. Η ποίηση με την τρυφεράδα της μπορεί να γοητεύσει τον Θεό και να προκαλέσει την ξέφρενη και αναίτια και άπειρη αγάπη του ως λύτρωση.
Στους ταχύτατους καιρούς μας, όπου ο άνθρωπος υπερηφανεύεται να γίνει υπεράνθρωπος και με την τεχνολογία να αναγκάσει την φύση μας να σκεφτεί διαφορετικά από τον τρόπο με τον οποίο πλάστηκε, ο πατέρας Νικόλαος επαναφέρει το αίτημα για επαναπροσέγγιση της οντολογίας και της ουσίας, πριν η ύβρις ξαναζητήσει, πιο λαίμαργα τώρα, τον λαιμό μας. Ο τεχνοπίθηκος αποτελεί το θέμα τού αμέσως επόμενου βιβλίου του.
Ευγνώμονες, πατέρα Νικόλαε, ανοίγουμε την αγκαλιά μας…
