Florentin Collomp, ανταποκριτής του Le Figaro στις Βρυξέλλες – Δημοσιεύθηκε στις 7 Φεβρουαρίου
Ευθυγραμμισμένος με τις θέσεις της Μόσχας, ο Βίκτορ Όρμπαν ελπίζει σε ενισχύσεις στο συμβούλιο των 27 της ΕΕ, ενώ οι φιλορώσοι οργανώνονται στο Κοινοβούλιο του Στρασβούργου.
Στις Βρυξέλλες, στα τέλη Ιανουαρίου, η νευρικότητα στους διπλωματικούς και θεσμικούς κύκλους αυξανόταν. Ο Βίκτορ Όρμπαν απείλησε να χρησιμοποιήσει το βέτο του για να μπλοκάρει όλες τις κυρώσεις που έλαβε η ΕΕ-27 κατά του καθεστώτος του Κρεμλίνου μετά την επίθεση στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Καθώς οι κυρώσεις αυτές πρέπει να ανανεώνονται κάθε έξι μήνες, επρόκειτο να λήξουν στις 31 Ιανουαρίου. Και μόνο, η απειλή του Ντόναλντ Τραμπ την ίδια στιγμή να αυξήσει τις αμερικανικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας έκανε τον Ούγγρο πρωθυπουργό να υποχωρήσει, δύο ημέρες πριν από τη λήξη της προθεσμίας. Προσωρινή ανακούφιση. «Έχουμε έξι μήνες για να βρούμε μια λύση για την επόμενη φορά», αναστέναξε ένας διπλωμάτης.
Ο Βίκτορ Όρμπαν ήταν επί μακρόν απομονωμένος λόγω της ευθυγράμμισής του με τα συμφέροντα της Μόσχας -όπου ταξίδεψε τον Ιούλιο σε μια ατομική «ειρηνευτική αποστολή» που απορρίφθηκε από τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης- αλλά τώρα έχει όλο και περισσότερους συμμάχους εντός των κοινοτικών θεσμικών οργάνων. Στο Συμβούλιο, ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας, Ρόμπερτ Φίτσο, ακολούθησε τα βήματά του, επισκεπτόμενος το Κρεμλίνο τον Δεκέμβριο. Θεωρεί την Ουκρανία εχθρό από τότε που ο Βολοντίμορ Ζελένσκι διέκοψε τη διέλευση του ρωσικού φυσικού αερίου στη Σλοβακία.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες παρακολουθούν τώρα με ανησυχία τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού στην Αυστρία υπό τον Χέρμπερτ Κικλ, ηγέτη του Κόμματος Ελευθερίας (FPÖ), το οποίο έχει δεσμούς με το κόμμα Ενωμένη Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν. Στην Τσεχική Δημοκρατία, ο λαϊκιστής πρώην πρόεδρος Αντρέι Μπάμπις θα μπορούσε να επιστρέψει στην εξουσία στις επόμενες βουλευτικές εκλογές, που έχουν προγραμματιστεί για τον Οκτώβριο. Στην Κροατία, ο Ζόραν Μιλάνοβιτς, ο οποίος μόλις επανεξελέγη πρόεδρος, επέκρινε τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία και έναν «πόλεμο με τη Ρωσία μέσω αντιπροσώπων» υπό την ηγεσία του ΝΑΤΟ. Στη Ρουμανία, οι προεδρικές εκλογές που ακυρώθηκαν την τελευταία στιγμή τον Δεκέμβριο λόγω εκλογικών παρεμβάσεων της Ρωσίας προκάλεσαν έκπληξη όταν ένας υποψήφιος, ο Καλίν Γκεοργκέσκου, εμφανίστηκε στο κατώφλι της εξουσίας, επαινώντας «τη σοφία της Ρωσίας».
«Οι πατριώτες της Ευρώπης εξυπηρετούν τα συμφέροντα της Ρωσίας»
Αυτή η δυναμική αποτελεί «συστημική απειλή» για την Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τη Μαρία Μαρτιζιούτε του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πολιτικής (EPC). «Οι κανόνες λειτουργίας της – ιδίως η απαίτηση ομοφωνίας – καθιστούν αδύνατη τη δράση όταν υπάρχει ένας προδότης γύρω από το τραπέζι», προσθέτει η ίδια. Είναι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που η ρωσική επιρροή είναι πιο ευδιάκριτη.
Το Fidesz του Βίκτορ Όρμπαν, που κάποτε ήταν απομονωμένο μετά τον αποκλεισμό του από το ΕΛΚ (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα), την ιστορική δεξιά ομάδα, έχει ενώσει τις δυνάμεις του με τον γαλλικό Εθνικό Συναγερμό, το αυστριακό FPÖ, τη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι, το PVV (Κόμμα για την Ελευθερία) του Γκέερτ Βίλντερς στην Ολλανδία, τους Τσέχους της ANO («Δράση των δυσαρεστημένων πολιτών»), καθώς και Δανούς και Βέλγους εθνικιστές για να σχηματίσουν τους Πατριώτες για την Ευρώπη (PFE), που είναι πλέον η τρίτη μεγαλύτερη ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, υπό την προεδρία του Ζορντάν Μπαρντέλα. «Ας πούμε τα πράγματα με το όνομά τους. Οι Πατριώτες για την Ευρώπη εξυπηρετούν τα συμφέροντα της Ρωσίας. Συνειδητά ή ασυνείδητα. Και με αυτόν τον τρόπο απειλούν την ασφάλεια και την ελευθερία της Ευρώπης», επέκρινε ο Πετρ Φιάλα, ο πρωθυπουργός της Τσεχίας, το περασμένο καλοκαίρι.
Στο πλαίσιο μιας άλλης εθνικιστικής κοινοβουλευτικής ομάδας, της Ευρώπης των κυρίαρχων εθνών (ENS), δύο ευρωβουλευτές του AfD (Alternative für Deutschland) είναι ύποπτοι ότι έχουν πληρωθεί από το Κρεμλίνο για να διανέμουν ρωσική προπαγάνδα. Δεν είναι οι μόνοι, σύμφωνα με πληροφορίες που επιβεβαιώνονται από τις βελγικές, πολωνικές και τσεχικές υπηρεσίες ασφαλείας. Το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη ρωσική ανάμειξη, που εγκρίθηκε τον Απρίλιο του 2024, σημειώνει ότι «η Ρωσία διατηρεί συστηματικά επαφές με ακροδεξιά και ακροαριστερά κόμματα και με άλλες προσωπικότητες και κινήματα, προκειμένου να αποκτήσει την υποστήριξη των θεσμικών φορέων της Ένωσης και να νομιμοποιήσει τις παράνομες και εγκληματικές της ενέργειες». Ωστόσο, σύμφωνα με τον Γερμανό ευρωβουλευτή των Πρασίνων Daniel Freund, η «αφέλεια» εξακολουθεί να είναι ευρέως διαδεδομένη μεταξύ των συναδέλφων του. «Οι θεσμοί μας είναι απίστευτα ευάλωτοι. Μετά τις εκλογές του Ιουνίου, έχουμε δει μια ομαλοποίηση αυτών των φιλορωσικών κομμάτων στο πολιτικό παιχνίδι», καταγγέλλει.
Αυτό μπορεί να μετρηθεί και με τις ψήφους. Κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας για τη συνέχιση της οικονομικής και στρατιωτικής στήριξης της Ουκρανίας στις 19 Σεπτεμβρίου στο Στρασβούργο, 131 ευρωβουλευτές καταψήφισαν (έναντι 425 υπέρ), κυρίως από τις τάξεις των ομάδων των Πατριωτών και του ESN, ενώ 61 απείχαν, μεταξύ των οποίων η ευρωβουλευτής της γαλλικής Reconquête (Ανακατάληψη) Σάρα Κνάφο και οι Ανυπότακτες (του Μελανσόν) Μανόν Ομπρί και Ριμά Χασάν.
Η πλειοψηφία όσων συμπαθούν τη ρωσική υπόθεση είναι υποστηρικτές της εθνικής κυριαρχίας και εθνικιστές, αλλά υπάρχουν επίσης «μέλη των ρωσόφωνων μειονοτήτων της Βαλτικής, νοσταλγοί του κομμουνισμού από την Ισπανία ή την Ανατολική Ευρώπη, ρομαντικοί ρωσόφιλοι ή άνθρωποι που ισχυρίζονται ότι ενδιαφέρονται για την realpolitik», συνοψίζει η Ναταλί Λουαζό, κεντρώα ευρωβουλευτής. Η Γαλλίδα μόλις εξελέγη επικεφαλής μιας νέας κοινοβουλευτικής επιτροπής για την «ευρωπαϊκή δημοκρατική ασπίδα».
Η Επιτροπή αυτή θα εργαστεί για την ενίσχυση της προστασίας του θεσμού από τέτοιου είδους παρεμβατισμό. Το έργο της θα μπορούσε να επικεντρωθεί ιδίως στη διαφάνεια των βιογραφικών στοιχείων του προσωπικού των ευρωβουλευτών, των συναντήσεών τους με εξωτερικές επαφές και των πηγών χρηματοδότησής τους, καθώς και στην εμπιστευτικότητα των συζητήσεων σε ορισμένες ευαίσθητες επιτροπές. «Σήμερα, ο καθένας μπορεί να παρακολουθήσει μια κοινοβουλευτική συνεδρίαση για τις στρατιωτικές δυνάμεις, αρκεί να έχει καταφέρει να εισέλθει στο κτίριο του Κοινοβουλίου», λέει με έκπληξη η Μαρία Μαρτιζιούτε. Όπως θα θυμάστε, ο πρώην ευρωβουλευτής του γαλλικού ΕΣ Aymeric Chauprade προσέλαβε την κόρη του εκπροσώπου του Βλαντιμίρ Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, ως ασκούμενη στις Βρυξέλλες το 2019.
Από την πλευρά της, η ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR), στην οποία κυριαρχεί το κόμμα Fratelli d’Italia της Τζόρτζια Μελόνι, προσπαθεί να καθαρίσει τις τάξεις της. Ο ευρωβουλευτής του Λουξεμβούργου Fernand Kartheiser απειλείται με διαγραφή αφού πρότεινε στη Ρωσία να «βρει τρόπους να παρακάμψει τις ευρωπαϊκές κυρώσεις» και αναφέρθηκε στην πιθανότητα νίκης της στην Ουκρανία φέτος σε μια συνέντευξή του στη ρωσική εφημερίδα Izvestia.
