Ποιος θυμάται το τεκμήριο βιωσιμότητας; Ήταν ένας απλός τρόπος «καταπολέμησης» της φοροδιαφυγής, που εφαρμοζόταν επί δικαίων και αδίκων. Έλεγε η «προκρούστεια κλίνη» των τεκμηρίων: Αφού συνεχίζεις να ασκείς το επάγγελμα, για να επιβιώσεις βγάζεις τον χρόνο 5.000.000 δρχ., φορολογείσαι λοιπόν για 5.000.000 δρχ. Έτριβε λοιπόν χαρούμενος τα χέρια του αυτός που έβγαζε 15.000.000 δρχ. και του ζητούσαν φόρο για 5.000.000.
του Παναγιώτη Κόρπα εφημερίδα ΡΗΞΗ φ. 6, 10/2/2007
Ο φτωχός όμως έπρεπε να απολογηθεί. Πώς τη βγάζει με 1.000.000 τον χρόνο αφού για να επιβιώνει χρειάζεται 5.000.000; Ας προεκτείνουμε τη σοφία των βλακών περί τεκμηρίων βιωσιμότητας: Γιατί οι ΑΝΕΡΓΟΙ ζουν ακόμα όταν, για να επιβιώσεις, θέλεις 1.000 ευρώ τουλάχιστον τον μήνα; Να φορολογηθούν οι άνεργοι με βάση τα τεκμήρια βιωσιμότητας; Οι άνεργοι ζουν ακόμα γιατί ακόμα έχουμε μια οικογένεια και μια κοινωνία που εκφράζει αλληλεγγύη.
Ας υπερασπιστούμε όμως επί της ουσίας τους φτωχούς επαγγελματίες εκείνης της εποχής: Τι απαντούν στο ερώτημα «γιατί, κύριε, συνεχίζεις να ασκείς το επάγγελμά σου ενώ δεν βγαίνεις;»; «Γιατί αυτό έχω μάθει να κάνω κι έχω βλακωδώς την ελπίδα ότι θα καβατζάρω!». Κι εξ αυτού λοιπόν πολλοί ελεύθεροι επαγγελματίες τραβούσαν την ανηφόρα με το 1.000.000 τον χρόνο, συσσωρεύοντας χρέη, ενώ με τα τεκμήρια φορολογούνταν με 5.000.000, και κάποια στιγμή λύγισαν και έκλεισαν. Τι πιο τρανή απόδειξη πως δεν έβγαιναν; Αλλά αυτή η απόδειξη δεν λειτουργεί αναδρομικά για το ότι, δηλαδή, την τελευταία πενταετία τραβούσαν την κατιούσα.
Τι συνέβη μόλις κλείσανε; Γίνανε ΑΝΕΡΓΟΙ επίσης, αλλά χρωστούν στην Εφορία και στο ΤΕΒΕ, διπλά άνεργοι δηλαδή. Χρωστούν φόρους από τεκμήρια βιωσιμότητας, όταν ιδιαίτερα από τις φορολογικές δηλώσεις αποδεικνύεται πως δεν απέκτησαν περιουσία κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής δραστηριότητας.
Γιατί όμως εγώ χρίστηκα «συνήγορός» τους; Διότι οι άνθρωποι δεν είχαν φωνή, πολύ περισσότερο δεν έχουν τώρα, που είναι διπλά άνεργοι. Συνδικαλιστικά, τότε, εκφράζονταν από τους «μεγάλους» (Κλαουδάτο, Λαμπρόπουλο, Πατίστα), ίσως επειδή είχαν την αυταπάτη πως μπορούσαν κι εκείνοι ν’ ανέβουν. Και έχουμε να κάνουμε με μια στρατιά ανέργων, που έρχονται να προστεθούν στους προερχόμενους από το κλείσιμο των εργοστασίων, και να δούμε πια τι θ’ απογίνουν!
Γ ιατί είναι επαγγελματίες, έχουν δεξιότητες, μπορούν να προσφέρουν. Το πρόβλημα για τους ανέργους των εργοστασίων είναι πως κάποιος πρέπει να τους προσλάβει. Το πρόβλημα για τους ελεύθερους επαγγελματίες είναι πως δεν μπορούν να πουλήσουν προϊόντα και υπηρεσίες, γιατί δεν έχουν τιμολόγιο ή δελτίο παροχής υπηρεσιών. Σπρώχνονται, λοιπόν, αμφότεροι προς την παραοικονομία.
Υπάρχει λύση; Υπάρχει, σε τοπικό επίπεδο, αν λειτουργούμε ως κοινότητα, ως κοινότητα όπου το πρόβλημα του άλλου είναι και δικό μας, μια κοινότητα που βασικό στοιχείο της είναι η αλληλεγγύη και όχι ο ανταγωνισμός.
Ο δήμος, λοιπόν, θα μπορούσε να δώσει λύση. Όχι όμως όπως το πρόβλημα των σκουπιδιών, που δεν λύνεται με προγράμματα αν δεν έχουμε ΠΟΛΙΤΕΣ. Ο δήμος (κοινότητα) μπορεί να στήσει μια δική του εταιρεία, μη κερδοσκοπική, όπως για παράδειγμα τα ΚΑΠΗ (που, ως συνταξιούχοι, έχουν το ενδιαφέρον και την ευαισθησία να στηρίξουν ένα πρόγραμμα κοινωνικής αλληλεγγύης), που να είναι ο θεσμικός ενδιάμεσος ανάμεσα στην προσφορά και τη ζήτηση. Να δίνει χρήματα στους εργαζόμενους για την παροχή έργου κόβοντάς τους δελτίο δαπάνης και να κόβει αυτός ο οργανισμός τιμολόγιο σε επαγγελματίες για την παροχή υπηρεσίας από τους εργαζόμενους.
Παράδειγμα: Ένας άνεργος υδραυλικός δεν μπορεί να προσφέρει υπηρεσίες στον δήμο, γιατί δεν έχει δελτίο παροχής υπηρεσιών. Θα μπορούσε να προσφέρει μόνον αν ο δήμος τον προσλάμβανε. Ο δήμος όμως θέλει απλώς ένα συγκεκριμένο έργο. Ο εργαζόμενος, λοιπόν, θα πληρωθεί από τα ΚΑΠΗ, και τα ΚΑΠΗ θα κόψουν τιμολόγιο στον δήμο. Αλλά το πράγμα δεν τελειώνει εδώ. Μέσα από κρατική και δημοτική επιχορήγηση ο εργαζόμενος, ως ένα σύστημα αυτασφάλισης, θα ασφαλίζεται στο ΙΚΑ, θα έχει νοσοκομειακή περίθαλψη και συμπληρωματικά ένσημα, που θα τα χρειαστεί όταν το κράτος δεήσει να ρυθμίσει τα χρέη κάποιων «Αγιάννηδων» που το ίδιο δημιούργησε, αντί να τους βάλει φυλακή.
Χ ρειαζόμαστε όμως για όλα τα παραπάνω και μια κοινωνία, μια κοινότητα, στην οποία το κριτήριο για τον πολίτη δεν θα είναι να μην πεινάει ο ίδιος, αλλά να μην ανέχεται να ζει σε μια κοινότητα που υπάρχει φτώχεια.
*Εκπαιδευτικός
