του Νίκου Μελέτη από το Κυριακάτικο Έθνος
Το Κάιρο προσκαλεί Λευκωσία και Αγκυρα να συμφωνήσουν στην οριοθέτηση της περιοχής, αποκλείοντας την Ελλάδα και τη συνάφεια του Καστελόριζου
Αιγυπτιακή τορπίλη απειλεί την Ελληνική ΑΟΖ, καθώς το Κάιρο κινητοποιείται μετά τις τελευταίες ανακαλύψεις μεγάλων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην περιοχή και επιδιώκει να υπάρξει συμφωνία οριοθέτησης με την Κύπρο και την Τουρκία, αποκλείοντας έτσι την Ελλάδα, με την πλήρη διαγραφή της επήρειας του Καστελόριζου.
Με αφορμή τις ανακοινώσεις για το μέγεθος του κοιτάσματος φυσικού αερίου στο Οικόπεδο 12 της Κυπριακής ΑΟΖ, ο Αιγύπτιος υπουργός Πετρελαίων Αμπντουλάχ Γκχοράμπ διαβεβαίωνε ότι το σημείο αυτό δεν βρίσκεται σε αιγυπτιακές ζώνες, αλλά πρόσθετε ότι τα «σύνορα μεταξύ της Αιγύπτου, της Κύπρου και της Τουρκίας δεν είναι ακόμη συμφωνημένα».
Ο Αιγύπτιος υπουργός δήλωσε ακόμη ότι το διεθνές δίκαιο προβλέπει πως τα «τρία κράτη πρέπει να συμμετάσχουν στον καθορισμό των συνόρων», προσθέτοντας ότι η αιγυπτιακή κυβέρνηση εργάζεται ήδη στην κατεύθυνση αυτή», δήλωση με την οποία αποκλείει βεβαίως από την οριοθέτηση στη συγκεκριμένη περιοχή την Ελλάδα.
Η ανακάλυψη μεγάλων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου άνοιξε… την όρεξη και των Αιγυπτίων. Στην οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών στην περιοχή κρίσιμο ρόλο παίζει το Καστελόριζο, καθώς η πλήρης επήρειά του δημιουργεί κοινό όριο της ΑΟΖ της Ελλάδας, της Κύπρου και της Αιγύπτου, ενώ σε διαφορετική περίπτωση, όπως επιδιώκει η Αγκυρα και φαίνεται να αποδέχεται ο Αιγύπτιος υπουργός (κάτω χάρτης), η Αίγυπτος αποκτά σύνορα με την Κύπρο και την Τουρκία, με την Ελλάδα να χάνει ένα σημαντικό τμήμα της ΑΟΖ της.
Τη στιγμή που η Ελλάδα επιχειρεί ένα πρώτο βήμα με την προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού για σεισμικές έρευνες σε περιοχή νοτίως της Κρήτης εντός των ορίων της Ελληνικής ΑΟΖ, που έχει υπολογιστεί με βάση τη «μέση γραμμή», η πρωτοβουλία αυτή από την αιγυπτιακή κυβέρνηση λειτουργεί υπονομευτικά, καθώς ουσιαστικά περιορίζει τις δυνατότητες χειρισμών της Ελλάδας και απειλεί να δημιουργήσει τετελεσμένα που θα επηρεάσουν και μελλοντικές οριοθετήσεις…
Είναι ενδεικτικό ότι η Αθήνα στον διεθνή διαγωνισμό έχει ορίσει ως όριο την κάθετη γραμμή η οποία διέρχεται από το ανατολικό άκρο της Κρήτης, αφήνοντας εκτός διαγωνισμού περιοχές για τις οποίες θα μπορούσε να εγείρει αμφισβητήσεις η Τουρκία.
Το θετικό είναι ότι μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει επίσημη αντίδραση από τη Λιβύη και την Αίγυπτο, καθώς δεν έχει οριοθετηθεί η ΑΟΖ μεταξύ των δύο αυτών χωρών και της Ελλάδας, χωρίς αυτό βεβαίως να αποκλείει μελλοντικές αντιδράσεις όταν ξεκινήσουν οι έρευνες.
Κρούσεις
Σε ό,τι αφορά την Αίγυπτο, οι δηλώσεις του υπουργού Ενέργειας επιβεβαιώνουν την αρνητική τροπή που είχαν πάρει οι διερευνητικές συνομιλίες Αθήνας – Καΐρου για την οριοθέτηση της ΑΟΖ, μετά την παρέμβαση και του ίδιου του κ. Γκιουλ. Στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στην περιοχή κρίσιμο ρόλο παίζει το Καστελόριζο, καθώς η πλήρης επήρειά του δημιουργεί κοινό όριο της ΑΟΖ της Ελλάδας, της Κύπρου και της Αιγύπτου, ενώ σε διαφορετική περίπτωση, όπως επιδιώκει η Αγκυρα και φαίνεται να αποδέχεται ο Αιγύπτιος υπουργός, η Αίγυπτος αποκτά σύνορα με την Κύπρο και την Τουρκία, με την Ελλάδα να χάνει ένα πολύ σημαντικό τμήμα της ΑΟΖ που θεωρητικά θα μπορούσε να διεκδικήσει.
Η κυπριακή κυβέρνηση έχει επανειλημμένως απευθυνθεί προς την Αθήνα για την έναρξη συνομιλιών με αντικείμενο την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Από το καλοκαίρι τέτοια κρούση έγινε και προς τον κ. Στ. Λαμπρινίδη, αλλά και στον Στ. Δήμα στην επίσκεψή του στις 21 Νοεμβρίου στη Λευκωσία. Σύμφωνα με πληροφορίες, στη συνάντηση του κ. Δήμα με την κ. Ερατώ Μαρκουλλή συζητήθηκε και η συγκρότηση ομάδας εργασίας που θα ασχοληθεί με αυτό το θέμα, η οποία όμως ενάμιση μήνα μετά δεν έχει συσταθεί.
Δεν είναι γνωστό, πάντως, εάν το θέμα που εγείρει ο Αιγύπτιος υπουργός Ενέργειας είχε τεθεί στην επίσκεψη της κ. Μαρκουλλή στο Κάιρο τον Νοέμβριο και αν σε αυτό οφειλόταν το σχετικά παγωμένο κλίμα, ενώ είχε επαναβεβαιωθεί από τους Αιγυπτίους η συμφωνία για την ΑΟΖ. Πέραν του τεράστιου πολιτικού εμποδίου που συνιστά το Κυπριακό, αποτρέποντας κάθε τέτοια συμφωνία (καθώς θα συνεπαγόταν την αναγνώριση της Κύπρου από την Τουρκία), η Λευκωσία δεν θα μπορούσε να δεχθεί καν ως σημείο εκκίνησης, έστω και άτυπων επαφών, την υπόθεση ότι το Καστελόριζο δεν διαθέτει υφαλοκρηπίδα πέραν της αιγιαλίτιδας ζώνης του.
Η κ. Μαρκουλλή σε δηλώσεις της ανακοίνωσε ότι επίκειται η ολοκλήρωση της συμφωνίας συνεκμετάλλευσης με το Ισραήλ και προχωρεί αντίστοιχη συμφωνία και με την Αίγυπτο, καθώς ενδέχεται νέα κοιτάσματα να εντοπιστούν στα όρια των γειτονικών ΑΟΖ (θα έχει ενδιαφέρον να διαπιστωθεί εάν το Κάιρο εγείρει στο πλαίσιο αυτών των διαπραγματεύσεων και θέμα κοινών συνόρων με την Τουρκία). Η νέα κυβέρνηση της Αιγύπτου, με δεδομένη τη ρευστότητα στην περιοχή και την ενίσχυση κινημάτων όπως αυτό των Αδελφών Μουσουλμάνων, προσεγγίζει την Αγκυρα, ενώ δεν είναι πλέον αμελητέα τα σχεδόν 11.000 τ.χλμ., που χωρίς τον υπολογισμό του Καστελόριζου θα περιέλθουν στην Αιγυπτιακή ΑΟΖ.
ΑΝ. ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ
Πόλεμος για τον «σταθμό» του αερίου
Μια ακόμη πιο σκληρή μάχη αρχίζει τώρα στην Αν. Μεσόγειο, καθώς η ανακάλυψη υδρογονανθράκων δίνει το έναυσμα για τον ανταγωνισμό οικονομικών συμφερόντων, πετρελαϊκών εταιρειών, αλλά και κρατών για τη διεκδίκηση του κρίσιμου ρόλου του «κόμβου» για την εξαγωγή των τεράστιων ποσοτήτων φυσικού αερίου που έχουν ήδη εντοπιστεί αλλα και όσων εκτιμάται ότι βρίσκονται στον βυθό της ΑΟΖ της Κύπρου, του Ισραήλ, του Λιβάνου, της Αιγύπτου και πιθανόν της Ελλάδας.
Τα πρώτα δείγματα του πολέμου αυτού ήρθαν την προηγούμενη εβδο¬μάδα, καθώς η κυπριακή κυβέρνηση βρίσκεται υπό πίεση χρονική αλλά και ουσιαστική για να επιλέξει εάν και ποια εταιρεία θα αναλάβει την κατασκευή σταθμού υγροποίησης στο Βασιλικό, που υπό ορισμένες συνθήκες θα μπορούσε να αποτελέσει τον «κόμβο» εξαγωγής φυσικού αερίου όχι μόνο από το Οικόπεδο 12, αλλά και από τα Οικόπεδα που τώρα έχουν δημοπρατηθεί, καθώς και από τα ισραηλινά Ταμάρ και Λεβιάθαν. Noble Energy και Delek φαίνεται ότι προκρίνουν την κατασκευή σταθμού LNG στην Κύπρο που θα απολήγει αγωγός, μεταφέροντας εκεί φυσικό αέριο από το Λεβιάθαν και το Οικόπεδο 12.
ΝΙΚΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
nmeletis@pegasus.gr
