Καθοριστική η στάση του Ισραήλ, που αντιτίθεται στην πώλησή τους – Το θέμα έθεσε εκ νέου ο Φιντάν στον Ρούμπιο
Από την Καθημερινή
ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Eξαιρετικά ρευστό είναι το σκηνικό γύρω από το ενδεχόμενο άρσης των κυρώσεων CAATSA και πώλησης των F-35 στην Τουρκία, με τις προβλέψεις για την τελική έκβαση των δύο αλληλένδετων θεμάτων να είναι τις τελευταίες ώρες στην Ουάσιγκτον αντικρουόμενες.
Τα θέματα συζητήθηκαν χθες στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ κατά τη συνάντηση που είχαν οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών, Μάρκο Ρούμπιο και Χακάν Φιντάν. Την ίδια ώρα ο πρόεδρος Τραμπ υποδεχόταν στον Λευκό Οίκο υποψήφιους πρεσβευτές.
Οταν ο Τομ Μπάρακ, υποψήφιος πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Τουρκία, πήρε τον λόγο είπε: «Η Τουρκία είναι ένας από τους αρχαιότερους πολιτισμούς και αναζητά πρόγραμμα ειρήνης, ευημερίας και ασφάλειας». Σε απάντηση, ο Τραμπ είπε: «Καλό μέρος, καλός ηγέτης επίσης».
Πληροφορίες επιμένουν ότι οι διεργασίες διερεύνησης τρόπων απαλλαγής των κυρώσεων βρίσκονται μεν σε εξέλιξη, αλλά ταυτόχρονα αρχίζουν και σχηματίζονται πόλοι σοβαρής αντίστασης εντός της αμερικανικής κυβέρνησης, με συνεργάτες του προέδρου Τραμπ να καθησυχάζουν πίσω από κλειστές πόρτες συνομιλητές τους ότι το ζήτημα της πώλησης των μαχητικών δεν είναι εύκολο να προχωρήσει.
Πηγές της «Κ» στην Ουάσιγκτον αναφέρουν πως αυτή την εβδομάδα ενδεχομένως να υπάρξει ενημέρωση του προέδρου Τραμπ από τον Ρούμπιο για το θέμα, καθώς αμέσως μετά το –εξαιρετικά σύντομο σε διάρκεια»– τηλεφώνημά του με τον Ερντογάν ζήτησε να λάβει σφαιρικότερη και πληρέστερη ενημέρωση.
Η συνομιλία, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της «Κ», διήρκεσε μόλις επτά λεπτά, παρά το γεγονός ότι η τουρκική προεδρία επιχείρησε να την παρουσιάσει ως μακρά και διεξοδική μέσω της ανακοίνωσης που εξέδωσε αμέσως μετά την ολοκλήρωσή της.
Ο Τραμπ χαρακτήρισε τον Ερντογάν «καλό ηγέτη» και την Τουρκία «καλό μέρος», σε διάλογό του με τον υποψήφιο πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Αγκυρα, Τομ Μπάρακ.
Ετερόκλητα ζητήματα –από τη στήριξη στη Χαμάς έως τις ραγδαίες εξελίξεις των τελευταίων ημερών μετά τη σύλληψη του Ιμάμογλου– συνθέτουν το παζλ των αντιδράσεων εντός της αμερικανικής κυβέρνησης και διαμορφώνουν το βαρύ κλίμα που μεταφέρεται στον Αμερικανό πρόεδρο μέσω διαφόρων διαύλων. Σε αυτό το παζλ το μεγαλύτερο και ίσως καθοριστικότερο κομμάτι όμως είναι το Ισραήλ.
Βαθαίνει η πολιτική κρίση στην Τουρκία
Η δημοσιοποίηση της πρόθεσης του Αμερικανού προέδρου να εξετάσει το ζήτημα αιφνιδίασε αρχικά το Ισραήλ, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» ο Ντόναλντ Τραμπ στην πρόσφατη συνάντησή του με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου στην Ουάσιγκτον τον είχε διαβεβαιώσει ότι δεν ετίθετο θέμα πώλησης των συγκεκριμένων μαχητικών στην Τουρκία. Αυτή η δέσμευση είχε καθησυχάσει την ισραηλινή διπλωματία και έχει χαμηλώσει το επίπεδο συναγερμού στο εβραϊκό λόμπι στις ΗΠΑ. Η δημοσιοποίηση όμως του θέματος οδήγησε σε νέα κινητικότητα και το επανέφερε μέσα σε λίγες ώρες από την ανάδειξή του ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Νετανιάχου, στη συνομιλία που είχε (την Κυριακή) με τον ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο.
Το βασικό επιχείρημα που χρησιμοποιεί ο Ισραηλινός παράγοντας είναι ότι η Τουρκία έχει πια «σύνορα με το Ισραήλ» λόγω των εξελίξεων στη Συρία και οποιοσδήποτε επιπρόσθετος στρατιωτικός εξοπλισμός –πόσο μάλλον τέτοιας προηγμένης τεχνολογίας από τις ΗΠΑ– θα δημιουργούσε σοβαρά ζητήματα εθνικής ασφάλειας για το Ισραήλ. Αυτό το επιχείρημα δεν θα μπορούσε να αγνοηθεί ή ακόμη και να υποτιμηθεί από τον Λευκό Οίκο, ειδικότερα στην παρούσα συγκυρία.
Επειδή όμως στη σημερινή Ουάσιγκτον, Λευκός Οίκος είναι ένα και μόνο πρόσωπο, σημασία έχει τι θα αποφασίσει ο Τραμπ, ο οποίος στη συνομιλία που είχε με τον Ερντογάν απλώς άκουσε τα αιτήματα και περιορίστηκε να πει ότι «θα τα δει». Τα ίδια ζητήματα που έθεσε επιγραμματικά ο πρόεδρος της Τουρκίας τέθηκαν χθες αναλυτικά στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και από τον Χακάν Φιντάν, ο οποίος επέμεινε στην αναγκαιότητα ανοίγματος ενός νέου κεφαλαίου στις σχέσεις των δύο χωρών, με έμφαση στην ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Τούρκος υπουργός ανέφερε ότι αυτό προϋποθέτει άρση των κυρώσεων και των περιορισμών στις πωλήσεις στρατιωτικής τεχνολογίας και υλικού, και πρόσθεσε πως όλα αυτά θα πρέπει να τεθούν σε ένα νέο πλαίσιο συμβατό με τα γεωπολιτικά δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί το τελευταίο διάστημα στην περιοχή. Ο Φιντάν, ο οποίος κατά την παραμονή του στην Ουάσιγκτον θα έχει συνάντηση –εκτός απροόπτου– με τον ειδικό απεσταλμένο του προέδρου Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, και τον έτερο προεδρικό απεσταλμένο για ειδικές αποστολές, Ρίτσαρντ Γκρενέλ, έθεσε επίσης το αίτημα για επίσκεψη του προέδρου Ερντογάν στον Λευκό Οίκο το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Απριλίου.
