Από τις απεργίες του Μαντέμ-Λάκκο στα μέσα του ‘70, στον αγώνα ενάντια στις πολυεθνικές
του Θανάση Τζιούμπα από τη Ρήξη τ. 91 που κυκλοφορεί
Την Κυριακή 24 Φλεβάρη βρέθηκα στη Μεγάλη Παναγιά, μαζί με χιλιάδες άλλους κι άλλες, στη διαμαρτυρία ενάντια στους κονκισταδόρες της «Ελληνικός» Χρυσός Α.Ε. Οι δεσμοί μου με τη γωνιά αυτή της Ελλάδας που με οδήγησαν ως εκεί δεν είναι μόνο αυτοί του επισκέπτη που απολαμβάνει τα μοναδικά τοπία, θαλασσινά και ορεινά, της Χαλκιδικής. Είναι κι οι μνήμες, όταν τριάμισι δεκαετίες πριν, από κοινού με άλλους συντρόφους, δίναμε μαζί με τους απεργούς μεταλλωρύχους του Μαντέμ Λάκο τον τιτάνιο αγώνα ενάντια στον τότε εργοδότη, τον Μποδοσάκη, και τις στρατιές των απεργοσπαστών και τις διμοιρίες των ΜΑΤ. Και τότε βέβαια, όλοι εμείς δεν ήμασταν, για τους ακούραστους γλείφτες της εκάστοτε οικονομικής και πολιτικής εξουσίας, παρά οι υποκινητές και οι ηθικοί αυτουργοί της υπεράσπισης του δικαιώματος στην απεργία και της αυτοάμυνας απέναντι στη βία του κράτους και των συμμοριών της εργοδοσίας. Ένας αγώνας που μπόρεσε να κρατήσει, ακριβώς γιατί τα χωριά και η τοπικές κοινωνίες εγκολπώθηκαν την υπόθεση των απεργών και τους στήριξαν ηθικά και υλικά.
Ε ικόνες από το παρελθόν, που σμίγουν με τις εικόνες από το μέλλον για το οποίο μας προορίζουν. Ο Μποδοσάκης έφυγε και τη θέση του σήμερα έχουν πάρει άλλοι, οι απόγονοι των χρυσοθήρων, που εξαφάνισαν πολιτισμούς ολόκληρους ψάχνοντας για το Ελντοράντο, καθώς τα ονόματα κάθε άλλο παρά τυχαία είναι. Ο χρυσός κι ο χαλκός αντί του σιδηροπυρίτη, η ανοιχτή εξόρυξη παίρνει τη θέση των στοών, ο Πάχτας σκαντζάρισε τους προκατόχους. Το ξεπούλημα του περιβάλλοντος για ένα ψίχουλο αποκτά χαρακτηριστικά διαπλοκής, που μόνο σε αποικίες μπορεί να διακρίνει κανείς.
Οι κίνδυνοι, υπαρκτοί και πριν, όπως αποδεικνύει η απίστευτη ρύπανση των υδάτων από το φονικό αρσενικό που αποτίθεται στις πρόχειρες χαβούζες, οι κατολισθήσεις και οι ζημιές από τα φουρνέλα, παροξύνονται από μια εξόρυξη που θα ξεκοιλιάσει ένα δασωμένο βουνό, για να αφήσει στη θέση του μπάζα, επικίνδυνα απόβλητα και βουνά από σκόνη, όταν οι «επενδυτές» τα μαζέψουν και φύγουν.
Κι όμως, στην Ελλάδα του μνημονίου, το ιδιωτικό συμφέρον των πλιατσικολόγων έχει αναγορευτεί σε δημόσιο συμφέρον και η πολιτική εξουσία, η αστυνομία, οι δικαστικές αρχές, συνασπίζονται για την προστασία του, λες και βρισκόμαστε στη χώρα των Παπούα.
Υπάρχει κι ένα παρήγορο στην ιστορία: Σε μια χώρα που μοιάζει να βασιλεύει η απόγνωση, οι κοινωνικοί αυτοματισμοί και η παραίτηση, οι κοινωνίες της ΒΑ Χαλκιδικής αντέδρασαν, κατάφεραν να διώξουν την TVX. Gold και δίνουν έναν αγώνα πρωτοφανή σε διάρκεια, συμμετοχή και μαχητικότητα.
Στην κινητοποίηση αυτή οι διαπλεκόμενες εξουσίες απάντησαν με καταστολή, διώξεις, τρομοκρατία, επιβάλλοντας μια κατάσταση στις Σκουριές και τα χωριά της περιοχής, όπου οι μπράβοι της εταιρείας και η αστυνομία έχουν επιβάλει τον νόμο της Κατοχής. Και, φυσικά, αυτοί που έχουν καταργήσει κάθε συνταγματική, διοικητική και ποινική νομιμότητα, παραδίδοντας τα κλειδιά της χώρας στην «task force» των επικυρίαρχων, αυτοί που μάτωσαν κάθε ειρηνική διαμαρτυρία, εξανίστανται μπρος στην πυρπόληση των μηχανημάτων, επιχειρώντας απεγνωσμένα όσο και μάταια να τη συνδέσουν με την τρομοκρατία, τους Πυρήνες της Φωτιάς και ό,τι άλλο, επιστρατεύοντας και την «ενσωματωμένη δημοσιογραφία», αλλά και όλους εκείνους τους πολιτικούς χώρους που έπεσαν στην παγίδα της καταδίκης της ενέργειας, γιατί «τέτοιες ενέργειες αποκλείεται να έγιναν από απλό κόσμο», λες και ο απλός κόσμος είναι καταδικασμένος να είναι αποκλειστικά ο σάκος του μποξ για τους τραμπούκους και την αστυνομία. Αυτό που τους φοβίζει περισσότερο είναι η (εφιαλτική γι’ αυτούς) προοπτική να ξεφύγει η αγανάκτηση, που συσσωρεύει η ελληνική κοινωνία, από τα πλαίσια που είναι διαχειρίσιμα, (και ως τέτοιο βέβαια πρέπει να λογαριάσουμε και τον μηδενισμό του Δεκέμβρη του ’08 όπως και τη δράση ομάδων όπως οι πυρήνες), και πάρει λιγότερο ευγενικές μορφές, αντίστοιχες με αυτά που ζει ο «απλός κόσμος».
Όμως, παράλληλα, κι αυτό είναι ακόμα πιο επικίνδυνο, επιχειρούν συστηματικά να διχάσουν τις τοπικές κοινωνίες ανάμεσα σε εκείνους που προσδοκούν δουλειά και εισόδημα από την «επένδυση» και αυτούς που επιχειρούν να τη ματαιώσουν είτε επειδή έχουν συμφέροντα από τον τουρισμό, είτε είναι ψυχωσικοί περιβαλλοντιστές, είτε, τέλος, έχουν πολιτικές στοχεύσεις για να καταστρέψουν το θεάρεστο έργο της προσέλκυσης «φαστ – τρακ» επενδυτών. Το παιχνίδι παίζεται τόσο στο επικοινωνιακό επίπεδο όσο και στην πρόσληψη εργαζομένων με «υποσχετική», ότι δηλαδή προσλαμβάνονται τώρα, για να δουλέψουν όταν ανοίξει η εξόρυξη και η επεξεργασία. Αυτό που δεν λένε, βέβαια, είναι η απλή αλήθεια, που την αντιλαμβάνεται όποιος κάνει μια βόλτα στα Μαντεμοχώρια, στα νεκροταφεία, και μετρήσει τις ηλικίες των παλικαριών, των εργαζόμενων στα μεταλλεία, αυτών των «ευνοημένων από τις θέσεις εργασίας» που πρόσφεραν οι μέχρι τώρα εργοδότες: Ατύχημα, χαλίκωση, ατύχημα, χαλίκωση. Κι αυτή η απλή αλήθεια είναι πως, όποιος δεν υπολογίζει την ανθρώπινη ζωή και καταστρέφει έναν τόπο για κάποια ψήγματα χρυσού, όποιος δεν διστάζει να δηλητηριάσει τα νερά και τον αέρα, δεν ενδιαφέρεται, βέβαια, ούτε για τη ζωή και την υγεία των ανθρώπων που έχει στη δούλεψή του. Είτε λέγεται Μποδοσάκης, είτε Μπόμπολας, είτε Ρόμπερτ Γκίλμορ. Αυτή είναι η «ανάπτυξη» που εννοούν όταν επαγγέλλονται δουλειές και βάζουν τους υπαλλήλους τους να διαφημίζουν την αξία των μεταλλευμάτων (25 δις κατά το ΙΓΜΕ), λες και θα μείνει τίποτε από όλα αυτά στον τόπο, λες και οι ιθαγενείς δεν θα καταλάβουν πως αυτό που στην πραγματικότητα θα μείνει θα είναι τα δηλητήρια, το κουφάρι του βουνού και οι καινούργιοι σταυροί στα νεκροταφεία.
Την Κυριακή, 24 Φλεβάρη, ήμουν κι εγώ στη Μ. Παναγιά. Για τους ίδιους λόγους που με την παλιά μου CZ όργωνα το βουνό στην απεργία του ’77, μαζί με τον Παντελή από το Νεοχώρι, τον Βασίλη από το Παλαιοχώρι, τον Κώστα από τη Μεγάλη Παναγιά, καθώς είναι φορές που χρειάζεται, για να ’ναι κανείς ηθικός, να γίνει και αυτουργός ενάντια στην ανηθικότητα και το άδικο. Θα ήθελα να τους το θυμίσω αυτό.
