του Κώστα Βενιζέλου
αναδημοσίευση από το mignatiou.com
Σενάριο για διαδικασία διάρκειας οκτώ μηνών έχουν επεξεργασθεί τα Ηνωμένα Έθνη, καθορίζοντας τα βήματα που θα οδηγήσουν στην επίτευξη συμφωνίας ή σε πλήρες αδιέξοδο στο Κυπριακό.
Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, στην αξιολόγηση των δεδομένων λαμβάνονται υπόψη πολλοί παράγοντες, όπως και οι εσωτερικές εξελίξεις. Τόσο το γεγονός ότι το 2016 θα είναι προεκλογική χρονιά στην Κύπρο όσο και τα όσα διαδραματίζονται στο εσωτερικό ( ισοπέδωση θεσμών, σκάνδαλα, διαφθορά, εσωτερικές αντιπαραθέσεις) συνυπολογίζονται στους σχεδιασμούς των εν δυνάμει μεσολαβητών στο Κυπριακό και επηρεάζουν και την τακτική που ακολουθούν.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον στους τρίτους, εκτός Κύπρου, έχουν προκαλέσει οι τελευταίες εξελίξεις στην Γενική Εισαγγελία αλλά και όσα προηγήθηκαν με την Κεντρική Τράπεζα. Η εκτίμηση πως σε τέτοιες συνθήκες και δεδομένα διαμορφώνονται πολλές φορές «καλύτερες δυνατότητες προώθησης σεναρίων», αναφέρεται συχνά-πυκνά και από τους μεσολαβούντες στο Κυπριακό.
Σε ό,τι αφορά τους σχεδιασμούς που αφορούν τη διαδικασία, ο ειδικός σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στο Κυπριακό, Έσπεν Μπαρθ Άιντα, μόλις ξεκαθαρίσει το τοπίο με τις ψευδοεκλογές στα κατεχόμενα θα συγκαλέσει πρώτη συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη με τον ηγέτη του κατοχικού καθεστώτος, που θα προκύψει από τη ψηφοφορία. Τούτο χρονικά τοποθετείται στα μέσα Μαΐου, καθώς από τις 6-12 του μήνα αυτού ο Πρόεδρος θα βρίσκεται εκτός Κύπρου για επισκέψεις.
Τα Ηνωμένα Έθνη θέλουν να αξιοποιήσουν μια σειρά παράγοντες, που θεωρούν ότι θα βοηθήσουν στην προώθηση της διαδικασίας, ενθαρρύνοντας και παρεμβάσεις από ισχυρούς παίκτες.
Πρώτο, είναι προφανές πως οι πολλές εκκρεμότητες στην περιοχή καθώς και οι συγκρούσεις δημιουργούν αποσταθεροποίηση. Οι διεθνείς παίκτες, θεωρώντας το Κυπριακό ως ένα «αναίμακτο» πρόβλημα, θα επιχειρήσουν να πιέσουν ή να ενθαρρύνουν ασκώντας την επιρροή τους για να υπάρξει συμφωνία. Τούτο διαφαίνεται και από κινήσεις που γίνονται την τελευταία περίοδο από τους Αμερικανούς, κυρίως όμως από τους Βρετανούς, που από κάποιες παρασκηνιακές ενέργειες που γίνονται φαίνεται πως επανέρχονται δριμύτεροι.
Δεύτερο, τα Ηνωμένα Έθνη θεωρώντας πως η ατζέντα είναι συμφωνημένη θα προχωρήσουν με βάση αυτή και με στόχο να συζητηθούν όλα τα θέματα. Ο κ. Άιντα εκτιμά πως στο τραπέζι βρίσκεται και το θέμα των υδρογονανθράκων και πως τούτο θα κρατήσει κοντά την τουρκική πλευρά. Από την άλλη θεωρεί πως για τους Ελληνοκύπριους το ενδιαφέρον κρατείται ζεστό ενόψει και της συζήτησης του εδαφικού. Σημειώνεται πως η τουρκική πλευρά όταν εννοεί συζήτηση του εδαφικού εννοεί κριτήρια και όχι χάρτες και ποσοστά!
Τρίτο, είναι σαφές πως τα Ηνωμένα Έθνη έχουν εξασφαλίσει το πράσινο φως από τους εμπλεκόμενους για να παρουσιάζει «ουδέτερες προτάσεις». Κοντολογίς, γεφυρωτικές ιδέες. Ο κ. Άιντα θέλοντας να μην…τρομοκρατήσει την ελληνοκυπριακή πλευρά, σημειώνει στις συζητήσεις που είχε πρόσφατα στη Λευκωσία πως οι προτάσεις αυτές θα συζητούνται χωριστά με τους εμπλεκόμενους και εάν δεν υπάρχει πεδίο συναίνεσης δεν θα παρουσιάζονται ποτέ στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ο καθησυχαστικός τρόπος που θέλει να παρουσιάσει αυτή την παρέμβασή του ο κ. Άιντα δεν εξουδετερώνει την ουσία: Θα μπορεί να υποβάλλει γεφυρωτικές προτάσεις όταν θα διαπιστώνει διαφωνία και αποκλίσεις. Και τούτο γίνεται με τη σύμφωνο γνώμη των δυο πλευρών.
Τέταρτο, πολλά θα εξαρτηθούν από τη στάση της Τουρκίας, η οποία ακόμη δεν είναι ξεκάθαρη. Τα Ηνωμένα Έθνη διαμηνύουν προς τη Λευκωσία πως η Τουρκία «είναι έτοιμη να βοηθήσει». Αυτές τις διαβεβαιώσεις τις έχουν διαβιβάσει και στο παρελθόν και βρίσκονται μέχρι σήμερα στα αζήτητα.
Ανοίγματα για διεύρυνση συνεργασιών
Η τριμερής Ελλάδος, Αιγύπτου και Κύπρου, που θα πραγματοποιηθεί σύντομα στη Λευκωσία θα επιχειρήσει να διευρύνει τις συνεργασίες με χώρες της ευρύτερης περιοχής. Την ίδια ώρα, Αθήνα και Λευκωσία εργάζονται και για τη συνεργασία με το Ισραήλ, με στόχο την πραγματοποίηση τριμερούς συνάντησης κορυφής.
Όπως αναφέρθηκε στη συνάντηση Τσίπρα- Αναστασιάδη, την περασμένη Παρασκευή στο Μέγαρο Μαξίμου, η Ελλάδα επιθυμεί να φιλοξενήσει αυτή την τριμερή σύνοδο, γεγονός που ευνοεί και η Λευκωσία. Θα προηγηθεί η επίσκεψη του Προέδρου Αναστασιάδη στο Ισραήλ το Μάιο, όπου αναμένεται να γίνουν οι διευθετήσεις και για την τριμερή συνάντηση. Στο Ισραήλ θα μεταβεί και ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος, Νίκος Κοτζιάς, μόλις οριστικοποιηθεί και το πολιτικό σκηνικό στη χώρα με τη συγκρότηση κυβέρνησης υπό τον κ. Νετανιάχου.
Σε ότι αφορά τη συνεργασία με την Αίγυπτο, όπως συναφώς πληροφορούμαστε, η ατζέντα της τριμερούς περιλαμβάνει πολλά θέματα ενώ είναι σαφές πως θα πραγματοποιηθούν την ίδια ημέρα και διμερείς συναντήσεις.
Πρώτο θέμα στην ατζέντα θα είναι τα ζητήματα της περιφερειακής συνεργασίας. Ένα κεφάλαιο ευρύ μεν αλλά θα επικεντρωθεί κυρίως στην προσπάθεια διεύρυνσης της συνεργασίας. Ήδη προς αυτή την κατεύθυνση γίνονται επαφές και με άλλες χώρες.
Δεύτερο, θα συζητηθούν οι εξελίξεις στην περιοχή και τα ανοικτά μέτωπα.
Τρίτο, θα τεθούν και θέματα ενέργειας. Στο πεδίο αυτό θα υπάρξουν εξελίξεις και στο διμερές επίπεδο ( Κύπρου-Αιγύπτου.
Τέταρτο, στην ημερήσια διάταξη θα βρίσκονται και οι σχέσεις Ε.Ε.-Αιγύπτου, όπου αναμένεται να διαδραματίσουν ρόλο Ελλάδα και Κύπρος.
Πέμπτο, θα συζητηθούν και θέματα που αφορούν την τρομοκρατία.
Σε αυτή τη συνάντηση κορυφής, όλοι οι εμπλεκόμενοι επιδιώκουν να υπάρξει αποτέλεσμα και γι αυτό και έχει αρχίσει προετοιμασία σε τεχνοκρατικό επίπεδο.
Θα έχει, πάντως, ενδιαφέρον η αντίδραση της Άγκυρας στο εγχείρημα αυτό, δεδομένων των σχέσεων του Ερντογάν με την κυβέρνηση της Αιγύπτου.
Το θέμα θεωρείται λήξαν και προχωρά
Ο ΕΣΠΕΝ Μπαρθ Άιντα «λαβωμένος» από τα όσα διαδραματίσθηκαν στο τελευταίο του ταξίδι στην Κύπρο, με τις γνωστές του δηλώσεις, που προκάλεσαν την αντίδραση της Λευκωσίας, παρουσιάζεται αποφασισμένος να σπρώξει τις εξελίξεις.
Τα Ηνωμένα Έθνη θεωρούν λήξαν το θέμα που προέκυψε με τις δηλώσεις του Έσπεν Μπαρθ Άιντα στη Λευκωσία .Η αξιωματούχος Ηνωμένων Εθνών Ελίζαμπεθ Σπέχαρντ, δεχόμενη τα διαβήματα της κυπριακής κυβέρνησης, επισήμανε πως το θέμα για τον ΟΗΕ έχει τελειώσει και παρέπεμψε στις διευκρινιστικές δηλώσεις που έγιναν από εκπρόσωπο του Οργανισμού. Η αξιωματούχος του ΟΗΕ αξιοποίησε την ευκαιρία της συνάντησης και είπε πως ο Διεθνής Οργανισμός είναι επικεντρωμένος στην προετοιμασία της νέας φάσης.
