Κουράκειος ποίησις

1,3K

Αποχαιρετισμός σε έναν υπουργό που φεύγει 

(Αυτή)- Τι είναι ο κόλπος μου;

(Αυτός)- Είναι μια σύριγγα χωρίς το έμβολο που καλεί το φαλλό να
τρυπηθούν μαζί από την πρέζα του έρωτα

(Αυτή)- Σύριγγα, ή σήραγγα;

(Αυτός)- Σήραγγα που ανακαλεί κεκοιμημένους κωδωνοκρούστες

(Αυτή)- Κεκοιμημένους ή ταριχευμένους;

(Αυτός)- Όλοι οι φαλλοί είναι ταριχευμένα ξόανα που νοτίζονται απ’ το
νόστο της μήτρας

(Αυτή)- Της δικής μου μήτρας;

(Αυτός)- Της δικής σου. Εσύ γεννήθηκες απ’ τη δική σου μήτρα

(Αυτή)- Εγώ γεννήθηκα απ’ τη δ ι κ ή μ ο υ μήτρα

Το παραπάνω ποίημα δημοσιεύεται στην προσωπική ιστοσελίδα του αναπληρωτή υπουργού Παιδείας, κ. Τάσου Κουράκη.

(http://kourakis.gr/%CE%99%CE%B5%CF%81%CF%89%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BD/%CE%94%CE%B1%CF%87%CF%84%CF%85%CE%BB%CE%BF%CE%BC%CF%80%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%AD%CF%82, τελευταία επίσκεψη: 22/8/2015).

Επειδή εξ όσων πληροφορούμαι πολλοί συνάδελφοι φιλόλογοι, αναγνωρίζοντας τη μεγάλη του λογοτεχνική αξία, και προκειμένου να τιμήσουν τον Υπουργό για την προσφορά του στην Παιδεία και τα ελληνικά γράμματα, έχουν προγραμματίσει να διδάξουν το συγκεκριμένο ποίημα το επόμενο σχολικό έτος στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, θεώρησα καλό να συμβάλω κι εγώ στην ερμηνευτική προσέγγισή του.

Από άποψη μορφής το ποίημα αποτελεί έναν διάλογο με σύντομες φράσεις μεταξύ ενός ανώνυμου ζευγαριού (αυτός και αυτή), που συμβολίζει το αιώνιο ζευγάρι άντρα και γυναίκας. Οπωσδήποτε έχουμε να κάνουμε με μία συντηρητική επιλογή, που καθιστά το ποίημα κατάλληλο για διδασκαλία στο σχολείο καθώς έχουν αποκλειστεί άλλες επιλογές όπως τα ζεύγη: αυτός-αυτός και αυτή – αυτή. Τολμηρό και θαρραλέο οπωσδήποτε το εγχείρημα καθώς κινδυνεύει να του αποδοθεί, εκτός από σεξισμός και ομοφοβία. Σε αντιστάθμισμα όμως επισημαίνουμε την άκρως φεμινιστική επιλογή να ανοίγει και να κλείνει το ποίημα «αυτή», δηλαδή όλα εκκινούν και τελειώνουν με τη γυναίκα! Πρόκειται για ένα θαυμάσιο μήνυμα για τη νέα γενιά που συνοψίζει όλη τη μητριαρχική παράδοση των αρχαίων πολιτισμών και του νεοτερικού κινήματος της γυναικείας χειραφέτησης.

Η διαλογική μορφή επίσης προσδίδει θεατρικότητα στον στίχο, αποτελώντας μία δραματική σκηνική εικόνα. Κι αυτό χωρίς να εμφανίζεται ο ίδιος ο ποιητής με τη δική του «φωνή». Αποσύρεται διακριτικά και αφήνει τους ήρωές του να διαλεχθούν. Άλλο ένα ουσιαστικό για τη σχολική εκπαίδευση μάθημα δημοκρατίας, ανεκτικότητας και αναζήτησης της αλήθειας μέσα από τον ειλικρινή διάλογο.

Το πόσο ειλικρινής είναι ο διάλογος είναι εμφανέστατο και οπωσδήποτε συγκινητικά αφοπλιστικό.

«Τι είναι ο κόλπος μου;» ρωτάει αυτή. Συγνώμη, ρωτώ απευθυνόμενη στους άντρες αναγνώστες, σας έχει κάνει ποτέ η ερωτική σας σύντροφος τόσο ειλικρινή ερώτηση; (εκτός βέβαια εάν πρόκειται για σκηνή σε γυναικολόγο, αλλά και πάλι το ερώτημα δεν θα ήταν αυτής της μορφής, ώστε να επιζητεί μία απάντηση με κατηγόρημα: «ο κόλπος σου είναι αυτό ή το άλλο» ή «τι μαλακίες μού λες τώρα!» Θα ήταν της μορφής: «τι έχει ο κόλπος μου» ή «τι βλέπετε στον κόλπο μου», συγνώμη εάν δεν αποδίδω με ακρίβεια τον πιθανό διάλογο, η καθεμιά μας έχει τις δικές της εμπειρίες από τους γυναικολόγους. Τι απάντηση αναμένει αυτή που υποβάλει ένα τέτοιο ερώτημα; Προφανώς ένα επίθετο, που η πτωχή μου φαντασία και η πεζή μου έκφραση μαζί με την εμφανή σεμνοτυφία μου, δεν επιτρέπουν να διατυπώσω. Τα πρώτα, ωστόσο, λόγια του άντρα του ποιητικού μας διαλόγου αποτελούν έναν ευχάριστο αιφνιδιασμό: αντί ενός ξερού επιθέτου, ρομαντικού ή σεξιστικού, βάναυσου ή κοσμητικού, ακολουθεί μία σύνθετη φράση με τρεις προτάσεις καθ’ υπόταξη: καθώς μετά την κύρια που συμπυκνώνει το νόημα: «είναι μία σύριγγα», ακολουθούν δύο εξαρτημένες προτάσεις. Τέτοιος εκφραστικός πλούτος για να περιγραφεί ο κόλπος της γκόμενας! «Σύριγγα» λοιπόν, (συμπέρασμα που αναφέρεται προφανώς στη διάμετρο του κόλπου, αλλά μάλλον βεβιασμένο και οπωσδήποτε προ της οπτικής επαφής ή της ψηλάφησης) καθώς, όπως θα δούμε, θα ανατραπεί σχεδόν αμέσως, αλλά σύριγγα «χωρίς το έμβολο που καλεί το φαλλό να τρυπηθούν μαζί από την πρέζα του έρωτα». Πρόκειται για μία εκπληκτική μεταφορική συμπύκνωση της ερωτικής πράξης και ταυτόχρονα η ερμηνεία της ως μεθυστικής, ή καλύτερα, τοξικοεξαρτησιακής εμπειρίας! Ο κόλπος ως σύριγγα από την οποία έχει αφαιρεθεί το έμβολο, μια καταπληκτική απόδοση της έλλειψης πληρότητας του γυναικείου σεξουαλικού οργάνου χωρίς την παρέμβαση, ή μάλλον την εμβολή από τον φαλό αποτελεί οπωσδήποτε δείγμα υψηλής ποιητικής αισθητικής αλλά και εκφραστικής ακρίβειας.

Κι ενώ η απάντηση ικανοποιεί κάθε εραστή και ερωμένη που ποθούν αυτή την πληρότητα έρχεται και πάλι μία ερώτηση από «αυτήν» για να ανατρέψει τις ισορροπίες και να διαψεύσει όσους επιπόλαια θεώρησαν πως το ποίημα είναι δυνατόν να ακολουθεί την πεπατημένη καταφεύγοντας σε χιλιοειπωμένες κοινοτοπίες περί πληρότητας στον έρωτα:

«Σύριγγα ή σήραγγα;» Η ερώτηση πέφτει σαν βόμβα καθώς αυτομάτως σχηματίζεται στο μυαλό του αναγνώστη η αβυσσαλέα διαφορά της διαμέτρου των δύο σωληνοειδών αντικειμένων που αναφέρονται στον κόλπο.

Ο ευθύς και ειλικρινής εραστής δεν θα χαριστεί προκειμένου να ευχαριστήσει την ερωμένη του μ’ ένα συμπαθητικό μεν αλλά τόσο κραυγαλέο ψέμα: ο κόλπος της, όπως τώρα αποκαλύπτουν οι αδιάψευστοι μάρτυρες των αισθήσεων της όρασης και της αφής καθώς παράλληλα με τον διάλογο εξελίσσονται και οι περιπτύξεις, είναι σήραγγα! Με κόλπο σήραγγα, δεν τη λες και παρθένα πάντως! Μία σήραγγα όμως που ανακαλεί, δηλαδή ξυπνά, αφυπνίζει, «κεκοιμημένους κωδωνοκρούστες», άλλη μία εμπνευσμένη μεταφορική απόδοση της σεξουαλικής ανατομίας του άντρα! Κεκοιμημένους λόγω προφανώς της παρατεταμένης περιόδου αγαμίας του εραστή, όπως ο ίδιος αφοπλιστικά παραδέχεται για να δεχτεί όμως ακόμη ένα αμείλικτο ερώτημα, πάντα από την ανατρεπτική γυναίκα: «κεκοιμημένους ή ταριχευμένους;», δηλαδή απλώς σε κατάσταση ύπνωσης για τους λόγους που αναφέρθηκαν ή ολότελα νεκρούς και πλέον κατάλληλους μόνον για μαθήματα ανατομίας σε εργαστήριο ιατρικής σχολής;

Η απάντηση όχι απλώς αιφνιδιάζει ευχάριστα, όπως κάθε στίχος με υψηλή αισθητική αξία, αλλά και αποστομώνει όσους βιάστηκαν και πάλι να εξάγουν βεβιασμένα και καταδικαστικά συμπεράσματα για την σεξουαλική προπαρασκευή του εραστή:

«Όλοι οι φαλλοί είναι ταριχευμένα ξόανα που νοτίζονται απ’ το
νόστο της μήτρας». Παρακαλώ να διαβαστεί δύο φορές με τονισμένη κάθε λέξη ξεχωριστά. Δεν έχουμε να κάνουμε απλώς μ’ έναν συνηθισμένο διάλογο, απελευθερωμένων έστω, εραστών, όπως ίσως να υπέθετε αρχικώς κανείς και πάλι εντελώς επιπόλαια. Εδώ κάθε λέξη έχει τη σημασία της και ταυτόχρονα αποτελεί η ίδια και σημαίνον και σημαινόμενο. Να επισημάνουμε το απίστευτο εκφραστικό εύρημα του νοτίσματος που αποδίδει με τέτοια, υπαινικτική μεν αλλά σαφή ακρίβεια την υγρασία που παράγεται στο πλαίσιο της ανταλλαγής βιολογικών υγρών κατά την σεξουαλική πράξη, αλλά, προσοχή! δεν περιορίζεται εκεί καθώς αφορά κάτι πιο μόνιμο και σταθερό: τον νόστο, την επιθυμία της επιστροφής στη μήτρα. Εδώ ο Φρόιντ έχει ήδη ανατριχιάσει γλυκά μέσα στον τάφο του!

Η μήτρα, αρχή των πάντων, αποτελεί το… τέλος του ποιήματος σε μία σκόπιμη κυκλική αναφορά στην αιώνια επιστροφή για να θυμηθούμε και τον Νίτσε. Προερχόμαστε από μήτρα και επιθυμούμε διαρκώς να επιστρέφουμε σε αυτήν! Απλώς υποκλινόμαστε!

Αρσινόη Πλαπούτα, φιλόλογος