Του Κώστα Βενιζέλου από τον Φιλελεύθερο
Ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε διετέλεσε και υπουργός Εξωτερικών της Νορβηγίας και οι συνεργάτες του έχουν προφανώς διαβάσει πολλά εγχειρίδια που αφορούν την «επίλυση» διαφορών. Θέλοντας προφανώς να πρωτοτυπήσουν, αποφάσισαν να προτείνουν όπως η κατοχική δύναμη, η χώρα που προκάλεσε την εισβολή, την κατοχή, το πρόβλημα, να επιτηρεί την εφαρμογή της συμφωνίας. Είναι ως η ναζιστική Γερμανία να ήταν μέρος της εφαρμογής των συμφωνηθέντων της Γιάλτας, που διαμόρφωσαν/καθόρισαν τη μεταπολεμική περίοδο στην Ευρώπη και τον κόσμο.
Οι… πονηρές αναφορές στο έγγραφο Άιντε, οι πολλές «δεξιοτεχνικές» διατυπώσεις διά της ασάφειας αφήνουν τις πολλές ερμηνείες να καθησυχάζουν τους εκ προθέσεως ευκολόπιστους, ενώ επιβεβαιώνουν την αποτυχία του εγχειρήματος.
Ο κ. Άιντε κάνει λόγο στο έγγραφο για αντικατάσταση του υφιστάμενου συστήματος εγγυήσεων με την υπογραφή μιας νέας συνθήκης εφαρμογής (treaty of implementation). Μια ιδέα που φέρει την Τουρκία εγγυητή της εφαρμογής της συμφωνίας και εισαγάγει –όχι για πρώτη φορά– τη μέθοδο των τεσσάρων πενών. Να υπογράψουν, δηλαδή, οι τρεις εγγυήτριες και μαζί, ως σιαμαίοι, οι δύο ηγέτες. Τούτο είχε αναφερθεί και κατά την πρώτη Διάσκεψη της Γενεύης. Οι δυο ηγέτες-διαπραγματευτές θα προσέλθουν στην υπογραφή και, αυθαιρέτως και παράνομα, θα αυτοανακηρυχθούν σε συμπροέδροι ενός μορφώματος που και από αυτή την πράξη θα είναι αποτέλεσμα παρθενογένεσης. Από τη μια, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ως ηγέτης της μιας «πλευράς» και, από την άλλη, ο κατοχικός ηγέτης ως ηγέτης της άλλης «πλευράς», ο οποίος με την ανοχή των εκάστοτε ηγεσιών της χώρας μας αναβαθμιζόταν σε ισότιμο εταίρο. Κοντολογίς, εάν υπογράψουν τη Συνθήκη οι δύο… σιαμαίοι, ο μεν πρώτος θα εκπροσωπεί την επικράτεια που καλύπτουν οι ελεύθερες περιοχές και ο δεύτερος τα κατεχόμενα. Η παρθενογένεση τού πάλαι ποτέ εμπνευστή της κατάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, λόρδου Χάνεϊ, θα είναι το όχημα που θα οδηγήσει στη «νέα κατάσταση πραγμάτων».
Μπορεί όλα αυτά για κάποιους να είναι λεπτομέρειες. Όμως, το Κυπριακό δεν μπορεί με λυθεί με «εποικοδομητικές ασάφειες». Έχει πολλές φορές αναφερθεί πως η τακτική των εποικοδομητικών ασαφειών μπορεί να οδηγήσει σε μια συμφωνία στο Κυπριακό. Μια συμφωνία, όμως, με αυτά τα χαρακτηριστικά θα είναι χωρίς αύριο.
Το θέμα της μετεξέλιξης της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι θέμα αφετηρίας των συζητήσεων και κατάληξης σε μια συμφωνία. Κοντολογίς είναι το Α και το Β σε μια συμφωνία. Η λύση του Κυπριακού για να μπορεί να αντέξει πρέπει να μην περιέχει στοιχεία διαχωρισμού, περιορισμούς, στρεβλώσεις, πρόνοιες με εποικοδομητικές ασάφειες, να μην προβλέπει τη δημιουργία ενός μοντέλου που εν πολλοίς θα συνιστά πολιτειακή ανωμαλία, με πολλά ελλείμματα δημοκρατίας.
Είναι προφανές πως θέλουν να ικανοποιήσουν την Τουρκία, να της εξασφαλίσουν την εσαεί παρουσία της στο νησί. Δεν θα αποδεχθεί συμφωνία, είναι το επιχείρημα του κ. Άιντε και των συνεργατών του και διαφόρων ημετέρων οπαδών της όποιας λύσης. Δεν θα είναι, όμως, λύση αυτό που θα επιτευχθεί. Η Διάσκεψη στο ελβετικό θέρετρο θέλει προσοχή, καθώς ο δρόμος είναι στρωμένος με παγίδες. Πρώτη, όχι όμως η μοναδική, είναι αυτή με το έγγραφο. Γι’ αυτό πρέπει να βρεθεί τρόπος αποφυγής των κακοτοπιών. Αυτό είναι το μήνυμα και προς το εσωτερικό και ειδικά προς τους οπαδούς της όποιας λύσης.
Ο «ρεαλισμός» και η «μετριοπάθεια» για κάποιους σημαίνει –φευ– προσαρμογή στα κατοχικά δεδομένα και εσαεί εξάρτηση της χώρας μας από την Τουρκία.
