Θεσσαλονίκη: Η πλημμύρα της 10ης Μαΐου: Χωλαίνουμε στα αυτονόητα

1,4K

Του Μένουμε Θεσσαλονίκη 

Η πλημμύρα της 10ης Μαΐου: Χωλαίνουμε στα αυτονόητα

Τον τελευταίο καιρό, μια σειρά έντονων (και όχι βέβαια, ακραίων) καιρικών φαινομένων, καθώς εκείνην με τον κεντρικό αγωγό της ΕΥΑΘ, ήρθαν να θέσουν με το δραματικότερο τρόπο, για μια πόλη 1+ εκατομμυρίων, το ζήτημα της κατάρρευσης των υποδομών της, και της απίστευτης έκθεσής της και στην πιο αναμενόμενη, απότομη μεταβολή του καιρού.

«Ανοχύρωτη πόλη» έτσι την ονόμασαν χιλιάδες πολίτες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και δεν έχουν άδικο. Γιατί είναι ακριβώς αυτές οι περιπτώσεις που αποκαλύπτεται σε όλη της την έκταση πόσο ψεύτικη και επιδερμική υπήρξε η ευημερία, η πρόοδος, και ο εκσυγχρονισμός που υποτίθεται ότι πέτυχε η χώρα τις τελευταίες δεκαετίες.

Για άλλη μια φορά λοιπόν, αποδείχθηκε ο βαθμός της ανεπάρκειάς μας, που δεν είναι μόνο πολιτική και θεσμική αλλά και κοινωνική: Όπως αποκάλυψε με παρέμβασή του στο διαδίκτυο ο δημοτικός σύμβουλος και πρώην πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Π. Αβραμόπουλος, ήδη από την 1η Νοεμβρίου του 2017 η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας έχει περιγράψει λεπτομερώς σε έκτακτη εγκύκλιό της το Πρωτόκολλο που πρέπει να ακολουθήσουν οι τοπικοί φορείς, επί του προκειμένου Δήμος, ΕΥΑΘ, και περιφέρεια, σε περίπτωση έκτακτων καιρικών φαινομένων, το οποίο ωστόσο δεν ενεργοποιήθηκε την 10η Μαΐου.

Αντί αυτών, είχαμε ανταλλαγή ανακοινώσεων μεταξύ ΕΥΑΘ και Περιφέρειας την επομένη, για το ποιος ευθύνεται για την κακή κατάσταση των φρεατίων απορροής, καθώς και ένα ακόμα υβριστικό παραλήρημα του Δημάρχου (ο οποίος προφανώς αισθάνεται μειονεκτικά όταν η συγκυρία εκθέτει τις απίστευτες οργανωτικές και συντονιστικές αδυναμίες που τον χαρακτηρίζουν). Σαν να μην έφτανε δε αυτό, προέκυψε και «πρόβλημα θολότητας» στο σύστημα ύδρευσης με συνέπεια η πόλη να ξαναμείνει χωρίς νερό για μία μέρα, αμέσως μετά που κόπασε η πλημμύρα. Όσο για τις καταστροφές, αυτές ήταν πολύ σοβαρές – και μόνο από τύχη, επειδή το εργοτάξιο του μετρό λειτούργησε πρακτικά ως δίοδος απορροής πολλών πλημμυρισμένων δρόμων, αποφύγαμε εξελίξεις σαν και εκείνες που συνέβησαν στην Μάνδρα Αττικής πριν από μερικούς μήνες.

Φυσικά, οι αδυναμίες δεν αφορούν μόνο στους θεσμούς, τις ηγεσίες και τους φορείς της πόλης: Γιατί και η ίδια η κοινωνία έχει χάσει τα συλλογικά της αντανακλαστικά που θα τις επέτρεπαν να αντιμετωπίσει ψύχραιμα φαινόμενα όπως το χτεσινό, πράγμα που οδηγεί σε ατομικιστικές αντιδράσεις που δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Έτσι, όπως συνέβη και με την περυσινή χιονοθύελλα, δυστυχώς ήσαν πάρα πολλοί οι συμπολίτες μας που επέλεξαν να αντιδράσουν… κατεβάζοντας τα αυτοκίνητά τους στους δρόμους, με συνέπεια να δημιουργηθεί ένα απίστευτο μποτιλιάρισμα και η πόλη να οδηγηθεί σε κυκλοφοριακό έμφραγμα.

Η επομένη της καιρικής επιδείνωσης, βρήκε τη Θεσσαλονίκη για άλλη μια φορά τραυματισμένη – όχι μόνο υλικά αλλά και σε ό,τι αφορά στην αξιοπρέπειά της, η οποία μάλλον βάλλεται περισσότερο όταν των καταστροφών ακολουθεί το τελετουργικό σήριαλ αλληλοκατηγοριών και εξωφρενικών δηλώσεων, το οποίο ακολουθεί κάθε φορά που εκδηλώνεται το γιγαντιαίο κενό της θεσμικής ανυπαρξίας.

Ωστόσο κι αυτό το τελετουργικό, από μόνο του, λέει πολλά για τα αίτια του προβλήματος: Εδώ και πολύ καιρό, μας κυβερνούν «άνθρωποι της κάμερας», περισσότερο τηλεοπτικές παρά πραγματικές ηγεσίες, οι οποίες είναι ανίκανες να πράξουν ακόμα και τα αυτονόητα, γιατί έχουν εθιστεί στη βιτρίνα και το φαίνεσθαι. Εκεί ακριβώς χωλαίνουμε ως πολιτεία, όπως χωλαίνουμε και ως κοινωνία γενικότερα σε λελογισμένες συλλογικές αντιδράσεις και κοινή λογική, για να μπορέσουμε να καλύψουμε έστω και κάτι από το κενό που δημιουργεί η ανικανότητα «των από πάνω».

Ας ελπίσουμε αυτή τη φορά «το πάθος» να γίνει «μάθος». Ειδάλλως, απλώς ζούμε το μεσοδιάστημα μεταξύ της χτεσινής και της επόμενης, που ίσως και να μην βρίσκεται πολύ μακριά…

 

Υ.Γ. Φαινόμενα όπως αυτό της 10ης Μαΐου δεν είναι ούτε «αιφνίδια», ούτε «απροσδόκητα», όπως ισχυρίζεται ο Δήμαρχος. Η συχνότητά τους πυκνώνει διεθνώς, καθώς οφείλονται σ’ ένα συνδυασμό παραγόντων κλιματικής αλλαγής, και ασύστολης τσιμεντοποίησης των πόλεων. Με βάση αυτήν την εμπειρία, που συχνά είναι και τραγική, έχει ανάψει διεθνώς η συζήτηση για την αναζήτηση βέλτιστων αντιπλημμυρικών πρακτικών, και στο πλαίσιο αυτής, κυριαρχούν οι ‘πράσινες λύσεις’: δρόμοι και πεζοδρόμια που επιτρέπουν στο νερό να απορροφηθεί από το έδαφος, κήποι και ταμιευτήρες στους δημόσιους χώρους, πράσινες ταράτσες, αποκατάσταση των μπαζωμένων ρεμάτων. Άραγε ο Δήμος θα κινηθεί ώστε να ξεκινήσει μια σοβαρή έρευνα προς αυτή την κατεύθυνση, σε συνεργασία με τους άλλους φορείς της πόλης, ώστε να δούμε αν αυτές οι πολιτικές μπορούν να ανταποκριθούν στις ιδιαιτερότητες της Θεσσαλονίκης;