Η ιστορία α λα καρτ από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Του Λάμπρου Ανδριανάκη

Ζούμε αναμφισβήτητα τις πιο κρίσιμες εποχές του ελληνισμού των τελευταίων χρόνων και ο πλέον καταλυτικός παράγοντας είναι η κλιμάκωση του τουρκικού επεκτατισμού, όμοια με εκείνη που δοκίμασε να εφαρμόσει η Γερμάνια από το 1930 και έπειτα. Στον αντίποδα, η Ελλάδα διαχρονικά και με συνέπεια εφαρμόζει την πολιτική του κατευνασμού, όμοια με εκείνη του Τσάμπερλεϊν. Η συνέχεια είναι σε όλους μας γνωστή.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον ωστόσο παρουσιάζουν παράγοντες που ενεργούν στις παρυφές του Ελληνικού Κράτους, τόσο οι διάφορες ΜΚΟ που δρουν κυρίως στον τομέα του μεταναστευτικού όσο και τα διάφορα Ιδρύματα που δρουν στον τομέα του Πολιτισμού και της ενημέρωσης. Και οι δυο αυτοί παράγοντας εκμεταλλεύονται κυρίως την απουσία του κράτους, αλλά και σε σημεία που το κράτος είναι παρόν, το παραμερίζουν εφαρμόζοντας την δική τους ατζέντα.

Στην συγκεκριμένη περίπτωση θα σας παρουσιάσουμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο παρουσιάζεται ο Έβρος σε υποτροφία του έδωσε το Athens Photo World (apw.gr), που είναι αφιερωμένο στη μνήμη και το έργο του Γιάννη Μπεχράκη αλλά πρακτικά είναι υπό την ομπρελά του ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (www.apw.gr/about). Όπως μας ενημερώνει το APW «Το Athens Photo World στοχεύει στην ανάδειξη της δουλειάς των φωτορεπόρτερ και της συνεισφοράς τους στη διαμόρφωση της εικόνας του κόσμου μας και της ιστορίας εν τη γενέσει της, σε καιρούς πολιτικών και κοινωνικών αναταραχών και  ανακατατάξεων». Στης φετινές υποτροφίες του APW Awards 2020 , ο 1^ος Φιναλίστ Αντώνης Πασβάντης με την δουλειά του “Sombre Caste” αποτυπώνει την κατάσταση στον Έβρο. Αυτό που  μας κάνει εντυπώσει είναι το artist statement για την συγκεκριμένη δουλειά. Πιο συγκεκριμένα γράφει: «Έβρος» είναι το όνομα του ποταμού, που διασχίζει τα ελληνοτουρκικά σύνορα και την ελληνική επικράτεια όπου άνθρωποι από τέσσερις διαφορετικές εθνικότητες (Έλληνες, Ρομά, Μουσουλμανική μειονότητα και Πομάκοι) συνυπάρχουν ειρηνικά. Ως Κρητικός είναι λογικό να μην έχω ακριβή αντίληψη της κατάστασης στο άλλο άκρο της πατρίδας και ένας φωτογράφος που κατοικεί στην Καβάλα λογικά θα έχει μια διαυγή εικόνα στης κατάστασης. Μας ενημερώνει λοιπόν ο κ. Πασβάντης ότι η Ρομα, η Μουσουλμανική μειονότητα και οι Πομάκοι είναι διαφορετική εθνικότητα! Δεν ξέρω ποια είναι η εθνικότητα των Ρομα. Επίσης από τα λίγα που ξέρω είναι ότι οι Πομάκοι είναι θρησκευτική μειονότητα και όχι εθνική. Έλληνες μουσουλμάνοι. Εντάξει, ένα τυπογραφικό λάθος θα πει κάποιος. Όχι δεν είναι έτσι. Όπως δεν μπορώ να δεχτώ από τον πρωθυπουργό να αποκαλεί «διαφιλονικούμενα ύδατα» την εθνική υφαλοκρηπίδα. Είναι γνωστές οι διαχρονικές προσπάθειες του τουρκικού συστήματος να «βαφτίσει» Έλληνες πολίτες ως Τούρκους, ώστε να δημιουργήσει θέμα της ανύπαρκτης «τουρκικής μειονότητας» στη Θράκη. Όλα αυτά εντάσσονται σε αυτά που αναφέραμε ως «φασιστική εξωτερική πολιτική Τουρκίας». Τώρα βέβαια, όταν το Ελληνικό Ίδρυμα Σταυρός Νιάρχος δεχτεί artist statement με τον ορό «τουρκική μειονότητας» στον Έβρο το θέμα είναι σοβαρό. Στη συνέχεια ο κ. Πασβάντης μας δηλώνει: «ο Έβρος υπήρξε διαρκές πεδίο προηγούμενων συγκρούσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία». Λογικά η ελληνικότητα του Έβρου είναι πρόσκαιρη κατά τον κ. Πασβάντη. Για να μην αδικούμε τον κ. Πασβάντη, στην συνέχεια του κειμένου του ακολουθεί την πεπατημένη των διαφόρων αριστερόστροφων και αντεθνικών κλισέ, ότι δηλαδή τον Έβρο διασχίζουν πρόσφυγες και μετανάστες, οποίοι στο τέλος αποκαλούνται μόνο πρόσφυγες. «Οι πρόσφυγες που καταφέρνουν να διασχίσουν τον ποταμό του θανάτου συνήθως ξεμένουν σε ένα παραμελημένο κέντρο κράτησης έως ότου η κεντρική γραφειοκρατία να αποφασίσει για το μέλλον τους». Το μόνο «λάθος» της Τουρκίας ήταν ότι  «η τουρκική κυβέρνηση τους παραπλάνησε, διαδίδοντας ψευδείς ειδήσεις ότι η Ελλάδα άνοιξε τα σύνορα για όσους θέλουν να περάσουν στη χώρα». Ούτε ναυλωθήκαν λεωφορεία και ότι άλλο είχε στη διάθεση του το τουρκικό κράτος για να μεταφέρει με το ζόρι τους ανθρώπους στα σύνορα, ούτε υπήρχε παρουσία τουρκικού στρατού στα σύνορα, ούτε τους χρησιμοποίησε σαν ανθρώπινη ασπίδα κοκ. Μάλλον κατά τον κ. Πασβάντη το όλο θέμα έγινε από δημοσίευμα του τουρκικού χιουμοριστικού σάιτ, όπως το δικό μας Το Κουλούρι. Τέλος το κείμενο του κ. Πασβάντη αφήνει να εννοηθεί ότι ο ντόπιος πληθυσμός έχει εκφασιστει και έχει πάρει τον νόμο στα χέρια της. Δεν τολμάει να το πει ευθέως κάτι τέτοιο, αλλά αφήνει υπονοούμενα.

Το παραπάνω είναι ένα μόνο από τα διάφορα μαργαριτάρια που θα βρει κάνεις στον νεφελώδη κόσμο της ιδρυματοποιημένης τέχνης και των ΜΚΟ. Μια επίσκεψη στην efsyn.gr αρκεί.