του Γ. Πανούση, από το Άρδην τ. 12, Φεβρουάριος-Μάρτιος 1998
Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θρά κης (Δ.Π.Θ), άρχισε να λειτουργεί το 1974 κι έχει ήδη 11 Τμήματα διασκορπισμένα στις τρείς πρωτεύουσες των νομών της Θράκης (Κομοτηνή-Ξάνθη-Αλεξανδρούπολη).
1. Η διάσπαση αυτή του Πανεπιστημίου, σε σώρευση με τον περιφερειακό χαρακτήρα του, ενέχει ορισμένες δομικές δυσχέρειες, όπως:
– Δυσκολίες να ενταχθεί το Πανεπιστήμιο (και σι φοιτητές του) στον κοινωνικό ιστό.
– Αποξένωση των πανεπιστημιακών δασκάλων από τις δραστηριότητες (επιστημονικές, ερευνητικές, κοινωνικές κ,λ.π) του κέντρου.
– Αυξανόμενη γεωμετρικά αναντιστοιχία ανάμεσα στον αριθμό φοιτητών και στις αντικειμενικές δυνατότητες των επαρχιακών πόλεων να στεγάσουν ή και να σιτίσουν τους φοιτητές.
2. Το «Περιφερειακό Πανεπιστήμιο» δανείζεται το χαρακτηρισμό από το γεγονός ότι έχει ιδρυθεί και λειτουργεί σε περιφερειακή πόλη, γνωρίσματα της οποίας είναι: άναρχη αστικοποίηση, πληθυσμός γύρω στους 30.000 κατοίκους, εύθραυστη κοινωνική συνοχή, απουσία διοικητικής αυτονομίας, ανομοιογενής οικονομική ανάπτυξη.
Η μικροαστική και ετερόφωτη ελληνική περιφέρεια δεν έχει μόνο γεωγραφική απόσταση από το κέντρο αλλά μειονεκτεί και αναπτυξιακά. Οι αδυναμίες αυτές έχουν άμεσα επίπτωση στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα του χώρου.
Έτσι:
α) Η οικονομική εξάρτηση ενός περιφερειακού Πανεπιστημίου (κρατικού και κεντρικά επιχορηγούμενου) δεν μπορεί εύκολα να συνδυαστεί με την τοπική ανάπτυξη
β) Οι ιστορικές αναφορές και τοπικές ιδιαιτερότητες επηρεάζουν την πο-λυεπίπεδη δράση του ΑΕΙ
γ) To couleur local (δεν πρέπει να) μετατρέπει το καθίδρυμα (το οποίο πρέπει να έχει ανοιχτό ορίζοντα) σε universite locale
δ) Οι κοινωνικές αντιλήψεις και οι παραδόσεις αγκυλώνουν συχνά τις ρηξικέλευθες προτάσεις.
3. Για το περιφερειακό (και ακριτικό) Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης τα 20 χρόνια που πέρασαν από την ίδρυσή του ήταν ένα μέρος του στοιχήματος με την ιστορία ότι το καθίδρυμα θα επιβιώσει παρά την απρογραμμάτιστη κεντρική εκπαιδευτική πολιτική, τις γραφειοκρατικές δυσλειτουργίες, την ιδιαιτερότητα του χώρου και τις θεσμικές ανακατατάξεις.
4. Η ιστορική ευκαιρία που δίνεται
αυτή τη στιγμή στη Θράκη για να παίξει ένα σημαντικό ρόλο στα Βαλκάνια, στις
Παρευξείνιες χώρες ή ακόμα και στο Αιγαίο-Μεσόγειο δημιουργεί στο Δ.Π.Θ νέα καθήκοντα. Βγαίνοντας από το «ακριτικό» τους κάστρο «οι επιστήμονες-ερευνητές» του ιδρύματος πρέπει να συγκροτήσουν «πανεπιστημιακό/πολιτισμικό εκστρατευτικό σώμα» το οποίο θα απλωθεί όπου οι Έλληνες (ή Ελλήνων παίδες) ζητούν να μάθουν για την ιστορία τους, την παιδεία τους, τα γράμματα και τις τέχνες, τα επιστημονικά επιτεύγματα κ.λ.π. Κάποτε πρέπει στην Οδησσό ή στην Αλεξάνδρεια να υψωθεί σ’ ένα κτίριο και η ταμπέλα: με τη συμβολή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
5. Η μεγάλη όμως πρόσκληση σχετίζεται με ένα όραμα στραμμένο προς τα Βαλκάνια. Υπερβαίνοντας τόσο τις αλυτρωτικού χαρακτήρα Μεγάλες Ιδέες ή και τους βίαιους εκσερβισμούς, εξελληνισμούς, εκτουρκισμούς, εκβουλγαρισμούς, τους ισλαμισμούς και τους πανσλαβισμούς, τα νέα δόγματα και τα «νέα» ονόματα, τις στρατιωτικές προκλήσεις και τις διπλωματικές λυκοφιλίες, τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα των Βαλκανίων πρέπει να εγκαθιδρύσουν το δικό τους «Ακαδημαϊκό δίκτυο». Ένα δίκτυο που επειδή θα συμβολίζει την Ειρήνη, την Επικοινωνία και τη Συνεργασία θα καταργήσει όλα τα «τόξα» και θα αναδειχθεί σε κύριο εκφραστή της ανάγκης των λαών για Παιδεία, Πολιτισμό και Ανάπτυξη.
Η περιφερειακή συνύπαρξη και σταθερότητα θα ακυρώσουν στην πράξη τα διάφορα γκέτο, τις επιτηρούμενες ή επικίνδυνες ζώνες, θα μετουσιώσει τον «εχθρό» σε φίλο και συνεργάτη στην κοι-
νή πορεία προόδου.
Καθώς φανερώνονται συνεχώς «Μειονοτικά Πανεπιστήμια» (Τέτοβο) ή «Πανεπιστήμια φανατικών» (ισλαμικής προπαγάνδας), θεωρώ ιδιαίτερα κρίσιμο να στηριχθεί το δίκτυο ΑΙΜΟΣ, αυτό το Forum της Ένωσης Πανεπιστημίων Βαλκανικής Συνεργασίας, που θα δεί-
ξει εναν αλλο δρομο προβολής των θετικών έργων του ανθρώπινου δυναμικού και προβληματισμού για το μέλλον της Ανθρωπότητας.
6. Τα πνευματικά ιδρύματα οφείλουν να αντισταθούν, σε ιδεολογικό επίπεδο, στους επελαύνοντες εθνικισμούς,
να συμβάλλουν στην προστασία των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, να μην επιτρέψουν στα θρησκευτικά πάθη και φανατισμούς να «βαλκανιοποιήσουν» την επιστήμη, την έρευνα και την αλήθεια.
Με διμερείς διασυνοριακές προτάσεις στο πλαίσιο του Interreg, με πολυμερή σύμφωνα πολιτιστικής συνεργασίας, με τεχνική βοήθεια, με κοινά συνέδρια και ανταλλαγές φοιτητών και διδακτικού προσωπικού, θα διευρύνουμε τον ενιαίο οικονομικό χώρο -που έτσι κι αλλιώς – διαμορφώνεται στα Βαλκάνια.
7. Η Θράκη πρέπει να μετατραπεί σε Διεθνές Ευρωπαϊκό και Βαλκανικό Forum Επικοινωνίας των Λαών και Διασταύρωσης Πολιτισμών.
Το Δ.Π.Θ μπορεί να πρωτοστατήσει σ’ αυτό το εγχείρημα επιβεβαιώνοντας την άποψη ότι με Ειρήνη και Δημιουργικότητα θα υπερβούμε τα όποια ιστορικά προβλήματα.
Η Θράκη, ως κέντρο των Βαλκανίων και όχι ως άκρη της Ελλάδας και το Δ.Π.Θ, ως ίδρυμα-κλειδί στις εξελίξεις, πρέπει να κινηθούν γύρω από 4 πόλους: α) Οικονομικό (με κέντρο) τη Σχολή Οικονομικών Επιστημών
β) Ιστορικοπολιτικό (με κέντρο τη Σχολή Επιστημών και Ανθρώπου)
γ) Τεχνικό-περιβαλλοντικό (με κέντρο τη Πολυτεχνική Σχολή)
δ) Παιδαγωγικό-επιμορφωτικό (με
κέντρο τη Σχολή Επιστημών Αγωγής)
Σε συνεργασία στο εσωτερικό επίπεδο, με τον άξονα του Βορρά (ΑΕΙ θεσσαλονίκης και Ιωαννίνων) και με τον άξονα του Ελληνισμού (Κύπρος-Αιγαίο-Αλεξάνδρεια-Οδησσό), με νέους φίλους και ευεργέτες, θα πορευθούμε προς τον21ο αιώνα χωρίς συμπλέγματα και χωρίς προκαταλήψεις, έχοντας στο πλάι μας τους πανεπιστημιακούς των Βαλκανίων και τούς επιστήμονες όλου του κόσμου. Ο ακαδημαϊκός σχεδιασμός, ενταγμένος στην εθνική στρατηγική, θα συμβάλει στο ν’ ανθίσει το χαμόγελο της σταθερότητας, της ασφάλειας, της προόδου και της δικαίωσης σ’ όλους αυτούς που κράτησαν όρθια και περήφανη την ακριτική Θράκη στα δύσκολά χρόνια.
8. Πέραν της γνωστής επιχειρηματολογίας γύρω από τα πανεπιστημιακά πράγματα της χώρας, τις εσωτερικές συγκρούσεις ομάδων ή αντιλήψεων ή συμφερόντων ως προς το «ασυμβίβαστο», τους Ελεύθερους Κύκλους Σπουδών ή το μισθολόγιο, τα Ελληνικά ΑΕΙ πρέπει να πάρουν ορισμένες κρίσιμες αποφάσεις.
1ον) Θα περιορισθούν σ’ ένα campus ή θα υιοθετήσουν το μοντέλο του Πανεπιστημίου-δίκτυο (Πολυεδρικού Ιδρύματος)
2ον) Θα ανα-χωροθετηθούν στη βάση μιας περιφερειακής αποκέντρωσης (και) της ανώτατης εκπαίδευσης ή θα στριμωχθούν όλα μαζί στην Αθήνα;
3ον) 0α αναζητούν εναγωνίως τη .σύνδεσή τους με την «αγορά» (όπως αυτή διαμορφώνεται και λειτουργεί στην Ελλάδα) ή θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη, με την έννοια της οριζόντιας διεπιστημονικής προσέγγισης των μεγάλων επιλογών της χώρας;
4ον) Θα αρκεσθούν στη διδασκαλία στην ελληνική γλώσσα, κυρίως για Έλληνες φοιτητές ή θ’ ανοιχτούν σε δίγλωσση και διαπολιτισμική εκπαίδευση.
5ον) Κάθε ΑΕΙ -εκτός από το διδακτικό/ ερευνητικό έργο – θα αναλαμβάνει, λόγω θέσης, παράδοσης ή ιστορίας, και άλλη αποστολή;
Δεν νομίζω ότι στα ερωτήματα αυτά οι απαντήσεις είναι έτοιμες ή εύκολες.
Θα επιχειρήσω να διατυπώσω ορισμένες σκέψεις βασισμένες στη δεκαεννιάχρονη παρουσία μου στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, τις εμπειρίες, προοπτικές και προκλήσεις.
Το Δ.Π.Θ., ως πρώτο πολυεδρικό Α.Ε.Ι της χώρας έγινε το παράδειγμα που ακολούθησαν αργότερα και άλλα Πανεπιστήμια, παρά τις διοικητικές αρρυθμίες και τις ακαδημαϊκές δυσλειτουργίες του, φάνηκε στην αρχή ότι παρουσιάζει ένα τέτοιο σύστημα. Η αλλαγή του ρόλου της εκπαίδευσης που συντελείται παγκόσμια, η διαφοροποίηση των εκπαιδευτικών βαθμίδων, η αποκέντρωση των Α.Ε.Ι., επιβάλλουν να προσεγγίσουμε το
μέλλον του Πανεπιστημίου μας με διαφορετικό τρόπο.
Το Δ.Π.Θ., όπως κάθε ΑΕΙ δεν είναι μόνον ένας πνευματικός φάρος, αλλά κι ένας (αν όχι ο σημαντικότερος) μοχλός ανάπτυξης της περιοχής. Για να μπορέσει όμως να συμβάλλει σε ζητήματα παραγωγής, κατάρτισης, απασχόλησης πρέπει το Δ.Π.0 να δημιουργήσει Τμήματα και μονάδες που ν’ ανταποκρίνονται στο νέο ρόλο που καλείται να παίξει η Θράκη στα Βαλκάνια, στις Παρευξείνιες χώρες και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η θωράκιση, η ασφάλεια, η ευημερία της Θράκης περνάει μέσα από συνδυασμένες κινήσεις αναπτυξιακών πρωτοβουλιών και εκπαιδευτικών «υποστηρίξεων». Για να είναι όμως δυνατό η εκπαίδευση να αποτελέσει τμήμα μιας εθνικής στρατηγικής πρέπει προηγουμένως από τη μια ο λαός της Θράκης ν’ αγκαλιάσει το Δ.Π.Θ και να του δείξει εμπιστοσύνη κι από την άλλη η Πολιτεία να πάψει να χρησιμοποιεί το Δ.Π.Θ ως «κορώνα θρακολογίας κενής περιεχομένου».
Όλες αυτές οι σκέψεις θα δοκιμαστούν στην πράξη αν τολμήσουμε να ξεπεράσουμε στερεότυπα και προκαταλήψεις του χτες και ανοιχτούμε στο μέλλον χωρίς στεγανά και ψεύτικες αντιθέσεις.
9. Για να πετύχουμε μια ορθολογική ολοκλήρωση του Δ.Π.0 μέχρι το 2000 χρειάζεται να προσέξουμε τα εξής σημεία:
1ον) Οι Σχολές και τα Τμήματα του Δ.Π.Θ (πρέπει και) μπορούν να έχουν άλλη έδρα από αυτήν της έδρας του Πανεπιστημίου (η οποία για διοικητικούς και ιστορικούς λόγους θα παραμείνει η Κομοτηνή). Μόνον αν όλη η Θράκη αισθανθεί την παρουσία του Πανεπιστημίου, μόνον τότε θα δοθούν στις πανεπιστημιακές δυνάμεις οι ευκαιρίες να συνδεθούν σωστά με το χώρο τους και να συντείνουν πιο ενεργά στην κοινωνική αποδιαφοροποίηση, την πολιτισμική όσμωση αλλά και την αναχαίτιση του κύματος μετανάστευσης (πέραν βεβαίως του ερευνητικού και λοιπού επιστημονικού έργου που παράγεται).
2ον) Οι ιδρυόμενες Σχολές και τα Τμήματα πρέπει να θεραπεύσουν επιστήμες και γνωστικά αντικείμενα που να αξιοποιούν κατά τον καλύτερο τρόπο τον «πλούτο» της περιοχής (φυσικό και ιστορικό). Τα ριγμένα στην τύχη Τμήματα, τα οποία δεν είχαν καμία σχέση με την παραγωγή, την κοινωνική πραγματικότητα και την παράδοση του ευρύτερου γεωγραφικού χώρου, όχι μόνον δεν αναπτύχθησαν ομαλά, αλλά και ο απολογισμός της προσφοράς τους είναι τελικά μηδαμινός σε όλα τα επίπεδα.
3ον) Επειδή είναι πολυτέλεια και σπατάλη δυνάμεων η ίδρυση -παράλληλα με το Α.Ε.Ι.- ορισμένων Σχολών Τ.Ε.Ι.,ή Ερευνητικών Πανεπιστημιακών Ινστιτούτων, η Κέντρων, ή ΙΈ.Κ., τα οποία λειτουργούν συνήθως είτε ανταγωνιστικά είτε αδιαφόρως ανεξάρτητα σε σχέση με τα Πανεπιστημιακά Τμήματα νομίζω ότι η μεταλυκειακή «εκπαίδευση» πρέπει να διαθέτει έναν Αξονα, το Πανεπιστήμιο, και γύρω από αυτόν, εποπτευόμενα από αυτόν, να κινούνται συμπληρωματικά οι άλλες δομές της εκπαίδευσης. Γι’ αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία τα Τμήματα ΑΕΙ, τα ΤΕΙ, τα ΙΕΚ να κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση και να καλύπτουν από κάθε πλευρά ένα γνωστικό αντικείμενο (ερευνητικό, τεχνολογικό, σ’ εφαρμογές και σε κατάρτιση εξειδικευμένου προσωπικού).
4ον) Απαραίτητη προϋπόθεση για τη στοιχειώδη λειτουργία των νέων αυτών μονάδων είναι η τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου διότι είναι αδύνατη η διοίκηση τεράστιων γραφειοκρατικών οργανισμών που εκτείνονται σε 500 χλμ. Δεν θάταν ακραίο αν υποστήριζα ότι κάθε Α.Ε.Ι. πρέπει να έχει το δικό του νόμο για την (αυτο)διοίκησή του.
5ον) Η σχέση έδρας Τμήματος και κοινωνικής υποδομής/παραγωγικής διαδικασίας της περιοχής ή ακόμα και η αρχιτεκτονική και το στυλ των πανεπιστημιακών κτιρίων πρέπει να μελετηθούν σε βάθος.
6ον) Το κρισιμότερο ζήτημα, δηλ. η διάρρηξη των σχέσεων «κοινότητας»
που χαρακτήριζε τα πανεπιστήμια όπου η ακαδημαϊκή ελευθερία και ο διάλογος έχουν έννοια, δεν μπορει να λυθεί εύκολα διότι σήμερα η ερήμωση των επαρχιακών πόλεων και το μωσαϊκό του πληθυσμού θέτουν σε κίνδυνο τη συνοχή όλου του κοινωνικού ιστού της ευρύτερης περιοχής.
7ον) Από την άλλη πλευρά όλα τα σύγχρονα συστήματα εκπαίδευσης Ανοιχτό Παν/μιο, εξ αποστάσεως διδασκαλία κ.λ.π.) μάλλον επιβάλλουν τη σωματική παρουσία του φοιτητή σε συγκεκριμένο χώρο αφού το Internet e-mail και όλα τα δίκτυα παγκοσμιοποιουν μετάδοση γνώσεων αντικαθιστωντας ίσως την έννοια της Universitas υπό την έννοια του γνωσιοκυβερνοχώρου.
8ον) Το πανεπιστήμιο – δίκτυο τοσο στο χωροταξικό όσο και στο εκπαιδευτικό επίπεδο μπορεί να παίξει καλύτερα το ρόλο του από ένα στατικό. ακαμπτο και ασφυκτικά περιορισμένο σ’ ένα campus ή σε μια πόλη ίδρυμα.
9ον) Το πανεπιστήμιο αυτό αν συνδυαστεί με την περιφερειακή δομή διαίρεση της χώρας και την αποκέντρωση θα επιτρέψει την λειτουργία ΑΕΙ και στις 13 περιφέρειες. Το «συνολικό αυτό Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα» θα κινείται με βάση την εθνική αλλά και την Περιφερειακή Εκπαιδευτική πολιτική αφορούσε κάθε Περιφέρεια θα συγκροτείται Περιφερειακό Συμβούλιο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΠΕΣΥΕΠ).
Το ΠΕΣΥΕΠ θα είναι εννεαμελές και θα προεδρεύεται από τον Πρύτανη του ΑΕΙ που εδρεύει στην Περιφέρεια ή τον εκπρόσωπο του. Τρία μέλη θα ορίζονται από το Συμβούλιο του ΤΕΙ, που εδρευει στην Περιφέρεια, ένα μέλος θα ορίζεται από τον υπεύθυνο δημοσίων ΙΕΚ της Περιφέρειας, ένα μέλος θα ορίζεται από το ΕΣΥΠ και ένα από τον Γ.Γ.Περιφέ-
ρειας.
Το ΠΕΣΥΕΠ θα σχεδιάζει -μέσα στα πλαίσια της εθνικής στρατηγικής όπως αυτή χαράσσεται στο ΕΣΥΠ – όλη τη με-ταλυκειακή εκπαιδευτική πολιτική στην Περιφέρεια, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του χώρου, τις αναπτυξιακές ανάγκες, τις επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις, την επαγγελματική κατάρτιση και επιμόρφωση καθώς και τη βελτιστοποίηση της απόδοσης και το συντονισμό όλων των εκπαιδευτικών αυτών βαθμίδων.
Το ΠΕΣΥΕΠ θα γνωμοδοτεί επίσης για την ίδρυση Σχολών ή Τμημάτων ΑΕΙ, Σχολών ΤΕΙ, ΙΕΚ καθώς και για κάθε άλλη εκπαιδευτική ή ερευνητική μονάδα στην περιφέρεια.
10ον) Σχετικά με τα νέα γνωστικά αντικείμενα και τη νέα αντίληψη που πρέπει να θεραπεύουν τα νέα ΑΕΙ ή Τμήματα να μου επιτραπεί να αναφερθώ στην πρότασή μου για την ίδρυση Σχολών στην πόλη της Ορεστιάδας, τέταρτη έδρα του Δ.Π.Θ. (ύστερα από ομόφωνη απόφαση της Συγκλήτου).
Ανάπτυξη Δ.Π.Ο. στην Ορεστιάδα
Α1. Σχολή Αναπτυξιακών Σπουδών*
1.1. Τμ. Αγροτικής Τεχνολογίας & Ανάπτυξης.
1.2. Τμ. Βιομηχανικής/Ενεργειακής Τεχνολογίας & Ανάπτυξης.
1.3. Τμ. Χωροταξίας, Περιφερειακού Σχεδιασμού & Ανάπτυξης.
1.4. Τμ. Μεταφορών/Συγκοινωνιολο-γίας &Ανάπτυξης
1.5. Τμ.Διεθνών/Ευρωπάίκών Εμπορικών Σχέσεων & Ανάπτυξης.
1.6. Τμ.Διοίκησης Επιχειρήσεων/ Προσωπικού & Ανάπτυξης.
1.7. Τμ.Πολιτικής Επικοινωνίας, Συνεργασίας & Ανάπτυξης.
2 Μεταπτυχιακά Προγράμματα.*
2.1. Διεθνών/Ευρωπάίκών/Βαλκανι-κών Ηγετικών Στελεχών(για Επιχειρηματίες, Εκπαιδευτικούς, Επιστήμονες Υγείας κ.λ.π.).
3. Ινστιτούτα
3.1. Παράρτημα του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης
3.2. Ινστιτούτο Στρατηγικών & Αναπτυξιακών Ερευνών
Β.1 Σχολή Σπουδών για Πολιτισμούς Διασπορά**
1.1. Τμ. Ανθρωπογεωγραφίας & Δημογραφίας Λαών Διασποράς
1.2. Τμ. Πολιτισμού, Τέχνης & Γλώσσας Λαών Διασποράς.
1.3. Τμ. Ελληνισμού της Διασπο-ράς(Μικρασιατικός, Νεοπρόσφυγες κ.λ.π.)
1.4. Τμ. Λαών Μεσογείου & Μεσσο-ποταμίας(Εβραϊκές, Αραβικές Σπουδές κ.λ.π.)
2. Ινστιτούτα*
2.1. Ινστιτούτο Απόδημου Θρακικού Ελληνισμού
2.2. Ινστιτούτο Μετανάστευσης & Παλιννόστησης
2.3. Ινστιτούτο Πληθυσμιακών Μελετών
2.4. Ινστιτούτο Πολυπολιτισμικής ταυτότητας λαών διασπορά
3. Κέντρα*
3.1. Κέντρο Σλαβικών & Βαλκανικών Γλωσσών & Πολιτισμών.
3.2. Κέντρο Μετάφρασης & Διερμηνείας Σλαβικών & Βαλκανικών Γλωσσών.
10. Καταλήγοντας θέλω να υπογραμμίσω ότι τα ελληνικά ΑΕΙ πρέπει να αλλάξουν φυσιογνωμία και στυλ και να προσθέσουν στο δετές πρόγραμμα ανάπτυξης (που οφείλουν κάποτε να καταρτίσουν) και νέα καθήκοντα.
Ανάμεσα στις διακηρύξεις της σύγχρονης αυτής Χάρτας θα μπορούσε κανείς να διακρίνει την ειδική εθνική/ακαδημαϊκή αποστολή του ακριτικού ΑΕΙ, την πανεπιστημιακή διπλωματία των ΑΕΙ/πολιτικών επιστημών ή και βέβαια το χρέος μας προς τους αποδήμους και την ομογένεια.
Μόνον έτσι θα προλάβουμε τον καιρό που φεύγει χωρίς να δίνει μεγάλη σημασία στο συσχετισμό των ψήφων το αποτέλεσμα των ψηφοφοριών και τις διαφοροποιήσεις των ψηφοφόρων που κινούνται μέσα σ’ ένα κρατοδίαιτο, συγκεντρωτικό, παγιδευμένο από πολιτικούς και εργολάβους αλλά και γραφειο-κρατικοποιημένο σύστημα το οποίο δεν τολμά το άλμα προς τα μπρός.
Σημειώσεις
* Οι σπουδές θα γίνονται στα ελληνικά, αγγλικά και σε μια βαλκανική/σλαβική γλώσσα.
** Τα παιδιά των παλιννοστούντων & των αποδήμων θα εγγράφονται χωρίς εξετάσεις στα Τμήματα αυτά του Δ.Π.Θ.
* Καθηγητής, πρώην Πρύτανης ΔΠΘ
