Του Δημήτρη Ναπ. Γιαννάτου
Θάφτηκε σχεδόν εντελώς ο αποκεφαλισμός του Γάλλου εκπαιδευτικού από τις ιστοσελίδες των ελληνικών συνδικαλιστικών εκπαιδευτικών Οργανώσεων. Ελάχιστες ανακοινώσεις έγιναν, κι αυτές με ουδέτερο ύφος. Επίσης από πολλές αριστερές οργανώσεις το γεγονός είτε αποσιωπήθηκε, είτε καταγράφηκε ψυχρά και δημοσιογραφικά, είτε υποβαθμίστηκε κάτω από το γενικό αίτιο του ιμπεριαλισμού, την πολιτική ορθότητα, την «ισλαμοφοβία», τον ατομικό μεμονωμένο φανατισμό και τον συμψηφισμό με τους πολέμους της Δύσης ενάντια στον μουσουλμανικό κόσμο.
Το γεγονός ότι πολλές από τις παραπάνω αιτιάσεις είναι βάσιμες δεν σημαίνει ότι το αποτρόπαιο γεγονός δεν τρόμαξε κι αυτούς τους ίδιους τους πολιτικούς ή συνδικαλιστικούς χώρους που το «έθαψαν» με συνοπτικές διαδικασίες. Στη χώρα μας ο φόβος και η αμηχανία συχνά μετατρέπονται σε βερμπαλισμό και παλαιοτριτοδιεθνιστικές αναλύσεις. Η αποσιώπηση και η εκκωφαντική σιωπή δείχνουν πόσο βαθύ τραύμα προκάλεσε αυτός ο «αποκεφαλισμός» ακόμα και στον πολιτικό χώρο που ομνύει στον …Διαφωτισμό.
Η τιμή και η μνήμη του καθηγητή εξομοιώθηκαν μ’ ένα … «no result», στις μηχανές αναζήτησης των «προοδευτικών» οργανώσεων, οι οποίες εξάλλου θέλουν να αλλάξουν τα πάντα, ακόμα και τη μνήμη και τον Λόγο περί Αγαθού.
Έτσι όμως, ο κάθε πολίτης, που απολαμβάνει όσα δικαιώματα ελευθερίας του λόγου έχουν απομείνει, γίνεται συλλογικά υπεύθυνος. Επομένως πρέπει να σιγήσει και να σκύψει το κεφάλι. Ν’ αποδεχτεί ακόμα λιγότερα δικαιώματα έκφρασης, να εξοικειωθεί ακόμη και με την πιθανότητα να τον δολοφονήσουν για τις ιδέες του και να κοιτάξει να μην «προκαλεί» με τη στάση και τη συμπεριφορά του.
Ο συμβολισμός της εν λόγω φρικαλεότητας – η οποία, σημειωτέον, συνέβη στην καρδιά της Ευρώπης – είναι λίαν διδακτικός. Η Ευρώπη μπορεί να χαρακτηριστεί στρεβλή, «κουτσή», γεμάτη εθνικές και κοινωνικές ανισότητες· και είναι αλήθεια ότι βαρύνεται με τα εγκλήματα της ακραίας νεωτερικότητας. Ταυτόχρονα όμως αυτός ο ίδιος στρεβλός εργαλειακός Διαφωτισμός της περιέχει το υλικό και τον ελεύθερο στοχασμό για την ίδια την αμφισβήτησή του.
Ωστόσο, οι «μοντέρνοι» και «προοδευτικοί» εκπαιδευτικοί και γονείς δεν μπόρεσαν να αρθρώσουν ουδεμία λέξη για την εξήγηση αυτού του συμβολισμού, αν και κατά τα άλλα γοητεύονται και ερεθίζονται με τις «καινοτόμες» παιδαγωγικές των συμβολικών μέσων, της εικόνας και τη μη γλωσσικής επικοινωνίας. Ο συμβολισμός πάντα υπήρχε στην ανθρώπινη ιστορία· ο ισλαμοφασισμός, τέκνο κι αυτό της μεταδιαφωτιστικής σχετικότητας και της ψηφιακής εικονολατρίας, χρησιμοποιεί τα σύμβολα και την ιστορία «επαναστατικά».
Για ποιο λόγο οι «προοδευτικοί» ν’ αναλύσουν τον συμβολισμό και το πραγματικό γεγονός της δολοφονίας; Η «γλώσσα είναι φασιστική», λένε. Οδηγεί στην πειθαρχία της σκέψης και στον ιμπεριαλισμό της …πραγματικότητας. Αυτοί είναι «αντιρεαλιστές». Άλλωστε η πραγματικότητα δεν υπάρχει, είναι «κατασκευή». Όπως προφανώς και ο αποκεφαλισμός του καθηγητή. Ας αποκεφαλίσουμε, λοιπόν, την πραγματικότητα, λένε, ώστε να μη θεωρηθούμε «ισλαμοφοβικοί» από τους ισλαμοφασίστες και τους μεταμοντέρνους.
Το κείμενο που διάβασαν οι μαθητές του είναι ένας ελάχιστος φόρος τιμής στον δολοφονημένο καθηγητή Σαμουέλ Πατί· πρόκειται για μια επιστολή του Αλμπέρ Καμύ προς τον δάσκαλό του, γραμμένη αμέσως μετά την απονομή του βραβείου Νόμπελ:
«Αγαπητέ κύριε Ζερμαίν,
Άφησα το θόρυβο γύρω μου να καταλαγιάσει λίγο, πριν σας απευθυνθώ από τα βάθη της καρδιάς μου. Mόλις μου δόθηκε μια πολύ μεγάλη τιμή που ούτε περίμενα και ούτε επεδίωξα.
Όταν άκουσα την είδηση, η πρώτη μου σκέψη μετά τη μητέρα μου ήσασταν εσείς. Χωρίς εσάς, χωρίς αυτό το στοργικό χέρι που απλώσατε στο φτωχό μικρό παιδί που ήμουν, χωρίς τη διδασκαλία σας και το παράδειγμά σας, κανένα από αυτά δεν θα είχε συμβεί. Δεν πρόκειται να κερδίσω πολλά από αυτή την τιμή. Μου δίνει όμως τουλάχιστον μια ευκαιρία για να σας πω τι είστε, και εξακολουθείτε να είστε για μένα, και σας διαβεβαιώνω ότι οι προσπάθειές σας, το έργο σας και η γενναιόδωρη καρδιά σας που απλώνατε εκεί, είναι ακόμα ζωντανά σε έναν από τους μικρούς μαθητές σας που, παρά την ηλικία του, δεν έπαψε να είναι ο ευγνώμων μαθητής σας. Σας αγκαλιάζω σφιχτά.»