του Γ. Σταυρόπουλου, από το Άρδην τ. 37, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2002
Άύτός ό Θεός ημών 6 έν Τριάδι κι έν μονάδι δοξολογουμενος έποίησε τόν ούρανόν καί την γήν…’
Ιωάννης Δαμασκηνός
Υπάρχουν, ευτυχώς, ακόμη κάποιοι άνθρωποι ξεχωριστοί, που διασώζουν με τον τρόπο της ζωής τους, με το παράδειγμά τους, την αληθινή σχέση του ανθρώπου με τη φύση.
Λίγα χιλιόμετρα έξω απο τη θεσσαλονίκη πλησίον του χωριού Νικόπολη, του Δήμου Λαχανά, υπάρχει το πανέμορφο Ησυχαστήριο του Αγίου Παντελεήμονα, όπου ζει και ασκητεύει ο Γέροντας Κασσιανός.
Ένα υπέροχο πρότυπο αγρόκτημα βιολογικής καλλιέργειας με εκατό (100) ποικίλα οπωροφόρα δέντρα και άλλες καλλιέργειες (σιτηρών, κηπευτικών, ψυχανθών).
Αντιλαμβανόμενος την πνευματική προτροπή-προοπτική του να είναι “ο χωρισμένος απ’ όλους κι ενωμένος με όλους” του Αγ. Νείλου, δημιούργησε έναν νέο κήπο της ΕΔΕΜ και μας κάλεσε κοντά του. Δεν μας ζήτησε τίποτα, αντιθέτως μας πρόσφερε τα πάντα: πνευματική αναψυχή, ζεστή φιλοξενία και δωρεάν εκπαίδευση στη βιολογική γεωργία και οικολογική κτηνοτροφία.
Δεκάδες φίλοι της βιολογικής καλλιέργειας απ’ όλη την Ελλάδα συμμετείχαμε στις “ημερίδες για τη βιολογική γεωργία” που καθιέρωσε ο Γέροντας για να αποκτήσουμε κάποιες ελάχιστες εμπειρίες μέσα σε λίγες ώρες.
Παρά τις όποιες δυσκολίες του εγχειρήματος, καταφέραμε, χάρη στον ακάματο ζήλο του πατρός Κασσιανού, να δούμε στην πράξη τη βιοκαλλιέργεια: πώς γίνονται φυσικά και ζωικά παρασκευάσματα για την πρόληψη ή καταπολέμηση ασθενειών, πώς ετοιμάζονται τα λουτρά των σπόρων, πώς αιχμαλωτίζουμε βλαβερά έντομα, πώς απομακρύνουμε τα πουλιά απο τα καρποφόρα δέντρα, πώς δυναμώνουμε την αντίστασή τους σε αναμενόμενη παγωνιά, πώς γίνεται η υγρή λίπανση και πώς η χλωρή, πώς λειτουργεί ένα εκτροφείο γεω-σκολήκων, πώς ενισχύουμε το άρωμα, τη γεύση και το χρώμα των φρούτων, πώς παρασκευάζεται το compost κ.ά.
Είχαμε επίσης τη σπάνια ευκαιρία να χαρούμε τα θαυμάσια επιτεύγματα της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής (καλλιέργεια κηπευτικών στη στέγη του ησυχαστηρίου, φυσικός τρόπος θέρμανσης δίχως καύσιμα), καθώς και την πρωτότυπη μέθοδο της ανόδου του νερού (σε ύψος 30 μέτρων) με τη χρήση μηχανικής ενέργειας μιας ιδιότυπης αντλίας, χωρίς καύσιμη πρώτη ύλη (που ονομάζεται Κριός).
Ίσως θα πρέπει εδώ να τονίσουμε ότι ο Γέροντας παρασκευάζει μόνος του σαράντα τόνους βιολογικό λίπασμα (compost) τον χρόνο, ενώ όλοι μαζί οι βιοκαλλιεργητές της Ελλάδος δεν συγκεντρώνουν πάνω απο δέκα τόνους!!
Έχουμε την ελπίδα ότι, στη χώρα των χαμένων ευκαιριών, κάποιοι επιτέλους αρμόδιοι του Υπουργείου Γεωργίας θα ενδιαφερθούν για τη βιολογική γεωργία με το να στηρίξουν και να αναδείξουν το στολίδι αυτό του Δήμου Λαχανά σε: “Πρότυπο εκπαιδευτικό αγρόκτημα βιολογικής καλλιέργειας”.
Γιώργος Σταυράπουλος-Καλτουρμίδης, Νοσοκόμος Δ.Ε.
Ο Γέροντας Κασσιανός, με τη διορατικότητα που τον χαρακτηρίζει, δουλεύοντας αθόρυβα τόσο στον εσωτερικό, της καρδιάς, τον κήπο όσο και στον εξωτερικό, για την εξασφάλιση της ποιότητας, αντιλήφθηκε γρήγορα την ανάγκη που έχει ο τόπος, όλοι εμείς, να βρεθούμε μεταξύ μας και να αλλάξουμε τη μίζερη εικόνα της βιοκαλλιέργειας στην Ελλάδα.
Πήρε λοιπόν την πρωτοβουλία και με τη συνεργασία του Δήμου Λαχανά διοργάνωσε την 1η Πανελλήνια συνάντηση στις 19 Μαΐου 2002 στο βιολογικό αγρόκτημα του Ησυχαστηρίου.
Ακολουθεί το ψήφισμα της συνάντησης:
ΨΗΦΙΣΜΑ
Α’ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΛΑΧΑΝΑ
Στις 19-5-2002, είκοσι τρεις φορείς απ’ όλη την Ελλάδα συμμετείχαμε στην Α’ Πανελλήνια Συνάντηση για τις βιοκαλλιέργειες στο βιολογικό αγρόκτημα του I. Ησυχαστηρίου Αγίου Παντελεήμονος στον Δήμο Λαχανά και, αφού ακούσαμε τους ομιλητές από τη Διεύθυνση Γεωργίας θεσσαλονίκης και από τις συμμετέχουσες οργανώσεις, αποστέλλουμε το παρακάτω Ψήφισμα στο Υπουργείο Γεωργίας.
Κύριε Υπουργέ, Η εμφάνιση τις τελευταίες δεκαετίες αρκετών περιβαλλοντικών και διατροφικών προβλημάτων, που σε μεγάλο βαθμό οφείλονται στη χημική εντατική γεωργία, όπως η διάθεση εδαφών, η ερημοποίηση, η εμφάνιση νέων ασθενειών, η συνεχής και μεγαλύτερη εξάρτηση από τη χημική βιομηχανία, οδήγησε αρκετούς παραγωγούς και αργότερα κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμούς στην ενασχόληση με την οικολογική γεωργία (βιοκαλλιέργειες ή βιολογική γεωργία) αλλά και την αντίστοιχη κτηνοτροφία.
Πρόκειται για μια γεωργική τεχνική, που βλέπει το αγρόκτημα σαν ένα αναπόσπαστο κομμάτι του όλου οικοσυστήματος και δίνει βάρος: α) στη διατήρηση γόνιμου, ζωντανού και υγιούς εδάφους, β) στην πρόληψη των ασθενειών και άλλων προβλημάτων, γ) στη χρησιμοποίηση ήπιων γεωργικών τεχνικών, φιλικών προς το περιβάλλον, δ) στη μη χρήση χημικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, ε) στη χρησιμοποίηση γενετικού υλικού προσαρμοσμένου στο οικοσύστημα της περιοχής, στ) στην εξοικονόμηση ενέργειας, ζ) στη χρησιμοποίηση βιολογικού λιπάσματος (κομπόστ) και διάφορων βιολογικών παρασκευασμάτων και υλικών από τη φύση, για φυτοπροστασία και λίπανση.
Η βιολογική γεωργία καλύπτει όλα τα συστήματα που προωθούν την περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά υγιή παραγωγή τροφής και βιομηχανικών πρώτων υλών. Η βιολογική γεωργία μειώνει σημαντικά τις εισροές στην καλλιέργεια, χρησιμοποιεί ήπια προσαρμοσμένη τεχνολογία, αξιοποιεί τους τοπικούς παραγωγικούς πόρους και γενικά προσεγγίζει με ολιστικό τρόπο την αγροτική παραγωγή. Τελικά, παρά την πρώτη εντύπωση στον μέσο καταναλωτή, τα βιολογικά προϊόντα είναι και φθηνότερα από τα συμβατικά, αφού -εκτός του ότι απαιτούν περισσότερη φροντίδα και προσφέρουν μικρότερη παραγωγή- προστατεύουν τη φύση, την υγεία παραγωγών και καταναλωτών και έχουν μεγαλύτερη θρεπτική αξία.
Ήδη στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η βιολογική γεωργία καλύπτει από 1 έως 4% της γεωργικής γης. Στην Αυστρία, πάνω από το 8% της συνολικής γεωργικής γης καλλιεργείται με τις αρχές της βιολογικής γεωργίας. Στην Δανία, υπάρχουν κυβερνητικά προγράμματα, ώστε σε λίγα χρόνια να φτάσουν στο 20% . Η Πράσινη Υπουργός Γεωργίας της Γερμανίας έθεσε σαν στόχο σε λίγα χρόνια οι βιολογικές καλλιέργειες να φτάσουν στο 20% των καλλιεργούμενων εκτάσεων. Τέλος, στη Σουηδία, υπάρχει ως στόχος το 10% των καλλιεργούμενων εκτάσεων.
Η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη, αν θέλει να επιζήσει η γεωργική της παραγωγή, να στραφεί στην παραγωγή προϊόντων ποιότητας και αυτά στις μέρες μας δεν είναι άλλα από τα οικολογικά γεωργικά προϊόντα.
Αντίθετα, η γεωργία γίνεται ολοένα και πιο εντατική και χημικοσυντηρούμενη. Η κατανάλωση χημικών λιπασμάτων αυξάνει κάθε χρόνο με ρυθμό 2% ενώ των χημικών φυτοφαρμάκων 3-4%. Η ελληνική γεωργία είναι η πιο σπάταλη σε νερό ενώ βρίσκεται στην τελευταία θέση της Ε.Ε όσον αφορά τις βιοκαλλιέργειες, με μόλις το 0,9 % των καλλιεργειών.
Η υπάρχουσα νομοθεσία δεν εφαρμόζεται και στην ουσία δεν εξασφαλίζει τους πολίτες, οι οποίοι βρίσκονται εκτεθειμένοι στη μαζική και ανεξέλεγκτη εισροή μεταλλαγμένων προϊόντων διατροφής (ΓΤΟ), είτε πρωτογενούς παραγωγής είτε μεταποιημένων.
Θα πρέπει να ισχύσει στην πράξη η διεθνής συμφωνία του Μόντρεαλ για “την αρχή της προφύλαξης”, σύμφωνα με την οποία οι κυβερνήσεις και
οι διεθνείς οργανισμοί έχουν το δικαίωμα να περιορίζουν ή να απαγορεύουν τη διακίνηση και χρήση ΓΤΟ, έστω και αν δεν μπορούν να αποδείξουν με τρόπο αναντίρρητο ότι οι οργανισμοί αυτοί είναι επικίνδυνοι. Απεναντίας , είναι υποχρέωση των εταιρειών να αποδείξουν ότι τα προϊόντα τους είναι ακίνδυνα και αβλαβή. Ενώ τεράστια ποσά δαπανώνται για την ανάπτυξη αυτής της τεχνολογίας της διακινδύνευσης, παραβλέπονται οι δυνατότητες εναλλακτικών λύσεων, όπως αυτές που προσφέρει η βιολογική γεωργία.
Η παραγωγή βιολογικών προϊόντων δεν αποτελεί απλά μια επιλογή για τη διασφάλιση της υγείας του καταναλωτή και της ισορροπίας της φύσης αλλά επιπλέον μπορεί να συμβάλει στη συνοχή των τοπικών κοινωνιών, στην αντιμετώπιση της πείνας και του κοινωνικού αποκλεισμού, στην προώθηση νέων μορφών απασχόλησης, όπως η κοινωνική οικονομία και οι συνεταιρισμοί, στη διασφάλιση της πολιτιστικής ετερότητας και ιδιαιτερότητας του κάθε τόπου. Τα στοιχεία αυτά κάνουν τη βιολογική παραγωγή αιχμή του δόρατος στα κινήματα κατά της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και της πολιτιστικής, κοινωνικής και οικολογικής απορρύθμισης, που αυτή δημιουργεί μέσω των κυρίαρχων οργανισμών της παγκόσμιας αδιαφανούς διακυβέρνησης.
Θέλουμε να τονίσουμε ότι η διατήρηση καλλιέργειας ντόπιων παραδοσιακών σπόρων (υπό εξαφάνιση σήμερα) είναι από τους σημαντικότερους στόχους της βιολογικής γεωργίας. Όμως οι βιο-καλλιεργητές είναι αναγκασμένοι να αγοράζουν σπόρους συμβατικούς πιστοποιημένους (καλαμπόκι, σιτάρι σκληρό), επεξεργασμένους με υπολείμματα λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων και απολυμαντικών, για την προσκόμιση τιμολογίων και καρτελών για να είναι δικαιούχοι της στρεμματικής επιδότησης που δίνεται σ’ όλους τους γεωργούς.
Ζητούμε:
/ . Οι βιοκαλλιεργητές που καλλιεργούν με ντόπιους παραδοσιακούς και σπάνιους αρχαίους σπόρους (ποικιλίες σκληρού σιταριού, φάρο-ου, ντιν κέλ, καμούτ, κλπ.) να εξαιρεθούν από το μέτρο αυτό και να μην είναι αναγκασμένοι, για να πάρουν τη στρεμματική επιδότηση, να προσκομίζουν ψεύτικα στοιχεία (τιμολόγια -καρτέλες) αγοράς πιστοποιημένου συμβατικού σπόρου.
2 . Ενημέρωση των γεωτεχνικών, ιδιαίτερα των δημοσίων υπαλλήλων, σε θέματα που αφορούν τη βιολογική μέθοδο παραγωγής προκειμένου να σταματήσουν να είναι αρνητικοί απέναντι στη βιοκαλλιέργεια, λόγω της άγνοιάς τους. 3. Την εκπόνηση τεκμηριωμένου Εθνικού Σχεδίου, με ίδρυση ειδικών εκπαιδευτικών τμημάτων, για την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας.
4 . Τη διατήρηση της βιοποικιλότητας με την πραγματοποίηση ερευνητικών προγραμμάτων σχετικά με το εγχώριο γενετικό υλικό. Την ευαισθητοποίηση του ευρύτεροι κοινού μέσα από ενημερωτικές συναντήσεις με κοινωνικούς φορείς και περιβαλλοντικές κίνησε : ό . Την αύξηση της βιοκαλλιέργειας στη . Ελλλάδα σε ποσοστό άνω του 5% μέχρι το 2005 7 – Από τις τοπικές και νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις να συμβάλουν αποφασιστικά στην ενημέρωση των αγροτών και στην ανάπτυξη πιλοτικών κέντρων βιοκαλλιέργειας . 8. Κρατική ενίσχυση της προβολής των ελληνικών βιολογικών προϊόντων στη διεθνή α ·:::
Κύριε Υπουργέ,
Ευελπιστούμε ότι, με τον υφυπουργό κ. Φώτη Χατζημιχάλη και τους λοιπούς συνεργάτες σας. θα συντελέσετε ώστε η χώρα μας από ουραγός .: πρωτοπορήσει στις βιοκαλλιέργειες, πράγμα που θα έχει άμεσο αντίκτυπο στην ποιότητα της ζω”·; όλων μας. Ευχαριστούμε.
Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (περιφερειακό παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας)
ΕΘ.Ι.ΑΓ.ΕΑ.Τ.Ε. (κατάστημα Λαγκαδά)
Οργανισμός ελέγχου και πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων ΔΗΩ
Πιστοποιητικός οργανισμός βιολογικών προϊόντων ΦΥΣΙΟΛΟΠΚΗ
Ινστιτούτο ελέγχου βιολογικών προϊόντων ΒΙΟ-ΕΛΛΑΣ
Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS
Οικολογική κίνηση θεσσαλονίκης
Οικολογικός σύλλογος Φυσικής Υγιεινής Θεσσαλονίκης
Οικολογική κίνηση Σερρών
Σύνδεσμος φίλων Φυσικής Υγιεινής νομού Σερρών
Ένωση επαγγελματιών βιοκαλλιεργητών Β. Ελλάδας
Σύλλογος φίλων φυσικής διαβίωσης και υγιεινής διατροφής Καρδίτσας
Αγροπεριβαλλοντική ομάδα βιοκαλλιεργητών Δυτικής Ελλάδας
Οικολογική ομάδα Καρπενησίου
Εταιρία κοινωνικής και οικολογικής παρέμβασης (έδρα Αθήνα)
Πανελλαδικός ενημερωτικός φορέας “Βιόπολις (εδρα: Θεσσαλονίκη)
Οικολογική εταιρία “Οικολογική ενότητα” (έδρα: Αθη.: Ομάδα βιοκαλλιεργητών “Κένταυρος” Κάτω Λεχωνιων Bόλου
Ένωση βιοκαλλιεργητών νομού Ηλείας Οικολογική εταιρία ανακύκλωσης (έδρα: Αθήνα) Σύνδεσμος Νικοπολιτών “Ο Προφήτης Ηλίας” Σύνδεσμος βιοκαλλιεργητών Θεσσαλίας
Δ\νση Επικοινων .ας I. Ησυχαστήριο Αγίου Παντελεήμονα;
Νικόπολις 57017 Ξυλούπολις Τηλ. 09730-318328
