του Τ. Χατζηαναστασίου, από το Άρδην τ. 44, Νοέμβριος 2003
Α. Μύθοι
/ – Οι Τουρκοκύπριοι έχουν συνειδητοποιήσει ότι το μέλλον τους εξασφαλίζεται μόνον από την ευρωπαϊκή προοπτική και έκαναν «επανάσταση» εναντίον του καθεστώτος Ντενκτάς. Αρνούνται την τουρκική κηδεμονία και επιθυμούν να ζήσουν ειρηνικά με τους Ελληνοκύπριους σε μια κοινή πατρίδα στο πλαίσιο της ενωμένης Ευρώπης. 2. Οι Τουρκοκύπριοι είναι οι πιο αυθεντικοί εκπρόσωποι της «κυπριακής ταυτότητας», της μόνης που εγγυάται την ειρηνική συνύπαρξη και την ευημερία στο νησί. J. Το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα των Ελλήνων της Κύπρου, το αίτημα της αυτοδιάθεσης-ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα, γενικά ο «εθνικισμός» των Ελληνοκυπρίων και ιδιαίτερα της ΕΟΚΑ και του Γρίβα, που διέπραξαν εγκλήματα σε βάρος αθώων Τουρκοκυπρίων, ευθύνονται βασικά και για την τουρκική εισβολή και συνολικά για το σημερινό αδιέξοδο. Αντίθετα, εάν οι Ελληνοκύπριοι αρνηθούν την ελληνικότητα τους και αρκεστούν
στην κυπριακή ταυτότητα, θα μπορέσουν να συμβιώσουν αρμονικά με τους Τουρκοκύπριους σ’ ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος.
4 . Ευτυχώς σήμερα οι Ελληνοκύπριοι είναι πρόθυμοι να λησμονήσουν το παρελθόν και να κάνουν μια νέα αρχή με τους Τουρκοκύπριους, σ’ ένα ενιαίο κράτος στο πλαίσιο του οποίου θα συμβιώνουν ειρηνικά και αυτό φαίνεται από τις εκδηλώσεις φιλίας που παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα κατά τις επισκέψεις από και προς τα κατεχόμενα.
5 – Το σχέδιο Ανάν για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος όχι μόνον αποτελεί, παρά τα πολλά αρνητικά του σημεία, την πιο ενδεδειγμένη λύση, αλλά και τη μοναδική και, ίσως, τελευταία ευκαιρία για την επανένωση της νήσου. 6. Το Κυπριακό πρέπει πάση θυσία να επιλυθεί πριν από την οριστική ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οποιαδήποτε άλλη εξέλιξη θα είναι καταστροφική. 7- Η Τουρκία βρίσκεται σε δεινή θέση, ακόμη και οι Αμερικανοί την εγκαταλείπουν σιγά σιγά, και αναγκαστικά θα στραφεί προς την «ευρωπαϊκή προοπτική», τον εκδημοκρατισμό και τη φιλειρηνική πολιτική στις διεθνείς της σχέσεις. Η σημερινή τουρκική κυβέρνηση επιθυμεί ειλικρινά την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και την επίλυση του κυπριακού. 8. Έτσι, το πιο σοβαρό εμπόδιο για την επίλυση του Κυπριακού αποτελεί ο Ντενκτάς και το στρατιωτικό κατεστημένο της Άγκυρας που όμως είναι στριμωγμένοι, απομονωμένοι και θα αναγκαστούν να υποχωρήσουν μπροστά στις διεθνείς πιέσεις, την επιθυμία της τουρκικής κυβέρνησης και την «εξέγερση» των Τουρκοκυπρίων. 9- Μοναδική ευκαιρία για τον παραγκωνισμό του Ντενκτάς αποτελούν οι «εκλογές» στα κατεχόμενα όπου ενωμένη η τουρκοκυπριακή αντιπολίτευση των ευρωπαϊστών Ταλαάτ και Ακιντζί πρέπει να τις κερδίσει για να ανατραπεί το καθεστώς Ντενκτάς. Έτσι θ’ ανοίξει ο δρόμος για την επίλυση του Κυπριακού.
10. Η ελληνική κυβέρνηση στηρίζει την Κύπρο στον αγώνα της για μια βιώσιμη λύση του Κυπριακού. Την ίδια στιγμή ενισχύει και υποστηρίζει τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Τουρκίας, τη μοναδική προϋπόθεση για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.
Β. Πραγματικότητες
/. Η πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων έχει αντιληφθεί ότι η οικονομική τους κατάσταση θα επιδεινωθεί εάν παραταθεί η απομόνωσή τους και δεν ενταχθούν μέσω της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Φροντίζουν, επομένως, να εξασφαλίσουν διαβατήρια της Δημοκρατίας έτσι ώστε, όταν η τελευταία γίνει πλήρες μέλος τον προσεχή Μάιο, να γίνουν και αυτοί πολίτες της Ε.Ε. Το κίνητρο τους επομένως δεν είναι η όψιμη «αγάπη τους για την Κύπρο και τους Ελληνοκύπριους», αλλά η καλύτερη εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους. Απόδειξη το γεγονός ότι επιμένουν στις τουρκικές εγγυήσεις σε τυχόν λύση του Κυπριακού και δεν αποδέχονται επιστροφή κατεχομένων εδαφών και περιουσιών στους Ελληνοκύπριους.
S.W πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων έχει αντιληφθεί ότι το σχέδιο Ανάν προσφέρει σ’ αυτούς πολύ σοβαρά πλεονεκτήματα: α. αναγνώριση των τετελεσμένων της εισβολής και των κερδών που απεκόμισαν εις βάρος των Ελληνοκυπρίων (περιουσίες, κυριαρχία επί εδάφους μεγαλύτερου της πληθυσμιακής τους αναλογίας αλλά και των προ της εισβολής ιδιοκτησιών τους και το κυριότερο, αναγνώριση της κρατικής τους οντότητας), β. αναγνώριση πολιτικών δικαιωμάτων «συνεταιρικού» εθνοτικού στοιχείου στο κοινό κράτος, τη λεγόμενη «πολιτική» ισότητα των «δύο πλευρών», γ. ένταξη στην Ε.Ε. χωρίς κανένα κόπο, δ. οικονομική ενίσχυση από την Ε.Ε. προκειμένου το επίπεδο ανάπτυξής τους να φτάσει αυτό των Ελληνοκυπρίων, ε. διατήρηση των εγγυήσεων της Τουρκίας, στ. παραμονή σημαντικού αριθμού Τούρκων εποίκων, ζ. αφελληνισμό των θεσμών και του χαρακτήρα της Κυπριακής Δημοκρατίας και η. οριστική τουρκοποίηση των κατεχομένων εδαφών. 3. Από την άλλη μεριά οι Έλληνες της Κύπρου δεν έχουν κανένα λόγο να δεχτούν το σχέδιο Ανάν. Υπέστησαν μεν μια στρατιωτική ήττα το 1974, έκτοτε όμως πέτυχαν αρκετά πράγματα μεταξύ των οποίων αξιόλογη οικονομική ανάπτυξη, κυρίως όμως τη βιωσιμότητα και διεθνή αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας με ταυτόχρονη σταθερή καταδίκη της τουρκικής εισβολής και των τετελεσμένων που αυτή δημιούργησε. Από την άλλη πλευρά, η Μεγάλη Βρετανία, οι Η.Π.Α., η Ελλάδα, με κύριο εκπρόσωπο τον Έλληνα ΥΠΕΞ, η πλειοψηφία των κομμάτων στην Κύπρο, με την εξαίρεση του προέδρου Παπαδόπουλου και των Νέων Οριζόντων, αποδέχονται το σχέδιο Ανάν και μέσω των ΜΜΕ και της ελληνικής αριστερής διανόησης προπαγανδίζουν υπέρ της αποδοχής του. Με το σχέδιο Ανάν η Κύπρος μεταβάλλεται σε προτεκτοράτο της Δύσης υπό τον άμεσο έλεγχο της Τουρκίας.
4. Η Κυπριακή Δημοκρατία αυτοϋπονομεύεται. Πρώτα πρώτα ανέχεται οι πολίτες της να επιδεικνύουν το διαβατήριο για την είσοδο τους στα κατεχόμενα αναγνωρίζοντας έτσι το ψευδοκράτος. Δεύτερον δεν επιβάλλει ουσιαστικό έλεγχο και κανέναν περιορισμό στη διακίνηση από τα κατεχόμενα ανθρώπων και προϊόντων. Έτσι διακινούνται ελεύθερα προϊόντα που προέρχονται από ελληνοκυπριακές περιουσίες και επιχειρήσεις ενώ υπάρχει μεγάλη πιθανότητα πολλοί έποικοι να έχουν αποκτήσει ήδη διαβατήρια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι δε εκδηλώσεις φιλίας μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, και αν ακόμη δεχτούμε ότι είναι αυθόρμητες, δεν σημαίνουν απολύτως τίποτα. Αντίθετα επιβεβαιώνουν την ηττοπάθεια και την αποδοχή των τετελεσμένων από τους Έλληνες, τον οπορτουνισμό και την εκμετάλλευση των πλεονεκτημάτων που τους πρόσφερε η τουρκική εισβολή από τους Τουρκοκύπριους.
5. Η διεθνής κοινότητα και η Ελλάδα υπονομεύουν επίσης την Κυπριακή Δημοκρατία αφού στηρίζουν τις ελπίδες τους για επίλυση του Κυπριακού στην ανατροπή του Ντενκτάς μέσω των παράνομων εκλογών στα κατεχόμενα. Εάν γίνει αποδεχτό το αποτέλεσμα των εκλογών, αυτό σημαίνει ότι αναγνωρίζεται ως νόμιμο το σώμα των εκλογέων και το κράτος στο πλαίσιο του οποίου αυτές διεξάγονται. Αναγνωρίζονται έτσι και το ψευδοκράτος και οι έποικοι ως νόμιμοι «πολίτες» του.
6-Η κυπριακή κοινωνία, βυθισμένη εδώ και χρόνια σε μια καταναλωτική νάρκη, είτε παρακολουθεί αδύναμη ν’ αντιδράσει τις εξελίξεις, είτε συμμετέχει ενεργά στην ανήθικη και υπονομευτική για την Κυπριακή Δημοκρατία δυνατότητα επίσκεψης των κατεχομένων. Παράνομος τζόγος και αγοραπωλησίες, «φτηνά ψώνια», πορνεία και διασκέδαση στα κατεχόμενα δείχνουν την αλλοτρίωση και την ηθική κατάπτωση μερίδας των Ελληνοκυπρίων.
^.Υπάρχει όμως και μια άλλη κατηγορία Ελληνοκυπρίων, προσφύγων κυρίως, που επισκέφτηκαν και εξακολουθούν να επισκέπτονται τα κατεχόμενα ως προσκυνητές για να δουν τα σπίτια τους, για να περιποιηθούν τους τάφους των οικείων τους, για να ανάψουν ένα κερί στις εκκλησίες και τα μοναστήρια. Πρόκειται για την πιο ανθρώπινη πλευρά των πρόσφατων εξελίξεων με συνέπειες στο ψυχολογικό κυρίως επίπεδο που ίσως είναι ακόμη νωρίς για να αξιολογηθούν. Αλλοι δήλωσαν ότι δεν θα άντεχαν να ξαναδούν το σπίτι τους κατεχόμενο και δεν θα ξαναπάνε. Αλλοι ότι τους άρεσε που το είδαν και θα ξαναπάνε. Γεγονός είναι ότι εθίζεται σιγά σιγά ο Κύπριος με την ιδέα ότι τα κατεχόμενα εδάφη, το σπίτι και η περιουσία του, ανήκουν οριστικά και τελεσίδικα πια σε άλλους, και το μάξιμουμ που μπορεί να πετύχει είναι το δικαίωμα να τα επισκέπτεται ως τουρίστας ή ως «προσκυνητής» και στην περίπτωση ενδεχόμενης συμφωνίας κάποια πενιχρή αποζημίωση. Όπως ακριβώς ο Μικρασιάτης επισκέπτεται το σπίτι και τον τάφο του παππού του στο Αϊβαλί. Συμβολικά βέβαια ίσως να έχει κάποια σημασία η διαρκής, επίμονη, συγκινητική αλλά πιθανά μάταιη, υπόμνηση ότι τα εδάφη αυτά υπήρξαν για αιώνες ελληνικά.
Γ. Ενστάσεις
/-Το πρόβλημα της Κύπρου όμως δεν είναι η «διαίρεση» του νησιού, επομένως η «λύση» του δεν συνίσταται στην με οποιοδήποτε κόστος επανένωση των δύο μερών. Το πρόβλημα της Κύπρου έχει την αφετηρία του στη διεκδίκηση του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης από τη συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων της από τη μια και στην άρνηση αυτού του δικαιώματος από την άλλη. Στη σύγχρονη φάση του, το άμεσο πρόβλημα που χρήζει επίλυσης είναι η εισβολή και η κατοχή εδάφους της από την Τουρκία και οι συνέπειές της. 2. Οι Ελληνοκύπριοι, όσα λάθη κι αν διέπραξαν κατά τη διάρκεια του δίκαιου αγώνα τους για αυτοδιάθεση-ένωση με την Ελλάδα, δεν διέπραξαν τα εγκλήματα που τους καταλογίζουν οι Τούρκοι και η σημερινή ελληνική αριστερή διανόηση. Στη δεκαετία του ’50, αυτοί που διέπραξαν εγκλήματα σε βάρος των άλλων ήταν οι Τουρκοκύπριοι με την ανοχή των Αγγλων, με αποκορύφωμα τη σφαγή στο Κιόνελι το 1958. Στη δεκαετία του ’60, οι Τουρκοκύπριοι εξοπλίζονταν και προετοιμάζονταν για στρατιωτική επιβολή της διχοτόμησης, του σταθερού τουρκικού στρατηγικοί στόχου. Η τουρκική τρομοκρατική οργάνωση ΤΜΤ ήταν μαζική και αρχικά ισχυρότερη από τις ένοπλες δυνάμεις της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επομένως, στις περιπτώσεις που οι ένοπλοι Τουρκοκύπριοι ηττήθηκαν στρατιωτικά από τις δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς δε\ υπήρξαν τα «αθώα θύματα» της υποτιθέμενης ελληνοκυπριακής επιθετικότητας. Οι δε φωτογραφίες με σφαγιασθέντες αμάχους Τουρκοκύπριους υπήρξαν προϊόν τουρκικής προβοκάτσιας. Στη δε διάρκεια του πραξικοπήματος δεν σημειώθηκε η παραμικρή επιθετική ενέργεια σε βάρος των Τουρκοκυπρίων.
3. θεωρείται δεδομένο ότι όλοι ανεξαιρέτως οι Τουρκοκύπριοι, δικαιούνται διαβατήριο της Κυπριακής Δημοκρατίας ακόμα κι εάν είχαν πάρει τα όπλα εναντίον της και στη συνέχεια συμμάχησαν με τον εισβολέα, καταλαμβάνοντας κα. κατέχοντας παράνομα σπίτια, περιουσίες και επιχειρήσεις συμπολιτών τους. Όχι μόνο λοιπόν παραγράφεται η προδοσία κατά της «κοινής πατρίδας» και δίνεται συγχωροχάρτι σε στασιαστές, εγκληματίες πολέμου και καταπατητές περιουσιών, ακόμη και στους δολοφόνους των Ισαάκ και Σολωμού αλλά όλοι αυτοί επιβραβεύονται κι από πάνω. Αντίθετα, στις ελεύθερες περιοχές, οι πραξικοπηματίες δικάστηκαν και κλείστηκαν στη φυλακή. Όποιος, δε, υποστηρίζει αυτονόητες απόψεις όπως η παραπάνω, ότι δηλαδή οι στασιαστές κατά του νομίμου κράτους πρέπει, αν όχι να τιμωρούνται, το λιγότερο ν’ αναλαμβάνουν τις ευθύνες των επιλογών τους και όχι να επιβραβεύονται, θεωρείται «εθνικιστής», ρατσιστής», «φασίστας», «μισαλλόδοξος», «κατά της ειρηνικής συμβίωσης», ότι συντηρεί το «μίσος» και αρνείται τη «συναδέλφωση» «Δημοκρατικός», «διεθνι-στης» και «ειρηνιστής» είναι αυτός που αποδέχεται την υποταγή του και αναγνωρίζει στον ισχυρότερο το δικαίωμα να καταπατά τα δικαιώματα, τη γη, την περιουσία • ν’ αποφασίζει για το ίδιο του το μελλον. Αυτή είναι η κατάντια μας. 4. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει γίνει δεκτή στην Ευρωπαϊκή Ένωση με το σπαθί της και κυρίως με το μόχθο του κυπριακού λαού που δούλεψε σκληρά μετά την τουρκική εισβολή κατορθώνοντας όχι μόνο να αποκαταστήσει τα 2/5 του πληθυσμού της που έγιναν πρόσφυγες αλλά και να τους εξασφαλίσει ένα ζηλευτό βιοτικό επίπεδο. Τυχόν συμφωνία επανένωσης του νησιού με τους ευνοϊκούς όρους και την ενίσχυση που προβλέπονται για τους Τουρκοκύπριους στο σχέδιο Ανάν θα σημάνουν την οικονομική υποβάθμιση των Ελληνοκυπρίων και την ακύρωση της προσπάθειάς τους. Δεν είναι οι Ελληνοκύπριοι που χρωστάνε στους Τουρκοκύπριους αλλά οι τελευταίοι και η Τουρκία που έχουν αρπάξει τις περιουσίες των πρώτων και εκμεταλλεύονται τον μόχθο τους. 0α είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που, αντί να πληρώσει αποζημιώσεις ο εισβολέας στον κατεχόμενο λαό, θα πληρώσει ο πρόσφυγας την αποτυχία του κατακτητή να εκμεταλλευτεί τα όσα έχει αρπάξει με τη βία και μάλιστα ενώ κατέχει για τριάντα χρόνια το πιο πλούσιο, παραγωγικό και αναπτυγμένο τμήμα του νησιού. 8. Οι ευσεβείς πόθοι περί «στριμωγμένης» Τουρκίας που αναγκαστικά στρέφεται προς την Ευρώπη
και δεν έχει άλλο δρόμο από την φιλελευθεροποίηση και τον εκδημοκρατισμό είναι εντελώς αστήριχτοι. Δημοκρατική και ειρηνική Τουρκία δεν μπορεί να υπάρξει. Είναι γι’ αυτήν όρος επιβίωσης η συνεχιζόμενη κατοχή της Κύπρου, του Κουρδιστάν, της Αλεξανδρέττας, και η άλλη όψη του νομίσματος που είναι η καταπίεση και ανελευθερία στο εσωτερικό της χώρας σε βάρος του ίδιου του τουρκικού λαού και των μειονοτήτων. Πραγματικός εκδημοκρατισμός της χώρας θα σημάνει και τη διάλυσή της. Γι’ αυτό και μόνος και σταθερός εγγυητής της ενότητας παραμένει ο στρατός.
Δ. Προτάσεις
/.Η Κυπριακή Δημοκρατία τον Μάιο του 2004 γίνεται πλήρες μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν υπάρχει κανένας λόγος μέχρι τότε να υπογράψει οποιαδήποτε εκβιαστική συμφωνία η οποία δεν θα διασφαλίζει το κοινοτικό κεκτημένο για όλους τους πολίτες της, δεν θα ξεκαθαρίζει το ζήτημα της αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων και των εποίκων και δεν θα διασφαλίζει την φυσική και πολιτισμική επιβίωση του κυπριακού ελληνισμού. Σε καμία δε περίπτωση δεν νοείται Έλληνας πολιτικός να συνυπογράψει κείμενο που αναγνωρίζει τουρκικό έλεγχο σε ελληνικά πατρογονικά εδάφη και μάλιστα χωρίς την απειλή των όπλων.
2. Οι Τουρκοκύπριοι που το επιθυμούν μπορούν να γίνουν ισότιμοι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποδεχόμενοι όμως τα ισχύοντα σε όλα τα δημοκρατικά και ελεύθερα κράτη του κόσμου: ότι κάθε πολίτης έχει μία ψήφο και ότι οι μειονότητες απολαμβάνουν όλα τα δικαιώματά τους χωρίς παράλληλα να καταργούνται τα αντίστοιχα δικαιώματα της πλειοψηφίας.
3. Είναι φυσικό η Τουρκία να μην επιθυμεί την αποδοχή της πραγματικότητας και να επιμείνει στη διατήρηση της παράνομης κατοχής ή και να προχωρήσει στην de jure προσάρτηση των κατεχομένων. Η Κυπριακή Δημοκρατία θα πρέπει να κηρύξει τα κατεχόμενα κυπριακά εδάφη ως εθνικό έδαφος υπό κατοχή.
4. Οι παραπάνω προτάσεις έχουν φυσικά μόνο θεωρητικό χαρακτήρα. Με δεδομένη την απουσία σήμερα τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο ενός ισχυρού κινήματος αντίστασης στις μεθοδεύσεις που ζητούν να μετατρέψουν την Κύπρο σε αμερικανοευρωπαϊκό προτεκτοράτο άμεσα ελεγχόμενο από την Τουρκία, τα περιθώρια ανατροπής του στημένου σκηνικού είναι ελάχιστα.
5. Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται επίσης τόσο η διεθνής κοινότητα όσο και η ελληνική κυβέρνηση. Η πρώτη λειτουργεί με βάση το αμερικανικό συμφέρον της υποταγής των λαών της Μεσογείου στους ισχυρούς και σταθερούς συμμάχους της Δύσης, Ισραήλ και Τουρκία. Η δεύτερη έχει αποδεχτεί τη δορυφοροποίησή της από την Τουρκία και ήδη από τη δεκαετία του ’50 επιθυμεί να κλείσει όπως όπως και να «ξεφορτωθεί» το Κυπριακό. Μόνο εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφασίσει την ανεξαρτητοποίησή της από την αμερικανική ηγεμονία και αντίστοιχα η Ελλάδα αποφασίσει να χαράξει ανεξάρτητη εθνική στρατηγική μπορεί να βρει η Κύπρος συμπαραστάτες στον αγώνα της.
6. Επομένως μόνη ελπίδα παραμένει εκείνο το μη αναγώγιμο της πραγματικότητας, το άλογο, ή πιο απλά η πελλάρα των Κυπραίων να πουν την ύστατη στιγμή το μεγάλο «ΟΧΙ» και να θελήσουν να παραμείνουν σ’ αυτή τη μακρινή γωνιά Έλληνες, δηλαδή ελεύθεροι να αποφασίσουν για τη μοίρα τους, μια μοίρα που τους όρισε να τριγυρίζουν ανάμεσα σε σπασμένες πέτρες εδώ και τρεις χιλιάδες χρόνια.
