Ο «Γκας Πορτόκαλος» και ο κυρίαρχος στην ελληνική δημοκρατία λαός

Η ψήφος των ομογενών και πάλι στο επίκεντρο

Του Γιώργου Ρακκά

Ο νέος κύκλος της αντιπαράθεσης, ο οποίος ξέσπασε μεταξύ της Νέας Δημοκρατίας, του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ για την ψήφο των Ελλήνων που ζουν στο εξωτερικό, έχει πολύ ευρύτερες του άμεσου ζητήματος διαστάσεις. Αποτελεί μια σύγκρουση δύο εντελώς διαφορετικών απόψεων σχετικά με τη σύνθεση του εκλογικού σώματος, κατ’ επέκτασιν είναι μια διαμάχη για το ποιος πρέπει να θεωρείται ως κυρίαρχος λαός, πηγή των εξουσιών που ορίζει τις τύχες της ελληνικής δημοκρατίας.
Υπό κανονικές συνθήκες, η άρση των περιορισμών για τους Έλληνες πολίτες που ζουν στο εξωτερικό και η παροχή της δυνατότητας να ψηφίζουν από τον τόπο της κατοικίας τους, θα έπρεπε να συγκεντρώνει την καθολική συναίνεση του πολιτικού συστήματος. Όφειλε κατ’ αρχάς το μέτρο αυτό να είναι μια άμεση και αναγκαία απόκριση στη φυγή μισού εκατομμυρίου Ελλήνων πολιτών που προέκυψε ως αποτέλεσμα της «δεκαετίας του μνημονίου». Είναι επίσης μια αναγκαία προσαρμογή της ελληνικής δημοκρατίας σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης, γιατί υπό την επίδρασή της οι εθνικές κοινότητες αποκτούν και μια διάσταση δικτυακή και υπερεθνική. Η τεχνολογική άμβλυνση των αποστάσεων φέρνει πιο κοντά τις διασπορές στις μητροπόλεις τους.
Υπάρχει, όμως, και κάτι πιο ειδικό, για την πολιτική ύπαρξη του Ελληνισμού. Η διασπορά στην Iστορία του ήταν πάντοτε παρούσα και ενεργή στη συλλογική ύπαρξη του έθνους, ιδίως από την απαρχή της τουρκοκρατίας κι έπειτα. Είναι κοινός τόπος η συμβολή της στην ελληνική αναγέννηση και κατόπιν την Επανάσταση του 1821, τους βαλκανικούς πολέμους, το 1940. Τη συζητάμε όταν στην επικαιρότητά της βγαίνουν οι εκστρατείες της για την καταγγελία του τουρκικού επεκτατισμού –ιδίως στις ΗΠΑ– και όχι μόνο.
Θεωρούμε τους επιφανέστερους εκπροσώπους της, επιστήμονες ή ανθρώπους του πνεύματος οι οποίοι διαπρέπουν στο εξωτερικό, ως τους καλύτερους πρέσβεις του ελληνικού πολιτισμού και της δημιουργικής πλευράς του συλλογικού μας εαυτού· άρα ήδη η διασπορά διαδραματίζει σημαντικό πολιτικό και πολιτιστικό ρόλο, που επηρεάζει την ίδια την Ελλάδα και αυτή ακριβώς είναι η πραγματική βάση που συγκροτεί δικαίωμα μετοχής στη δημοκρατική κοινότητα της πατρίδας.
Φυσικά και στη συζήτηση θα πρέπει να περιληφθεί το τι συμβαίνει στις ελληνικές κοινότητες –που δεν διάγουν και την καλύτερη περίοδό τους– τη θεσμική εκπροσώπηση των αποδήμων, την απουσία σοβαρών μηχανισμών προώθησης του ελληνικού πολιτισμού, ένα διαχρονικό έλλειμμα των υπουργείων Πολιτισμού και Εξωτερικών. Όμως, καθώς η διευκόλυνση του δικαιώματος ψήφου φέρνει τη διασπορά πιο κοντά στο εθνικό κέντρο, ενθαρρύνεται και η συνολική βελτίωση των σχέσεων αποδήμων και εσωτερικού ελληνισμού.
Όλα τα παραπάνω, όμως, είναι ψιλά γράμματα για τον ενδοελλαδικό μικροκομματισμό, ο οποίος έχει βρει παράξενο καταφύγιο στη μεταμοντέρνα αριστερά του ελληνικού κοινοβουλίου. Μπορεί να κατηγορεί τους άλλους για ψηφοθηρία και εργαλειοποίηση του ζητήματος, εκείνη όμως πολιτεύεται προσπερνώντας με περισσή ευκολία τη μεγάλη γεωπολιτική και πολιτική εικόνα για να μιλήσει για τα «κουκιά».
Ο λόγος της αποπνέει το άκρον άωτον του στερεοτυπικού αναχρονισμού, που συχνά οι ίδιοι στηλιτεύουν όταν μιλούν περί ακροδεξιάς: Η ιστοσελίδα katiousa.gr, που πρόσκειται στο ΚΚΕ, αφιέρωσε ένα άρθρο στο ζήτημα υπό τον τίτλο Ψήφο στους Γκας Πορτοκάλος του κόσμου προωθεί από την πίσω πόρτα η ΝΔ με λαγό την Τζάκρη του ΣΥΡΙΖΑ. Στην προμετωπίδα του, διαβάζουμε: «Η κατάργηση των περιορισμών ανοίγει διάπλατα τον δρόμο για αλλοίωση του εκλογικού σώματος, με αθρόα εισαγωγή ψηφοφόρων παντελώς άσχετων με τη χώρα και την πολιτική της ζωή, την ώρα που άνθρωποι με χρόνια νόμιμης παραμονής στη χώρα μας, για να αποκτήσουν υπηκοότητα και άρα πολιτικά δικαιώματα, καλούνται να απαντήσουν σε ερωτήματα για τους… ONIRAMA και τις ταινίες της Φίνος Φιλμς».
Ο «Γκας Πορτόκαλος» συμβολίζει στο αριστερό φαντασιακό τον θρησκόληπτο και παλαιοδεξιό ελληνοαμερικάνο απόδημο που αναπολεί τα έργα και τις ημέρες του μετεμφυλιακού κράτους. Ακόμα κι αν η φιγούρα αυτή υπήρξε κάποτε, χαρακτηρίζοντας ένα μέρος, και όχι το όλον της διασποράς, σήμερα είναι εντελώς αναχρονιστική. Ο τρόπος που παρουσιάζεται ως στερεότυπο, δε, θυμίζει τον τρόπο που αντιμετώπιζε η Κου Κλουξ Κλαν τους Έλληνες μετανάστες των ΗΠΑ κατά τον μεσοπόλεμο.
Ακόμα χειρότερα: Η αντίστιξη με τους νομίμως διαμένοντες μετανάστες και τα πολιτικά τους δικαιώματα (που οφείλουν να έχουν, ωστόσο, υπό προϋποθέσεις οι οποίες πιστοποιούν την ουσιαστική τους ενσωμάτωση στην ελληνική κοινωνία, δηλαδή, την αποδοχή εκ μέρους τους της ελληνικότητάς της) υποδεικνύει ότι αυτή η αντίληψη έχει προσχωρήσει για τα καλά πλέον στον καινούριο συνταγματισμό της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. Σύμφωνα με αυτόν, λαός είναι οι εκάστοτε νομίμως διαμένοντες σε μια χώρα, κάτι το εντελώς ρευστό, που συγκροτείται εν μέσω άπειρης κινητικότητας της εργασίας, και μπορεί να αλλάζει κατά το δοκούν κάθε 20 με 30 χρόνια.
Πραγματικά, από το Παγκόσμιο Φόρουμ Επιχειρηματιών – Πολιτικών του Νταβός, τη Μέρκελ, το Ίδρυμα για την Ανοιχτή Κοινωνία του Σόρος, εκείνο του Ωνάση, το ΕΛΙΑΜΕΠ, ή στις ιστοσελίδες του ΚΚΕ, έχουμε βαρεθεί να ακούμε τα ίδια και τα ίδια…