του Κώστα Χατζηαντωνίου
«Αλλ’ υπήρξεν τύφλωσις και αθλιότης και συμφορά ανήκουστος. Οι άνθρωποι, όλοι πάσχοντες, εσκληρύνοντο κατ’ αλλήλων εις επίμετρον και καθίστων την δεινοπάθειαν απείρως μεγαλειτέραν»
(Αλ. Παπαδιαμάντη, «Βαρδιάνος στα σπόρκα»).
Παρακολουθώντας τον τρόπο που αντιδρούμε σε κάθε καταστροφή, ένας ξένος ή ψυχρός παρατηρητής, θα σάστιζε από τα ανεξάντλητα αποθέματα οργής και μίσους που σε κάθε περίσταση έρχονται στο φως, πώς θυμίζουμε μετά από κάθε συμφορά το “ουκ ηβουλήθη συνιέναι”. Υπό καθεστώς διαρκούς εμφυλίου πολέμου, με επίδικο όχι καμιά μεγάλη ιδέα αλλά μια φθηνή ικανοποίηση ταξικού εγωισμού από την μια πλευρά και ταξικού φθόνου από την άλλη, ο απανθρωπισμός προελαύνει.
Οι συνωμοτικές θεωρίες που ανακουφίζουν το ανερμάτιστο εγώ αφού κάτι υπέρτερο, κάτι διαφορετικό και εχθρικό φταίει και ποτέ εμείς (τι λέξη κι αυτή, εμείς!) ανακυκλώνονται διαρκώς και εμποδίζουν όχι μόνο την οργάνωση της εθνικής και κοινωνικής άμυνας αλλά και κάτι υψίστης υπαρκτικής σημασίας: την αυτοσυνειδησία μας.
Πολλοί ίσως θεωρήσουν αυτές τις λέξεις ηθικολογία. Η μεταπολιτευτική ιδεολογία έχει κάνει και σε αυτό το πεδίο τεράστια ζημιά – κι ας σκεφτούν οι Ηρακλείς της πως μια εποχή δεν σφραγίζεται μόνο από την ομαλή πολιτική της λειτουργία αλλά και από το κοινωνικό ήθος που καλλιεργεί. Και αυτό είναι, πιστεύω, το μεγαλύτερο εμπόδιο για να καταλάβουμε πως δεν είμαστε μπροστά σε μια κρίση της φύσης ή έστω της πολιτικής (μακάρι να ήταν, θα ξεμπερδεύαμε στις προσεχείς εκλογές) αλλά ενώπιον μιας κρίσης συνολικά της Ιστορίας. Πως είμαστε, όλος ο κόσμος, εγκλωβισμένοι στον φαύλο κύκλο της νεωτερικότητας που νομίζει πως λύνει παλαιά προβλήματα και γεννάει διαρκώς νέα και χειρότερα, αδυνατώντας να καταλάβει τι σημαίνει το μυστήριο του Πόνου.
1 ΣΧΟΛΙΟ
Καλά όλ’ αυτά, τα υψιπετή και υπαρξιακά,
κύριε Χατζηαντωνίου και κύριοι του ΑΡΔΗΝ,
περί “μυστηρίου του πόνου”,
περί “επελάσεως του απανθρωπισμού”,
περί “αυτοσυνειδησίας” και -δός του και ξανά- “ένδον σκάπτε”,
τα οποία μας εισηγείσθε.
Εχάθηκε, όμως, βρε αδελφέ,
τούτη ‘ δω η κυβέρνηση των αρίστων
να είχε επί πλέον 5.000 εποχικούς δασοπυροσβέστες στο πόδι,
ώστε αυτοί πάνω στο μέτωπο της φωτιάς ν’ αναπληρώσουν τους εθελοντές και τους ντόπιους / ιδιοκτήτες,
τους οποίους απεμάκρυνε το νέο δόγμα της Πυροσβεστικής “ούτε μια ζωή χαμένη” ;