Ζητήματα αποτροπής

Η ανθεκτικότητα, υλική και ψυχική, δεν έπαψε ποτέ να είναι ο κρίσιμος παράγοντας για μια κοινωνία που εισέρχεται σε πόλεμο.

του Θανάση Τζιούμπα

Η αναγνώριση της στρατιωτικής απειλής που αποτελεί ο νεοθωμανισμός για την πατρίδα μας αποτελεί πια κοινό τόπο για τη συντριπτική πλειονότητα του ελληνικού λαού και (λιγότερο ίσως) τις πολιτικές ελίτ. Το ζήτημα της προετοιμασίας για μια πολεμική σύγκρουση είναι ζωτικής σημασίας· τόσο για να την αποτρέψουμε, προβάλλοντας το κόστος της για τον επιτιθέμενο, αλλά και για να έχει θετική έκβαση, αν η αποτροπή τελικά δεν αποδειχθεί επαρκής.
Εκείνο που δεν είναι το ίδιο σαφές είναι η εικόνα που έχουμε για μια ελληνοτουρκική πολεμική αναμέτρηση και άρα οι κατευθύνσεις της ανάλογης προετοιμασίας. Χαρακτηριστική εδώ είναι η χρήση του όρου «θερμό επεισόδιο», προϊόν μάλλον φόβου για το τι σημαίνει πολεμική σύγκρουση, παρά ρεαλιστικής εκτίμησης για τις προθέσεις της Τουρκίας. Πράγματι, η εικόνα που έχουν οι περισσότεροι εξ ημών κυμαίνεται από μια κρίση τύπου Ιμίων (μια κινητοποίηση που κλιμακώνεται και αποκλιμακώνεται σε μια νύχτα και έπειτα no ships, no flags, no troops), και φτάνει σε κάτι που μοιάζει με τον πόλεμο των έξι ημερών του ‘67, μια αστραπιαία στρατιωτική επιχείρηση, κατά την οποία η ανωτερότητα των μέσων και του προσωπικού καθαρίζει την κατάσταση σε χρόνο ελάχιστο.
Είναι όμως έτσι; Αρχικά το σενάριο τύπου Ιμίων είναι εξαιρετικά απίθανο, καθώς το μέγεθος των τουρκικών απαιτήσεων αφορά εθνικό έδαφος κατοικημένων νησιών, κάτι για το οποίο προετοιμάζονται συστηματικά, αλλά και από το γεγονός ότι στο τρέχον γεωστρατηγικό περιβάλλον δεν φαίνεται να υπάρχει ‘‘Θείος Σαμ’’ με αρκετή επιρροή ώστε να σταματήσει την Τουρκία. Αν η ελληνική προπαρασκευή ξεκινάει με δεδομένο τον περιορισμό της έκτασης της σύγκρουσης και ν’ αντέξουμε μέχρι να επέμβει ο από μηχανής θεός, γίνεται προβλέψιμη, χαρίζει στον αντίπαλο την δυνατότητα επιλογής του τόπου, του χρόνου και του μεγέθους. Στην ουσία λειτουργεί ως προτροπή κι όχι ως αποτροπή και από στρατιωτική άποψη είναι αυτοκτονική. Είναι αδύνατον -με δεδομένη την έκταση των απειλούμενων σημείων- να περιμένουμε μια αποτελεσματική σημειακή άμυνα, όπως και είναι εξαιρετικά δύσκολη η ανακατάληψη απολεσθέντος εδάφους, με τις τρέχουσες στρατιωτικές δυνατότητες.
Η προοπτική μιας γενικευμένης αντιπαράθεσης, για την οποία προετοιμαζόμαστε και κάνουμε γνωστή στον αντίπαλο, είναι μονόδρομος, είναι η μόνη αξιόπιστη αποτροπή.
Αυτή η επιλογή με την σειρά της δημιουργεί μια σειρά προβλήματα προς επίλυση, κι εδώ η εμπειρία του πολέμου στην Ουκρανία μπορεί να προσφέρει χρήσιμα συμπεράσματα: στην αρχή αυτού του πολέμου όλα έδειχναν μια υψηλής έντασης και ταχύτητας σύγκρουση, με την βέλτιστη αξιοποίηση ειδικών δυνάμεων, μέσων και τακτικών ελιγμών. Ωστόσο, το Κίεβο δεν έπεσε, η υποχώρηση των Ρώσων δεν έφερε το τέλος της σύγκρουσης κι ο πόλεμος μεταβλήθηκε σ’ έναν πόλεμο φθοράς και αναμέτρησης αποθεμάτων. Η βεβαιότητα ότι οι πόλεμοι του 21ου αιώνα θα είναι περιορισμένης διάρκειας και κόστους σε υλικό και ανθρώπινες απώλειες δεν τεκμηριώνεται.
Στην περίπτωση μιας ελληνοτουρκικής σύγκρουσης μπορεί να συμβεί το ίδιο. Μια σύγκρουση μεγάλης διάρκειας παύει εκ των πραγμάτων να είναι υπόθεση των υπερσύγχρονων όπλων και των επαγγελματιών στρατιωτικών, που δεν διατίθενται βέβαια σε απεριόριστους αριθμούς. Ο ρωσικός στρατός μάχεται στην Ουκρανία με άρματα Τ-72, τα οποία έχουν διπλάσια ηλικία από τους αρματιστές τους. Αυτοί οι «πόροι» που αποτελούν τα σύγχρονα όπλα θα μειωθούν από τη φθορά και τις απώλειες· αυτό που θα κρίνει το αποτέλεσμα θα είναι οι εφεδρείες και τα αποθέματα, υλικά και ψυχικά.
Θα πρέπει ν’ αντιπαρέλθουμε τον έσχατο εφησυχασμό: Μια σύγκρουση με την Τουρκία που μπορεί εύκολα να μεταβληθεί σε κανονικό πόλεμο δεν μπορεί να είναι μόνο υπόθεση των Ραφάλ, των Μπελαρά ή των ΟΥΚ και των επαγγελματιών. Οι στρατεύσιμοι και η εκπαίδευσή τους, η ετοιμότητα της εφεδρείας η συμμετοχή της κοινωνίας σε μια πολεμική προσπάθεια είναι επίσης καθοριστικά. Ο κρίσιμος παράγοντας δεν έπαψε ποτέ να είναι η ανθεκτικότητα, υλική και ψυχική, μιας κοινωνίας που εισέρχεται σε πόλεμο. Και αυτή η προετοιμασία, που πρέπει να ανατρέψει το ενύπνιο δεκαετιών ευδαιμονισμού, είναι πιο δύσκολη από την προμήθεια του (αναγκαίου πάντα) σύγχρονου πολεμικού υλικού.

Ενισχύστε την προσπάθειά μας κάνοντας μια δωρεά στο Άρδην πατώντας ΕΔΩ.

Ακολουθήστε το Άρδην στο Facebook

Εγγραφείτε στο κανάλι του Άρδην στο Youtube