Αρχική » Ο Ερντογάν και οι ελληνικές ελίτ

Ο Ερντογάν και οι ελληνικές ελίτ

από Γιώργος Καραμπελιάς

του Γιώργου Καραμπελιά

Ο Ερντογάν, μετά το πραξικόπημα του 2016, απέδειξε, με τον δρόμο που πήρε, πως η δυνατότητα της μεταβολής της Τουρκίας σε μία περιφερειακή δύναμη, με ήπιο τρόπο, αλά Νταβούτογλου, ήταν αδιέξοδη. Κατεξοχήν, για δύο λόγους: Πρώτον, διότι η Τουρκία στο εσωτερικό και τον περίγυρό της αντιμετωπίζει το κουρδικό ζήτημα  με 35-40 εκατομμύρια Κούρδους απέναντί της, και επομένως δεν μπορεί να είναι δημοκρατική, αλλά πρέπει υποχρεωτικά να είναι αυταρχική και κατασταλτική. Δεύτερον, διότι ως συνέπεια των εσωτερικών αντιθέσεων είναι υποχρεωμένη να πατάει σε δύο βάρκες: Στη Δύση με την οποία ήταν παραδοσιακά δεμένη και όπου εξάγει τα προϊόντά της και πέντε εκατομμύρια ανθρώπους από τη μία, και τη Ρωσία από την άλλη, που επέτρεψε στον Ερντογάν να επιβιώσει μετά το πραξικόπημα και να εξοντώσει τους Κούρδους της Συρίας και του Ιράκ, ενώ της χτίζει πυρηνικά εργοστάσια, ώστε να γίνει μεσοπρόθεσμα πυρηνική δύναμη… Γι’ αυτό και δεν μπορεί να επιλέξει μεταξύ των δύο, ακόμα και όταν Ανατολή και Δύση συγκρούονται. Η Τουρκία για να επιβιώσει πρέπει υποχρεωτικά να είναι κατασταλτική μέσα, επιθετική έξω, και να μετεωρίζεται μεταξύ Ανατολής και Δύσης.

Οι ελληνικές ελίτ, πολιτικοί, δημοσιογράφοι, ακαδημαϊκοί, στην πλειοψηφία τους πίστευαν άλλοτε, και κάποιοι ακόμα το πιστεύουν, πως θα μπορούσαμε να «τα βρούμε» με την Τουρκία: Η Τουρκία είναι μία σημαντική δύναμη της περιοχής και θα έπρεπε, σύμφωνα με το σκεπτικό τους, να έχουμε μαζί της αναπτυγμένες πολιτικές, οικονομικές, πολιτιστικές σχέσεις, κ.λπ. Στα μέσα της δεκαετίας του 2000 πολλοί ήλπιζαν ότι θα μπορούσαν να επιστρέψουν ακόμα και στον Πόντο, τότε που ο Ερντογάν επέτρεπε να λειτουργούν οι ορθόδοξοι ναοί. Είχαν την ψευδαίσθηση ότι ο Ερντογάν ερχόταν σε σύγκρουση με τον κεμαλισμό και ότι εκφράζει έναν ειρηνευμένο τουρκισμό.

Το δόγμα Νταβούτογλου διαλαλούσε την ιδέα της ειρηνικής επικράτησης της Τουρκίας στην περίμετρό της, μέσω της οικονομικής γιγάντωσής της, της πληθυσμιακής υπεροχής της και της χρήσης του πολιτικού ισλάμ, που στόχευε στην ειρηνική υποταγή των γειτονικών κρατών. Ο Νταβούτογλου στην ουσία έθετε σε εφαρμογή αυτό που από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 είχε πει ο Τουργκούτ Οζάλ, «δεν θα χρειαστεί να καταλάβουμε την Ελλάδα, αρκεί να στείλουμε 2-3 εκατ. Τούρκους στα ελληνικά νησιά».

Η Τουρκία, αν μπορούσε να επιμείνει σε μία πολιτική ήπιας πολιτικής και οικονομικής ισχύος (για ένα διάστημα είχαμε αρχίσει να δορυφοροποιούμαστε οικονομικά από την Τουρκία), δύσκολα θα γλίτωνε η Ελλάδα. Επειδή η διαφορά ισχύος Ελλάδας-Τουρκίας είναι μεγάλη, επειδή η ελληνική οικονομία στα μνημονιακά χρόνια κατέρρευσε, αυτήν τη διαφορά ισχύος ήταν εύκολο για την Τουρκία να την εκμεταλλευτεί. Άλλωστε στην Ελλάδα υπήρχαν ευήκοα ώτα στα τουρκικά κελεύσματα. Στα χρόνια του Νταβούτογλου μεγάλο μέρος της ελληνικής διανόησης είχε γοητευτεί τόσο από την πολιτική του, που ένας κορυφαίος Έλληνας διανοούμενος όπως ο Χρήστος Γιανναράς πρότεινε να αναλάβουν οι Έλληνες το «υπουργείο Παιδείας» μιας ελληνοτουρκικής Ένωσης· οι ελίτ μας πάσχιζαν να βάλουν την Τουρκία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ή να θυμηθούμε τον αγώνα που είχαν δώσει για να αποδεχθούν οι Κύπριοι το σχέδιο Ανάν, προκειμένου να της χαρίσουν «ειρηνικά» και την ελεύθερη Κύπρο.

Η Τουρκία μέχρι το 2012, αλλά ακόμα και μέχρι το πραξικόπημα του 2016, χρησιμοποιούσε έναντι των ελληνικών ελίτ την τακτική του μαστίγιου και του καρότου, επιχείρηση γοητείας από τη μια και από την άλλη, λελογισμένη επίδειξη δύναμης. Και η τακτική αυτή απέδιδε, οι ελληνικές ελίτ επέλεγαν τον δρόμο της υποταγής εθίζοντας σε αυτή και τον ελληνικό λαό. Όσοι τότε πιστεύαμε ότι η Ελλάδα δεν έχει άλλο δρόμο από αυτόν της αντίστασης, χαρακτηριζόμαστε οπισθοδρομικοί, εθνικιστές κ.λπ. και περιθωριοποιούμασταν.

Αλλά από το 2016  οι εσωτερικές αντιθέσεις  ξύπνησαν στην Τουρκία τα πιο βαθιά της ένστικτα. Η Τουρκία, μια χώρα δημιουργημένη από συνεχείς κατακτήσεις, και διχασμένη στο εσωτερικό (Τούρκοι-Κούρδοι, σουνίτες-αλεβίτες, δυτικοί και ισλαμιστές)  δεν μπορεί να προσαρμοστεί στον ρόλο μιας ηγεμονικής δύναμης που χειρίζεται την ήπια ισχύ. Η Τουρκία του Ερντογάν άρχισε να συμπεριφέρεται με νεοσουλτανικό τρόπο με αποτέλεσμα οι ελληνικές ελίτ να μην έχουν πια τη δυνατότητα να συνδιαλλαγούν μαζί της. Έκανε έναντι της Ελλάδας το ίδιο «λάθος» που έπραξε ο Πούτιν έναντι της Ουκρανίας. Ο Πούτιν, αν ακολουθούσε μια πολιτική ήπιας ισχύος στην Ουκρανία, ίσως να την είχε ενσωματώσει σταδιακά πολιτικά, οικονομικά και ιδεολογικά. Όμως το 2014, ενώ τα προηγούμενα χρόνια είχε καταφέρει να εκλεγεί στην Ουκρανία ο φιλορώσος Γιανουκόβιτς, για να τιμωρήσει τους Ουκρανούς που δεν επιθυμούσαν το ρωσικό σφιχταγκάλιασμα, αποφάσισε εν μια νυκτί τον διπλασιασμό της τιμής του φυσικού αερίου (από τα 485 δολ. στα 1000 ανά κ.μ.) και ζήτησε την άμεση αποπληρωμή συσσωρευμένων οφειλών 2,2 δισ. ευρώ, διαφορετικά θα τους έκοβε το φυσικό αέριο, με αποτέλεσμα να ρίξει βενζίνη αντί νερό στη φωτιά και βαθμιαία να οδηγηθούμε στη  ρωσική εισβολή.

Η Ρωσία και η Τουρκία δεν κατάφεραν να αναπτύξουν μια κουλτούρα που, μέσω της οικονομίας και του τρόπου ζωής, να ενσωματώνουν μικρότερες σε ισχύ χώρες. Παραμένουν προσκολλημένες στο δόγμα της επιβολής διά της στρατιωτικής ισχύος. Η βάναυση επίδειξη δύναμης από τον Ερντογάν ξύπνησε τους Έλληνες, που κατανόησαν ότι η υποταγή τους στην Τουρκία δεν θα γίνει με γλυκό τρόπο, αλλά με τον παραδοσιακό τρόπο που γνωρίζει η Τουρκία.

Ο Ερντογάν μάς θέτει άθελά του ένα δίλημμα: αν θέλουμε να επιβιώσουμε οφείλουμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα του Ισραήλ, αλλιώς δεν έχουμε τύχη. Και επειδή τα προηγούμενα τριάντα χρόνια ακολουθούσαμε το αντίθετο παράδειγμα, μειώνοντας συνεχώς τη στρατιωτική θητεία, διαλύοντας την αμυντική μας βιομηχανία, εγκαταλείποντας δεκαπέντε χρόνια την ανανέωση του εξοπλισμού μας, είναι για εμάς ακόμα δυσκολότερο τώρα να πάρουμε έναν διαφορετικό δρόμο.

Ο δρόμος της αντίστασης στην Τουρκία είναι δύσβατος, γι’ αυτό και τα χατζηαβάτικα σύνδρομα είναι ακόμα πολύ ισχυρά. Ένα κομμάτι των ελίτ στα φανερά (και ένα σημαντικότερο στα κρυφά) συχνά εκφράζουν τον επιθυμία η Τουρκία να επιστρέψει στην προ του 2016 τακτική. Αλλά αυτό δεν πρόκειται να γίνει, η Τουρκία συνολικά, τα τελευταία χρόνια, πήρε στροφή και η ανθελληνική στάση είναι κοινός τόπος στο πολιτικό της σύστημα. Με τη χρήση του μεταναστευτικού η Τουρκία θέλει να αλλοιώσει τη δημογραφική σύσταση πρώτα του Αιγαίου και της Θράκης και μετά περαιτέρω. Εξάλλου η πολιτική της μεταφοράς πληθυσμών είναι πολύ παλιά στην τουρκική ιστορία, ειδικότερα στα Βαλκάνια. Το έπραξαν στην Αλβανία, στο Κόσοβο, στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, μετέφεραν πληθυσμούς αλλάζοντας την πληθυσμιακή σύσταση των περιοχών. Με το κύμα του μεταναστευτικού η Τουρκία βλέπει να ανοίγεται μια νέα ευκαιρία αλλαγής της σύνθεσης των πληθυσμών.

Ακόμα και αν ο Ερντογάν κάποια στιγμή αποχωρήσει από την εξουσία η πολιτική της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας δεν θα αλλάξει. Άλλωστε δεν επιθυμούν απλώς να μας καταστήσουν υποτακτικούς τους, αλλά να μας διώξουν από την περιοχή. Έχουν αποφασίσει από τους Βαλκανικούς Πολέμους και μετά, από το 1914, ότι δεν θα ακολουθούν πια την πολιτική της συμβίωσης με τους χριστιανικούς λαούς, αλλά θα τους εκκαθαρίζουν, όπως το έπραξαν το διάστημα 1914-1922 με τη γενοκτονία των χριστιανικών εθνών της Μικράς Ασίας.

Ο Ερντογάν μάς ξύπνησε λοιπόν, από τις νεοθωμανικές φαντασιώσεις που ενστερνίζονταν και οι εγχώριες ελίτ. Η αποκάλυψη του αληθινού προσώπου του σε μια συγκυρία που η Δύση δεν μπορεί να αποδεχτεί μια Τουρκία που προσεγγίζει τη Ρωσία και απειλεί την ίδια την Ευρώπη με ισλαμοποίηση, μας έβγαλε από έναν λήθαργο δεκαετιών και μας δίνει την τελευταία ευκαιρία να ακολουθήσουμε μια αντίστροφη πολιτική. Άρα, για την Ελλάδα ένας δρόμος υπάρχει: της ενίσχυσης της άμυνάς της, της ενίσχυσης της αμυντικής της βιομηχανίας και η καλλιέργεια της ιδεολογίας του Ακρίτα μιας συρρικνούμενης Ευρώπης, ένα σύνορο που θα επιβιώσει αγωνιζόμενο σκληρά και μεταβάλλοντας ριζικά, ιδεολογία, από τον αβδηριτισμό, στο ήθος του Κολοκοτρώνη.                           

Ενισχύστε την προσπάθειά μας κάνοντας μια δωρεά στο Άρδην πατώντας ΕΔΩ.

Γνωρίστε τα βιβλία των Εναλλακτικών Εκδόσεων

Ακολουθήστε το Άρδην στο Facebook

Εγγραφείτε στο κανάλι του Άρδην στο Youtube

ΣΧΕΤΙΚΑ

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ