Το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους και ο κήπος του, τόπος της Β’ Εθνοσυνέλευσης.
Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου
Διακόσια χρόνια συμπληρώθηκαν στις 29 Μαρτίου από την έναρξη της Β΄ Εθνοσυνέλευσης στο Άστρος της Κυνουρίας. Διήρκεσε 21 ημέρες, έως τις 18 Απριλίου 1823, ημέρα Μεγάλη Τετάρτη. Προφανώς κοινή θέληση των συμμετασχόντων ήταν να κάνουν Πάσχα στα σπίτια τους. Όπως κάθε ιστορικό γεγονός, έτσι και η Β΄ Εθνοσυνέλευση διδάσκει και το σήμερα, έστω και αν οι σύγχρονοι Έλληνες είμαστε σε μερικά θέματα ανεπίδεκτοι μαθήσεως…
Στην Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου η Επανάσταση ήταν στο ξεκίνημά της και είχαν επιτευχθεί οι πρώτες σημαντικές και στρατηγικής σημασίας νίκες, χάρη κυρίως στον Κολοκοτρώνη. Έτσι η Διακήρυξη και το Σύνταγμα της Επιδαύρου ήσαν αποτέλεσμα του ενθουσιασμού που είχαν δημιουργήσει αυτές και της κηρύξεως της «Πολιτικής Ύπαρξης και Ανεξαρτησίας του Ελληνικού Έθνους».
Στη Β΄ Εθνοσυνέλευση του Άστρους, με αναπτυσσόμενη σε κάποιο βαθμό την κρατική οντότητα της Ελλαδας, εκδηλώθηκαν από τη μερίδα των ολιγαρχικών (Μαυροκορδάτου, Κωλέττη, Κουντουριώτη κ.α.) οι αδυναμίες, που μας κατατρύχουν έως και σήμερα. Μικροσυμφέροντα, μικροψυχίες, φθόνος, οικογενειοκρατία, αναποδογύρισμα αξιών, εμπάθεια και με κάθε τρόπο αρπαγή της εξουσίας ήσαν τα ζιζάνια που σπάρθηκαν τότε και προκάλεσαν στη συνέχεια την εμφύλια διαμάχη. Η σοφία, η μετριοπάθεια, η ευστροφία και προ πάντων η φιλοπατρία του Κολοκοτρώνη συνετέλεσαν να μην άρχισει ο εμφύλιος στο Άστρος. Σημειώνεται ότι λόγω των επιτυχιών του ο Γέρος του Μοριά ήταν ο κύριος στόχος της φατρίας των ολιγαρχικών…
Είναι λυπηρό που διακόσια χρόνια μετά το Άστρος η ξεπερασμένη νοοτροπία και η απαράδεκτη πολιτική συμπεριφορά δεν έχουν εκλείψει. Τα ελαττώματα που φάνηκαν στη δεκαετία του 1820 έφεραν τους Έλληνες κοντά στην αποτυχία του παγκόσμιας απήχησης εγχειρήματος τους για ελευθερία και ανεξαρτησία και οδήγησαν στην εξάρτησή μας από τις Μεγάλες Δυνάμεις. Τα ίδια ελαττώματα σήμερα δυσχεραίνουν την ανάπτυξή μας και οδηγούν σε εθνικό μαρασμό.
Βεβαίως υπήρξε στο Άστρος και υπάρχει και σήμερα μία εκλεκτή μερίδα Ελλήνων, που δίδαξαν και διδάσκουν τις σταθερές αξίες και τα αιώνια ιδανικά του Έθνους μας, εκείνων που δεν τους αγγίζουν οι μικρότητες και τα συμφέροντα. Ο Κολοκοτρώνης συνετέλεσε στο τέλος της Εθνοσυνέλευσης του Άστρους να υπάρξει συμφωνία και να εγκριθεί ομόφωνα Διακήρυξη, την οποία πιθανότατα συνέταξαν ο Επίσκοπος Βρεσθένης Θεοδώρητος και ο εκπρόσωπος στη Εθνοσυνέλευση των κατοίκων της Άνδρου κληρικός Θεόφιλος Καΐρης, ο οποίος και την ανέγνωσε. Γράφεται μεταξύ άλλων:
«…Έχομεν αμετάθετον απόφασιν όλοι, όλοι οι Έλληνες ή να αποκτήσωμεν την ανεξαρτησίαν μας εντελώς, έθνος χωριστόν, αυτόνομον και ανεξάρτητον αναγνωριζόμενοι, δια την δόξαν της αγίας ημών πίστεως και την ευτυχίαν των ανθρώπων, ή με τα όπλα εις τας χείρας όλοι, όλοι οι Έλληνες να καταβώμεν εις τους τάφους, αλλά χριστιανοί και ελεύθεροι…».
Η εν λόγω Διακήρυξη αποτελεί έξοχο κείμενο φιλοπατρίας, που δείχνει ότι η πλειονοψηφία των συμμετασχόντων κατά την κρίσιμη ώρα μπορούσε να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων. Μακάρι αυτό να ισχύει και σήμερα.-
