Άγαλμα ενός αυτοκρατορικού Κινέζου στρατηγού κοντά στο Χέιχε, στην κινεζική πλευρά του ποταμού Αμούρ στα σύνορα με τη Ρωσία.
Το εμπόριο της χώρας με τη Ρωσία φέτος έχει ξεπεράσει τα 200 δισεκατομμύρια δολάρια και οι κατασκευαστές αυτοκινήτων και φορτηγών είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι.
του Keith Bradsher
The New York Times 21 Δεκεμβρίου 2023
Στα χιονισμένα σύνορα της Κίνας με τη Ρωσία, μια αντιπροσωπεία που πουλάει φορτηγά είδε τις πωλήσεις της να διπλασιάζονται τον τελευταίο χρόνο χάρη στους Ρώσους πελάτες.
Οι εξαγωγές της Κίνας προς τη γειτονική της χώρα είναι τόσο ισχυρές που Κινέζοι οικοδόμοι κατασκεύασαν αποθήκες και πύργους γραφείων 20 ορόφων στα σύνορα αυτό το καλοκαίρι.
Η συνοριακή πόλη Heihe είναι ένας μικρόκοσμος της ολοένα και πιο στενής οικονομικής συνεργασίας της Κίνας με τη Ρωσία. Η Κίνα επωφελείται από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία οδήγησε τη Ρωσία να στραφεί από τη Δύση στην Κίνα για τις αγορές της από αυτοκίνητα μέχρι τσιπ υπολογιστών.
Η Ρωσία, με τη σειρά της, έχει διαθέσει πετρέλαιο και φυσικό αέριο στην Κίνα με μεγάλες εκπτώσεις. Ρωσικές σοκολάτες, λουκάνικα και άλλα καταναλωτικά αγαθά βρίσκοντα σε αφθονία στα κινεζικά σούπερ μάρκετ. Το εμπόριο μεταξύ Ρωσίας και Κίνας ξεπέρασε τα 200 δισ. δολάρια τους πρώτους 11 μήνες του τρέχοντος έτους, ένα επίπεδο που οι χώρες δεν περίμεναν να να φθάσουν μέχρι το 2024.
Παράλληλα ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία προβάλλεται με θετικό τρόπο για τη Ρωσία, όλο και περισσότερο στην Κίνα. Τα κρατικά μέσα μαζικής ενημέρωσης διαχέουν μια ισχυρή δόση ρωσικής προπαγάνδας στην Κίνα και σε όλο τον κόσμο.
Η Ρωσία είναι τόσο δημοφιλής στην Κίνα που οι influencers των μέσων κοινωνικής δικτύωσης συρρέουν στο Χαρμπίν, την πρωτεύουσα της βορειότερης επαρχίας της Κίνας στα ανατολικά, της Heilongjiang, για να ποζάρουν με ρωσική ενδυμασία μπροστά από έναν πρώην ρωσικό καθεδρικό ναό που βρίσκεται εκεί.
Ο πρώην καθεδρικός ναός της Αγίας Σοφίας στο Χαρμπίν της Κίνας, απομεινάρι του Ρωσικού παρελθόντος της πόλης, έχει γίνει προορισμός για τις influencers των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που ντύνονται με ρωσικές ενδυμασίες.
Ένας Κινέζος αγοραστής περιμένει να αγοράσει προϊόντα σε ένα εμπορικό κέντρο που ειδικεύεται στα ρωσικά προϊόντα.
Ο Xi Jinping, ο κορυφαίος ηγέτης της Κίνας, και ο πρόεδρος της Ρωσίας, Vladimir V. Putin, έχουν προβεί σε πολυάριθμες δημόσιες διαδηλώσεις για τους στενούς δεσμούς των εθνών τους. Ο κ. Σi επισκέφθηκε το Χαρμπίν στις αρχές Σεπτεμβρίου και δήλωσε ότι η επαρχία Heilongjiang όπου βρίσκετια το Χαρμπίν είναι η “πύλη της Κίνας προς τον Βορρά”. Οι εξαγωγές της Κίνας προς τη Ρωσία αυξήθηκαν κατά 69% τους πρώτους 11 μήνες του του τρέχοντος έτους σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2021, πριν από την εισβολή στην Ουκρανία.
“Η διατήρηση και η καλή ανάπτυξη των σχέσεων Κίνας-Ρωσίας είναι μια στρατηγική επιλογή που γίνεται και από τις δύο πλευρές με βάση τα θεμελιώδη συμφέροντα των δύο λαών”, δήλωσε ο κ. Σι όταν συναντήθηκε στο Πεκίνο την Τετάρτη με τον Ρώσο πρωθυπουργό Υπουργό, Μιχαήλ Μισούστιν.
Η Κίνα έχει καλύψει ζωτικής σημασίας εισαγωγές της Ρωσίας, τις οποίες πολλοί Ευρωπαίοι και αμερικανικές εταιρείες διέκοψαν μετά την έναρξη του πολέμου του Πούτιν τον Φεβρουάριο του 2022. Η Κίνα συνέχισε το ρόλο της ως εναλλακτικού προμηθευτή προϊόντων παρά το γεγονός ότι διακινδύνευσε τους στενούς οικονομικούς δεσμούς της με πολλά ευρωπαϊκά έθνη.
Πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, οι ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών είχαν παρακάμψει τις διαφορές τους με την Κίνα σε θέματα όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, για να δώσουν έμφαση στο εμπόριο. Κινέζοι αξιωματούχοι, από την πλευρά τους, επιμένουν ότι δεν πρέπει να αναγκαστούν να επιλέξουν μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας και ότι η Κίνα πρέπει να είναι ελεύθερη να συναλάσσεται και με τις δύο.
Οι περισσότερο κερδισμένοι στην Κίνα από την άνοδο του εμπορίου με τη Ρωσία ήταν οι κατασκευαστές αυτοκινήτων .
Έξοδος για δείπνο σε ένα ρωσικό εστιατόριο στη Χέιχε.
Ρωσικοί πίνακες ζωγραφικής προς πώληση σε ένα εμπορικό κέντρο.
Πρόσφατα, ένα απόγευμα στη Heihe, ουρές από ντιζελοκίνητα φορτηγά με αυτοκόλλητα με αρκούδες, σύμβολο της Ρωσίας, στις πόρτες των οδηγών τους περίμεναν να περάσουν τη γέφυρα του ποταμού Αμούρ προς τη Ρωσία. Η γέφυρα είναι καινούργια, το ίδιο και τα φορτηγά, τα οποία έφεραν τα σήματα Genlyon, μια επωνυμία που ανήκει στην κρατική Shanghai Automotive Industry Corporation. Η εταιρεία, γνωστή ως SAIC, κατασκευάζει επίσης μάρκες αυτοκινήτων όπως η MG, που εξαγοράστηκε από τη Βρετανία.
Οι πωλήσεις βοήθησαν την Κίνα να ξεπεράσει φέτος την Ιαπωνία ως ο μεγαλύτερος εξαγωγέας αυτοκινήτων στον κόσμο. Γερμανοί κατασκευαστές όπως η Mercedes-Benz και η BMW ήταν παλαιότερα πολύ ισχυροί πωλητές στη Ρωσία, αλλά έχουν αποσυρθεί ως συνέπεια των κυρώσεων που έχουν επιβάλει στη χώρα η Ευρώπη, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους.
Οι πωλήσεις πολυτελών αυτοκινήτων στη Ρωσία έχουν πέσει κατακόρυφα, συμβάλλοντας στη μείωση του συνολικού μεγέθους της αγοράς αυτοκινήτων της χώρας, η οποία είναι πλέον λιγότερο από το μισό του μεγέθους της Γερμανίας. Όμως οι οικογένειες της κατώτερης μεσαίας τάξης και οι φτωχές ρωσικές οικογένειες, τα μέλη των οποίων αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των στρατιωτών που συμμετέχουν στον πόλεμο, έχουν αυξήσει τις αγορές των φθηνών κινεζικών αυτοκινήτων, σύμφωνα με τον Alexander Gabuev, διευθυντή του Carnegie Russia Eurasia Center.
Ένας λόγος, είπε ο κ. Gabuev, είναι οι πληρωμές θανάτου και αναπηρίας που καταβάλλουν η ρωσική κυβέρνηση και οι ασφαλιστικές εταιρείες στις οικογένειες των Ρώσων στρατιωτών – έως και 90.000 δολάρια σε περίπτωση θανάτου.
Η Ρωσία δεν έχει δώσει στη δημοσιότητα τον αριθμό των νεκρών και των τραυματιών της, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες εκτιμούν ότι ο συνολικός αριθμός ανέρχεται σε 315.000.
Οι Ρώσοι αγοράζουν σχεδόν αποκλειστικά αυτοκίνητα εσωτερικής καύσης. Η Κίνα έχει πλεόνασμα από αυτά, επειδή οι καταναλωτές της έχουν στραφεί με γοργούς ρυθμούς στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Φορτηγά κινεζικής κατασκευής σχηματίζουν ουρά στο Heihe για παράδοση στη Ρωσία.
Ένας κινεζικής κατασκευής εκσκαφέας, που πρόκειται να οδηγηθεί στη Ρωσία, βρίσκεται μπροστά από τα γραφεία που κατασκευάστηκαν στη Heihe για τους διαχειριστές του διασυνοριακού εμπορίου.
Και τα χερσαία σύνορα σημαίνουν ότι η Κίνα μπορεί να μεταφέρει τα αυτοκίνητα στη Ρωσία σιδηροδρομικώς, γεγον’΄ός που αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα, διότι η Κίνα δεν διαθέτει δικό της στόλο υπερωκεάνιων μεταφορικών πλοίων για τις εξαγωγές αυτοκινήτων.
Το αποτέλεσμα; Οι κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν κατακτήσει το 55% της ρωσικής αγοράς, σύμφωνα με την GlobalData Automotive ενώ το 2021 είχαν μόλις 8 τοις εκατό.
“Ποτέ στο παρελθόν δεν έχουμε δει αυτοκινητοβιομηχανίες από μία μόνο χώρα να καταβροχθίζουν τόσο γρήγορα τόσο μεγάλο μερίδιο αγοράς – οι Κινέζοι ήρθαν σε μια απρόβλεπτη στιγμή”, δήλωσε ο Michael Dunne, σύμβουλος αυτοκινήτων της Ασίας στο Σαν Ντιέγκο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προειδοποιήσει αυστηρά την Κίνα να μην στέλνει οπλισμό στη Ρωσία και δεν έχουν ακόμη εντοπίσει αποδείξεις ότι το κάνει. Αλλά ένα μέρος του πολιτικού εξοπλισμού που η Κίνα πουλάει στη Ρωσία, όπως τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και τα φορτηγά, έχει και στρατιωτικές χρήσεις.
Ο εναγκαλισμός του Πεκίνου με τη Ρωσία έχει επίσης προσφέρει μια μέτρια αλλά έγκαιρη ενίσχυση στην κατασκευαστική βιομηχανία της Κίνας. Η οικονομία πασχίζει να επουλώσει τα σημάδια που άφησαν σχεδόν τρία χρόνια αυστηρών μέτρων “μηδενικού Covid”.
Η αγορά ακινήτων βρίσκεται σε κρίση σε ολόκληρη την Κίνα. Δεκάδες εκατομμύρια διαμερίσματα είναι άδεια ή ημιτελή, και τα νέα έργα έχουν σταματήσει – στερώντας από τον κατασκευαστικό τομέα δουλειές που εδώ και καιρό τροφοδοτούν τις θέσεις εργασίας.
“Πολλά κτίρια έχουν χτιστεί, αλλά χωρίς κανείς να μένει μέσα”, δήλωσε ο Ζανγκ Γιαν, πωλητής ξύλινων κουφωμάτων στο Χέιχε.
Κινέζοι τουρίστες φωτογραφίζονται κοντά στον ποταμό Αμούρ, με φόντο τη Ρωσία.
Δείπνο σε ένα εστιατόριο με ρωσική διακόσμηση στο Χαρμπίν .
Αλλά ορισμένοι εργάτες βρίσκουν δουλειά στα ρωσικά σύνορα μήκους 2.600 μιλίων, τα οποία μέχρι φέτος δεν διέθεταν σταθμούς φορτηγών, κέντρα τελωνειακής διαχείρισης, σιδηροδρομικές αποβάθρες, αγωγούς και άλλες υποδομές. Οι κατασκευές προχώρησαν με γοργούς ρυθμούς το καλοκαίρι σε πόλεις όπως η Χάιχε, αν και έχουν σταματήσει για τον παγωμένο χειμώνα.
Οι αγωγοί είναι απαραίτητοι για ένα από τα πιο κρίσιμα εμπορεύματα που διακινούνται μεταξύ των δύο χωρών: την ενέργεια.
Η φθηνή ρωσική ενέργεια, παρακάμπτοντας τις κυρώσεις που επέβαλε η Δύση, βοήθησε τα κινεζικά εργοστάσια να ανταγωνίζονται στις παγκόσμιες αγορές, ακόμη και όταν οι αντίπαλοί τους στη μεταποίηση αλλού, ιδίως στη Γερμανία, αντιμετώπισαν σημαντικά υψηλότερο ενεργειακό κόστος κατά το μεγαλύτερο μέρος των τελευταίων δύο ετών.
Η Ρωσία έχει αυξήσει τις αποστολές φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Power of Siberia προς την Κίνα και διαπραγματεύεται την κατασκευή ενός δεύτερου αγωγού που θα μεταφέρει αέριο από κοιτάσματα που εξυπηρετούσαν την Ευρώπη πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η Κίνα και η Ρωσία συμφώνησαν επίσης λιγότερο από τρεις εβδομάδες πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία να κατασκευάσουν έναν τρίτο, μικρότερο αγωγό που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την ανατολικότερη Ρωσία στη βορειοανατολική Κίνα, και η κατασκευή αυτού του έργου έχει προχωρήσει με γοργούς ρυθμούς.
Ο νεότερος αγωγός θα διασχίσει εδάφη που η Ρωσία κατέλαβε από την Κίνα στα τέλη της δεκαετίας του 1850 και δεν επέστρεψε ποτέ. Μόλις τη δεκαετία του 1960, η Κίνα και η Σοβιετική Ένωση διαπληκτίζονταν για την οριοθέτηση των συνόρων τους και τα στρατεύματά τους συγκρούονταν. Σε ένα χωριό κοντά στο Heihe, ένα άγαλμα ενός αυτοκρατορικού Κινέζου στρατηγού, σε μέγεθος μεγαλύτερο από το φυσικό, εξακολουθεί να ατενίζει τον ποταμό Αμούρ. Σήμερα η Ρωσία και η Κίνα κατασκευάζουν γέφυρες και αγωγούς που τον διασχίζουν.
Σωλήνες με τα χρώματα της ρωσικής σημαίας. Η φθηνή ρωσική ενέργεια βοήθησε τα κινεζικά εργοστάσια να ανταπεξέλθουν στον ανταγωνισμό.
Η Li You και η Olivia Wang συνέβαλαν στην έρευνα.
Ο Keith Bradsher είναι επικεφαλής του γραφείου των Times στο Πεκίνο. Προηγουμένως διετέλεσε επικεφαλής του γραφείου στη Σαγκάη, το Χονγκ Κονγκ και το Ντιτρόιτ και ανταποκριτής στην Ουάσιγκτον. Έζησε και έκανε ρεπορτάζ στην ηπειρωτική Κίνα κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
