Ο Γιώργος Καραμπελιάς μιλά στο newshub.gr και παραχωρεί μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη την έκδοση του νέου βιβλίου του με τίτλο: «Η ελληνική Αναγέννηση – Παράδοση και Διαφωτισμός στην Τουρκοκρατία».
Οπως λέει ο κ. Καραμπελιάς η αλήθεια είναι πως Παράδοση και Διαφωτισμός στην ελληνική σκέψη συνδεονται απολύτως. «Εξάλλου στην ελληνική αντίληψη σε αντίθεση με τη Δυτική αντίληψη που κόβει τις εποχές μεταξύ τους με το μαχαίρι, στη δική μας αντίληψη υπαρχει μια συνέχεια και πολιτισμική και ιστορική που από τη μια φάση περνάμε στην άλλη. Εχει μεν καινούρια στοιχεία, αλλά χτίζει πάνω στην υπαρκτή Παράδοση του Γένους. Ετσι σε αντίθεση με αυτούς που ισχυρριζονταν ότι ο ελληνικός Διαφωτισμός απο τα τέλη του 18ου αιώνα και μετά, αποτελεί ένα φαινόμενο ρήξης με την ελληνική Παράδοση, η πραγματικότητα αποδεικνύει τα αντίθετα», σημειώνει ο κ. Καραμπελιάς μεταξύ άλλων.
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου
Ο εισηγητής του όρου «Νεοελληνικός Διαφωτισμός», –που τόσο κακόπαθε στα χέρια πολλών «μαθητών» του–, ο Κωνσταντίνος Δημαράς, υποστηρίζει πως ο ελληνικός «Διαφωτισμός» αποτελεί γηγενές και ενδογενές φαινόμενο, που συναντιέται με τον ευρωπαϊκό διαφωτισμό – για να ενδυθεί εν μέρει τα σχήματά του και προφανώς για να επηρεαστεί από αυτόν– χωρίς όμως ποτέ η αρχική δυναμική να πάψει να είναι εγχώρια.
Ωστόσο, ακόμα και ο όρος νεοελληνικός Διαφωτισμός δεν αποδίδει την πραγματικότητα. Γι’ αυτό και θα έπρεπε να μιλάμε μάλλον για Ελληνική Αναγέννηση, δεδομένου μάλιστα ότι, με την αυστηρή έννοια του όρου, είμαστε πιο κοντά και στην ίδια τη δυτική Αναγέννηση. Η επανανακάλυψη των αρχαίων, η αξιοδότηση του λαϊκού πολιτισμού και γλώσσας, η εμμονή στην ουμανιστική παιδεία, και όχι τόσο σε ένα μηχανοκρατικό καρτεσιανό μοντέλο, η σύγκραση γνώσης και πίστης, φύσης και πολιτισμού, η σχετική θρησκευτική ανοχή, ο ρόλος των κληρικών στον εκπαιδευτικό τομέα και βέβαια, πριν απ’ όλα, η αναγέννηση μιας εθνικής ταυτότητας, μαρτυρούν για την εγκυρότητα του παραλληλισμού.
Ο ελληνισμός δεν κατόρθωσε να ολοκληρώσει την Αναγέννησή του στην ύστερη βυζαντινή εποχή, κάτω από τα διπλά κτυπήματα Ανατολής και Δύσης, Τούρκων και Φράγκων, και γι’ αυτό, τρεις ή τέσσερις αιώνες αργότερα, θα επιχειρήσει μια πρωτότυπη Αναγέννηση, όπου η τηλεσκοπική προσέγγιση ιστορικών και πολιτισμικών σταδίων θα συνδυάζεται με μια ιδιαίτερη γηγενή παράδοση, θέλοντας έτσι «να πιάσει» το επίπεδο του αναπτυγμένου δυτικού κόσμου «κόβοντας δρόμο», ενώ ταυτοχρόνως θα διατηρούσε την ιδιοπροσωπία του.
Η δε Επανάσταση του ’21 θα επιχειρήσει να συνδυάσει τον σταυρό της ορθοδοξίας, την ελληνική κοινοτική παράδοση και την ανάμνηση του αρχαίου ελληνισμού, με τα κηρύγματα της γαλλικής Επανάστασης σε μια πρωτότυπη σύνθεση.
1 ΣΧΟΛΙΟ
Πότε θα σχολιάσει το άρδην την υπόθεση Ασημακοπούλου;