του Βαγγέλη Παπαχρήστου από την ιστοσελίδα sfeva.gr
Πέρασαν 30 χρόνια από την 18η Απριλίου 1994, την «μαύρη νύχτα» στα χρονικά της μεταπολίτευσης στην Αλβανία σε βάρος της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας, που μπήκε στην ιστορία ως «Η νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου».
Η ίδρυση της Οργάνωσης «ΟΜΟΝΟΙΑ», στα πλαίσια του πλουραλισμού στην Αλβανία, την 11η Ιανουαρίου 1991, αναπτέρωσε τις ελπίδες του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού, διότι την «ΟΜΟΝΟΙΑ» την αγάπησε και την υποστήριξε από την αρχή όλος ο λαός της ΕΕΜ, συσπειρώθηκε γύρω της και στο διάστημα που ακολούθησε η «Ομόνοια» αύξησε το κύρος και την υπόληψή της με την πολιτισμένη εμφάνιση και την δημοκρατική μορφή διεκδίκησης και προάσπισης των συμφερόντων της όχι μόνον στα πλαίσια της Αλβανίας, αλλά και της Ευρώπης. Από την αρχή της ιδρύσεώς της επιμένει, αντιδρά, αγωνίζεται, διαμαρτύρεται για τα δίκαια του πολίτη και των μειονοτήτων.
Με καχυποψία είδαν την ίδρυση και την αναβάθμισή της οι εθνικιστικοί κύκλοι, οι οποίοι άρχισαν ένα οργανωμένο και μεθοδευμένο αγώνα εναντίον της μέχρι εσχάτων, διαμέσου του τύπου, στην αρχή, κατηγορώντας την ως οργάνωση φασιστική και εθνικιστική, εξαπολύοντας μετά ένα κύμα βίας τρομοκρατίας, πίεσης, ληστειών, ακόμη και άσκησης βίας με τη χρήση όπλων.
Το 1993 οι προκλήσεις του καθεστώτος κατά των Βορειοηπειρωτών εντάθηκαν πιο πολύ. Ακολούθησαν διαδοχικές παράνομες κρατήσεις στελεχών της Ομόνοιας, δημογερόντων, αλλά και απλών πολιτών με την κατηγορία της ανάρτησης στο χώρο μας του Εθνικού μας Συμβόλου, της απαίτησης για άνοιγμα σχολείων στην ελληνική γλώσσα στις πόλεις του Αργυροκάστρου, Αγίων Σαράντα, Δελβίνου και στα χωριά με μεικτό πληθυσμό, για την στάση μας στον άδικο διωγμό του Αρχιμανδρίτη Μητροπόλεως Αργυροκάστρου Χρυσόστομου Μαϊδώνη, την απέλαση του Γενικού Προξένου Χρήστου Ιακώβου, χρησιμοποιώντας ακόμη και ασήμαντες ή σκηνοθετημένες αφορμές, όπου κρατήθηκαν παράνομα, κακοποιήθηκαν στα κρατητήρια και άλλοι τιμωρήθηκαν με μεγάλα χρηματικά ποσά για την «παραβίαση» του νόμου.
Αρχές του 1994 η κατάσταση στην Αλβανία ήταν πολύ ρευστή. Η τρομοκρατία κατά των Βορειοηπειρωτών αποκορυφώνεται. Οι προκλήσεις εις βάρος της Ελλάδος έχουν ενταθεί.
Στις 10 Απριλίου συνέβη το επεισόδιο της Επισκοπής όπου δολοφονείται ένας φαντάρος κι ένας αξιωματικός. Γιατί έγινε, ποιος το σχεδίασε και σε τι αποσκοπούσαν, παραμένει ακόμα ένα αίνιγμα. Αυτό ήταν το κίνητρο για να εξαπολύσουν ένα κύμα βίας και τρομοκρατίας σε όλη την Εθνική Ελληνική Μειονότητα. Οι άνθρωποι της ΣΙΚ, σαν λυσσασμένα θηρία, παρακολουθούσαν κατά πόδι δεκάδες Βορειοηπειρώτες και ειδικά τους ηγέτες της ΟΜΟΝΟΙΑΣ. Έτσι κρατήθηκαν και παράνομα κακοποιήθηκαν στα κρατητήρια των περιοχών οι: Β. Παπαχρήστος Γ. Γραμματέας Ομόνοιας, Θ. Βεζιάνης πρόεδρος Ομόνοιας Αργυροκάστρου, Β. Μπάγκας αρχισυντάκτης της εφημερίδας «Η φωνή της Ομόνοιας», Μ. Νταλιάνης, Κ. Κυριακού, Θ. Κυριακού, Α. Μπόμπολης, Λ. Λιάτσης και πολλοί άλλοι.
Το αποκορύφωμα της τρομοκρατίας είναι η 18η Απριλίου1994, η αποκαλούμενη «Νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου». Η ώρα 22.00 της νύχτας δεκάδες αστυνομικοί και άνθρωποι της μυστικής υπηρεσίας, με δεκάδες κλούβες, περικύκλωσαν και εισέβαλλαν σε δεκάδες σπίτια Βορειοηπειρωτών, για να τα ελέγξουν, ψάχνοντας ενοχοποιητικά στοιχεία εις βάρος τους, αναποδογυρίζοντας όλα τα πράγματα του σπιτιού μετατρέποντάς το σε πεδίο μάχης, παραβιάζοντας και τους πιο βασικούς κανόνες και νόμους για την προστασία της οικογένειας και του ατόμου. Με τον πιο χυδαίο τρόπο, με την πιο άγρια συμπεριφορά, έλεγξαν κατοικίες, συλλάβανε ανθρώπους.
Στη φάση αυτή καλέστηκαν για ανακρίσεις γύρω στα 500 άτομα από το Αργυρόκαστρο, Αγίους Σαράντα, Δέλβινο, Κορυτσά, Χιμάρα, Τεπελένι, Τίρανα, Φίερι, Αυλώνα, Πρεμετή, Κλεισούρα κλπ. οι οποίοι τρομοκρατήθηκαν και πιέστηκαν να καταθέσουν με στόχο να κατηγορήσουν και να διαλύσουν την «ΟΜΟΝΟΙΑ», συνάμα να κατηγορήσουν και την Ελλάδα. Ο χρόνος μετά το απέδειξε.
Πέντε ηγέτες της Ομόνοιας, οι: Θοδωρής Βεζιάνης, Βαγγέλης Παπαχρήστος, Παναγιώτης Μάρτος, Κώστας Κυριακού και Ηρακλής Σύρμος, οδηγήθηκαν στα κάτεργα των Τιράνων, για να υποστούν τα φρικτά βασανιστήρια, με τις μεσαιωνικές ανακρίσεις και με την δίκη παρωδία, την 15η Αυγούστου της ίδιας χρονιάς.
Η νύχτα αυτή θα μείνει για πάντα στην ιστορία του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού, ως «Η νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου».
Η ιστορία επαναλαμβάνεται.
Σχεδόν το ίδιο σκηνικό βλέπουμε μετά από τριάντα χρόνια, με την σύλληψη και την φυλάκιση του εκλεγμένου δημάρχου Χιμάρας Φρέντη Μπελέρη ή όπως γράφει ο πρέσβης επί τιμή κ. Αλέξανδρος Μαλλιάς στον πρόλογο του βιβλίου «Η Εθνική Ελληνική Μειονότητα στην Αλβανία»
«Η σημερινή αλβανική τραγωδία, κωμωδία ή παρωδία στη Χιμάρα και ο διωγμός του κ. Φρέντη Μπελέρη αντικατοπτρίζουν ακριβώς την πραγματικότητα και το προηγούμενο της δίκης των «5» της Ομόνοιας πριν τριάντα χρόνια. Ίδιο σκηνικό, ίδια χορογραφία, στημένο κατηγορητήριο, στημένοι μάρτυρες-πράκτορες, στημένο δικαστήριο. Επαναλαμβάνεται και σήμερα η γνωστή επωδός-την ακούγαμε καθημερινά πριν, κατά την διάρκεια και μετά την δίκη των «5» της Ομόνοιας, περί «ανεξαρτησίας της αλβανικής δικαιοσύνης».