– Η οικονομική διάσταση και το βέτο της Τουρκίας
Στο «σημειο μηδέν» η τύχη του μεγαλόπνοου και εξαιρετικής στρατηγικής σημασίας έργου
του Νίκου Μελέτη από το Πρώτο Θέμα
Σε ένα σκληρό μπρα ντε φέρ μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και της κυπριακής ΡΑΕΚ κρίνεται η τύχη του μεγαλόπνοου και εξαιρετικής στρατηγικής σημασίας έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου -Κρήτης το οποίο αυτή την στιγμή δείχνει να βρίσκεται στο «σημειο μηδέν».
Μετά απο εβδομάδες διαπραγματεύσεων, πιέσεων και αλληλοκατηγοριών ο ΑΔΜΗΕ δείχνει να παίζει το τελευταίο χαρτί του έναντι της Λευκωσίας κοινοποιώντας επιστολή της γαλλικής εταιρίας παραγωγής και κατασκευής καλωδιακών διασυνδέσεων Nexans η οποία προειδοποιεί για αναστολή των εργασιών στις 2 Σεπτεμβρίου.
Το έργο που έχει οδηγηθεί σε «βραχυκύκλωμα» όχι μόνο λόγω των οικονομικών διαφορών και ενστάσεων της Κυπριακής Ρυθμιστικής Αρχής αλλά κυρίως λόγω του «γεωπολιτικού κινδύνου» και του ενδεχόμενου το έργο να μην ολοκληρωθεί εξαιτίας της ρητής αντίθεσης της Τουρκίας η οποία εχει διακηρύξει ότι «κανένα έργο δεν θα πραγματοποιηθεί στην Ανατολική Μεσόγειο χωρίς την συναίνεση ή την συμμετοχή της.
Δυστυχώς εάν δεν υπάρξει άμεσα ανατροπή αυτής της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί υπάρχει ο κίνδυνος η Τουρκία να επιτύχει στον στόχο της, ακυρώνοντας το σημαντικό αυτό έργο, επιβεβαιώνοντας έτσι ότι θα έχει «βέτο» σε κάθε ενεργειακό έργο στην περιοχή και επιβεβαιώνοντας ότι έχει την δυνατότητα να προστατεύσει αυτό που θεωρεί τουρκική υφαλοκρηπίδα βάσει του Τουρκολυβικού Μνημονίου και της αυθαίρετης «οριοθέτησης» της τουρκικής ΑΟΖ.
Καθώς η Λευκωσία κωλυσιεργεί έχοντας προβάλει σοβαρές διαφωνίες στην οικονομοτεχνική μελέτη και το πλαίσιο που παρουσίασε ο ΑΔΜΗΕ, η γαλλική NEXANS που έχει αναλάβει την υλοποίηση του έργου, με επιστολή η οποια δημοσιοποιήθηκε από τον ΑΔΜΗΕ, προειδοποιεί με άμεση αναστολή των εργασιών από τις 2 Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με την επιστολή η Nexans ενημερώνει ότι αν μέχρι την Παρασκευή 31 Αυγούστου δεν έχει λάβει την τελική εντολή για τις εργασίες που αφορούν στο καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου ή αν δεν έχει επιλυθεί το ρυθμιστικό πλαίσιο για το εργο τότε στις 2 Σεπτεμβρίου αναστέλλει τις εργασίες επιρρίπτοντας μαλιστα ευθύνες στην Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της Κύπρου (ΡΑΕΚ).
Η ΡΑΕΚ απορρίπτει την πρόβλεψη για ανάκτηση δαπανών του έργου με επιβάρυνση των κύπριων καταναλωτών από την έναρξη της κατασκευής του καλωδίου και όχι από την ολοκλήρωση του, ενώ μείζον θεμα έχει προκύψει και για την πρόβλεψη ότι η Κύπρος δεν θα δικαιούται ουδεμία αποζημίωση εάν το έργο δεν ολοκληρωθεί λόγω «γεωπολιτικού ρίσκου».
Ανώτατη πηγή στην Λευκωσία μας δήλωσε χθες ότι οι αποφάσεις και σε κυβερνητικό επίπεδο θα ληφθούν σήμερα ή το αργότερο την Δευτέρα, ότι «γίνεται προσπαθεια διασφάλισης της οικονομικής πτυχής καθώς υπάρχουν γκρίζα σημεία» τονίζοντας ότι «δεν υπάρχει ειλημμένη αποφαση για απόρριψη του πλαισίου του ΑΔΜΗΕ».
Για την κυπριακή κυβέρνηση είναι εξαιρετικά δύσκολη η κατάσταση καθως μετα και το φιάσκο του τερματικού στο Βασιλικό, δεν είναι σε θέση να περάσει απόφαση για ένα υπό σχεδιασμό έργο, με δεδομένο το ενδεχόμενο μη ολοκλήρωσης του ενώ θα έχει προηγηθεί η επιβάρυνση των κυπρίων καταναλωτών ήδη από την έναρξη του έργου.
Ακύρωση του έργου βεβαίως θα σημάνει και μια σημαντική επιβάρυνση του φορέα υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης, του ΑΔΜΗΕ που θα βρεθεί εκτεθειμένος έναντι της Nexans.
Σύμφωνα με πληροφορίες στην συζήτηση που εγινε στην αρμόδια επιτροπή της Κυπριακής Βουλής τα μέλη ηταν μοιρασμένα σε σχέση με την αποδοχή εστω και τροποποιημένων των όρων του ΑΔΜΗΕ προκειμένου να συνεχισθεί το έργο και εκείνων που συντάσσονται με την σκληρή γραμμη της ΡΑΕΚ. Σύμφωνα με κυπριακά ΜΜΕ είναι σε εξέλιξη διαβουλεύσεις του Κυπριακού Υπουργείου Ενέργειας με την Ε.Ε. και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB), ώστε το έργο να προχωρήσει κανονικά, εξισορροπώντας τους όρους που τίθενται από το πλαίσιο του ΑΔΜΗΕ.
Οι εξελίξεις αυτές σημειώνονται την στιγμή που υπάρχει έντονος προβληματισμός για την αντίδραση της Τουρκίας στο ενδεχόμενο συνέχισης των εργασιών για τις έρευνες πόντισης του καλωδίου σε περιοχές εκτός των ελληνικών χωρικών υδάτων, καθώς η επανάληψη της πρακτικής που ακολουθήθηκε πριν ένα μήνα, με την έκδοση και τουρκικής NAVTEX για τις εργασίες, ώστε να δίνεται η εντύπωση ότι έχει λόγο και η Τουρκία σε περιοχές της Ελληνικής ΑΟΖ και εντος της περιοχής ελληνικής αρμοδιότητας έκδοσης NAVTEX, θα είναι προβληματική και σε πολιτικό και σε διπλωματικό επίπεδο.
