Το ωρολόγιο πρόγραμμα του Νέου Λυκείου: κάποιες πρώτες σκέψεις

623

Το νέο πρόγραμμα για το λύκειο, που έδωσε το υπουργείο Παιδείας στη δημοσιότητα, παρουσιάζει αρκετές διαφοροποιήσεις από το αρχικό σχέδιο που είχε δημοσιευτεί το περασμένο φθινόπωρο και είχε ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων.

Μία πρώτη παρατήρηση είναι ότι το νέο πρόγραμμα φαίνεται πως αποτελεί έναν «ιστορικό συμβιβασμό» ανάμεσα στην εθνομηδενιστική τεχνοκρατική ηγεσία του υπουργείου, τις συντεχνίες των επιστημονικών κλάδων και την κοινή γνώμη, όπως αυτή εκφράστηκε σε δημοσιεύματα, δημοσκοπήσεις και ψηφίσματα συλλόγων και συνδικαλιστικών φορέων.

Μπορεί το αποτέλεσμα να θεωρηθεί νίκη του κινήματος ή αποτελεί μία τακτική αναδίπλωση του υπουργείου;

Ας δούμε συγκεκριμένα τις αλλαγές που προβλέπονται:

Στους ευαίσθητους τομείς της Ιστορίας και των Θρησκευτικών, έχουμε στη μεν Ιστορία υπαναχώρηση από την αρχική θέση, με βάση την οποία το μάθημα γενικά υποβαθμιζόταν, ενώ ειδικά η Νέα Ελληνική Ιστορία εξοβελιζόταν από τη Γ΄ Λυκείου. Τώρα, προβλέπεται η υποχρεωτική διδασκαλία της Ιστορίας και στις τρεις τάξεις του λυκείου από 2 έως 5 ώρες ανάλογα με την κατεύθυνση. Αντίθετα, η διδασκαλία των Θρησκευτικών περιορίζεται στη Β΄ τάξη σε μία ώρα υποχρεωτικά ενώ στη Γ΄ μετατρέπεται σε προαιρετικό μάθημα. Έτσι, από τις έξι ώρες που διδάσκονταν υποχρεωτικά οι μαθητές στο λύκειο τα Θρησκευτικά, τώρα θα διδάσκονται μόνο τις 3: μείωση 50%! Πρόκειται για μία ρύθμιση καθαρά αντισυνταγματική αφού με βάση το άρθρο 16 του Συντάγματος, η καλλιέργεια θρησκευτικής συνείδησης αποτελεί έναν από τους σκοπούς της Δημόσιας Παιδείας.

Κατά τα άλλα, φαίνεται πως οι ενώσεις των διάφορων επιστημονικών κλάδων πίεσαν, ανάλογα με τη δύναμή τους, να επιβάλουν τους δικούς του όρους στη διαμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος. Έτσι, βλέπουμε πως ο αρχικός θρίαμβος των Γυμναστών με τις 3 ώρες υποχρεωτικά σε κάθε τάξη που προέβλεπε το πρώτο σχέδιο, μετετράπηκε σε τραγωδία, αφού ο συγκεκριμένος κλάδος θα χάσει από τις 2 ώρες γυμναστικής που γίνονται σήμερα ανά τάξη, τις 2 της Γ΄ τάξης. Αντίστοιχα, μάλλον ενισχυμένοι αναδεικνύονται οι Φιλόλογοι, οι Φυσικοί και οι Χημικοί με «ριγμένους» τους Βιολόγους και τους καθηγητές Πληροφορικής που όμως κατάφεραν να διατηρήσουν κάποιες ώρες στο Λύκειο… Στον εμφύλιο των… συντεχνιών υπήρξαν τελικά νικητές και ηττημένοι. Ο εμφύλιος όμως θα συνεχιστεί και στις… εγγραφές στα επιλεγόμενα μαθήματα, όπου οι διδάσκοντες θα είναι υποχρεωμένοι να πείσουν έναν ικανό αριθμό μαθητών να επιλέξει το δικό τους αντικείμενο, προκειμένου να εξασφαλίσουν ωράριο και να μην υποχρεωθούν να μετακινηθούν σε άλλο σχολείο, ακόμη κι εκτός… νομού. Ειδικά η υποχρεωτική επιλογή ανάμεσα στη Βιολογία και την Επιστήμη των Υπολογιστών στη Β΄ και τη Γ΄ τάξη αποτελεί μια καθόλα παράλογη, αντιεπιστημονική και εν τέλει ανέντιμη ρύθμιση.

Η μείωση του αριθμού των ωρών διδασκαλίας στην Α΄ και τη Β΄ είναι μάλλον ένα θετικό μέτρο, η αύξησή τους όμως στη Γ΄ με δεδομένη την κατάργηση της Γυμναστικής, μάλλον επιβαρύνει το πρόγραμμα των μαθητών που υποτίθεται πως έχουν να αντιμετωπίσουν τις εισαγωγικές εξετάσεις για το Πανεπιστήμιο.

Πολυδιαφημιζόμενη καινοτομία του νέου συστήματος αποτελεί η εισαγωγή της ερευνητικής εργασίας, που είναι υποχρεωτική στη Β΄ και Γ΄ Λυκείου. Ζητούμενο παραμένει ο τρόπος υλοποίησής της κι ακόμη σοβαρότερο αυτό της αξιολόγησής της όταν μάλιστα δηλώνεται πως ο βαθμός που θα παίρνει ο μαθητής στην εργασία που θα εκπονεί (μόνος του άραγε;) θα λαμβάνεται υπόψη για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια.

Γενικότερα, η επιμονή του υπουργείου να λαμβάνεται υπόψη ο βαθμός της Β΄ και της Γ΄ Λυκείου στην εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο, είναι εντελώς ανεξήγητη όταν η πείρα έχει δείξει ότι οι καθηγητές είναι πολύ ευάλωτοι στις ποικίλες πιέσεις που ασκούνται όταν πρόκειται να βαθμολογήσουν. Το αποτέλεσμα είναι σήμερα όλοι σχεδόν οι μαθητές της Γ΄ Λυκείου να εμφανίζονται στα απολυτήρια… αριστούχοι και στις πραγματικές γνώσεις κατά 30% ανεπαρκείς!

Συμπερασματικά, πρόκειται για ένα πρόγραμμα σαφώς βελτιωμένο συγκριτικά με το έκτρωμα που είδε το φως της δημοσιότητας το φθινόπωρο. Περισσότερο όμως από νίκη του… κινήματος, θα λέγαμε πως η εξέλιξη αυτή αποτελεί επιτυχία συγκεκριμένων επιστημονικών κλάδων, με εύκολα θύματα τα Θρησκευτικά και τη Γυμναστική, δηλαδή τα μαθήματα που οι μαθητές είτε εκτονώνονται παίζοντας είτε ενημερώνονται και συζητούν πάνω σε θέματα ηθικής και θρησκευτικής συνείδησης.