Στα σύνορα παίζεται η ύπαρξή μας

Τα σύνορα καθορίζουν την επικράτεια και την κυριαρχία, δίνουν νόημα στο τι σημαίνει “εμείς” και τι σημαίνει “άλλος”, δίνουν περιεχόμενο στην οικειότητα, ορίζουν το έδαφος  πάνω στο οποίο υπάρχει η κοινωνία. Δίχως την διάκριση των συνόρων δεν υπάρχει η έννοια του λαού και του έθνους, ούτε εκείνην του πολίτη και της δημοκρατίας. Τα σύνορα δίνουν το πλαίσιο της ελευθερίας μας: Την επικράτεια ισχύος των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεών μας. Κοινωνικό κράτος δίχως σύνορα, για να δώσουμε ένα παράδειγμα, δεν μπορεί να λογίζεται. Ποιός θα δικαιούται την πρόσβαση σε αυτό; Τα δισεκατομμύρια του πλανήτη; Τα εκατομμύρια των μετακινούμενων; Η εφήμερη κοινωνία των περαστικών;

Τις τελευταίες δεκαετίες, προβάλλεται πολύ εύκολα η ουτοπία για έναν κόσμο χωρίς σύνορα, που θεωρούνται από κάποιους «χαρακιές στο σώμα του πλανήτη», παραλογισμός του έθνους-κράτους και τα τοιαύτα. Λησμονούν οι οπαδοί αυτής της άποψης για το ότι η χωροκτησία, η επικράτεια, συνοδεύει τις ανθρώπινες κοινότητες από την πρώτη στιγμή που εγκαταστάθηκαν κάπου συγκεκριμένα, πραγματοποιώντας ένα εξελικτικό άλμα στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Είναι πάρα πολύ πιθανόν, σε μερικούς αιώνες η τελευταία να καταφέρει να σχετικοποιήσει τους συνοριακούς διαχωρισμούς, και να ζήσει πιο ενοποιημένη απ’ ό,τι είναι τώρα. Έτσι συνέβη και με τις πόλεις, όπου κάποτε τα τείχη τους, ήταν τα σύνορά τους: Σήμερα, δεν είναι, και αν έχουν μείνει κάποια, στέκουν ως μνημείο μιας περασμένης ιστορικά εποχής. Όταν θα συμβεί αυτό, όμως, θα συμβεί εξ ίσου, και για όλους.

Αυτό το δίλημμα αποφεύγουμε να αντιμετωπίσουμε από το 2015, προτιμούμε να αποστρέφουμε το βλέμμα μας, και να κάνουμε ασκήσεις επίδειξης ενός ψευδοανθρωπιστικού σαμαριτισμού που ισχυρίζεται ότι το ζήτημα δεν είναι γεωπολιτικό, ανάμεσα στις δυο χώρες, αλλά δεοντολογικό, το αν δεξιωνόμαστε τον ξένο ή του γυρνάμε την πλάτη. Ολόκληρες πολιτικές καριέρες παίζονται πάνω σε αυτήν την υποκρισία. Μια ολόκληρη ‘οικονομία της συμπόνοιας’ στήθηκε από οργανώσεις που δρουν στα νησιά, και οι οποίες αυτοπροσδιορίζονται ως μη ‘κυβερνητικές’ αλλά είναι επί της ουσίας αντικυβερνητικές, γιατί δρουν με το αζημίωτο στα ακριτικά νησιά με τρόπο που εντείνει την σχετικοποίηση της εθνικής μας κυριαρχίας.

Σήμερα φτάσαμε στο σημείο μηδέν αυτής της πολιτικής, γιατί τα πράγματα είναι πλέον κάτι παραπάνω από ξεκάθαρα, για το ποιός μοχλεύει τις μετακινήσεις πληθυσμών στην Ελλάδα, και γιατί: Στα σύνορα, λοιπόν, παίζεται η ύπαρξή μας, και καλούμαστε να την υπερασπίσουμε…

Υ.Γ. Υπάρχουν ορισμένα ζητήματα πρακτικά, που πρέπει η ελληνική κυβέρνηση να τα αντιμετωπίζει μετά τα  χθεσινά γεγονότα: Θα προχωρήσει σε πολλαπλές κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας ώστε να απαντήσει στην απόπειρα αποσταθεροποίησης της Ελλάδας ή θα συνεχιστεί η γελοιότητα της Χάγης και των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης; Ή θα αναζητήσει η χώρα συμμαχίες, στο πρόσωπο της Γαλλίας ή της Αυστρίας για να απαντήσει ανοιχτά και άμεσα στην καταφανέστατη συμπαιγνία Μέρκελ – Ερντογάν; Θα προκαλέσει, εδώ και τώρα, σύγκλιση της Ε.Ε. σε ανώτατο επίπεδο, προκειμένου να καταγγελθεί η Τουρκία για ό,τι κάνει εδώ και δυο μέρες; Η πολιτική του Ερντογάν κατέρριψε κάθε πρόσχημα, και στην συγκυρία αυτήν δίνεται η δυνατότητα στην Ελλάδα να πάρει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες εναντίον του. Θα το τολμήσει άραγε;