Η «μνημονιακή» πολιτική απειλεί και την ακεραιότητα της χώρας
του Σταύρου Χριστακόπουλου από τη Ρήξη (φ. 86)
Ο πολύμηνος εκλογικός κύκλος, που έκλεισε με τον σχηματισμό της «μνημονιακής» συγκυβέρνησης Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ υπό τον Αντώνη Σαμαρά, διαμόρφωσε μια νέα πολιτική πραγματικότητα.
Η Ν.Δ. είναι πλέον κυρίαρχη στο «μνημονιακό» τόξο, αφού, στις 17 Ιουνίου, ανέκαμψε από το εξευτελιστικό 19% του Μαΐου και επανεγκαταστάθηκε στη ζώνη του 30%. Έτσι κέρδισε την πλήρη κυριαρχία στο εσωτερικό της προδιαγεγραμμένης συγκυβέρνησης, λόγω της πολύ μεγάλης διαφοράς της από το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ.
2. Ο ΣΥΡΙΖΑ αναδείχθηκε στον δεύτερο πολιτικό πόλο, εξοβελίζοντας το ΠΑΣΟΚ και αυξάνοντας θεματικά το ποσοστό της 6ης Μαΐου. Έχοντας προσελκύσει το 28% του ΠΑΣΟΚ και το 35% του ΚΚΕ στις εκλογές του 2009, κατέκτησε τον πρώτο ρόλο στον ευρύτερο χώρο του.
3. Το ΠΑΣΟΚ, με συσπείρωση μόλις 27% από το 2009, διατήρησε μόνο τον πολύ σκληρό πυρήνα του, χάρη στην προοπτική της κυβερνητικής συμμετοχής. Ήδη, ωστόσο, οι εσωτερικές συγκρούσεις στη διαδικασία συγκρότησης της συγκυβέρνησης προϊδεάζουν για πολύ χειρότερα στο μέλλον.
4. Η ΔΗΜΑΡ, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες και η Χρυσή Αυγή κατάφεραν να κατοχυρώσουν ποσοστά από 6% έως 7,5% και την παρουσία τους στη Βουλή. Η ΔΗΜΑΡ εγκαταστάθηκε και στην κυβέρνηση.
5. Το ΚΚΕ, συγκρατώντας τελικά μόνο το 40% των δυνάμεων του 2009, συνετρίβη και εκλογικά, καθώς ατύχησε πρώτα πολιτικά. Κωφεύοντας στο αίτημα σημαντικού –για τα μέτρα του– μέρους της κοινωνίας για την παροχή πολιτικής «ομπρέλας», αρνούμενο να «μολυνθεί» από την πολιτική, έχασε από τον ΣΥΡΙΖΑ ακόμη και μέρος του πυρήνα του.
Είναι όμως αυτή μια εικόνα που μπορεί να θεωρηθεί παγιωμένη και να αντέξει την επόμενη περίοδο; Αμφίβολο, για πολλούς λόγους.
Κυβέρνηση και επιμήκυνση
Η εκλογική νίκη της Ν.Δ., που επέφερε τη συγκρότηση της νυν κυβέρνησης, μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μιας ακραίας πόλωσης –στη διάρκεια της οποίας ο ΣΥΡΙΖΑ δεν άντεξε και δεν κατάφερε να πείσει ότι αποτελεί μια έτοιμη κυβερνητική λύση–, αλλά δεν σηματοδοτεί τη μετάβαση σε ένα νέο πολιτικό σχέδιο.
Αντιθέτως η πολιτική συμφωνία που συνοδεύει τη συγκρότηση της κυβέρνησης αποκαλύπτει βιαστική παράκαμψη όλων των κρίσιμων θεμάτων και τον αυστηρό προσδιορισμό της αστειότητας που αποκαλείται «αναδιαπραγμάτευση» ως μιας απλής αναβολής ή επιμήκυνσης του «μνημονιακού» προγράμματος. Όπως αναμενόταν…
Επιπλέον οι συγκρούσεις στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ αποτελούν εκρηκτική ύλη στα θεμέλια της κυβέρνησης, η οποία, χωρίς ουσιαστική συνδρομή από τους δανειστές, χωρίς πίστωση χρόνου από την κοινωνία, κινδυνεύει σύντομα να εξελιχθεί σε καρικατούρα και να καταρρεύσει με απρόβλεπτες πολιτικές συνέπειες. Κάθε άλλη εξέλιξη θα αποτελέσει… έκπληξη.
Εξάλλου η απροθυμία των δανειστών να δώσουν αναπνοή στην ελληνική οικονομία έχει ήδη εκδηλωθεί. Παράλληλα, το εσπευσμένο γενικό ξεπούλημα, εστιαζόμενο στις τράπεζες, τις υποδομές και όλες τις συμμετοχές του Δημοσίου σε κερδοφόρες επιχειρήσεις, σύντομα θα αφήσει την Ελλάδα χωρίς δυνατότητα αυτόνομης ανάκαμψης.
Με την ύφεση και την ανεργία να θερίζουν την κοινωνία, είναι άγνωστο, ελλείψει εθνικού σχεδίου ανασυγκρότησης, πώς το «μνημονιακό» πολιτικό τόξο θα διεκδικήσει την πολιτική επιβίωσή του. Εκτός αν η Γερμανία, παρά τα φαινόμενα, αποφασίσει αλλιώς, κάτι που φαντάζει απίθανο.
Ήδη όμως τα περιθώρια είναι πολύ στενά και, όπως θα δούμε σύντομα, η «μνημονιακή» πολιτική δεν περιορίζεται στη λιτότητα και την ύφεση, αλλά εκτείνεται έως την απειλή για την ακεραιότητα της χώρας. Στο όνομα δε της… ανάπτυξης με γερμανικό πρόσημο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ και το πρόγραμμα
Αν όμως το κυβερνητικό ιδεολογικό και πολιτικό συνονθύλευμα δεν φαίνεται να αποτελεί εγγύηση ή, έστω, αφετηρία για ανάσχεση της ανεξέλεγκτης κατάρρευσης, ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί σε αυτή τη φάση να προσφέρει εναλλακτική κυβερνητική διέξοδο. Ένα κόμμα που έφτασε σε ελάχιστο χρόνο από το 4% στο 27% προφανώς δεν μπορεί παρά κυρίως να εκφράζει την απόγνωση της κοινωνίας.
Όπως είδαμε στις μετεκλογικές έρευνες και αναλύσεις, ο ΣΥΡΙΖΑ απέκτησε τεράστια για τα μεγέθη του δυναμική εξ αιτίας της κατάρρευσης των παραδοσιακών πολιτικών δυνάμεων και κυρίως του ΠΑΣΟΚ και του ΚΚΕ. Έτσι σήμερα είναι η μόνη δύναμη η οποία μπορεί εκλογικά να απειλήσει τη Ν.Δ., από την οποία στις 17 Ιουνίου βρέθηκε σε απόσταση αναπνοής.
Προφανώς θα ήταν άδικο να προσχωρήσει κάποιος στον ωκεανό ανοησίας που εκτοξεύθηκε εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ από το μιντιακό σύστημα. Ωστόσο θα ήταν άτοπο να ισχυριστεί ότι το σχήμα της Αριστεράς αποτελεί μια «έτοιμη» κυβερνητική διέξοδο. Με δομές πρόγραμμα που μόλις αντιστοιχούν στις απαιτήσεις του 4%, ο ΣΥΡΙΖΑ καλείται να ανταποκριθεί σε μια διπλή «εντολή», η οποία του ανατέθηκε διά της ψήφου:
1. Να ηγηθεί στην ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς και να εκφράσει τα συμφέροντα ευρέων κοινωνικών στρωμάτων που στερούνται πολιτικής εκπροσώπησης. Αυτό βεβαίως είναι αδύνατον να επιτευχθεί με πασοκικού τύπου παροχές, αφού… «λεφτά δεν υπάρχουν» και σε ορίζοντα ετών δεν θα υπάρξουν. Ούτε ο χρόνος περισσεύει, καθώς η χώρα βρίσκεται σε εφιαλτικό κίνδυνο.
2. Να διαμορφώσει, συνεπώς, ένα εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης και διεθνών συμμαχιών, το οποίο δυστυχώς σήμερα κανείς δεν διαθέτει. Να αποκτήσει, δηλαδή, πέρα από το πεδίο της οικονομίας, μια συνολική οπτική για τα τεράστια ζητήματα της χώρας, ώστε να γίνει αξιόπιστος φορέας κυβερνητικής εξουσίας. Μερικά παραδείγματα:
• Η εθνική κυριαρχία δεν ασκείται μόνο επί του προϋπολογισμού, αλλά και έναντι των ενεργών διεκδικήσεων της Τουρκίας.
• Οι Ειδικές Οικονομικές Ζώνες του Ρέσλερ δεν απειλούν μόνο τα μεροκάματα και την ασφάλιση, αλλά –τώρα στη Θράκη και σε λίγο στα Δωδεκάνησα– τα σύνορα της χώρας με την παράλληλη ανάπτυξη ανάλογων ζωνών σε συνορεύουσες περιοχές στις γειτονικές χώρες, μέσω της δημιουργίας ενιαίων χώρων με ειδικό οικονομικό και φορολογικό καθεστώς.
• Οι εξοπλισμοί δεν συνδέονται μόνο με… μίζες και η περικοπή δαπανών δεν μπορεί να διαλύει την άμυνα της χώρας.
• Η εκμετάλλευση των όποιων ενεργειακών πόρων της Ελλάδας δεν συναρτάται μόνο με το κρατικό ή ιδιωτικό μοντέλο διαχείρισής τους, αλλά και με την απειλούμενη εθνική κυριαρχία στο Αιγαίο.
Πρόσκαιρη η ψήφος
Στα παραπάνω και σε άλλα πολλά, όλοι οι διεκδικητές της πολιτικής εξουσίας οφείλουν να έχουν σαφή, συγκροτημένα και τεκμηριωμένα προγράμματα. Ωστόσο σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ υπολείπεται, ενώ η συγκυβέρνηση δεν δείχνει ότι μπορεί να λειτουργήσει συγκροτημένα προσφέροντας εγγυήσεις για την υπεράσπιση της χώρας από το σύνολο των απειλών που αντιμετωπίζει.
Προφανώς δεν θα προδικάσουμε σήμερα την εξέλιξη ή τη μοίρα κανενός πολιτικού χώρου, όταν όλοι, υποχρεωτικά, σε μια τόσο δυναμική κρίση, θα υποστούν βίαιη προσαρμογή στα νέα δεδομένα. Σε μια εποχή κατακλυσμιαίων αλλαγών, σχεδόν τίποτε δεν θα μείνει όπως το γνωρίζαμε – και πρώτος απ’ όλους ο ελληνικός λαός, ο οποίος ήδη σφυροκοπείται ανελέητα σε όλα τα επίπεδα χάνοντας πάρα πολλές από τις βεβαιότητές του και ο οποίος, εν τέλει, θα κρίνει τη μοίρα πολιτικών παρατάξεων, σχημάτων και κομμάτων.
Κάθε λαός, όμως, που βρίσκεται σε αυτή τη δραματική κατάσταση, αργά ή γρήγορα δίνει τον αγώνα για την επιβίωσή του, η οποία δεν μπορεί να γίνεται αντιληπτή μονοσήμαντα ούτε μόνο με ιδεολογικούς όρους, και μάλιστα αναντίστοιχους της πραγματικότητας.
Όσο για τις πολιτικές ηγεσίες που θα αναλάβουν τους πρωτεύοντες ρόλους, αν αδυνατούν ή είναι απρόθυμες να δουν το «μεγάλο παιχνίδι» και να ανταποκριθούν στον ρόλο της εθνικής ηγεσίας, όσο εύκολα θα αποκτούν τη δυναμική ή την ανοχή της ψήφου, τόσο σύντομα θα τη χάνουν. Από αυτόν τον κανόνα δεν εξαιρείται κανείς…
* Διευθυντής σύνταξης της εφημερίδας Το Ποντίκι.
** Τα στοιχεία για τη μεταβολή της εκλογικής επιρροής και της συσπείρωσης των κομμάτων προέρχονται από έρευνα της Pulse RC, η οποία δημοσιεύθηκε στο Ποντίκι στις 21.6.2012.
1 ΣΧΟΛΙΟ
Αξιόλογη ανάλυση αφού προσπαθεί να επεξεργαστεί συνοπτικά ένα τόσο σύνθετο θέμα . Θα ήθελα να την εμπλουτίσω με κάποιες παρατηρήσεις μου με κίνδυνο να εμφανίζεται το θέμα ακόμα πιό σύνθετο όπως και πράγματι θεωρώ ότι είναι :
1. Πράγματι έχει εκδηλωθεί η απόφαση των δανειστών να μην δώσουν ανάσα στην Ελληνική Οικονομία , ούτε στον υπό εξόντωση Ελληνικό λαό . Με την ύφεση και την ανεργία να καλπάζουν , όντως το ”μνημονιακό τόξο” θα δυσκολευτεί να επιβιώσει . Το κρίσιμο όμως ερώτημα κάτω από αυτές τις συνθήκες είναι το εάν ο Ελληνικός λαός θα αντιδράσει και πως .
Το μαζικότατο αγωνιστικό Κίνημα Αντίστασης των πλατειών του 2011 εμφορείτο μεταξύ των άλλων και από την αναζήτηση στρατηγικής εξόδου της χώρας από τα δεινά της . Το γενικευμένο αίτημα του Κινήματος αυτού για Εθνικές εκλογές ευθέως περιελάμβανε και το αίτημα εναλλακτικής διακυβέρνησης της χώρας από τις αντιμνημονιακές και αναγενητικές δυνάμεις της .
Η μοναδική όμως στην ουσία εναλλακτική πρόταση που συνεπικουρούντος και του εκλογικού νόμου εν’ τέλει προσεφέρθη στον Ελληνικό λαό ήταν η
” κυβέρνηση της Αριστεράς ” με κεντρικό κορμό τον Σύριζα , πρόταση που ο λαός μας επειδή δεν θεώρησε αρκούντως φερέγγυα και κυρίως αντίστοιχη με τις επιδιώξεις του , σοφά ενεργώντας , την απέρριψε στις πρόσφατες εκλογές και προφανώς συνεχίζει και σήμερα να την απορίπτει .
Απουσίαζοντας η εναλλακτική πολιτική λύση και χωρίς να είναι άμεσα ορατό το ενδεχόμενο έστω διεργασιών που να οδηγούν σε αυτήν , περιορίζεται σημαντικά το ενδεχόμενο μαζικών λαικών κινητοποιήσεων αντίστασης και ανατροπής των μνημονιακών πολιτικών σαν και αυτές που ζήσαμε στο πρόσφατο παρελθόν . Πιθανότατα ο λαός μας να αναζητήσει προσωρινές λύσεις επιβίωσης και σωτηρίας κάνοντας υπομονή και επιλέγοντας ενέργειες αντίστασης του τύπου ”δεν πληρώνω ” ή ακόμα και ”δεν δηλώνω ” που ταχύτατα μαζικοποιούμενες μετά τις εκλογές αποτελούν και αυτές θανατηφόρο απειλή για την κυβερνώσα πολιτική των μνημονίων .
Σε αυτές τις νέες συνθήκες λαικής συνειδητοποίησης για την απουσία σοβαρής εναλλακτικής πρότασης διακυβέρνησης , το ”μνημονιακό τόξο” ενδέχεται να επιβιώσει , αν και δυσκολευόμενο , για μεγάλο χρονικό διάστημα , εκπλήσοντάς μας με την αντοχή του και εξελίσσοντας σε δρόμους χωρίς επιστροφή το καταστροφικό του έργο . Άλλωστε το έργο της οικονομικής γενοκτονίας του Ελληνικού λαού έχει πλέον περιέλθει στην φιλελεύθερη δεξιά , στον φύσει δηλαδή αποτελεσματικότερο διαχειριστή της .
2 . Όσον αφορά τον Σύριζα βρίσκεται πράγματι μπροστά στην ανάγκη προγραμματικής έκφρασης των συμφερόντων των ευρέων κοινωνικών στρωμάτων που τον στήριξαν εκλογικά . Αν εξαιρέσουμε τους σε απόγνωση απελπισμένους πολίτες που αναζήτησαν εκεί την άμεση προστασία και σωτηρία που τελικά δεν έλαβαν και προφανώς σήμερα με κάποιους άλλους τρόπους εναγωνίως αναζητούν , η οικονομική φύση των στρωμάτων που αναζήτησαν εκλογική στέγη στον Σύριζα θα προσδιορίσει και την μορφή του πολιτικού χαρακτήρα που το κόμμα αυτό θα αποκτήσει προκειμένου να τα εκφράσει .
Από μια εύκολη πρώτη κοινωνικοοικονομική αξιολόγηση αυτών των στρωμάτων οδηγούμαστε στο συμπερασμα για την κατά την συντριπτική τους πλειοψηφία κρατικοδίαιτη και παρασιτική προέλευσή τους . Είναι κυρίως κεντρικά και περιφερειακά στρώματα του μεταπολιτευτικού πελατειακού κράτους που ακολουθούμενα από χιλιάδες πολιτικά- κομματικά στελέχη και ιδιώτες μικροδιαπλεκόμενους μετακόμισαν μαζικά και συντεταγμένα στον Σύριζα μεταφέροντας εκεί κυρίως από το ΠΑ.ΣΟ.Κ. και εν μέρει από την Ν.Δ. την περαιτέρω διατήρηση και συνέχιση των ιδιαίτερων μεθόδων και συμφερόντων τους .
Έτσι ο Σύριζα βρίσκεται από εδώ και στο εξής μπροστά στο θανάσιμο δίλημμα :
Αν δεν επιτρέψει σε αυτά τα στρώματα που τον έχουν εξ’ εφόδου καταλάβει να εκφραστούν στο πολιτικό του πρόγραμμα , αυτά όπως είναι φυσικό θα αποχωρήσουν εκ νέου και ο Σύριζα θα σταματήσει να είναι πλέον ο εν δυνάμει διεκδικητής της Κυβερνητικής διαχείρησης .
Αν αντιθέτως τους επιτρέψει να διαμορφώσουν αυτά το κυβερνητικό του πρόγραμμα η το πιθανότερο επιχειρηθεί κάποιου είδους συμβιβασμός , αποκλείεται η εκ μέρους του Σύριζα διαμόρφωση του σοβαρού εθνικού σχεδίου ανασυγκρότησης και διεθνών συμμαχιών που συμφωνούμε ότι ανυπερθέτως χρειάζεται η χώρα .
3. Μέχρι η τρικοματική μαύρη κυβέρνηση του μνημονίου να ολοκληρώσει την καταστροφική της πολιτική και ο Σύριζα να επιλέξει την προτιμότερη μέθοδο για την πολιτική του αυτοκτονία , εμείς οι υπόλοιποι φυσιολογικά σκεπτόμενοι και ενδιαφερόμενοι για την χώρα μας και τον λαό μας πρέπει να συντονίσουμε αποτελεσματικά την δράση μας .