Ο Ομπάμα δοκιμάζει το νερό του συριακού Ρουβίκωνα

Πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι οι Αμερικάνοι σκέφτονται πολύ σοβαρά αυτό που μέχρι χθες ήταν αδιανόητο: Μια χερσαία επέμβαση στη Συρία

Του MK Μπαντρακουμάρ* από τη Ρήξη φ. 96 που κυκλοφορεί
Για πρώτη φορά στη διάρκεια των δύο ετών της συριακής σύγκρουσης, οι ΗΠΑ αναφέρθηκαν στην ιερή αγελάδα της «χερσαίας επέμβασης». Ο υπουργός Εξωτερικών Τζόν Κέρι ομολόγησε ότι το αμερικάνικο κογκρέσο θα πρέπει να εγκρίνει τη χρήση των αμερικανικών χερσαίων στρατευμάτων, παρ’ όλο που η κυβέρνηση Ομπάμα μπορεί να μην προτίθεται να προσφύγει σε μια τέτοια κίνηση.
Πρόκειται για ένα σημείο καμπής στο ταχέως αναπτυσσόμενο σενάριο της αμερικανικής στρατιωτικής επέμβασης στη Συρία. Τη σχετική αναφορά έκανε  με ιδιαίτερη οξύτητα σε μια ακρόαση του κογκρέσου ο Κέρι, την Τρίτη 3 Σεπτεμβρίου, με τον υπουργό Άμυνας Τσακ Χέιγκελ και τον στρατηγό Μάρτιν Ντέμπσεϊ, διοικητή του αμερικάνικου ΓΕΕΘΑ, να κάθονται δίπλα του.
Η προσεκτική χρήση των λέξεων από τον Κέρι καταδεικνύει ότι η ανάπτυξη χερσαίων στρατευμάτων στη Συρία λαμβάνεται πολύ σοβαρά υπόψη από τον Λευκό Οίκο: «Δεν θέλω να αποκλείσω από το τραπέζι μια επιλογή που μπορεί να υιοθετήσει ή όχι ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών προκειμένου να διαφυλάξει τη χώρα μας», είπε ο Κέρι.
Έπειτα συνέχισε, για να προσθέσει ότι ο πρόεδρος Ομπάμα μπορεί να εξασκήσει μια τέτοια επιλογή του να αναπτύξει χερσαία στρατεύματα στη Συρία, αν υπάρχει μια ενδεχόμενη απειλή να πέσουν στα χέρια εξτρεμιστών  χημικά όπλα. Όπως το έθεσε,
«Στην περίπτωση που η Συρία καταρρεύσει, για παράδειγμα, ή στην περίπτωση που υπάρχει κίνδυνος να πέσουν στα χέρια της (θυγατρικής της Αλ Κάιντα) Αλ-Νούσρα χημικά όπλα, ή σε οποιονδήποτε άλλον, είναι σαφώς προς το συμφέρον των συμμάχων και όλων μας –των Βρετανών, των Γάλλων και των υπολοίπων– να μην επιτρέψουμε να καταλήξουν αυτά τα όπλα μαζικής καταστροφής στα χέρια χειρότερων στοιχείων»
Παρά το γεγονός ότι η ανάληψη στρατιωτικής δράσης εναντίον της Συρίας διατηρεί πενιχρή υποστήριξη μεταξύ της αμερικανικής κοινής γνώμης, και παρά τις μικρές εστίες αντίστασης στο καπιτώλιο, είναι μάλλον δεδομένο ότι το κογκρέσο θα υποστηρίξει τη στρατιωτική δράση των ΗΠΑ εναντίον της Συρίας.
Δύο κορυφαίοι Ρεπουμπλικάνοι, ο εκπρόσωπος Τύπου Τζον Μπόνερ και ο ηγέτης της πλειοψηφίας Έρικ Κάντορ έχουν ήδη εκφράσει την υποστήριξή τους στην απόφαση του Ομπάμα να χτυπήσει τη Συρία. Ο Μπόνερ δήλωσε στους ρεπόρτερ:
«Μόνον οι ΗΠΑ έχουν τη δυνατότητα και τις δυνάμεις να σταματήσουν τον Άσαντ και να προειδοποιήσουν άλλους ανά τον πλανήτη ότι αυτού του τύπου η συμπεριφορά δεν πρόκειται να γίνει ανεκτή. Πιστεύω ότι οι συνάδελφοί μου θα υποστηρίξουν αυτήν την έκκληση για δράση».
Υπήρχαν διαρροές από την προηγούμενη εβδομάδα ότι το μυαλό του Ομπάμα δουλεύει σατανικά, και ότι ήδη σκεφτόταν το αδιανόητο* δηλαδή την αποστολή χερσαίων αμερικανικών στρατευμάτων σ’ έναν ακόμα πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Έτσι, η πρόταση της κυβέρνησής του προς το αμερικανικό κογκρέσο φέρει τον τίτλο Αδειοδότηση για τη Χρήση Στρατιωτικής Δύναμης, και επιτρέπει στον πρόεδρο να χρησιμοποιήσει τις ένοπλες δυνάμεις «όπως θεωρεί αναγκαίο και απαραίτητο… προκειμένου να:
(1) αποτρέψει ή να αποθαρρύνει τη χρήση ή τη διάδοση (συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς τρομοκρατικών ομάδων ή άλλων κρατικών ή μη κρατικών παραγόντων)  στο εσωτερικό, προς ή από τη Συρία, όπλων μαζικής καταστροφής, συμπεριλαμβανομένων των χημικών ή βιολογικών όπλων, ή μερών ή υλικών που χρησιμοποιούνται σε τέτοια όπλα, ή
(2) προστατέψει τις ΗΠΑ, τους συμμάχους και τους εταίρους τους ενάντια σε μια ενδεχόμενη απειλή που τίθεται από τέτοια όπλα. [ ]
Σίγουρα, οι περιφερειακοί σύμμαχοι των ΗΠΑ –ειδικότερα η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία και το Ισραήλ– αισθάνονταν τρομερά αποκαρδιωμένοι που ο Ομπάμα θα προσέφευγε στην «περιορισμένη δράση» που επανειλημμένα υποσχέθηκε ενάντια στο συριακό καθεστώς, μια κίνηση που όχι μόνο θα άφηνε ανέγγιχτη την τροπή του εμφυλίου πολέμου, αλλά θα αποτύχαινε να γείρει τη στρατιωτική ισορροπία προς όφελος των ανταρτών. Ο χειρότερος φόβος αυτών των συμμάχων ήταν ότι το συριακό καθεστώς θα επιβίωνε ενός μπαράζ πυραυλικών επιθέσεων και ο πρόεδρος Μπασάρ Αλ Άσαντ θα έβγαινε νικητής, έχοντας επιβιώσει μιας αμερικανικής επίθεσης.
Ένα άλλο βασικό στοιχείο κριτικής εναντίον της «περιορισμένης δράσης» είναι ότι δεν θα επιλύσει τίποτα και οι ΗΠΑ θα εμφανιστούν ως μια αναποτελεσματική και αδέξια υπερδύναμη, πράγμα το οποίο θα περιόριζε σημαντικά τη δυνατότητά τους να επηρεάσουν τη μελλοντική πορεία του εμφυλίου πολέμου, ή να παίξουν αποφασιστικό ρόλο στα ζητήματα της Μέσης Ανατολής. Έτσι, έχουν εκφραστεί επιφυλάξεις και φόβοι ότι το Ιράν μπορεί να γίνει ανεξέλεγκτο, εάν η θέση των ΗΠΑ αποδυναμωθεί σε αυτή την κρίσιμη καμπή.
Κυρίως, η εισήγηση του Πενταγώνου προς τον Λευκό Οίκο ήταν ότι υπάρχει υψηλό ρίσκο για τις ΗΠΑ να επέμβουν στη Συρία, έχοντας το ένα χέρι δεμένο πίσω στην πλάτη. Το στρατιωτικό δόγμα των ΗΠΑ ευνοεί συστηματικά τη μέγιστη χρήση της ισχύος προκειμένου να επιτευχθεί υπεροχή έναντι του εχθρού.
Ένα μεγάλο εμπόδιο που έχει θέσει ο Ντέμπσεϊ είναι σε σχέση με το οικονομικό κόστος μιας ολοκληρωμένης στρατιωτικής επέμβασης. Είναι αυτονόητο ότι οι πλούσιοι πετρελαιάδες σύμμαχοι των ΗΠΑ στον Κόλπο, για τα καθεστώτα των οποίων στο κάτω κάτω της γραφής το ζήτημα είναι πάνω απ’ όλα μια πάλη ζωής και θανάτου, θα προσφερθούν να καλύψουν ένα μεγάλο μέρος της οικονομικής επιβάρυνσης. []
Ένα σύνολο παραγόντων έχουν ληφθεί υπόψη στους υπολογισμούς του Ομπάμα. Θεωρούνταν δεδομένο ότι ο Ομπάμα δεν θα διάβαινε τον Ρουβίκωνα αναπτύσσοντας χερσαία στρατεύματα στη Συρία υπό οποιαδήποτε περίσταση. Ως και άνθρωποι με βαρύτητα λόγου, που επηρεάζουν την κοινή γνώμη, όπως ο γερουσιαστής Τζον Μακέιν, ανατρίχιασε ακόμα και στο άκουσμα της πρότασης περί «χερσαίας επέμβασης».
Αλλά τα προσεκτικά σχόλια του Κέρι την Τρίτη, δείχνουν πέραν πάσης υποψίας ότι αυτό μπορεί να αλλάζει δραματικά. Θεωρητικά, ο Ομπάμα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την κριτική ότι είναι αδύναμος, ότι είναι αναποφάσιστος, ότι προτιμάει να κινεί τα νήματα από το παρασκήνιο και πάει λέγοντας. Μπορεί να μην ήταν αυτή η προεδρική κληρονομιά που ο Ομπάμα αναζητούσε μετά από δυο θητείες στην εξουσία, όταν ξεκινούσε από το Σικάγο για να αναλάβει τον Λευκό Οίκο. Και, όμως, αυτή επιβάλλεται από φίλους και συμμάχους –και την πίεση των περιστάσεων. Δεν μπορεί όμως να ξεφύγει από τις ευθύνες του. Είναι, δίχως αμφιβολία, σε τελευταία ανάλυση, δική του επιλογή, εάν και όποτε παρθεί, και ως τέτοια θα καταγραφεί στα βιβλία της ιστορίας.

*Ο πρέσβης MK Μπαντρακουμάρ υπηρέτησε ως διπλωμάτης για λογαριασμό της Ινδίας, πάνω από 29 χρόνια, σε θέσεις όπως εκείνη του πρέσβη στο Ουζμπεκιστάν (1995-1998) και στην Τουρκία ( 1998-2001).