Του Κώστα Ράπτη από το capital.gr
Μία εβδομάδα πριν από τις κρίσιμες δημοτικές εκλογές της 30ής Μαρτίου το κλίμα της δημόσιας ζωής στη γειτονική Τουρκία παραμένει δηλητηριασμένο από την καχυποψία – σε σημείο ώστε όλοι, κυβερνώντες και αντιπολιτευόμενοι, να διατυπώνουν φόβους για πιθανή νοθεία και να κινητοποιούν εθελοντές για τον έλεγχο των αποτελεσμάτων.
Οι σχεδόν καθημερινές διαρροές προϊόντων υποκλοπής που καταγράφουν παραστατικά τη διαφθορά και τα αυταρχικά ένστικτα των κυβερνώντων “δικαιώνουν” τόσο αυτούς που οραματίζονται την αλλαγή, όσο και αυτούς που θεωρούν ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια αδίστακτη συνωμοσία του “παράλληλου κράτους”.
Το μπλοκάρισμα, τα μεσάνυχτα της Πέμπτης, της πρόσβασης στο Twitter από την Τουρκία, αποτελεί το τελευταίο και πιο ηχηρό κρούσμα αυτής της παράνοιας, που το ανταγωνίζεται μόνο ο στρατός των microbloggers που είχαν προηγουμένως επιστρατεύσει και οι δύο πλευρές, μαζί με λογισμικά bot, για να κυριαρχήσουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ωστόσο, η “μεγάλη εικόνα” των πολιτικών συσχετισμών δεν παρουσιάζει και δεν θα μπορούσε να παρουσιάζει ανατροπές – άρα και τα αδιέξοδα της Τουρκίας δεν βρίσκουν πολιτική λύση.
Το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) εμφανίζεται ως το μόνο με πραγματικά πανεθνικό “ρίζωμα”, ενώ το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP), το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP) και το Κόμμα Ειρήνης και Δημοκρατίας (BDP) αποκτούν ολοένα και περισσότερο “τοπικό” χαρακτήρα με τα εκλογικά “κάστρα” τους να τοποθετούνται στις ακτές του Αιγαίου, την Κεντρική Ανατολία και τις νοτιοανατολικές κουρδικές επαρχίες αντιστοίχως.
Σε ένα περιβάλλον όπου οι σχέσεις μεταξύ των διαφορετικών πολιτικο-πολιτισμικών ομάδων του τουρκικού πληθυσμού (φιλελεύθεροι, κεμαλιστές, ισλαμιστές, εθνικιστές, αριστεροί, Αλεβίτες, Κούρδοι) γίνονται όλο και πιο τεταμένες, οι περιχαρακώσεις ευνοούνται.
Το εκλογικό σώμα τείνει να μην παίρνει τις αποφάσεις του αξιολογώντας προγράμματα και κρίνοντας πεπραγμένα, αλλά με κριτήρια μάλλον “ταυτοτικά”. Για δε το “50%” που στις βουλευτικές εκλογές του 2011 επέλεξε τον Erdoğan το γεγονός ότι “έχει έρθει στα πράγματα” αποκτά χαρακτηριστικά ιστορικής ρεβάνς απέναντι στο παλαιό κατεστημένο.
Έτσι, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, το ΑΚΡ συγκεντρώνει σε πανεθνικό επίπεδο ποσοστό από 43% έως 45%, το CHP μεταξύ 26% και 27%, τo MHP μεταξύ 14% και 16% και το BDP από 8% ως 11%.
Όμως η μάχη των εντυπώσεων κρίνεται στην Κωνσταντινούπολη (όπου ο υποψήφιος του κυβερνώντος κόμματος και νυν Δήμαρχος Kadir Topbaş φέρεται να προηγείται του κυριότερου αντιπάλου του Mustafa Sarıgül), με διαφορά τεσσάρων μονάδων και στην Άγκυρα ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης Mansur Yavaş, εμφανίζει οριακό προβάδισμα.
Δεν λείπουν, πάντως, στο τοπίο αυτό, δύο σημαντικές μετατοπίσεις: η πρώτη αφορά την σχεδόν ανοιχτή πλέον σύμπραξη του CHP με το δίκτυο του άλλοτε συμμάχου και νυν μεγάλου αντιπάλου του Erdoğan, Fethullah Gülen, που υπολογίζεται ότι ελέγχει γύρω στο 5% των ψηφοφόρων.
Άλλωστε, σε συνέντευξη-ποταμό που παραχώρησε στην αγγλόφωνη ιστοσελίδα της Zaman (εφημερίδας της άμεσης επιρροής του) ο εγκατεστημένος στις ΗΠΑ ιεροκήρυκας όχι μόνο καταγγέλλει ότι η κατάσταση στην Τουρκία σήμερα είναι “δέκα φορές χειρότερη απ΄ ό,τι την εποχή των πραξικοπημάτων” αλλά και ρητά αναφέρει ότι “δεν είναι αμαρτία η ψήφος υπέρ οποιουδήποτε κόμματος”. Εννοείται, ότι αυτή η “ανίερη συμμαχία” λειτουργεί συσπειρωτικά για το στρατόπεδο του AKP.
Η δεύτερη μετατόπιση αφορά τους όλο και πιο εθνικιστικούς τόνους που υιοθετεί στην καμπάνια του ο Erdoğan, εν μέρει για να εμφανίσει τις επιθέσεις που δέχεται ως προϊόν “ξενικής επιβουλής της πατρίδας” και εν μέρει για να ανακόψει την πολιτική εξέλιξη που κυρίως τον ανησυχεί δηλ. το να επωφεληθεί από την φθορά του κυβερνητικού κόμματος το MHP, αρκούντως αποστασιοποιημένο πλέον από την εικόνα των “Γκρίζων Λύκων” της δεκαετίας του ΄70 και περισσότερο θελκτικό προς συντηρητικούς ψηφοφόρους απ΄ ό,τι το κεντροαριστερό CHP.
Σε κάθε περίπτωση, και είναι αυτό ενδεικτικό της αντιδυτικής νοοτροπίας που κατά βάθος συνέχει όλη την τουρκική κοινωνία, αποτελούν καθημερινή υπόθεση οι ανταλλαγές κατηγοριών μεταξύ της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης για το ποιος είναι πραγματικά ο “υπηρέτης του ιμπεριαλισμού”:
Αν ο Erdoğan εξαπολύει διαρκώς μύδρους για τα “λόμπι” που τον υπονομεύουν, αφήνοντας υπαινιγμούς για τον τόπο εγκατάστασης του Gülen, οι αντίπαλοί του, που επικρίνουν τη στάση της κυβέρνησης στην συριακή κρίση, δεν παραλείπουν να θυμίζουν ποιος συντάσσεται με τους σχεδιασμούς της Δύσης για τη Μέση Ανατολή.
Πράγματι, σε μεγάλο βαθμό το πολιτικό μέλλον της Τουρκίας κρίνεται εκτός των συνόρων της.
Την Πέμπτη, ένας στρατοχωροφύλακας, ένας αστυνομικός και ένας πολίτης σκοτώθηκαν σε ανταλλαγή πυρών στην περιοχή της Νίγδης, όταν κλεμμένο φορτηγό αρνήθηκε να σταματήσει σε σημείο ελέγχου: οι αρχές ήδη συνδέουν το περιστατικό με την συριακής προελεύσεως “τρομοκρατία”.
Την ίδια ώρα, το CHP απευθύνει εκκλήσεις στο Γενικό Επιτελείο να μην γίνει όργανο προεκλογικής προβοκάτσιας εξαπολύοντας επιχείρηση για την προστασία του μνημείου του γενάρχη των Οθωμανών Süleyman Şah στη Συρία, το οποίο βάσει συνθήκης του 1921 θεωρείται τουρκικό έδαφος και αποτελεί το τελευταίο διάστημα θέατρο σφοδρών συγκρούσεων του “Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και την Ανατολή” με άλλες οργανώσεις ανταρτών.
Επιπλέον, τα σκάνδαλα που κατατρύχουν τον Erdoğan έχουν και τη διεθνή τους διάσταση, η οποία δεν είναι δυνατόν να ελεγχθεί, όπως συνέβη στο εσωτερικό της Τουρκίας με μαζικές απομακρύνσεις εισαγγελέων και αστυνομικών.
Στην Τεχεράνη, όπου οι νέοι κρατούντες κλείνουν τους λογαριασμούς τους με τον πρώην πρόεδρο Ahmadinejad, βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα για το μεγάλο κύκλωμα μαύρου χρήματος που κυκλοφορούσε μεταξύ Τουρκίας, Ντουμπάι και Ιράν, κατά παράκαμψη των διεθνών κυρώσεων εναντίον της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Πρόκειται για την μεγαλύτερη απειλή που αντιμετωπίζει ο Erdoğan και η οποία δεν έχει ακόμη πλήρως ξεδιπλωθεί.
