Μνήμες διακοπών
Του Νίκου Ντάσιου από τη Ρήξη φ. 107
«…μη κουραστείς στη στράτα μας, την λεβεντιά μη χάνεις η στάνη, το καλύβι μας, ο κήπος το χωράφι μας έζησαν, μας άξιναν πρέπει να τα τιμάμε…»
Ελεγαν οι παλιοί άνθρωποι στον τόπο μου, στη γη που πάτησαν οι ιεροί Μύστες των Σελλών για να δοξάσουν ξυπόλητοι την Μητέρα Γη και να διαβάσουν τα μελλούμενα στο θρόισμα της ιεράς φηγούς. Εκεί που το Ελληνικό Πνεύμα νοηματοδοτήθηκε από τη βαθιά σχέση του Ανθρώπου με τη Φύση και το Αρχαίο Θέατρο έγινε το μεγάλο σχολείο συμφιλίωσης του Ανθρώπου με την Τραγική του Μοίρα. Στη γη που αιώνες μετά οι Σουλιώτες έκαναν Πράξη τον αντιστασιακό χαρακτήρα του Ελληνισμού γινόμενοι οι προπομποί της μεγάλης Επανάστασης.
Σήμερα στον ίδιο τόπο, στις υπώρειες της Ολύτσικας, την ησυχία το απομεσήμερο παραβιάζει ο ήχος των τζιτζικιών, αργότερα οι βαριές πατημασιές των λιγοστών γερόντων που επιστρέφουν από την απογευματινή τους βόλτα στα μισοσκότεινα σοκάκια. Τελευταία απογραφή το 2011, 70 κάτοικοι (από 183 το 2001), μόνιμα διαμένοντες 10-15! «Πώς να μείνεις εδώ το χειμώνα; …» έλεγε ο γέρος πίνοντας το πρωινό τσίπουρο στο μοναδικό καφενείο της πλατείας. «Μας κόψανε το λεωφορείο, γιατρός δεν υπάρχει, πολλές φορές δεν φτάνει απ’ το χιόνι ούτε ο πραματευτής …… Όταν πιάνουν οι μπόρες και το χαλάζι, υπάρχουν σπίτια που πνίγονται και οικισμοί που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν γιατί χάνεται ο δρόμος…..». Εγκατάλειψη που οδηγεί νομοτελειακά στο κλείσιμο των ορεινών χωριών της Λάκας Σούλι. «….και τι να πρωτοφτιάξεις;» λέει ο πρόεδρος της κοινότητας «…όταν το κράτος σου δίνει το χρόνο 2.700 € για να καλύψεις όλες τις ανάγκες σου;» Κι από εκεί η κουβέντα ξεστρατίζει στην πολυπόθητη ανάπτυξη. «Αν φτιαχτεί το εργοστάσιο!» Πρόκειται για το εργοστάσιο επεξεργασίας απορριμμάτων, 5 χλμ απ’ το αρχαίο θέατρο της Δωδώνης, που περιμένουν να δημιουργήσει θέσεις εργασίας και να δώσει λεφτά για τις υποδομές. Μα για να κάνεις ανάπτυξη πρέπει πρώτα να είσαι Ελεύθερος, να ορίζεις τον τόπο σου και να βαδίζεις στα χνάρια της Ιστορίας σου, σκέφτηκα και πριν το πω φωναχτά, έφυγα.
Ένα πρωινό, συγυρίζοντας το κατώι στο πατρικό μου, έπεσα πάνω σε παλιά αντικείμενα: στον διαλυμένο αργαλειό, στη γάστρα, στη λύτρα για το νερό, στο πέτρινο γουδί και σε δυο κασέλες σκαλιστές με πάνω από έναν αιώνα ζωή!! Άνοιξα το μικρό κασελάκι και μέσα βρήκα σπόρους από λευκό σιτάρι ντόπιο για τα ορεινά άθικτο για πάνω από πενήντα χρόνια!! Πάνω σ’ αυτά θα έπρεπε να οικοδομήσουμε ένα νέο όραμα για την ανάπτυξη, ξεκινώντας από τη σωστή διαχείριση των τοπικών πόρων, μονολόγησα. Προς επίρρωση των σκέψεων αυτών, ένα εγχείρημα ξεκίνησε δειλά με τη φιλότιμη προσπάθεια του μπάρμπα μου, που μαζεύει και καταγράφει βότανα, αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά που φύονται ελεύθερα: ρίγανη, θυμάρι, βάλσαμο, εκουιζέτο, φασκόμηλο.
Ο Αύγουστος είναι ο μόνος μήνας που το χωριό έχει λίγη ζωή με την παρουσία των ετεροδημοτών. Προσπαθώντας ν’ αξιοποιήσουμε αυτή την ευκαιρία, επιδιώχθηκε η πραγματοποίηση μιας λαϊκής γενικής συνέλευσης στο πνευματικό μας κέντρο, για να καταγράψουμε και να ιεραρχήσουμε τα τοπικά μας προβλήματα. Τίποτα όμως δεν είναι αυτονόητο και εύκολο. Κάποιοι εξ Ιωαννίνων, «ευυπόληπτοι του δημοσίου», ερμηνεύοντας τον Καλλικράτη, περί παρουσίας του αρμόδιου αντιδημάρχου και κράτησης πρακτικών από υπάλληλο του δήμου, κατήγγειλαν τη διαδικασία και αποχώρησαν! Καθόλου τυχαία η δεινή κατάσταση που βρισκόμαστε.
Κατηφορίζοντας στα καμποχώρια της Άρτας, στα καμπαναριά οι πελαργοί προετοιμάζονται για το μεγάλο ετήσιο ταξίδι τους στις θερμές χώρες της Αφρικής. Στις έρημες στάσεις των λεωφορείων αφίσες από μουσικούς που διαφημίζουν τα πανηγύρια του Αυγούστου! Η αισθητική παραπέμπει σε σκυλάδικο Εθνικής με ανάλογους συνειρμούς για τα ηχητικά ακούσματα που φτάνουν εκκωφαντικά μέχρι το ξημέρωμα!
Στα καφενεία οι κουβέντες έχουν σαν κύριο θέμα τον ΕΝΦΙΑ και τα εξωφρενικά ποσά που καλούνται να πληρώσουν. Η απίστευτη προχειρότητα εφαρμογής ενός ακόμα εισπρακτικού μέτρου, σε συνδυασμό με τον ερασιτεχνισμό και την άγνοια των τοπικών λογιστών, έχει οδηγήσει πολλούς σε παράκρουση! Σε όσες περιπτώσεις δηλώθηκαν ως οικόπεδα και δεδομένου ότι η αντικειμενική αξία αυτών προσδιορίστηκε με τιμή του εγγύτερου αστικού κέντρου, δηλαδή της Άρτας, ο βεβαιωμένος φόρος για ένα παλιό σπίτι μέσα σε 5-6 στρέμματα γης έφτανε στα 2 χιλ € στο οποίο προστίθενται «συμπληρωματικός φόρος» άνω των 6 χιλ €!!! Ο ΕΝΦΙΑ έγινε το μακάβριο ανέκδοτο του καλοκαιριού για πολλές οικογένειες που τα μοναδικά τους έσοδα ήταν μία ή δύο συντάξεις του ΟΓΑ και ίσως να εξηγεί τη δημοσκοπική πτώση της ΝΔ. Για πολλούς αγρότες ο φετινός χειμώνας θα’ ναι πολύ δύσκολος. Δεν έχουν ιδέα –ούτε υπάρχει καμία επίσημη ενημέρωση από τη Δ/νση Γεωργίας– για το πού θα μπορέσουν να διοχετεύσουν το πορτοκάλι, το μανταρίνι και τα ακτινίδια μετά το εμπάργκο της Ρωσίας – όλα τα τοπικά αποχυμωτήρια έχουν κλείσει.
Οι μέρες και τα βράδια στα χωριά δεν είναι ήρεμες, ο κόσμος φοβάται από τα συχνά κρούσματα μικροκλοπών – κυρίως από αλλοδαπούς που μένουν μέρες χωρίς δουλειά και κοιμούνται στοιβαγμένοι στις αποθήκες των πτηνοτροφείων– και τους Τσιγγάνους. Στο αφελές ερώτημα προς μια ομάδα ΔΙΑΣ, για ποιο λόγο δεν εμφανίζονται ποτέ, η απάντηση ήταν αποστομωτική: Δεν έχουμε βενζίνη και τα λάστιχα των μηχανών είναι φθαρμένα!!
Τη νύχτα ένας ακόμα εισβολέας στα μποστάνια κάνει την εμφάνιση του: ο μυοκάστορας! Εισαγόμενο είδος από τη Λατινική Αμερική για την εκμετάλλευση γούνας. Ο γρήγορος όμως πολλαπλασιασμός του και η μετακίνησή του μέσω ποταμών και αυλακιών έχει σαν αποτέλεσμα την επέκτασή του στον κάμπο, όπου καταστρέφει καλλιέργειες – ακόμα και αβγά πουλιών στον Αμβρακικό!!! Η επέκταση των μυοκαστόρων στη γειτονική Ιταλία είχε σαν αποτέλεσμα μεγάλες καταστροφές στις αγροτικές καλλιέργειες. Ο τοπικός φορέας διαχείρισης διά του προέδρου του δήλωσε πλήρη άγνοια για το θέμα, ζητώντας σχετική φωτογραφία του ζώου, η δε αντιμετώπισή του θα μπορούσε να γίνει μόνο μετά από σχετική εντολή του αρμόδιου υπουργείου…
Στις παραθαλάσσιες πόλεις της Πρέβεζας, της Πάργας και της Ηγουμενίτσας, η εικόνα σαφώς διαφορετική λόγω τουρισμού. Στην Πρέβεζα η εικόνα των θηριωδών κρουαζιερόπλοιων με τις τουριστικές αγέλες περιορισμένες στον ευτυχισμένο μικρόκοσμό τους, αποκαθηλώνει κάθε επιχείρημα της κας Κεφαλογιάννη περί πακτωλού συναλλάγματος από το τουριστικό προϊόν. Τα ξενοδοχεία λειτούργησαν για άλλη μια χρονιά με τα τουριστικά πακέτα των all inclusive και τουρίστες κυρίως Βαλκάνιους… Ακόμα και σε περιόδους κρίσης λειτουργεί το ελληνικό δαιμόνιο, αφού πολλοί κλείσανε τις φετινές τους διακοπές στην Ελλάδα, σε τουριστικά γραφεία των Σκοπίων και της Βουλγαρίας!!
Κάνοντας τον απογευματινό μου περίπατο στην περιοχή του Παραλιμνίου της Άρτας, είδα εκείνο το απόγευμα μια ομάδα νέων παιδιών –μουσουλμάνων– να έχουν αποθέσει τα χαλάκια τους και να προσεύχονται, από πάνω ακούγονταν τα μεγάλα ηχεία από τα καφέ της πόλης, στα οποία οι δικοί μας νέοι συναθροίζονται αγελαία σ’ αυτή την καθημερινή αδυσώπητη αναμέτρησή τους με τον χρόνο και την εσωτερική τους παραίτηση….
Καλό χειμώνα!