Και η δολιότητα του Ερντογάν
Του Ντέιβιντ Π. Γκόλντμαν από τη Ρήξη φ. 124
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε τηλεοπτικό διάγγελμα στις 30 Μαΐου, σύμφωνα με το Ρόιτερς, απαίτησε από τις Τουρκάλες να εγκαταλείψουν την αντισύλληψη. «Θα πολλαπλασιάσουμε τους απογόνους μας. Αυτοί μιλούν για πληθυσμιακό προγραμματισμό, για έλεγχο γεννήσεων. Καμιά μουσουλμανική οικογένεια δεν πρέπει να έχει τέτοιες αντιλήψεις», είπε ο Ερντογάν. Ο Τούρκος ηγέτης, σε πολλές περιστάσεις κατά το παρελθόν, είχε αποδοκιμάσει τις Τουρκάλες που αρνούνται να γεννήσουν περισσότερα παιδιά.
Ο Ερντογάν έχει αλλάξει πλήρως απόψεις σε κάθε ζήτημα, εναλλακτικά φλερτάροντας με την Ε.Ε. και απορρίπτοντάς την· ισχυριζόμενος ότι οι Η.Π.Α. είναι σύμμαχος κατά του Ισλαμικού Κράτους ενώ ο ίδιος βοηθά τους τρομοκράτες κρυφά· βοηθά τη Χαμάς, ενώ προτείνει την αποκατάσταση των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ· βοηθά το Ιράν να αντέξει τις κυρώσεις, ενώ θεωρεί τα κράτη του Κόλπου ως σουνίτες συμμάχους της Τουρκίας.
Όταν όμως αναφέρεται στη φθίνουσα δημογραφική πορεία της Τουρκίας, ο Ερντογάν μιλά από την καρδιά του. Οι Κούρδοι πολίτες της Τουρκίας συνεχίζουν να κάνουν τρία ή τέσσερα παιδιά, ενώ οι εθνικά Τούρκοι έχουν λιγότερα από δύο. Ως τις αρχές της δεκαετίας του 2040, η πλειονότητα των νέων στην Τουρκία θα προέρχονται από κουρδικές οικογένειες. Η νοτιοανατολική Τουρκία με την κουρδική πλειοψηφία αναπόφευκτα θα αποσχιστεί. Ο απελπισμένος αγώνας του Ερντογάν κατά του αναπόφευκτου προκαλεί τους ενίοτε ακατανόητους ελιγμούς της τουρκικής πολιτικής.
Η ανάλυση των προσφάτως δημοσιευθέντων πληθυσμιακών στοιχείων για το 2015 δείχνει ότι η δημογραφική απόκλιση μεταξύ των Κούρδων και των Τούρκων συνεχίζει να αυξάνεται. Παρά τις προτροπές του Ερντογάν υπέρ της τουρκικής γονιμότητας, η πτωτική πορεία των γεννήσεων σε περιοχές πλειοψηφικά τουρκικές συνεχίζεται, ενώ οι Κούρδοι έχουν έναν από τους παγκοσμίως υψηλότερους δείκτες γονιμότητας. Ακόμη χειρότερα, ο δείκτης των γάμων σε περιοχές έξω από την κουρδική νοτιοανατολική περιοχή έχει καταρρεύσει, πράγμα που προοιωνίζεται ακόμη χαμηλότερη γεννητικότητα για το μέλλον.
Σύμφωνα με την Turkstat, την επίσημη τουρκική Στατιστική Υπηρεσία, οι τουρκικές επαρχίες με τη χαμηλότερη γονιμότητα βρίσκονται στα βόρεια και βορειοδυτικά της χώρας, όπου οι γυναίκες γεννούν κατά μ.ό. μόνο 1,5 παιδιά. Οι νοτιοανατολικές επαρχίες έχουν δείκτες γονιμότητας μεταξύ των 3,2 και 4,2 παιδιών ανά γυναίκα.
Πιο ανησυχητικές ακόμη είναι οι αναφερόμενες στατιστικές για τους γάμους στην Τουρκία. Μεταξύ του 2000 και 2015, ο αριθμός των γάμων στην Κωνσταντινούπολη, τη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, έπεσε πάνω από 30%, ενώ στην Άγκυρα πάνω από 40%. Οι περισσότερες από τις βόρειες και βορειοδυτικές επαρχίες έχουν πτώση μεγαλύτερη του 50%. Όχι μόνο οι Τουρκάλες αρνούνται να κάνουν παιδιά, αλλά αρνούνται και να παντρευτούν. Η πτώση του δείκτη των γάμων μεταξύ των εθνικά Τούρκων κάνει αναπόφευκτη την ακόμη πιο απότομη πτώση της γονιμότητας.
Όπως έχω πει στο βιβλίο μου Γιατί οι πολιτισμοί πεθαίνουν (και γιατί πεθαίνει και το ισλάμ) [Why Civilizations Die (and Why Islam is Dying, Too)], το 2011, οι ισλαμικές χώρες που επιτυγχάνουν έναν υψηλό βαθμό ενήλικου αλφαβητισμού μεταπηδούν από τη νηπιακή ηλικία στα γηρατειά χωρίς να έχουν περάσει την ηλικία της ωριμότητας. Όπως οι Ιρανές, οι Αλγερινές και οι Τυνήσιες, οι Τουρκάλες απορρίπτουν τους περιορισμούς της ισλαμικής οικογενειακής ζωής αμέσως μόλις αποκτήσουν μόρφωση γυμνασιακού επιπέδου. Το σοκ του απότομου περάσματος από την παραδοσιακή κοινωνία στον σύγχρονο κόσμο έχει προκαλέσει την μεγαλύτερη, στην ιστορία, πτώση του δείκτη γονιμότητας στον ισλαμικό κόσμο.
Το Ιράν, στο οποίο η γονιμότητα έπεσε από τα 7 παιδιά ανά γυναίκα το 1979 στα λιγότερο από 1,8, έχει τον ταχύτερα γηράσκοντα πληθυσμό σε όλη την υφήλιο. Η Τουρκία έχει κατά μ.ό. δείκτη γονιμότητας 2,18, ή μόλις στο σημείο αναπλήρωσης των γενεών, αλλά η διαίρεση μεταξύ εθνικά Τούρκων και εθνικά Κούρδων θα κάνει τη διατήρηση της παρούσας γεωγραφικής διάταξης της Τουρκίας ανέφικτη.
