Κύ­προς-ΜΜΕ, ένα διαρ­κές έλ­κος

935

του Γ. Τριάντη, από το Άρδην τ. 9, Αύγουστος 1997

Έ­να σαρ­κα­στι­κό πα­ρά­δο­ξο προ­βάλ­λει με­τα­πο­λι­τευ­τι­κώς και συ­ντη­ρεί­ται ί­σα­με σή­με­ρα: το φθί­νον εν­δια­φέ­ρον των Ελ­λα­δι­τών γα την Κύ­προ, προ­ϊ­όν ά­γνοιας, κού­ρα­σης και πα­ρε­ξη­γή­σε­ων – με­ταλ­λάσ­σε­ται ξαφ­νι­κά σε πα­θια­σμέ­νη υ­πό­μνη­ση ό­τι τα φαι­νό­με­να α­πα­τούν. Ό­τι διαρ­κές και α­μεί­ω­το το εν­δια­φέ­ρον ό­πως κα­τέ­δει­ξε π.χ. η θερ­μή συ­νη­γο­ρί­α υ­πέρ του Ε­νιαί­ου Α­μυ­ντι­κού Δόγ­μα­τος. Φαι­νο­με­νι­κώς, α­νά­λο­γη συ­μπε­ρι­φο­ρά πα­ρου­σιά­ζουν και τα Ελ­λα­δι­κά ΜΜΕ. Οι εν εί­δει πα­ρέρ­γου α­να­φο­ρές «στο κυ­πρια­κό» – ά­χυ­μες και τυ­πι­κές, με ε­ξαί­ρε­ση την η­φαι­στειώ­δη ε­πι­μο­νή ο­ρι­σμέ­νων θυ­λά­κων – με­τα­μορ­φώ­νο­νται σε πύ­ρι­να κεί­με­να, ο­σά­κις οι ε­πέ­τειοι το α­παι­τούν ή επ’ ευ­και­ρί­α δυ­σά­ρε­στων ε­ξε­λί­ξε­ων (π.χ. οι δο­λο­φο­νί­ες του πα­ρελ­θό­ντος θέ­ρους) και κρι­σί­μων α­πο­φά­σε­ων στις ο­ποί­ες ε­μπλέ­κε­ται ά­με­σα ή έμ­με­σα η Ελ­λά­δα (π.χ. Ντα­βός, Δόγ­μα, S-300 κτλ.) Το α­να­λο­γι­κόν του πράγ­μα­τος μάλ­λον α­δι­κεί, ως ε­πι­σή­μαν­ση, την συ­μπε­ρι­φο­ρά της Ελ­λα­δι­κής κοι­νω­νί­ας. Ε­νώ τα ΜΜΕ, με πρό­ταγ­μα την δια­πί­στω­ση ό­τι το «Κυ­πρια­κό δεν που­λά­ει», α­σχο­λού­νται βα­ρύ­θυ­μα με το θέ­μα – και κατ’ ου­σί­αν συμ­βάλλουν στον εκ­μαυ­λι­σμό του γε­νι­κού εν­δια­φέ­ρο­ντος – η κοι­νω­νί­α λει­τουρ­γεί α­ντί­στρο­φα. Πα­ρά τις σκλη­ρύν­σεις, την ά­γνοια και την κού­ρα­ση, α­πο­κα­λύ­πτει γό­νι­μο το υ­πό­στρω­μα της και ξαφ­νιά­ζει δυ­σά­ρε­στα τους «νη­φά­λιους και σο­βα­ρούς» α­να­λυ­τές της Πλα­τεί­ας Κο­λω­να­κί­ου και των α­ρι­στε­ρών πε­ρι­χώ­ρων…

Το ε­πε­τεια­κό εν­δια­φέ­ρον των ΜΜΕ κα­θώς και οι ε­ξάρ­σεις – πα­ρα­κο­λου­θη­τι­κές κε­ντρι­κών πρω­το­βου­λιών – πα­ρα­δί­δουν στην «κοι­νή γνώ­μη» ά­νευ­ρη και κου­ρα­στι­κή την υ­πό­θε­ση της Κύ­πρου, υ­πό τον ό­ρο «το Κυ­πρια­κό». Ό­πως πα­λιό­τε­ρα υ­πήρ­χε το Α­να­το­λι­κό Ζή­τη­μα, τώ­ρα υ­πάρ­χει το Με­σα­να­το­λι­κό, το Πα­λαι­στι­νια­κό, το Κουρ­δι­κό, το Κυ­πρια­κό κ.α. Προ­φα­νής κα­τά το α­πο­τέ­λε­σμά της η δυ­να­μι­κή αυ­τή πα­ρω­θεί την υ­πό­θε­ση της Κύ­πρου στις πα­ρυ­φές του Ελ­λα­δι­κού εν­δια­φέ­ρο­ντος ή στον πλή­ρη ε­ξο­στρα­κι­σμό της α­πό τις προ­τε­ραιό­τη­τες και το συ­γκι­νη­σια­κό πε­δί­ο του «μέ­σου Ελ­λα­δί­τη». Ε­κεί­νο που ε­πι­χω­ριά­ζει στη συ­νεί­δη­σή του, δη­λα­δή η α­ντι­με­τώ­πι­ση του «Κυ­πρια­κού» ως θέ­μα­τος που δεν τον α­φο­ρά ά­με­σα (και το ο­ποί­ο, ως προ­ε­λέ­χθει, ε­κτο­πί­ζε­ται ή ε­λέγ­χε­ται ο­σά­κις τα γε­γο­νό­τα υ­πεν­θυ­μί­ζουν τις πραγ­μα­τι­κές δια­στά­σεις του προ­βλή­μα­τος), αυ­τό, λοι­πόν, καλ­λιερ­γεί­ται συ­στη­μα­τι­κά τα τε­λευ­ταί­α χρό­νια α­πό με­ρί­δα των Ελ­λα­δι­κών ΜΜΕ. Διε­θνι­στές δη­μο­σιο­γρά­φοι της πα­λιάς α­ρι­στε­ράς, «κο­σμο­πο­λί­τες», γιά­πη­δες, ποι­κι­λώ­νυ­μοι εκ­συγ­χρο­νι­στές, κα­θώς και ορ­κι­σμέ­νοι «α­ντιε­θνι­κι­στές» που έ­χουν α­να­λά­βει ερ­γο­λα­βι­κά τον α­γώ­να για τα δι­καιώ­μα­τα των εν Ελ­λά­δι «Μα­κε­δό­νων» του «Ου­ρά­νιου Τό­ξου» εί­τε α­δια­φο­ρούν ε­πι­δει­κτι­κά για την Κύ­προ εί­τε νοιά­ζο­νται για το «Κυ­πρια­κό» στο… πλαί­σιο των α­νη­συ­χιών τους για ελ­κώ­δη διε­θνή ζη­τή­μα­τα. Α­κό­μη χει­ρό­τε­ρα: Ό­ταν κά­ποια γε­γο­νό­τα στην Κύ­προ (π.χ. οι δο­λο­φο­νί­ες, οι α­ντι­δρά­σεις των μα­θη­τών, οι κι­νή­σεις των μο­το­σι­κλε­τι­στών κ.α) σε ά­με­ση σύν­δε­ση με ση­μα­ντι­κές ε­ξε­λί­ξεις ή με κρί­σι­μες ε­πι­λο­γές της Ελ­λα­δι­κής ε­ξου­σί­ας (Ε­νιαί­ο Δόγ­μα α­πό τον Α. Πα­παν­δρέ­ου , α­πό­πει­ρες υ­πο­νό­μευ­σής του α­πό τον Κ. Ση­μί­τη, ελ­λη­νο­τουρ­κι­κός διά­λο­γος, Ί­μια κτλ) α­να­ζω­πυ­ρώ­νουν το κοι­νό εν­δια­φέ­ρον και α­πο­κα­λύ­πτουν την πραγ­μα­τι­κή διά­στα­ση του προ­βλή­μα­τος, τό­τε ό­λοι οι προ­α­να­φερ­θέ­ντες – ως και οι ερ­γο­λά­βοι των «Μα­κε­δό­νων»- α­φυ­πνί­ζο­νται ξαφ­νι­κά κι ε­στιά­ζουν τις δη­λη­τη­ριώ­δεις βο­λές τους στον… ε­θνι­κι­σμό. Κυ­ριο­λε­κτι­κώς διαρ­ρη­γνύ­ουν τα ι­μά­τιά τους: Α­πό την κυ­ρί­α Σίσ­συ Βώ­βου, την υ­μνω­δό του κ. Ρου­βά (στην «Ε­πο­χή»), μέ­χρι τον κ. Ι. Κ. Πρε­τε­ντέ­ρη («Βή­μα»), ο ο­ποί­ος α­πο­κα­λεί Βό­ρειο Κύ­προ τα Κα­τε­χό­με­να και φλού­φλη­δες ή κα­ρα­γκιό­ζη­δες, ό­σους νοιά­ζο­νται για τα Ί­μια. Το βρα­βεί­ο του ε­ξυ­πνα­κι­σμού, πά­ντως, διεκ­δι­κεί με α­ξιώ­σεις ο κ. Η. Κα­νέλ­λης του «Α­ντί», ο ο­ποί­ος κα­τα­σκεύ­α­σε τον υ­βρι­στι­κό ό­ρο «Γκρί­ζοι Riders», α­να­φε­ρό­με­νος στους μο­το­σι­κλε­τι­στές της Κύ­πρου.

Βο­λι­κός Καιά­δας ο «ε­θνι­κι­σμός»: Ο­ποιοσ­δή­πο­τε ε­πι­δεί­ξει α­νη­συ­χί­α, τολ­μή­σει έν­στα­ση ή χει­ρο­κρο­τή­σει τις πτή­σεις των ελ­λη­νι­κών σκα­φών στον ου­ρα­νό της Λευ­κω­σί­ας, κα­τα­τάσ­σε­ται αυ­το­μά­τως στην χο­ρεί­α των ε­θνι­κι­στών, των πο­λε­μο­κά­πη­λων και των σκω­πτι­κώς πε­ρι­γρα­φο­μέ­νων ως «υ­περ­πα­τριω­τών». Κραυ­γα­λέ­ο πα­ρά­δειγ­μα ο­ρι­σμέ­νοι αρ­θρο­γρά­φοι και σχο­λια­στές της «Αυ­γής»: Η α­πό­φα­ση της Λευ­κω­σί­ας να ε­ξο­πλί­σει ε­πι­τέ­λους για να μην πα­ρα­μέ­νει ά­θυρ­μα στα χέ­ρια της Τουρ­κί­ας, κα­θώς και η συ­γκι­νη­τι­κή συ­νη­γο­ρί­α των Κύ­πριων, θε­ω­ρή­θη­καν… έ­ξαρ­ση ε­θνι­κι­σμού!

Α­φα­σί­α και ά­γνοια ή με­λαγ­χο­λι­κό α­πο­τύ­πω­μα α­ρι­στε­ρού λό­γου, φτω­χού και στε­ρε­ο­τυ­πι­κού, που νοιά­ζε­ται για τα δι­καιώ­μα­τα πα­σών των μειο­νο­τή­των και των α­πα­ντα­χού κι­νη­μά­των (και κα­λώς πράτ­τει), αλ­λά πα­ρα­κά­μπτει α­στό­χα­στα την ύ­βριν της κα­το­χής, κα­θώς και σύ­νο­λη την ε­κτα­τι­κή, ω­μής ε­πι­θε­τι­κό­τη­τας, συ­μπε­ρι­φο­ρά της Τουρ­κί­ας;

Η κα­τά τα προ­ε­κτε­θέ­ντα σχη­μα­το­ποι­η­μέ­νη α­ντι­με­τώ­πι­ση «του Κυ­πρια­κού», εκ μέ­ρους των Ελ­λα­δι­κών ΜΜΕ, φέ­ρει ευ­διά­κρι­τη και μια άλ­λη δέ­σμη αρ­νη­τι­κών στοι­χεί­ων. Εν­δει­κτι­κώς: ο λαν­θά­νων ρα­τσι­σμός των Ελ­λα­δι­τών έ­να­ντι των Κυ­πρί­ων, ο γε­λοί­ος μύ­θος ό­τι «η Ελ­λά­δα συ­ντη­ρεί την Κύ­προ», οι α­πα­ξιω­τι­κές ευ­κο­λί­ες για τους «κα­λο­ζω­ϊ­σμέ­νους Κύ­πριους που δεν έ­χουν πά­ρει τα ό­πλα για να διώ­ξουν τον ει­σβο­λέ­α και η πλή­ρης α­γνό­η­ση του η­ρω­ι­κού πα­ρελ­θό­ντος των Κυ­πρί­ων (α­γώ­νας ε­να­ντί­ον των Εγ­γλέ­ζων, πά­θος για έ­νω­ση με την Ελ­λά­δα κ.α) εί­ναι ο­ρι­σμέ­να εκ των θε­μά­των που μο­νί­μως δια­φεύ­γουν της προ­σο­χής των ΜΜΕ. Αν συ­νυ­πο­λο­γι­σθεί η συμ­βο­λή ε­νί­ων α­νι­στό­ρη­των, σπου­δαιο­φα­νών α­να­λυ­τών, τό­τε εύ­κο­λα μπο­ρεί να γί­νει α­ντι­λη­πτό «το για­τί» θάλ­λουν στην Ελ­λα­δι­κή κοι­νω­νί­α οι μύ­θοι πε­ρί την Κύ­προ. Ω­στό­σο, δεν εί­ναι ά­μοι­ρη ευ­θυ­νών για την δια­μόρ­φω­ση της εν λό­γω ει­κό­νας, η με­ρί­δα ε­κεί­νη των Ελ­λα­δι­τών δη­μο­σιο­γρά­φων, πα­νε­πι­στη­μια­κών κ.α, οι ο­ποί­οι εν­δια­φέ­ρο­νται ε­πί διαρ­κούς βά­σε­ως για την Κυ­πρια­κή υ­πό­θε­ση. Δυ­στυ­χώς, η πλειο­νό­της ε­πι­στρα­τεύ­ει στε­ρε­ό­τυ­πα, αυτο­νό­η­τα και φορ­τι­σμέ­νες εκ­φρά­σεις, συ­νο­δευό­με­νες α­πό ε­πι­θε­τι­κά σχό­λια για εν­δο­τι­σμό της «άλ­λης πλευ­ράς» (ευ­διά­κρι­τες, βε­βαί­ως, οι ε­ξαι­ρέ­σεις). Εί­ναι προ­φα­νής η ε­πι­κοι­νω­νια­κή δυ­σκο­λί­α αυ­τής της ά­τυ­πης ο­μά­δος, η ο­ποί­α προ­σπα­θεί να συ­ντη­ρή­σει το γε­νι­κό εν­δια­φέ­ρον κρα­δαί­νου­σα την υ­πε­ρο­χή της, τη γνώ­ση και το κρι­τή­ριο της ευαι­σθη­σί­ας. Συ­χνά, δε, βρί­σκε­ται στη δυ­σά­ρε­στη θέ­ση να α­πο­λο­γεί­ται για την ευ­και­ρια­κή, δια­φο­ρε­τι­κής α­φε­τη­ρί­ας και στίγ­μα­τος σύ­μπλευ­ση με α­κρο­δε­ξιές ή φα­σι­στί­ζου­σες α­πό­ψεις. Αν ού­τως έ­χουν τα πράγ­μα­τα, η προ­ο­πτι­κή φα­ντά­ζει με­λαγ­χο­λι­κή: Οι δυο (μι­κρό) κο­σμοι των Ελ­λα­δι­κών ΜΜΕ θα κι­νού­νται πα­ράλ­λη­λα συ­ντη­ρώ­ντας την ση­με­ρι­νή α­πο­γο­η­τευ­τι­κή ει­κό­να. «Ό­λα αυ­τά προς το πα­ρόν. Αύ­ριο αυ­τός ο λα­ός θα σας εκ­πλή­ξει ό­λους», έ­γρα­φε σε κά­ποιο τεύ­χος του «Άρ­δην» ο φί­λος μου ο Βά­σος της Λευ­κω­σί­ας. Εί­θε η πυ­ρι­ή­κης αυ­τή αι­σιο­δο­ξί­α, η έ­χου­σα δη­λα­δή φλε­γο­μέ­νην την αιχ­μήν, να αγ­γί­ξει το σώ­μα του Ελ­λα­δι­κού χώ­ρου…